H ιστορία του κόκκινου κραγιόν είναι τελείως τρελή

Το κόκκινο κραγιόν είναι ένα από τα μεγαλύτερα κεφάλαια στην ιστορία της μόδας και ένα μόνιμο θέμα συζήτησης με ποικίλες απόψεις. Υπάρχουν οι φανατικοί οπαδοί, όπως η burlesque χορεύτρια και μοντέλο Dita Von Teese η οποία υποστηρίζει πως «τα κόκκινα χείλη προκαλούν τον φόβο του Θεού στους ανθρώπους». Έχουμε όμως και τους πιο  επιφυλακτικούς πελάτες, όπως την ροκ τραγουδίστρια Patti Smith. «Ακόμα και όταν ήμουν μικρό κορίτσι, γνώριζα ακριβώς τι δεν ήθελα να κάνω. Δεν ήθελα να φοράω κόκκινο κραγιόν».

Για πολλές γυναίκες αποτελεί έναν σίγουρο τρόπο να προκαλέσουν τα βλέμματα του κόσμου επάνω τους. Μία τολμηρή κίνηση που σίγουρα δεν θα τις κάνει να περάσουν απαρατήρητες. Μία ισχυρή δόση αυτοπεποίθησης σε ένα μικροσκοπικό σωληνάκι.

Γρήγορες εικόνες σαγηνευτικών υπάρξεων περνάνε από το μυαλό μας, όλες με φλογερά κόκκινα χείλη. Από τη Marilyn Monroe και τη Rita Hayworth, μέχρι τη Beyoncé και την Taylor Swift, το κόκκινο κραγιόν συνοδεύει την παγκόσμια ιστορία του μακιγιάζ εδώ και πολλές δεκαετίες, φωτίζοντας πρόσωπα και αφήνοντας σημάδια σε μάγουλα και φλιτζάνια του καφέ.

Παρ' όλα αυτά, τα πράγματα δεν ήταν πάντα έτσι. Η ιστορία του αθάνατου συμβόλου ομορφιάς κρύβει πολλά τρομακτικά μυστικά, μύθους μαύρης μαγείας και δηλητήριου, αντίστασης και επανάστασης. Ας ταξιδέψουμε μαζί του πίσω στον χρόνο.

Στην αρχαιότητα, το κόκκινο κραγιόν φτιαχνόταν από ψάρια, έντομα και τοξικά χημικά

Το κραγιόν έκανε τις πρώτες του εμφανίσεις ως τρόπος καλλωπισμού πολλές χιλιάδες χρόνια πριν, και έγινε δημοφιλές γύρω στο 2500 π.Χ., εξαιτίας κυρίως της Σουμεριανής βασίλισσας Paubi η οποία απεικονίζεται πολύ συχνά με χρωματισμένα χείλη και μάλιστα κόκκινα. Το έντονο αυτό χρώμα μπορούσε να επιτευχθεί χρησιμοποιώντας θρυμματισμένες κόκκινες πέτρες και λευκό μόλυβδο. Σε ακόμα πιο extreme περιπτώσεις στην αρχαία Αίγυπτο και τη Μεσοποταμία (ναι, για την Κλεοπάτρα μιλάμε), οι γυναίκες και οι άνδρες έλιωναν σκαθάρια και άλλου είδους έντομα ώστε να πετύχουν μία συγκεκριμένη, βαθιά απόχρωση του κόκκινου που είχαν στο μυαλό τους. Και για επιπλέον λάμψη ξεφλούδιζαν λέπια ψαριών και τα άπλωναν στα χείλη τους.

Προφανώς οι περισσότεροι μετά πέθαιναν από αυτό το τοξικό κοκτέιλ αίματος, μόλυβδου και ψαρίλας. Λογικό. Μάλιστα, σύμφωνα με το περιοδικό Elle, η φράση «το φιλί του θανάτου» προέρχεται από εκείνη την περίοδο.

