Beauty Eco

Οι οικολόγοι την αναφέρουν ως «όγδοη ήπειρος». Η παρατεταμένη απομόνωση αυτού του εξωτικού νησιού του Ινδικού ωκεανού από τις άλλες γειτονικές ηπείρους συνέβαλλε ώστε η Μαδαγασκάρη να γίνει ένα από τα πιο σπάνια καταφύγια ζώων και φυτών πολλά από τα οποία δεν απαντώνται πουθενά αλλού στον κόσμο. Από τις 10.000 ποικιλίες φυτών της Μαδαγασκάρης, το 90% είναι ενδημικά.

Στα ανατολικά, στην υπήνεμη πλευρά του νησιού, βρίσκονται τα τροπικά βροχερά δάση. Όμως η εκτεταμένη υλοτομία έχει επιφέρει μεγάλες καταστροφές. Το έδαφος της Μαδαγασκάρης είναι φτωχό από τη φύση του αλλά και εξαιτίας των παρεμβάσεων του ανθρώπου, με αποτέλεσμα την αποψίλωση των δασών και τη δημιουργία βραχωδών εδαφών, επιρρεπών στη διάβρωση. Από τη δεκαετία του ‘ 70 έχει αφανιστεί το ένα τρίτο της βλάστησης στο νησί και μόνο το 18% παραμένει ανέπαφη.

Vohimana, το σμαραγδένιο παραμύθι

Ωστόσο εκεί, στο ανατολικό κομμάτι του νησιού, μεταξύ δασών και υψιπέδων, το υγρό πρωτογενές δάσος Vohimana αποκαλύπτει το σμαραγδένιο χαλί του – ένα διάδρομο βλάστησης μοναδικό στον κόσμο, σπίτι πολλών θησαυρών βιοποικιλότητας. Από τον ουρανό, δε μπορείς να τα διακρίνεις ή να τα ακούσεις, κι όμως είναι εκεί: το θεαματικό τοπίο, η εξαιρετικά δυσεύρετη πανίδα και η πλούσια χλωρίδα – συμπεριλαμβανομένων των εκατοντάδων φυτών με θεραπευτικές ιδιότητες. Το να περπατάς στην καρδιά του δάσους Vohimana είναι σαν να περπατάς πίσω στο χρόνο. 

Ένας θησαυρός σε κίνδυνο

Ο θησαυρός αυτός μπορεί να είναι μεγαλοπρεπής, αλλά απειλείται από τη σκληρή πραγματικότητα: φωτιά, αποψίλωση και φτώχεια. Μέσα σε αυτό το βοτανικό θησαυρό υπάρχουν περιοχές «ανοιχτές πληγές» που αποτελούνται από γυμνό και άγονο έδαφος, μια σκληρή υπενθύμιση ότι το Vohimana απειλείται. Στη άκρη του δάσους δεν υπάρχουν πια δέντρα και η βλάστηση σπανίζει. Το μόνο που μπορεί να δει κανείς είναι εκτάσεις κόκκινης σκόνης όπου τίποτα δε φυτρώνει πια. Θα μπορούσε να είναι αποτέλεσμα ξηρασίας, κυκλώνα, ακόμα και πεινασμένων ζώων. Όμως κανένα από τα παραπάνω δεν ισχύει. Είναι απλώς το αποτέλεσμα μιας διαδικασίας που ασκείται πολλά χρόνια, πιο γνωστής σαν η πρακτική του «slash-and-burn» που σταδιακά καίει το δάσος και εξαντλεί το έδαφος (κόβουν δηλαδή τα δέντρα κατά την υγρή περίοδο, αφού στεγνώσουν τα καίνε και η στάχτη λειτουργεί ως λίπασμα για το έδαφος – έπειτα καλλιεργούν εκεί για μερικές σεζόν έως ότου να εξαντληθεί εντελώς το χώμα και να προχωρήσουν στο επόμενο κομμάτι γης).

