Ο Creative Director της Swatch μιλάει στην A.V.

Ένας κοσμπολίτης, ευφάνταστος Ιταλός με χιούμορ, καίρια αίσθηση των ρευμάτων, των νέων τάσεων, φιλότεχνος, με αγάπη για την κουλτούρα της Μεσογείου και θαυμάσιο μυαλό στην υπόθεση Swatch. Ξεκίνησε σαν υπεύθυνος του δημιουργικού Swatch Lab στο Μιλάνο και, μετά από ένα διάλειμμα, επέστρεψε τώρα στον Όμιλο Swatch ως καλλιτεχνικός διευθυντής της εταιρείας που έκανε το πλαστικό ρολόι όχημα τέχνης και μηχανικής τεχνογνωσίας. Η Swatch φέτος γιόρτασε τα 30 χρόνια της με μία θεαματική έκθεση όλων των μοντέλων που έχει κυκλοφορήσει στην ιστορία της, στην ετήσια έκθεση Baselworld που διοργανώνεται στη Βασιλεία της Ελβετίας. Το highlight ήταν ένα καινούργιο αυτόματο ρολόι, το Swatch System 51, που παρουσίασαν ο πρόεδρος της Swatch, Nick Hayek, o τεχνικός διευθυντής Thierry Conus και ο Carlo Giordanetti. Με την ευκαιρία αυτή, είχαμε μία κουβέντα μαζί του.

Η Swatch έγινε ακαριαία σχεδόν «αντικείμενο» της pop κουλτούρας. Πώς μεταφράζετε την pop κουλτούρα σήμερα σε σχέση με εκείνη, τριάντα χρόνια πριν; 
Ένα από τα πράγματα που κάνουν τη Swatch μοναδική είναι ότι έχουμε αυτό το μεγάλο εύρος στον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τον κόσμο. Η pop κουλτούρα αποτελείται από πολλά πράγματα. Το πιο σημαντικό είναι η ταχύτητα – πρέπει να βρίσκεσαι «εκεί» τη σωστή ώρα, γιατί πολύ εύκολα μπορεί να χάσεις κάτι που περνάει από μπροστά σου πολύ γρήγορα. Το άλλο εξίσου σημαντικό είναι η ελαφρότητα. Αν κοιτάξεις πίσω στα μεγάλα ονόματα της ποπ κουλτούρας, όπως ο Andy Warhol ή ο Keith Haring, βλέπεις ότι ήταν άνθρωποι ικανοί να μεταφέρουν ένα μήνυμα αλλά με ελαφρότητα. Και αυτό είναι που τουλάχιστον εγώ προσπαθώ να κάνω με τη Swatch. Όταν κάνουμε μία επιτυχία είναι επειδή αυτά τα δύο στοιχεία θα έχουν συνδυαστεί. Από την άλλη, πιστεύω ότι η ποπ κουλτούρα φέρει μεγάλη ευθύνη επειδή μεταφέρει μηνύματα.

Αυτό για τη Swatch είναι μεγάλη πρόκληση. Βλέπετε, είναι μία μάρκα. Άρα, δεν μπορεί να έχει πολιτική άποψη, δεν μπορεί να είναι αμφιλεγόμενη, πρέπει να κινείται με έξυπνο τρόπο, υπάρχει πάντα κάποιο ρίσκο. Και δεν βρίσκεις πάντα τον τρόπο. Αλλά όταν συμβαίνει, να μεταφέρουμε τα μηνύματα που πρέπει επάνω σε ένα μικρό ρολόι φτιαγμένο από πλαστικό ή μέταλλο ή καουτσούκ, είναι πάντα μεγάλη ευχαρίστηση. Εκεί, νομίζω, βρίσκεται η επιτυχία της φίρμας μας.

Μία τέτοια ιδέα είναι αυτή που παρουσιάζουμε σήμερα, εδώ στη Βασιλεία, με το νέο προϊόν, το Swatch System 51, γιορτάζοντας τα 30 μας χρόνια. Γιατί είναι ένα pop thing. Αντιπροσωπεύει το πνεύμα της Swatch το οποίο ήταν εξαρχής να δημιουργήσει μία καινοτομία στη μηχανική, στην κατασκευή ενός ρολογιού. Πολλοί θεωρούν ότι η Swatch είναι απλώς ένα design αντικείμενο, αλλά ερχόμαστε τώρα και λέμε 30 χρόνια μετά: «Μισό λεπτό, έχουμε φτάσει ως εδώ γιατί είχαμε μία πολύ καλή ιδέα. Και τώρα είμαστε πάλι εδώ με μία καινούργια πολύ καλή ιδέα».

