Η (στρατιωτική) ιστορία πίσω από τις στολές του Star Wars

Ο John Mollo (1931-2017), παρόλο που δεν είχε καμία προηγούμενη σχετική εμπειρία στο ντιζάιν ή τη μόδα, εμπνεύστηκε τα κοστούμια των Star Wars. Ο σκηνοθέτης της ταινίας George Lucas τον επέλεξε το 1977 για τη θέση αυτή χάρη στις ειδικές γνώσεις του επάνω στη στρατιωτική ιστορία. Έτσι τον γνώρισε κιόλας, μέσω κάποιου φίλου που του είπε ότι ίσως θα του ήταν χρήσιμος στην ταινία του κάποιος εξπέρ της ιστορίας. Και μάλλον κάτι έκανε σωστά τελικά, αν κρίνουμε από την επιτυχία της ταινίας, των κοστουμιών αλλά και το Όσκαρ που κέρδισε στην πορεία.

«Ο Mollo ήταν –αν μπορούμε να πούμε κάτι τέτοιο– ένας ειδικός όχι μόνο στη στρατιωτική ιστορία αλλά και στις στρατιωτικές στολές. Από τότε που ήταν μικρό παιδί, έβλεπε ταινίες και ξετρελαινόταν με τα κοστούμια» λέει η Laela French, διευθύντρια των αρχείων στο Lucas Museum of Narrative Art, και προσθέτει πως «οι στρατιωτικές στολές ήταν αυτές που του είχαν κεντρίσει περισσότερο το ενδιαφέρον». Ποιο ήταν όμως ακριβώς το επαγγελματικό παρελθόν του Mollo; Πριν το γυρίσει στο σχεδιασμό κοστουμιών, ήταν αρθρογράφος σε ιστορικά περιοδικά ενώ είχε εργαστεί και σαν σύμβουλος σε ταινίες που σχετίζονταν με ιστορικά θέματα όπως στην «Επέλαση της Ελαφράς Ταξιαρχίας» που αναφέρεται στον κριμαϊκό πόλεμο, στο «Nicholas and Alexandra» για την εξόριστη τσαρική οικογένεια και στο «Μπάρι Λίντον» του Κιούμπρικ – όλες με πολλά και ευφάνταστα κοστούμια εποχής.

Η συμμετοχή του στο Star Wars ήταν η πρώτη του επαφή με την επιστημονική φαντασία, αλλά ο σκηνοθέτης δεν προβληματίστηκε καθόλου για αυτό αφού ήθελε ακριβώς τα κοστούμια του έργου να μην έχουν την εικόνα αυτών που συνήθως βλέπουμε σε ταινίες επιστημονικής φαντασίας. «Ήθελε οι στολές να θυμίζουν αληθινές στρατιωτικές στολές, βρώμικες και φορεμένες, σαν βγαλμένες από την ιστορία του αμερικάνικου και ευρωπαϊκού στρατού και όχι φαντεζί σχέδια και χρώματα από το μέλλον» εξηγεί η French.

Λέγεται ότι μία από τις θρυλικές συμβουλές που έδωσε ο σκηνοθέτης στον Mollo ήταν τα κοστούμια του να μην ξεπεράσουν την πλοκή της ταινίας. «Θα ξέρω ότι έχεις κάνει σωστά τη δουλειά σου, όταν κανείς δεν θα προσέχει τα κοστούμια και απλώς θα παρακολουθεί την ταινία» του είπε σε μία από τις πρώτες συζητήσεις τους.

Ο Mollo μελέτησε τη δημιουργική δουλειά που είχε γίνει σε επίπεδο παραγωγής από τον conceptual designer Ralph McQuarrie και ξεκίνησε να φτιάχνει σκίτσα προσπαθώντας να αποδώσει τις ιδέες του McQuarrie σε πραγματικά κοστούμια.

