Donatella Versace: Η ιστορία μιας θρυλικής φιγούρας της μόδας

Η Donatella Versace στις 2 Μαΐου έκλεισε τα 68 της χρόνια. Όλα όσα πέρασε η ίδια και ο οίκος των Versace μπορεί να έχουν χαραχτεί στη μάρκα και στο πρόσωπό της, αλλά δύο πράγματα παραμένουν αναλλοίωτα: η fashion animal ψυχή της και το παντοτινά ξανθό μαλλί της, το οποίο χρωστάει στον μακαρίτη τον αδερφό της Gianni, όπως και όλα τα άλλα.

Η Patty Pravo και το χαλασμένο Fiat

Ο Gianni Versace κάποτε είχε πει: «Αν παντρευτώ ποτέ μου θα πάρω ένα κορίτσι που να μοιάζει με την Donatella». Βέβαια, το πώς έμοιαζε η κατά 8 χρόνια μικρότερή του αδερφή, ήταν καθαρά δικό του δημιούργημα από τότε που ήταν μικρά και αχώριστα στα παιχνίδια τους. Ο Gianni έβαλε την Donatella να κάνει το μαλλί της τόσο ξανθό-άσπρο και τόσο ίσιο όσο του ινδάλματός του, της τόσο- κουλ-στη-δεκαετία-του-’70 τραγουδίστριας Patty Pravo. Ο Gianni είχε τη δική του bambola, την αδερφή του, και την έντυνε: πλατφόρμες, τζιν, κατάμαυρη σκιά γύρω από τα μάτια, ακριβώς όπως απαιτούσε η ντίσκο σκηνή στο μοναδικό κλαμπ στη μικρή πόλη Reggio di Calabria στη Νότια Ιταλία, όπου ζούσανε.

Η Donatella, εκτός από τον Gianni είχε άλλα δύο μεγαλύτερα αδέρφια, τον Santo, ο οποίος αργότερα θα γινόταν το τρίτο σκέλος των επιχειρήσεων Versace, και την Tina η οποία πέθανε σε ηλικία 12 ετών από τέτανο. Ο πατέρας τους, Antonio, είχε μια οικογενειακή επιχείρηση εξόρυξης άνθρακα και η μητέρα τους, Francesca, ήταν μοδίστρα σε μια εταιρία μόδας πριν δημιουργήσει τη δική της μπουτίκ μόδας με την ονομασία Elle, κάτω ακριβώς από το σπίτι της οικογένειας.

Ο νεαρός Gianni βοηθούσε τη μητέρα παίρνοντας το φέρι-μποτ για Μεσίνα από όπου έφερνε για την μπουτίκ τα πιο ωραία και ασυνήθιστα υφάσματα. Η μαμά Francesca, πριν πάρει το ψαλίδι για να τα κόψει, πάντα έλεγε μια προσευχή. Τα λογιστικά του μαγαζιού τα κρατούσε ο Santo που σπούδαζε διοίκηση επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο της Μεσίνα.

Η Donatella, που αργότερα θα ξεκινούσε να σπουδάζει γλώσσες με προοπτική να γίνει δασκάλα, ήταν το μικρό και πιο κακομαθημένο παιδί της οικογένειας, όπως λέει η ίδια. «Ήμουν όμως και το πιο καλοντυμένο κορίτσι της πόλης» προσθέτει. Η πιο χαρακτηριστική ανάμνηση που έχει από τα παιδικά της χρόνια είναι όταν ο Gianni την έβαλε να κλέψει χρήματα από το πορτοφόλι της μητέρας τους και τα κλειδιά του αυτοκινήτου από το παντελόνι του πατέρα τους για να πάνε στη Σικελία να δούνε τη συναυλία της Patty Pravo. To γαλάζιο κονβέρτιμπλ Fiat όμως δεν ξεκινούσε με τίποτα και ο Gianni πίεζε τη μικρή Donatella να ανοίξει το καπό για να δει τι συμβαίνει. «Είσαι τρελός; Δεν το κάνω εγώ αυτό».

