Πρότυπα ομορφιάς: Τι είναι «αντικειμενικά όμορφο»;
Είναι καλό που έχουμε διαφορετικά γούστα κι ακόμα πιο καλό που έχουμε πέντε δράμια μυαλό, ώστε να βλέπουμε πίσω από τα φίλτρα, τις πόζες και τα πρότυπα ομορφιάς.
Γυμνά ή ημίγυμνα πρότυπα ομορφιάς, ανδρικής και γυναικείας, γιατί τα βαριόμαστε τόσο και πότε θα αρχίσουν να ντύνονται.
Μία από τις τάλε-κουάλε αδερφές Καρντασιάν λέει έπαθε σοκ όταν ανέβηκε στο τουίτερ γυμνή φωτογραφία της χωρίς την έγκρισή της: στη φωτογραφία φαινότανε ίχνη κυτταρίτιδας και ίχνη κοιλίτσας, πράγμα «απαράδεκτα φρικτό» και «καταστροφικό για το ίματζ» της, μάλιστα τη φώτο την είχε τραβήξει η γιαγιά της. Για ποιο λόγο μια γυναίκα 30-40 χρονών που τη λες και ολόκληρη μουλάρα, για ποιο λόγο στήθηκε να τη φωτογραφήσει η ΓΙΑΓΙΑ της τσιτσιδουάρ, με ξεπερνάει. Η γιαγιά προφανώς δεν ήξερε από φίλτρα, εδώ δεν ξέρω εγώ, πού να ξέρει, γιαγιά πράγμα, άρα την ανέβασε τη φώτο ως είχε, με καταστροφικά αποτελέσματα… ή όχι;
Όχι, γιατί βγήκανε χιλιάδες γυναίκες που είπαν ότι η γυμνή εγγονή ήτανε μια χαρά, λίγη κυτταρίτιδα έχει όλος ο κόσμος, μπράβο της που τόλμησε και τα σχετικά. Η άλλη ερώτηση, για ποιο λόγο η Καρντασιάν ή η Χ σταρ πρέπει να βγει ξεβράκωτη στο αγιάζι, σόρι, στα μίντια, είναι μια ερώτηση που δεν απαντάται ποτέ: ΟΛΕΣ βγαίνουνε έτσι πια, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να είσαι σταρ οποιουδήποτε τύπου και φυράματος. Είτε τραγουδάς, χορεύεις, παρουσιάζεις εκπομπή, γυρνάς τροχό, λες τον καιρό, κάνεις ρεπορτάζ, συμμετέχεις σε ριάλιτυ, εκπαιδεύεις λιοντάρια, παντρεύεσαι διάσημο(ν) που
κάνει κάτι από όλα αυτά, είτε είσαι ηθοποιός, περφόρμερ, κονφερασιέ, δημοσιογράφος, μιντιού, οφείλεις να ανεβάζεις συχνά-πυκνά φώτο σου κάπου, όσο γίνεται πιο κάπου, με όσο γίνεται λιγότερα ή και καθόλου ρούχα, με μαγιό οπωσδήποτε αν πρέπει να κρύψεις μια ρόγα π.χ., με φίλτρα και επεξεργασία ώστε να δείχνεις πορτοκαλιά, γυαλιστερή και πλάστικους εντελώς. Τα ίδια ισχύουν για τους άντρες, ξυρισμένους και αξύριστους, γυμνασμένους (κυρίως) αλλά ακόμα πιο κυρίως, μαυρισμένους. Υπάρχει φίλτρο μαυρίσματος, δεν είναι ανάγκη να κάτσεις καν στον ήλιο που παίζει να κάνει κακό στο δέρμα, υπάρχει φίλτρο αφαίρεσης κυτταρίτιδας/τρίχας/μπιμπικιών/ραγάδων/ρυτίδων/κάλων, υπάρχουν τρόποι να φύγουν οι σακούλες κάτω από τα μάτια, να ανέβουν τα βυζιά οκτώ σκάλες, να φουσκώσουν τα μούσκουλα και να πεταχτούν οι πισινοί στον αέρα, να γυαλίσουν τα μαλλιά/μάτια/χείλια και να μακρύνουν τα πόδια.
Όλα αυτά είναι πρότυπα ομορφιάς εκεί έξω στον χώρο που δεν έχει πια όνομα, που ξεκινάει από τα κινητά μας και απλώνεται όλο και πιο πολύ, σε οθόνες (τηλεόρασης, λάπτοπ, τάμπλετ) και στα μυαλά μας. Πρότυπα «αντικειμενικής ομορφιάς», δηλαδή προβαλλόμενης, μια και όλοι ξέρουμε ότι «αντικειμενικό» δεν είναι τίποτα, πόσο μάλλον η ομορφιά.
