June Newton: Οι φίλοι την έλεγαν Alice Springs

Καθώς οι εραστές της φωτογραφικής τέχνης αποχαιρετούν τη June Newton, η οποία πέθανε στις 9 Απριλίου σε ηλικία 97 ετών στο Μόντε Κάρλο, το βλέμμα αξίζει να πέσει στο έργο της δημιουργού που προκάλεσε απανωτά φλας μέσα από την περσόνα της Alice Springs. Σύζυγος του κολοσσιαίου Helmut Newton, πρόεδρος του ομώνυμου Foundation και διαχειρίστρια της πνευματικής κληρονομιάς του Γερμανού σπεσιαλίστα, ενώ η ίδια δε θέλησε ποτέ να περάσει στο προσκήνιο, κυοφόρησε εικόνες που άφησαν εποχή στη φωτογραφία πορτρέτου, τη μόδα και το σταρ σίστεμ. Ποια ήταν η Alice Springs;

«Το να φωτογραφίζεις διασημότητες δεν είναι εύκολη δουλειά», έλεγε. «Κοιτάζουν τον εαυτό τους πολύ συχνά στον καθρέφτη, προσπαθούν να σου δώσουν αυτό που θέλουν αυτοί να δεις». Η κάμερα ωστόσο δεν είναι καθρέφτης και η συναρπαστική στιγμή, κατά την οποία η φθαρτή καθημερινότητα αιχμαλωτίζεται στην αθανασία του φακού της, υπήρξε το modus operandi μιας Alice Springs, της οποίας το πορτφόλιο συνάθροιζε περισσότερους σελέμπριτι από τα αστέρια του Walk of Fame.

Catherine Deneuve, Nicole Kidman, Audrey Hepburn, Dennis Hopper, Billy Wilder, Graham Greene, Roy Lichtenstein, Claude Chabrol, Brigitte Nielsen, Yves Saint Laurent, Anjelica Huston, Isabelle Adjani, Charlotte Rampling, William Burroughs, Robert Mapplethorpe, David Byrne, Grace Jones, είναι ορισμένα μονάχα από τα ονόματα στο καρνέ της, ενώ η δουλειά της δημοσιεύτηκε εξακολουθητικά στα περιοδικά του υψηλότερου πρεστίζ, ανάμεσά τους τα Vanity Fair, Vogue, Interview, Elle. Εξέδωσε μονογραφίες και λευκώματα, συνεργάστηκε με τον Helmut Newton στο άλμπουμ «Us And Them», το έργο της φιλοξενήθηκε σε σημαντικές διεθνείς εκθέσεις από το 1978 έως το 2018. Όλα αυτά από μια Αυστραλιανή ηθοποιό και μοντέλο, ονόματι June Browne, η οποία επρόκειτο να ανακαλύψει την πραγματική της κλίση στο πλευρό του συζύγου της.

Alice Springs και Helmut Newton: Η ιστορία του ματιού

Ο Helmut Newton συνάντησε την Alice Springs στη Μελβούρνη το 1947. Έπειτα από ένα σύντομο δεσμό, οι δυο τους παντρεύτηκαν, για να αποτελέσουν το πιο αξιοθαύμαστο ζευγάρι στην ιστορία της φωτογραφίας. Όσο ο Newton διερευνούσε την κρυφή σεξουαλικότητα του κόσμου της τέχνης και της μόδας, η June εστίαζε στα πορτρέτα, απεικονίζοντας τις πιο εύθραυστες και τρωτές στιγμές των σταρ. Οι φωτογραφίες της είναι βαρυσήμαντα ντοκουμέντα της σημερινής κουλτούρας, όπου η διασημότητα αγγίζει το μαζικό φαινόμενο. Ωστόσο, χωρίς επιμονή, παρατηρητικότητα, δεκτικότητα και αγάπη για το ανθρώπινο είδος αυτά τα τόσο συγκινητικά πορτρέτα θα ήταν ανέφικτα.

Η δημιουργός Alice Springs γνωρίζει τις στάσεις που θέλει να εκμαιεύσει από τα μοντέλα που φωτογραφίζει. Όντας και η ίδια πρώην ηθοποιός, ξέρει τι σημαίνει να περνάς μια ολόκληρη ζωή μπροστά από την κάμερα. Και ξέρει επίσης πως οι πρωταγωνιστές της ποζάρουν με επιτήδευση, ωθούμενοι από την πείρα και τη δύναμη της συνήθειας. Όμως, η ίδια καταφέρνει να θρυμματίσει τη στερεότυπη στάση των δημοσιοτήτων μπροστά στο φακό. Τους πλησιάζει, τους ενθαρρύνει να δώσουν ένα κομμάτι από τον εαυτό τους στη φωτογραφία, αιχμαλωτίζoντας τις πιο προσωπικές κι ευάλωτες πλευρές τους.