Η μάρκα Versace ιδρύθηκε το 1978, με την Donatella να εργάζεται ως αντιπρόεδρος, αν και συνεργαζόταν με τον Gianni σε όλα τα έργα, ειδικά στο στάιλινγκ, στη δημιουργία της εικόνας της μάρκας και στον σχεδιασμό των αξεσουάρ, των παπουτσιών και των τσαντών. Το 1982, ο Gianni έστειλε την Donatella σε μια δημοπρασία όπου έβαλε τη νικητήρια προσφορά στο palazzo στη Via Gesù 12 στο Μιλάνο που θα γινόταν η έδρα και ο εκθεσιακός χώρος των Versace. Τα αδέρφια Versace συνέχιζαν να παρτάρουν αλλά και να εργάζονται μαζί – απλώς αυτό που είχε αλλάξει ήταν το σκηνικό: οι επαρχιακές ντίσκο κάτω από τα αστέρια στις παραλίες της Ιταλίας έγιναν μια τεράστια, κομψή οικογενειακή βίλα στη λίμνη Κόμο, το ανακτορικό διαμέρισμα στη Via Gesù στο Μιλάνο και, φυσικά, η μοιραία Casa Casuarina, η βίλα στο Μαϊάμι μπροστά στα σκαλοπάτια της οποίας θα έχανε τη ζωή του ο Gianni. Ο Malcolm McLaren περιέγραψε κάποτε την Casa Casuarina ως «ένα ντεμιμόντο (στέκι γυναικών αμφίβολης κοινωνικής θέσης και ηθικής του 19ου αιώνα) εκπληκτικής και οργιαστικής μεγαλοπρέπειας». Ο McLaren, ο άνθρωπος που εμπνεύστηκε και δημιούργησε τους Sex Pistols είχε αρχίσει ήδη να διαβλέπει πόσο αναχρονιστική φαινόταν αυτή η επίδειξη πλούτου στη νέα εποχή που ξεκινούσε.

Τα σχέδια του Gianni από τα πρώτα του βήματα στο Μιλάνο μέχρι τη θεαματική επιτυχία της φίρμας, ήταν πάντα «κάτι να γυαλίζει». Φορέματα κοντά, στενά και γυαλιστερά, εμπνευσμένα, όπως έλεγε ο ίδιος, από τις Ιταλίδες πόρνες του νότου που σόκαραν το βαρύ ιταλικό στερέωμα μόδας, αλλά γρήγορα έγιναν επιτυχία στη σκηνή των νυχτερινών κέντρων. Οι συντάκτες μόδας και οι έμποροι λιανικής έβρισκαν τα ασημένια μεταλλικά μίνι φορέματα, τα φανταχτερά κεντήματα, τις χάντρες, τα μεταλλικά διακοσμητικά και τις μαύρες δερμάτινες φούστες του Versace «χυδαία» –ήταν το απόλυτο αντίθετο του «ήσυχου chic» του Armani και της συγκρατημένης κομψότητας του Valentino–, αλλά τι να γίνει; Έδειχναν φανταστικά στις βιτρίνες και στις σελίδες των περιοδικών. Μέσα σε λίγες σεζόν, ο Versace έκανε το «γυαλιστερό κακόγουστο» όχι μόνο αποδεκτό από το καθεστώς της Μόδας, αλλά και αξιοζήλευτο. Οι πωλήσεις του πρώτου έτους ήταν περίπου 15 εκατομμύρια δολάρια. Μέσα σε 10 χρόνια έφτασαν τα 353 εκατομμύρια δολάρια.

Το 1989, ο Gianni αφιέρωσε το νέο άρωμα Blonde στην Donatella και της εμπιστεύτηκε τη σειρά Versus diffusion – χαρίζοντάς της ένα δαχτυλίδι με ένα κίτρινο διαμάντι. Υποτίθεται ότι το άρωμα είναι κατάλληλο για ξανθές (ή όσες νιώθουν ξανθές) και για άλλες γυναίκες που δεν μπορούν να του αντισταθούν. Η αλήθεια είναι πως μυρίζει πολυτέλεια, ακόμα και με το διακοσμητικό κεφάλι της Μέδουσας στη μέση του μπουκαλιού, που υπόσχεται ότι αυτό το αφροδισιακό στο δέρμα σας θα σας κάνει πολύ αισθησιακή.