Το κοστούμι που τον δυσκόλεψε περισσότερο από όλα τα άλλα ήταν αυτό του Stormtrooper. Ο Mollo ήθελε να κάνει τους στρατιώτες να μοιάζουν με εντυπωσιακό ρομποτικό στρατό και για αυτό αναζήτησε την έμπνευσή του στους ιππότες του Μεσαίωνα. Καθώς παρόμοια δουλειά δεν είχε ξαναγίνει και ο χρόνος ήταν πιεστικός και η έρευνα μεγάλη, λέγεται ότι οι στολές πήραν την τελική τους μορφή μόλις τέσσερις μέρες πριν ξεκινήσουν τα γυρίσματα αλλά και πάλι υπήρχαν βελτιώσεις και αλλαγές που γίνονταν μέχρι την τελευταία στιγμή.

Οι στολές δεν προέκυπταν όλες απλώς μέσα από έρευνα, συζήτηση και κάποια σκίτσα. Μερικές φορές το ψάξιμο απαιτούσε και άλλους πιο πρωτότυπους τρόπους. Όπως, ας πούμε, όταν ο σκηνοθέτης George Lucas περιέγραφε τον Darth Vader και έλεγε ότι ήθελε κάτι σαν «έναν σκοτεινό άρχοντα καβάλα στον άνεμο». Με αυτή την όχι συγκεκριμένη οδηγία, ο Mollo ξεκίνησε να φαντάζεται στο μυαλό του τον ήρωα και την στολή που θα φορούσε. Για το λόγο αυτό πήρε έναν ηθοποιό από το καστ και πήγαν μαζί σε ένα κατάστημα κοστουμιών στο Λονδίνο. Εκεί ξεκίνησε να διαλέγει διάφορα τυχαία ρούχα και αξεσουάρ και να τον βάζει να τα δοκιμάζει για να μπορέσει να έχει καθαρή οπτική εικόνα και να πειραματιστεί επί τόπου. Η French περιγράφει ότι εκεί που κόλλησε το βλέμμα του ήταν όταν έβαλε τον ηθοποιό-μοντέλο να δοκιμάσει μία λευκή στολή μοτοσικλετιστή. Καθώς τον κοιτούσε ο Mollo και προσπαθούσε να συγκεντρωθεί, είδε μπροστά του μία μαύρη μακριά κάπα και του την πέταξε στην πλάτη. Η εικόνα του άρεσε αλλά κάτι του έλειπε κάτι. Ψάχνοντας στα ράφια και στα κουτιά, ανακάλυψε μία μάσκα οξυγόνου από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και ένα κράνος από ναζί στρατιώτες. Έβγαλε μερικές φωτογραφίες και τις έδειξε στη συνέχεια στον σκηνοθέτη ο οποίος έδωσε την έγκρισή του λέγοντάς του «μου αρέσει, συνέχισε έτσι». Και ο Mollo συνέχισε πράγματι και κάπως έτσι οδηγηθήκαμε στον Darth Vader όπως τον ξέρουμε σήμερα.

Σε ερώτηση τι είναι αυτό που έκανε το Star Wars και τους ήρωές του τόσο ξεχωριστούς και διαχρονικούς, η French απαντάει ότι είναι ακριβώς αυτή η μίξη του παλιού και του καινούργιου, το ανακάτεμα του οικείου με το εντελώς άγνωστο. «Εμπνεύστηκαν από αληθινά ιστορικά στοιχεία τα οποία όμως συνδύασαν με έναν παράδοξο τρόπο», εξηγεί και προσθέτει πως «Σαμουράι, Ρώσοι Κοζάκοι, Μεσαιωνικοί Ιππότες και Θιβετιανοί ήρωες, όλοι δίνουν στοιχεία τους ανακατεμένα σε μία ταινία που όταν την βλέπεις, ξέρεις ότι ποτέ δεν έχεις δει κάτι παρόμοιο ξανά».