Alice Springs: 5 αξέχαστα πορτρέτα της

Anjelica Huston, Χόλιγουντ, 1983: Ισορροπώντας ανάμεσα στη Σκύλλα του image κάθε μοντέλου και τη Χάρυβδη της προσωπικής της αισθητικής, η Alice Springs υπερβαίνει την κάμερα, για να δημιουργήσει πορτρέτα μέσα από το φακό του ματιού της. Παραθέτει τα μοντέλα της απέναντι από απλά, λιτά σκηνικά, φωτογραφίζοντας διασημότητες μέσα από το στενό της κύκλο ή δουλεύοντας κάτω από συνθήκες αμοιβαίας ανοικειότητας. Εστιάζει στη γεωγραφία του προσώπου, τα χέρια, τις φυσιογνωμίες, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, τα έργα της είναι αφτιασίδωτα, ταυτόχρονα όμως συναισθηματικά και άμεσα.

Dennis Hopper, Λος Άντζελες, 1988: Το πλέον γνωστό κλισέ προτείνει πως μια εικόνα αξίζει όσο χίλιες λέξεις. Στην περίπτωση της Alice Springs ο θεατής μένει άφωνος απέναντι στην αμεσότητα του κάδρου: Ο Dennis Hopper στα πενήντα του, στα μισά μιας τριπαριστής Οδύσσειας, που ξεκίνησε από ρολάκια στο πλευρό του James Dean, για να εξελιχθεί σε μια σειρά από μεταμορφώσεις. Παρίας των στούντιο, ρέμπελος σκηνοθέτης, θύμα των ναρκωτικών, comeback kid, προτού αναπαυθεί στο παλίμψηστο του ψυχωτικότερου κακού του Χόλιγουντ. Στη διαδρομή, o Hopper προσδιόρισε μια ολόκληρη γενιά, κινηματογραφώντας τις αστραφτερές ελπίδες και τις πικρές απογοητεύσεις της χίπικης υποκουλτούρας.

Isabelle Adjani, Παρίσι, 1979: Η Alice Springs θεωρεί το βλέμμα το σημαντικότερο ανθρώπινο χαρακτηριστικό. Γι’ αυτό και το τοποθετεί στην εμπροσθοφυλακή της τεχνικής της, προκειμένου να το καταδείξει. Στη φωτογραφία, μια εικοσάρα Isabelle Adjani έχει μόλις εμφανιστεί στο «Νοσφεράτου», πλάι στον Klaus Kinski. Αντικρίζει το φακό με αθωότητα, επιφύλαξη και με μια πρώιμη αυτοπεποίθηση. Πιθανότατα γνωρίζει πως μέσα στην άβυσσο των ματιών της η ομορφιά και το κακό εναλλάσσονται με κινηματογραφική ταχύτητα.

Charlotte Rampling, Παρίσι, 1982: Ποτέ της δεν δέχτηκε να παίξει το ρόλο της σοβαρής, μετρημένης κυρίας, που της ζητούσαν τα στούντιο. Η Charlotte Rampling προτιμούσε να υποδύεται το διεστραμμένο παρτενέρ του Dirk Bogarde στον «Θυρωρό της νύχτας» ή την εγωπαθή συγκάτοικο της Lynne Redgrave στο «Georgy girl». Οι σκοτεινές, αχαρτογράφητες περιοχές της ψυχής υπήρξαν πάντοτε η αγαπημένη θεματική της Rampling. Μια ματιά στο μυστήριο και τη βαθύτητα του βλέμματός της απέναντι στο φακό της Springs πείθει πως αυτή η αξιολάτρευτη γυναίκα δεν έζησε ούτε μία στιγμή της ζωής της καθηλωμένη από το κοινότυπο.

William Burroughs, Λος Άντζελες, 1984: «Η κάμερα είναι το μάτι ενός γύπα που πλανιέται πάνω από μια περιοχή με θάμνους, ερείπια και μισοτελειωμένα κτίρια», έγραφε ο Burroughs το 1969 στα «Άγρια αγόρια». Δυο δεκαετίες αργότερα, η φωτογράφος απαθανατίζει τον αρχιτέκτονα του cut-up στο Λος Άντζελες. Στο χαραγμένο πρόσωπο του Μπιλ Μπάροουζ εντυπώνονται η χρόνια κατάχρηση, η ομοφυλοφιλία, η φυλακή, ο εξευτελισμός, η απεικόνιση του κακού σαν εγγενές στοιχείο της ανθρώπινης ύπαρξης. Κaι όμως, μια σπάνια τρυφερότητα και συμπόνια αναβλύζει από το βλέμμα του κατευθείαν μέσα στον φακό της Alice Springs.