Στην καρδιά της φιλοσοφίας των Versace είναι ότι όταν δείχνεις σέξι, μπορείς να αποκτήσεις ό,τι θέλεις, άρα καλύτερα να ξοδέψεις 1.000 ευρώ για ένα σέξι, κοκτέιλ φόρεμα που θα σου τα επιστρέψει, παρά για ένα θλιμμένο, σικάτο, ρούχο από κασμίρι. Η γραμμή αυτή –sex and success– πέρασε και σε όλη τη σειρά των αντικειμένων Versace, από πετσέτες θαλάσσης μέχρι μπρελόκ για
τα κλειδιά.

Versace vs Versace

Το 1996 και στις αρχές του 1997, με τον Gianni να αναρρώνει από καρκίνο στο αριστερό αυτί, η Donatella ανέλαβε μεγάλο μέρος της ευθύνης για τον οίκο Versace. Όπως είχε πει η ίδια: «Τα δύο τελευταία χρόνια της ζωής του Gianni, πήγαινα στο διαμέρισμά του, του έδειχνα τα έργα, έπαιρνα την έγκρισή του, αλλά είχα και τη διεύθυνση της εταιρίας επειδή ο ίδιος δεν εμφανιζόταν». Όταν όμως ο Gianni ανέλαβε ξανά το τιμόνι, αρκετούς μήνες αργότερα, οι σχέσεις μεταξύ των δύο ήταν πιο τεταμένες από ποτέ. Η Donatella απολάμβανε τη νέα της δύναμη και αργότερα παραδεχόταν ότι «ήταν δύσκολο να το παρατήσω». Πριν από την επίδειξη του Gianni τον Ιούλιο του 1997, φίλοι λένε ότι οι δυο τους είχαν έναν τρομερό καβγά. Η Donatella έκανε το στάιλινγκ στο look των μοντέλων και ο Gianni το μισούσε. «Αρκετά!» ούρλιαζε, «Οι γυναίκες θέλουν να είναι όμορφες, όχι έτσι!» Ο Gianni εκτιμούσε τις κριτικές της για τα σχέδιά του, αν και προτιμούσε ένα πιο μπαρόκ στιλ από τον μινιμαλισμό που ήθελε η Donatella. Ο Gianni, λένε οι φίλοι, συχνά φώναζε: «Donatella, θέλεις να σκοτώσεις το πνεύμα μου; Την επιτυχία μου;»

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ένα άλλο πρόσωπο μπήκε σε αυτό το ταμπλό. Ο Gianni γνώρισε σε ένα κάστινγκ έναν Αμερικάνο –μοντέλο, με θεαματικό κορμί–, τον Paul Beck, και έγιναν καλοί φίλοι. Το 1983, ο Beck παντρεύτηκε την Donatella και τρία χρόνια αργότερα η Donatella γέννησε μια κόρη, την Allegra, την οποία ο Gianni αγαπούσε σαν δικό του παιδί. «Ο Gianni έβλεπε την Allegra ως προβολή του εαυτού του», είχε πει η Donatella – πολύ δικαιολογημένο αφού έβλεπε και την Donatella ως δικό του δημιούργημα. Το 1989 γεννήθηκε και ο μικρός γιος της οικογένειας, ο Daniel – όνομα εμπνευσμένο από το ομώνυμο τραγούδι του Elton John, που ήταν πιστός φίλος της οικογένειας. Λίγα χρόνια αργότερα, η Donatella και ο Paul πήραν διαζύγιο.

Χωρίς τον Gianni Versace

O Gianni δολοφονήθηκε στις 15 Ιουλίου 1997, στα σκαλοπάτια της Casa Casuarina, στο Μαϊάμι. Ο δολοφόνος Άντριου Κιουνάναν, ένας σίριαλ κίλερ που δεν είχε καμία σχέση με τον Versace, ήταν εξαφανισμένος για μέρες. Όταν τελικά τον βρήκε η αστυνομία είχε αυτοκτονήσει.

Στη διαθήκη του, ο Gianni έδινε το 30% στον Santo, στην ανιψιά του Allegra το 50% και στον Daniel τη συλλογή του με έργα τέχνης που, όπως γράφτηκε, έφτανε τα 43 εκατομμύρια ευρώ. (H Allegra έγινε 18 το 2004 και εισέπραξε ένα ποσό που υπολογίζεται σε 500 εκατομμύρια δολάρια. Τώρα είναι η διευθύντρια της εταιρίας και ζει στη Νέα Υόρκη ως κατασκευάστρια θεατρικών κοστουμιών).