Αυτό ξέραμε τουλάχιστον, πριν την εικονο-πλημμύρα. «Περί γούστων, κολοκυθόπιτα» και "de gustibus et coloribus non est disputandum"*, ή τα γούστα διαφέρουν και δεν υπάρχει λόγος να σφαζόμαστε επειδή έχουμε διαφορετικά (γούστα). Δεν υπάρχει «αντικειμενικά ωραίο και αντικειμενικά άσχημο» στα σώματα, που όταν είναι γυμνά, τραβάνε το μάτι μας επειδή δεν τα έχουμε συνηθίσει… αν και, τα έχουμε συνηθίσει πια.
Όταν βλέπω μια καλλίγραμμη στάρλετ με ψεύτικο μεμέ και αποκαλυπτικό μπικίνι στη σελίδα-βιτρίνα οποιουδήποτε σάιτ, δεν γυρίζω να την κοιτάξω δεύτερη φορά. Όχι επειδή και καλά είμαι ετεροφυλόφιλη γυναίκα κάποιας ηλικίας – την κοίταζα, όταν έσκαγε μύτη αραιά και πού, επειδή σχεδόν κανένας άνθρωπος δεν είναι 100% ετεροφυλόφιλος (ή 100% ομοφυλόφιλος), στο 100% της ζωής του. Σίγουρα υπάρχει τέτοιο σπάνιο φρούτο και σίγουρα δεν το κάνω παρέα, το 100%, οπότε δεν έχω να καταθέσω σπουδαία πράγματα: όλοι κοιτάμε. Μόνο που, κοιτάμε μία φορά πια, αδιάφορα, το ροζ, γαλάζιο, λαχανί, άσπρο, μαύρο μπικίνι ή μαγιό, το οπωσδήποτε πορτοκαλί γυαλιστερό δέρμα, οπωσδήποτε υγρά χείλη και τουρλωτό πισινό, με ρουφηγμένη κοιλιά μέχρι σβέρκο και σοφά τοποθετημένη κάμερα/κουρτίνα ώστε να μη φαίνεται τίποτα το αντιαισθητικό…
Τι είναι αντιαισθητικό; Οι τρίχες, οι δίπλες, οι ραγάδες, οι ρυτίδες, τα ψωμάκια, παχάκια, μπουτάκια, ρολάκια, οι αποχρωματισμοί του δέρματος, τα σημάδια, οι ουλές, οι ελιές,
τα σπυράκια, όλα αυτά μαζί με έξτρα κιλά/σακούλες; Όλα όσα μας κάνουνε φυσιολογικούς ανθρώπους, δηλαδή, ή όσα μαρτυράνε ότι ζήσαμε, περάσαμε σούπερ, ήπιαμε, φάγαμε,
πηδήξαμε, γεννήσαμε, θηλάσαμε, γλεντήσαμε, τρέξαμε, τρακάραμε, χτυπήσαμε, γελάσαμε, κοιμηθήκαμε στην άμμο, αρρωστήσαμε, χειρουργηθήκαμε, συνήλθαμε, με άλλα λόγια
επιβιώσαμε; Γιατί είναι άσχημα και αντι-αισθητικά όλα αυτά; Επειδή τα φίλτρα μπορούν να τα κόψουν στο πιτς φυτίλι και να σερβίρουν μια εικόνα πορτοκαλί, επιμένω, ανθρώπου που δεν έχει ζήσει καθόλου, πουθενά, παρά μόνον στις οθόνες;
Ας πούμε ότι το εγχώριο πρότυπο ανδρικής ομορφιάς για μένα είναι ο Μάνος Πίντζης. Το πρότυπο γυναικείας ομορφιάς και πάλι ας πούμε ότι είναι η Δήμητρα Ματσούκα. Είναι ηθοποιοί και οι δύο, άρα φροντίζουν την εμφάνισή τους επειδή με τη βοήθειά της, δουλεύουν στις σώου μπίζνες. (Η κυρίως βοήθεια είναι το ταλέντο και η δουλειά τους η ίδια, αλλά πάει πακέτο με την εμφάνιση, μια και τους «αγαπάει η κάμερα».) Δεν τους θεωρεί πρότυπο ομορφιάς όλος ο κόσμος, και δεν έχω εκφράσει επιθυμία στο Τζίνι να μοιάζουν όλοι οι άντρες με τον Μάνο και όλες οι γυναίκες με τη Δήμητρα: αυτοί οι ηθοποιοί μπορεί να είναι για μένα πρότυπα ομορφιάς, όσο το σκέφτομαι, όχι μόνο λόγω εμφάνισης αλλά επειδή είναι διαφορετικοί, ιδιαίτεροι. Αν όλοι οι άντρες ήταν σαν τον Μάνο και όλες οι γυναίκες σαν τη Δήμητρα, πρώτον θα έπαυαν να είναι ιδιαίτεροι και δεύτερον οι πιθανότητες να προκύψει σεξ οπουδήποτε θα έπεφταν στο μηδέν μια και θα βαριόμασταν φρικτά, Μάνοι και Δήμητρες. Ακόμα κι αν όλοι οι άντρες ήταν σαν τον Τσάνινγκ Τατούμ (ανεβάζω την μπάρα) και όλες οι γυναίκες σαν τη Μόνικα Μπελούτσι, που είναι τα ιντερνάσιοναλ πρότυπα ομορφιάς για μένα, ακόμα και τότε, κανένας δε θα έκανε σεξ με κανέναν επειδή θα ήταν όλοι Τσάνινγκ και Μόνικες δεξιά-αριστερά: θα άρεσαν σε κάποιους, όχι σε όλους, και θα βαριόμασταν να τους βλέπουμε, που είναι άλλο θέμα εντελώς, απορώ γιατί το αναφέρω.