Τον 16ο αιώνα έγινε βασιλικό σύμβολο (και φονικό όπλο)

Η σχέση μεταξύ των κόκκινων χειλιών και της εκκλησίας ήταν άκρως ανταγωνιστική κατά τη διάρκεια του μεσαίωνα κι έπειτα, με τους θρησκευόμενους άνδρες της εποχής να διαδίδουν τα γνωστά και αναμενόμενα: ότι κάθε γυναίκα που φορούσε κόκκινο κραγιόν ήταν αμαρτωλή, μάγισσα, δαιμονισμένη και τα λοιπά. Κάτι τέτοιο βέβαια δεν σταμάτησε τη βασίλισσα Elizabeth την Πρώτη, η οποία λάτρευε το μακιγιάζ και είχε μία ιδιαίτερη αδυναμία στο ρουζ των χειλιών και την κατάλευκη πούδρα. Αγνόησε λοιπόν τους κανόνες της εκκλησίας (you go, girl) και υιοθέτησε το λουκ, φτιάχνοντας μάλιστα η ίδια τα καλλυντικά της. Σταδιακά ανέπτυξε κάποιου είδους εμμονή με το κόκκινο χρώμα στα χείλη, τόσο πολύ που πίστευε ότι είχε μαγικές ιδιότητες και μπορούσε να την προστατέψει από τον θάνατο. Εξαιρετικά ειρωνικό καθώς χρησιμοποιούσε μόλυβδο για να το φτιάξει, γεγονός που την οδήγησε στη δηλητηρίαση και τελικά τη σκότωσε. Το πτώμα της βρέθηκε να έχει τελείως παραμορφωμένα χείλη, γεμάτα αίμα και θανατηφόρες πληγές.

Μετά από αυτό, η εκκλησία εκμεταλλεύτηκε τον φόβο και την υστερία του λαού και πέρασε στην αντεπίθεση. Το κόκκινο κραγιόν μετατράπηκε σε σύμβολο μαύρης μαγείας ενώ γράφτηκαν νόμοι για την απαγόρευσή του, οι οποίοι ξεπέρασαν τα σύνορα της Βρετανίας και έφτασαν μέχρι την Αμερική.

Η Γαλλία. Πάντα η Γαλλία

Κατά τη διάρκεια του 1700 και του 1800, η παντελής έλλειψη ανεκτικότητας προς το κόκκινο κραγιόν συνέχιζε να ισχύει στο Ηνωμένο Βασίλειο, με τη βασίλισσα Victoria να δηλώνει πως η χρήση του ήταν απαράδεκτη και «αγενής». Παρ' όλα αυτά, οι κάτοικοι της Γαλλίας ήταν πολύ απασχολημένοι με το να κάνουν σεξ για να ανησυχούν με θέματα μαύρης μαγείας και καλλυντικά σκάνδαλα. Στη χώρα τους, η χρήση τολμηρού μακιγιάζ θεωρούνταν μία σαγηνευτική διαδικασία, αρκετά σοκαριστική αλλά σίγουρα όχι απαγορευμένη. Μάλιστα η γαλλίδα ηθοποιός-σύμβολο του σεξ Sarah Bernhardt συνήθιζε να βάφει τα χείλη της κόκκινα δημοσίως, σε καφέ και σε σοκάκια του Παρισίου, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις και πολλές ερωτικές εξομολογήσεις. (Η συγκεκριμένη γυναίκα ήταν τόσο extra που κοιμόταν σε φέρετρο αντί για κρεβάτι. Θα σέβεστε).

Ανεξάρτητες γυναίκες, ενωμένες και βαμμένες

Η ατρόμητη επιλογή της Bernhardt ήρθε στην πιο κατάλληλη εποχή. Με την έναρξη του νέου αιώνα, το κόκκινο κραγιόν μπορούσε να δημιουργηθεί χρησιμοποιώντας κηρήθρες και καστορέλαιο, δύο συστατικά λιγότερο επικίνδυνα από τον μόλυβδο. Έτσι λοιπόν, εφόσον οι γυναίκες δεν πέθαιναν από τα καλλυντικά τους και είχαν τη Sarah ως υπόδειγμα ομορφιάς (σήμερα θα την αποκαλούσαμε #goals), αποφάσισαν να επαναφέρουν το κόκκινο κραγιόν στη μόδα. Και οι εταιρίες καλλυντικών υπάκουσαν.

Έτσι το 1915 κατασκευάστηκε το πρώτο κραγιόν σε μεταλλικό σωλήνα και εκατομμύρια γυναίκες έσπευσαν να το αγοράσουν επιθυμώντας να εφαρμόσουν την τολμηρή αυτή εμφάνιση και να δηλώσουν την παρουσία τους στον κόσμο.