Η Donatella, συντετριμμένη, αποφάσισε να συνεχίσει το έργο του αδερφού της. Μόλις λίγες μέρες μετά τον θάνατό του ανέλαβε την καλλιτεχνική διεύθυνση του οίκου.

Ανησυχώντας για την ασφάλεια της κόρης της, είχε απομακρύνει την Allegra από τα φώτα της δημοσιότητας και έχει προσλάβει σωματοφύλακες για να την προστατεύουν από τους παπαράτσι. Ο Beck είχε επίσης αποσυρθεί από τη δημόσια θέα. Φίλοι και συνάδελφοι λένε ότι η Donatella και ο Santo μάλωναν ασταμάτητα.

Όσο για το στιλ των συλλογών, εκεί που ο Gianni προτιμούσε τα τολμηρά βασικά χρώματα με φανταχτερές χάντρες ή στρας, η Donatella προτιμά τα floral prints και τις θηλυκές αποχρώσεις. Αναλαμβάνοντας πλήρως την εταιρία, αντικατέστησε δεκάδες από τους μακροχρόνιους υπαλλήλους του αδερφού της –συμπεριλαμβανομένου και του συντρόφου του για περισσότερο από μια δεκαετία– με φρέσκους βοηθούς που μόλις είχαν βγει από τις σχολές μόδας ή είχαν φύγει από τους οίκους μόδας του Παρισιού. Έδιωξε ακόμα και τον θρυλικό φωτογράφο μόδας Richard Avedon, που φωτογράφιζε τις καμπάνιες του οίκου από την ίδρυσή του, το 1978, και προσέλαβε το καινούργιο αγαπημένο παιδί της μόδας, τον Steven Meisel.

Σε λιγότερο από τρεις μήνες μετά τον θάνατο του Gianni, στο Παρίσι –στο Hôtel Ritz–, η Donatella υποκλινόταν γεμάτη δάκρυα σε ένα κοινό που χειροκροτούσε όρθιο την πρώτη της επίδειξη ως σχεδιάστριας – μία επίδειξη όπου τα μοντέλα περπατούσαν σε μία γυάλινη γέφυρα κατασκευασμένη πάνω από την πισίνα του ξενοδοχείου. Η ευτυχισμένη Donatella δεν φανταζόταν ότι η μόδα είναι εύθραυστη σαν γυαλί και το κοινό της αλλοπρόσαλλο: την αγνόησε τόσο σύντομα όσο την αποθέωσε.

Παράλληλα, η πίεση για τη διάσωση του ονόματος και της επιχείρησης Versace είχε γίνει υπερβολική. Το 2004, η καριέρα της Donatella ως party animal σταμάτησε απότομα όταν παραδέχτηκε τον εθισμό της στην κοκαΐνη. Η απόφασή της να προχωρήσει σε αποτοξίνωση τον Ιούλιο του 2004 ήταν ένα σημείο καμπής για την εταιρία. Γιατί η Donatella ήταν μία βόμβα. Όλο και πιο διεκπεραιωτική, χωρίς να σχεδιάζει η ίδια αλλά επιβλέποντας ομάδες νέων σχεδιαστών και κάνοντας παρατηρήσεις, ξεσπώντας επάνω τους και απαιτώντας δαπανηρές αλλαγές την τελευταία στιγμή. Οι υπάλληλοί της τη φοβόντουσαν και την απέφευγαν όσο μπορούσαν. «Είχε γίνει ένα άσχημο τέρας που δεν ήθελες να το πλησιάσεις», θυμόταν ένας τους.