Επίσης… όταν ανεβάζω φώτο του Τσάνινγκ στο φέησμπουκ, στις 100 που ενθουσιάζονται υπάρχουν και 20 που δεν τον γουστάρουν καθόλου – τον βρίσκουν «χοντρό, άκομψο,
βλαχατερό» σύμφωνα με τα σχόλια. Τα οποία θέλω να σβήσω επειδή ο Τσάνινγκ για τα γούστα μου είναι κούκλος, αλλά τα αφήνω, επειδή ευτυχώς δεν πρόκειται να τα διαβάσει ο
Τσάνινγκ και να παρεξηγηθεί (αν διάβαζε Ελληνικά, θα έσβηνα τα αρνητικά σχόλια: είναι απαράδεκτο και φρικτό να αρνητικο-σχολιάζεις δημόσια κάποιον/αν για την εμφάνισή
του/της. Εκτός και αν ο κάποιος είναι στο Χόλυγουντ οπότε σκασίλα του).
Σίγουρα οι μισές/οί σκέφτεστε τώρα «απαπα, χάλια γούστα!» και καλά κάνετε, έτσι είναι η ζωή, δεν μπορεί να γίνει κουβέντα για τα γούστα μας, όπως πολύ σωστά παρατήρησε κάποιος ανώνυμος Ρωμαίος που πέρασε στην Ιστορία. Αλλά αυτό είναι το θέμα: έχουμε διαφορετικά γούστα. Μην τσιμπάτε στις πορτοκαλί μπικινάτες και τους λαδωμένους ρηαλιτάδες, αν τους είχατε δίπλα σας μπορεί να τους χαστουκίζατε. Μπορεί να
κάνατε τρελό σεξ μαζί τους, βέβαια, και να ενθουσιαζόσασταν, που κάνετε σεξ με άνθρωπο τόσο φωτογραφίσιμο, φωτογραφημένο και φωτογενή… που όμως όταν θα τον/την
βλέπατε χωρίς φίλτρα θα σας φαινόταν χλωμό πρόσωπο, γεμάτο σπιθουράκια, ραγάδες, παχάκια κ.λπ., όλα όσα κάνουν έναν άνθρωπο ανθρώπινο με άλλα λόγια.
Είναι καλό που έχουμε διαφορετικά γούστα κι ακόμα πιο καλό που έχουμε πέντε δράμια μυαλό, ώστε να βλέπουμε πίσω από τα φίλτρα, τις πόζες και τα πρότυπα ομορφιάς. Και ας είναι καλλονός ο Κιάνου Ριβς, δε σηκώνω κουβέντα, και ο Κρις 'Εβανς, ο Λουκ ‘Εβανς (όχι ξάδερφος), ο Χένρι Καβίλ και πάνω από όλους ο Τσανινγκάκης Τατούμ.
*“De gustibus et coloribus non est disputandum”: «δεν υπάρχει λόγος διαφωνίας/διαπληκτισμού για γούστα και για χρώματα», κατά τους Ρωμαίους. Ο Ντοστογιέφσκυ το
παραφράζει στους «Αδερφούς Καραμαζώφ» (4ο κομμάτι, 11ο βιβλίο, 4ος τομέας) ως “De ideabus non est disputandum”, ότι ούτε για τις ιδέες και ιδεολογίες υπάρχει λόγος διαπληκτισμού. Κάτι ήξερε ο Ντοστογιέφσκυ, αν και, άντε να το πει κανείς αυτό στους Έλληνες…