Αναρωτιέται όμως κανείς γιατί ο τοπικός πληθυσμός να ακολουθεί μία τόσο καταστροφική πρακτική που αποδίδει τόσα λίγα και καταστρέφει τόσα πολλά; Είναι αυτό το μόνο μέσο επιβίωσης σε μια χώρα όπου τα δύο τρίτα του πληθυσμού ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, με λιγότερο από ένα δολάριο την ημέρα;

Chanel Research

Περπατώντας στο δάσος Vohimana είναι επίσης σαν να κοιτάζεις δέκα χρόνια πίσω, όταν η CHANEL Research, ένα εργαστήριο ερευνών του διάσημου Οίκου Μόδας στη συνεχή της αναζήτηση νέων δραστικών συστατικών, ανακάλυψε για πρώτη φορά αυτό το διαμάντι του Ινδικού Ωκεανού. Αναζητούσαν ένα σπάνιο μαργαριτάρι. Ανακάλυψαν έναν ολόκληρο θησαυρό, έναν παράδεισο φυτών μοναδικό στον κόσμο. Τα τελευταία δέκα χρόνια η CHANEL Research επιστρέφει ξανά και ξανά στη Μαδαγασκάρη, εξερευνώντας το νησί παρέα με ένα ντόπιο παραδοσιακό θεραπευτή της Μαδαγασκάρης, με εξαιρετικές γνώσεις στα τοπικά φυτά και την παραδοσιακή τους χρήση. Το πρώτο βήμα σε αυτή την άγνωστη γη οδήγησε τους επιστημονικούς συνεργάτες του εργαστηρίου της Chanel πιο πέρα από όσο μπορούσε να φανταστεί κανείς.

«Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο»

έγραφε ο Ντοστογιέφσκι. Κι αν τελικά είχε δίκιο;

Μεταξύ 1960 και 2000, η περιοχή που κάλυπτε το δάσος Vohimana μειώθηκε κατά το ήμισυ. Η ζημιά θα ήταν πολύ μεγαλύτερη χωρίς τις προσπάθειες της Γαλλο-Μαδαγασκάρικου ΜΚΟ «Man and the Environment». Από το 2009, αρκετή από την πρόοδο στην περιοχή έχει γίνει σε συνεργασία με τη CHANEL. Αυτό το φιλόδοξο πρόγραμμα θα σώσει περισσότερα από τη φύση. Σήμερα όχι μόνο το δάσος επιστρέφει στη ζωή από τις στάχτες του, αλλά αποτελεί ένα θείο δώρο για τους ανθρώπους στη Μαδαγασκάρη. Αυτή η νέα πηγή πλούτου τους έχει χαρίσει καλύτερη ποιότητα ζωής. Έχουν πια πιο ισορροπημένη διατροφή, ιατρική περίθαλψη, μορφώνονται και σταδιακά αποκτούν αυτονομία. Με την υποστήριξη της CHANEL, η ΜΚΟ έδειξε στις τοπικές κοινωνίες ότι το δάσος μπορεί να γίνει ο καλύτερός τους σύμμαχος, επιτρέποντάς τους να ζήσουν με αξιοπρέπεια και βιώσιμο τρόπο. Μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια, οι κάτοικοι της Vohimana μπορούν (και πάλι) να γίνουν κύριοι του πεπρωμένου τους.

Μάθημα φυσικών επιστημών

Το σημαντικότερο είναι να περιοριστεί η βλάβη. Πρέπει να υπάρχει το κατάλληλο χώμα, χρόνια υπομονής και ευνοϊκές συνθήκες. Ένα υγρό τροπικό δάσος δεν επανέρχεται στη ζωή εν μια νυκτί.

Μετά από μια μελέτη με στόχο τη διερεύνηση της αλληλεπίδρασης της πανίδας με τη χλωρίδα, η ΜΚΟ με την υποστήριξη της Chanel προσδιόρισε βιο-δείκτες για την κατάσταση του δάσους Vohimana.Οι βιοδείκτες αντιστοιχούν σε "σημεία αναφοράς" ζωικής ή φυτικής προέλευσης, τα οποία καθιστούν δυνατό να παρακολουθήσουν πως το δάσος «συμπεριφέρεται» και να ακολουθήσουν την «καμπύλη της θερμοκρασίας» του σε καθημερινή βάση. Οι δασοφύλακες έχουν εκπαιδευτεί να παρακολουθούν στενά αυτούς τους βιολογικούς δείκτες, για την αναγνώριση ιθαγενών ειδών σε περιοχές που έχουν υποστεί καταστροφές, και να καταγράφουν την ανάπτυξη νεαρών φυτών. Κάθε χρόνο, δέκα εκτάρια έχουν σωθεί από την καύση. Το 2009 αναδασώθηκαν 50 εκτάρια γης. Το 2010 τα εκτάρια έγιναν 75. Τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά.