Bitch, I’m Donatella

Η Donatella, μαζί με τον αδερφό της Gianni, πιστώνεται ευρέως για το φαινόμενο των supermodel της δεκαετίας του 1990, ρίχνοντας στην πασαρέλα μοντέλα από editorials όπως η Naomi Campbell, η Claudia Schiffer και η Linda Evangelista, ενώ η κορυφαία πελάτισσά τους ήταν η πριγκίπισσα Νταϊάνα. Παράλληλα, η Donatella έφερε και ένα είδος «ροκ» δουλεύοντας με πελάτισσες όπως η Madonna και η Elizabeth Hurley. Άλλωστε στις διαφημιστικές καμπάνιες του Versace έχουν εμφανιστεί η Madonna, η Courtney Love, η Christina Aguilera, ο Jonathan Rhys Meyers, η Demi Moore, η Nicki Minaj, η Beyoncé και η Lady Gaga (η οποία έγραψε και τραγούδι αφιερωμένο στη Donatella, το 2013, στο άλμπουμ της «Artpop», όπου τραγουδάει: «Είμαι ξανθιά. Είναι αδύνατη. Είμαι πλούσια και είμαι και λίγο σκύλα»).

Ίσως η πιο ιστορική στιγμή στην ποπ πλευρά της Donatella είναι το περίφημο, σούπερ-αποκαλυπτικό Πράσινο Φόρεμα γνωστό και ως «Jungle-Dress» που φόρεσε η Jennifer Lopez στα 42α βραβεία Grammy το 2000. To φόρεμα ήταν από την ανοιξιάτικη συλλογή πρετ-α-πορτέ του 2000 και το είχε φορέσει ΠΡΙΝ η Spice Girl, Geri Halliwell – αλλά η J-Lo το έκανε διάσημο. Τόσο διάσημο που ο πρόεδρος της Google αποκάλυψε ότι εξαιτίας αυτού του φορέματος, η Google ξεκίνησε την υπηρεσία Google Images αφού εκατομμύρια άνθρωποι ακαριαία άρχισαν να ψάχνουν φωτογραφία του Πράσινου Φορέματος.
Το 2018 ανακοινώθηκε ότι η Michael Kors Holdings Ltd. εξαγόρασε την επιχείρηση για περίπου 2 δισεκατομμύρια δολάρια, αν και η Donatella συνέχισε «να ηγείται του δημιουργικού οράματος της εταιρίας».

Ακόμα, άρχισε να σχεδιάζει και να επιμελείται ακίνητα όπως το συγκρότημα διακοπών Palazzo Versace Australia στην Gold Coast, στο Queensland της Αυστραλίας, το Palazzo Versace Dubai, του δεύτερου ξενοδοχείου Palazzo Versace, που άνοιξε τον Νοέμβριο του 2016. Σχεδίασε επίσης ένα Mini Cooper για το Life Ball. Έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία μόδας και συνεχίζει ακόμα ένα φιλανθρωπικό έργο που είχε ξεκινήσει βοηθώντας πολλά ανθρωπιστικά ιδρύματα.

Η Donatella έχει σκούρο olive skin δέρμα, πάντα μαυρισμένο από τον ήλιο της Ιταλίας. Είναι μικροσκοπική, γυμνασμένη, με καμπύλες και της αρέσει να ντύνεται με στενά μαύρα παντελόνια και μαύρα στενά τοπ. Έχει ακόμα το ίδιο μαλλί, τα «αόρατα» φρύδια και το βαρύ μακιγιάζ που είχε από μικρή – στην ουσία παραμένει μία ρέπλικα της Patty Pravo. Όταν τη ρώτησαν αν φοράει κάτι διαφορετικό ποτέ, απάντησε: «Εγώ; Σε λουλουδάτα φορέματα; Νο, νο, νο. Δεν ταιριάζει στην προσωπικότητά μου. Δεν φοράω ρούχα που είναι γκέρλι, γιατί εγώ δεν είμαι γκέρλι».

Είναι όμως μία λαμπερή γυναίκα με «διαβολικό» αέρα. Πίνει τον καφέ της μόνο σε πολυτελές ροζ-χρυσό πορσελάνινο φλιτζάνι της σειράς Versace και, πριν σταματήσει να καπνίζει, έβαζε να τυλίγουν το πανταχού παρόν πακέτο των τσιγάρων της με χαρτί ροζ-χρυσό περιτυλίγματος, με το μονόγραμμα DV, γιατί «δεν ήθελε να βλέπει τις φωτογραφίες του Υπουργείου Υγείας για τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος». Φυσικά ο αναπτήρας της ήταν καλυμμένος σε όλη του την επιφάνεια με πετράδια που θα μπορούσαν να είναι και διαμάντια, γιατί «έτσι το κάνει η Donatella».