Tρανό παράδειγμα οι σουφραζέτες που έκαναν παρέλαση στους δρόμους της Νέας Υόρκης με ενωμένα χέρια και βαμμένα κόκκινα χείλη, ως ένδειξη αντίστασης και αγανάκτησης προς το σύστημα που τους στερούσε την ψήφο. Η ίδια η Elizabeth Arden, της γνωστής εταιρίας καλλυντικών, μοίραζε δωρεάν κραγιόν σε κάθε πορεία, ενώ επιχειρήσεις όπως η Chanel και η Max Factor εκμεταλλεύτηκαν τη δημοτικότητά του παρασκευάζοντας δικές τους εκδοχές του trend και διεκδικώντας μερίδιο στην τεράστια αγορά που είχε προκύψει.

Αγαπάμε ό,τι μισεί ο Χίτλερ

Ο Χίτλερ σιχαινόταν το κόκκινο κραγιόν καθώς πίστευε πως περιέχει ζωικό λίπος και απόβλητα και απαγόρευε σε όλες τις γυναίκες που δούλευαν για εκείνον να το χρησιμοποιούν. Ο υπόλοιπος θηλυκός πληθυσμός του πλανήτη, λοιπόν, ξεκίνησε να το φοράει μόνο και μόνο για να τον νευριάσει. Οι άνδρες στρατιώτες συνήθιζαν να ενθαρρύνουν τη συγκεκριμένη τακτική μέχρι που τα κόκκινα χείλη έφτασαν να αντιπροσωπεύουν την αντίσταση σε εποχές μεγάλου κινδύνου. Μάλιστα, πολλά εργοστάσια της εποχής είχαν σαφείς οδηγίες να γεμίζουν τους κοινόχρηστους χώρους των γυναικών με κραγιόν, έτσι ώστε να εξασφαλίζουν την ύψιστη παραγωγικότητα από τις υπαλλήλους τους.

Μετά το τέλος του πολέμου, το κόκκινο κραγιόν πήρε μία πιο glamorous κατεύθυνση, με τις μεγαλύτερες σταρ του Hollywood-σύμβολα του σεξ να το προτιμούν για τις επίσημες εμφανίσεις τους.

Στην ντισκοτέκ

Καμία άλλη δεκαετία δεν ταρακούνησε τον κόσμο της μόδας όσο τα Swinging Sixties. Με τη σεξουαλική επανάσταση των νέων, την εδραίωση της μίνι φούστας, της αντισύλληψης, των ναρκωτικών και του ροκ'εν'ρολ, το κόκκινο κραγιόν έπαψε πια να αντιπροσωπεύει κάτι παιχνιδιάρικο και άτακτο και έχασε τη δημοτικότητά του. Θεωρήθηκε πλέον μπανάλ και αντικαταστάθηκε από άλλα χρώματα, πολύ πιο φυσικά και au naturel. Μέχρι που ήρθε η Disco.

H τεράστια απήχηση του συγκεκριμένου είδους μουσικής έφερε πίσω όλα τα ζωηρά χρώματα που είχαν χάσει τη λάμψη τους την προηγούμενη δεκαετία και έτσι γεννήθηκε ξανά η ανάγκη για φανταχτερά κόκκινα χείλη και πιο σκούρες αποχρώσεις στα μάγουλα. Λίγο το Studio 64, λίγο ο Bowie, λίγο τα θρυλικά Boogie Nights και το κόκκινο κραγιόν (κυρίως σε κερασί αποχρώσεις) επέστρεψε για την εκδίκησή του.

We never go out of style

Πλέον δεν μιλάμε για ένα απλό προιόν ομορφιάς ανάμεσα σε χιλιάδες άλλα. Το κόκκινο κραγιόν αποτελεί τόσο ένα διαχρονικό σύμβολο θηλυκότητας όσο και ένα σταθερό σημείο αναφοράς στον κινηματογράφο, την τέχνη και την μουσική. Από την Rihanna να κυκλοφορεί κομμάτια με τίτλο Red Lipstick μέχρι την Taylor Swift να τραγουδάει τους στίχους "Ι've got that red lip classic thing that you like", η επιρροή του κόκκινου κραγιόν στην σύγχρονη κουλτούρα είναι ανεξίτηλη. Και τόσο έντονη όσο το χρώμα του.