Αναζητώντας το μπλε διαμάντι

Δεν πρόκειται για ένα λουλούδι με πολύχρωμα πέταλα και σαγηνευτική μυρωδιά. Δεν είναι ιδιαίτερα όμορφο, έχει αστείο σχήμα, κι ένα κάθε άλλο παρά ελκυστικό μπλε-γκρι χρώμα. Ωστόσο, τα χαρίσματά του είναι κάτι το εξαιρετικά. Μετά τη Vanillia planifolia, η CHANEL Research αποκάλυψε ακόμα ένα θαύμα της Μαδαγασκάρης: το μπλε τζίντζερ (Zingiber officinale Roscoe). Στην Κίνα και την Ινδία, οι τονωτικές, αντισηπτικές και αντιοξειδωτικές ιδιότητες αυτού του ριζώματος είναι γνωστές εδώ και χιλιάδες χρόνια. Αλλά πώς και πότε ήρθε στη Μαδαγασκάρη; Η απάντηση είναι δύο χιλιάδες χρόνια πριν, από τους εμπόρους της Ινδονησίας. Ένιωσε αμέσως σαν στο σπίτι του σε αυτόν τον απομονωμένο παράδεισο, ρίζωσε και ανέπτυξε ιδιότητες που είναι μοναδικές στον κόσμο. Η CHANEL Research δε θα μπορούσε να παραβλέψει αυτές τις ιδιότητες, και χρησιμοποίησε Polyfractioning για να απομονώσει τα ενεργά μόρια του φυτού: Gingerols και Shogaols - αντιοξειδωτικά με «σούπερ δυνάμεις». Αυτά τα μόρια βρίσκονται στην καρδιά του Blue Ginger PFA * - ενεργό συστατικό στις HYDRA BEAUTY φόρμουλες. Το 2004 η CHANEL Research δημιούργησε μια αλυσίδα εφοδιασμού που να της παρέχει μπλε τζίντζερ, το οποίο εγγυάται και ελέγχει την αρτιότητα των πρώτων υλών, ενώ παράλληλα βοηθά τον τοπικό πληθυσμό με μια πρόσθετη οικονομική δραστηριότητα.

Στην καρδιά του δάσους, ένα παράξενο κτίριο: ένα «εργαστήριο στο τέλος του κόσμου», όπου τρεις τοπικοί μηχανικοί έχουν εκπαιδευτεί στην ανάλυση και την εξόρυξη. Μαδαγασκαριανοί και Γάλλοι χημικοί συνεργάζονται από τότε και ανταλλάσσουν γνώσεις, για να εξορύξουν την ουσία του ριζώματος του μπλε τζίντζερ. Παράλληλα, κάνουν απόσταξη ενός αιθέριου ελαίου, το οποίο αποτελεί μια πρόσθετη πηγή εισοδήματος για τις τοπικές κοινότητες.

Οι γυναίκες είναι το μέλλον του νησιού

Η ζωή των γυναικών στην Μαδαγασκάρη δεν είναι εύκολη. Δύσκολα μπορούν να θρέψουν τις οικογένειες τους. Τα κορίτσια μένουν έγκυες συχνά κι αυτό αρχίζει αμέσως μετά την εφηβεία. Μια γυναίκα μπορεί να έχει έντεκα παιδιά, κατά μέσο όρο - παιδιά που πρέπει να μεγαλώσει μόνη της, με μόνο τα μισά από αυτά να επιβιώνουν. 80% αυτών των παιδιών υποφέρουν από κακή υγιεινή και υποσιτισμό και είναι αναλφάβητα. Συχνά, το κοντινότερο κέντρο υγείας απέχει τουλάχιστον 5 χιλιόμετρα, με το πλησιέστερο σχολείο να απέχει 3 ώρες με τα πόδια. Είναι απλά αδύνατον να υπάρξει κοινωνική πρόνοια στο Vohimana χωρίς να βοηθηθούν οι γυναίκες.

Το σπίτι των γυναικών

Από τον Μάρτιο του 2010, οι γυναίκες έρχονται με μεγάλη προθυμία στο "Maison des Femmes " στο χωριό Ambavaniasy - ένα κέντρο γυναικών που ιδρύθηκε από την ΜΚΟ, με την υποστήριξη της Chanel. Ο Hanta, ο διευθυντής του κέντρου, συνεργάζεται με μια ομάδα για να εκπαιδεύσουν τις γυναίκες.

Τους μαθαίνουν μαγείρευμα, κηπευτική, τους βασικούς κανόνες υγιεινής, παραδοσιακή χειροτεχνία και δεξιότητες, όπως το να φτιάχνουν ψάθινες κατασκευές, ράψιμο, κλπ. Όλες αυτές οι δραστηριότητες μπορούν να βοηθήσουν τις γυναίκες να γίνουν πιο αυτόνομες και να κάνουν την καθημερινότητά τους ευκολότερη.

Για τις γυναίκες του χωριού είναι επίσης μια ευκαιρία να γνωριστούν, να συζητήσουν και να ανταλλάξουν ιδέες, ενώ τα παιδιά τους φοιτούν στο κοντινό σχολείο.

Χάρη στο πρόγραμμα «Σχολική καντίνα», πάνω από 900 δωρεάν γεύματα προσφέρονται στα παιδιά κάθε μέρα στο σχολείο. Αυτό εξασφαλίζει ότι τρώνε ένα ισορροπημένο γεύμα και παίρνουν αρκετή πρωτεΐνη.

Άλλος ένας καλός λόγος για να τα στείλουν στο σχολείο. Οι γυναίκες που είναι έγκυες ή άρρωστες έχουν άμεση πρόσβαση στο γιατρό και τις μαίες στο Κέντρο Υγείας. Το κόστος αυτών των διαβουλεύσεων υπολογίζεται με βάση τα κέρδη τους.

Μικρές πολυτέλειες και μεγάλες θεραπείες

Το δάσος έχει γίνει φίλος. Είναι το σπίτι για τόσα πολλά θαυματουργά φυτά.

Χημικοί από το εργαστήριο της CHANEL Research τελειοποίησαν μια συνταγή για δύο βάλσαμα - μια συνταγή που έπειτα εμπιστεύτηκαν στους χωρικούς της Μαδαγασκάρης. Τώρα, μία φορά το μήνα, πέντε γυναίκες φτιάχνουν αυτά τα βάλσαμα, χρησιμοποιώντας τοπικά προϊόντα, κερί μέλισσας και αιθέρια έλαια. Χρήσιμο για όλους, που παρέχει ένα επιπλέον εισόδημα - και σηματοδοτεί ένα ακόμη βήμα προς την ανάπτυξη.

Μια γλάστρα για την αποκατάσταση του δάσους

Για την αποκατάσταση των διαδρόμων του δάσους του Vohimana Reserve, απαιτούνται φυτείες και φυτώρια. Οι εχθρικές προς το περιβάλλον πλαστικές γλάστρες σίγουρα δεν επιτρέπονται. Με την ευκαιρία αυτή, ήταν υπόθεση του τμήματος Ανάπτυξης Συσκευασίας της CHANEL να δημιουργήσουν ένα βιοδιασπώμενο δοχείο, κατασκευασμένο από τοπικά συμπιεσμένα φυτικά απορρίμματα. Αυτή η πρακτική, χαμηλού κόστους, 100% οικολογική είναι αυτό που οι χωρικοί μπορούν να κατασκευάσουν με ευκολία. Και πάλι, υπάρχει η υπόσχεση των πρόσθετων εσόδων.

Η προσέγγιση που υιοθέτησε η CHANEL βασίζεται στην προστασία και τη διανομή. Συμβάλλει στην αύξηση της αξίας της παραδοσιακής γνώσης της Μαδαγασκάρης και εξασφαλίζει ένα βιώσιμο μέλλον γι 'αυτό το αληθινό θησαυρό της βιοποικιλότητας, το «Vohimana Reserve».