Ο Carlo Giordanetti με τον Ιταλό καλλιτέχνη Ugo Nespolo στη διάρκεια του live εικαστικού event στην έκθεση Planet Swatch, στη Βασιλεία

Πώς βλέπετε τη δουλειά σας στη Swatch τότε και τώρα; Υπάρχει κάποιος διαφορετικός τρόπος προσέγγισης; 
Πιθανότατα υπάρχει... Αλλά δεν νομίζω ότι έχει κάποια λογική εξήγηση. Για μένα προσωπικά είναι μία εξέλιξη, αλλάζεις, προχωράς μπροστά, γι’ αυτό και ίσως θα έπρεπε να ρωτήσετε κάποιον άλλο για μένα.

Ίσως λειτουργείτε ενστικτωδώς... 
Σίγουρα υπάρχουν κάποια πράγματα στη ζωή που δεν τα μαθαίνεις. Αυτά είναι το καλό γούστο, το σεξ-απίλ και η αντίληψη της αισθητικής που έχεις. Μπορεί όλοι να έχουμε role models, αλλά όταν έρχεται η ώρα να επιλέξουμε τότε λειτουργεί το ένστικτο, το οποίο δεν μπορεί πάντα να το εξηγήσει το μυαλό. Είναι ένα αποτέλεσμα που έρχεται από την καρδιά, από την εκπαίδευση, από το πού έρχεσαι. Νομίζω το ότι είμαι Ιταλός έπαιξε ένα ρόλο σε αυτό γιατί, τελικά, η Swatch ήταν μία πολύ καλή πλατφόρμα για μένα, για να ενώσω δύο κουλτούρες: την ελβετική μηχανική, δηλαδή την ασφάλεια και την ποιότητα, και το μεσογειακό πολιτισμό – αυτό εννοώ όταν λέω «ιταλικό».

Μία κουλτούρα πολύ ανοιχτή – δεν μας αρέσει να σκεφτόμαστε μόνο ένα πράγμα, μας αρέσει να σκεφτόμαστε περισσότερα. Μετά είναι το φως και, τέλος, αν και η ιστορία μας έχει να δείξει πολύ τραγωδία και δράμα, η λέξη-κλειδί είναι το πάθος. Αυτό είναι που περνάει και στη Swatch. Εάν δει κανείς την ιστορία της, μπορεί να βρει τα χαρακτηριστικά στο design που προέρχονται από αυτά τα στοιχεία. Μερικές φορές κοιτάς ένα ρολόι και είναι τέλειο, αλλά ίσως χωρίς πάθος. Ο κύριος Hayek και η αδερφή του, η κυρία Hayek, μας πιέζουν, όταν δίνουμε κάτι που είναι «πολύ σωστό», να δώσουμε ένα μικρό twist στην ιδέα που θα την κάνει, ας πούμε, πιο Swatch.

Έχετε κάποιους συγκεκριμένους τρόπους για να παρακολουθείτε τα νέα trends και να βρίσκετε έμπνευση;
Σίγουρα ναι. Να κάτι που δεν άλλαξε μέσα σε αυτά τα χρόνια. Προσωπικά, εστιάζω πολύ στην έρευνα σε σχέση με το χαρτί, δεν μου αρέσει να πιέζω τον εαυτό μου να κάνει πράγματα στο internet, οπότε αφήνω τους σχεδιαστές μου να το κάνουν – εγώ είμαι πολύ «φυσικός». Καταναλώνω τόνους χάρτινης πληροφορίας κάθε εβδομάδα, αλλά έτσι χτίζεις τον προσωπικό σου κόσμο – και μετά διασχίζεις αυτό τον όγκο πληροφοριών (εφημερίδες, περιοδικά, αρχεία, βιβλία). Είναι αλήθεια ότι πρόκειται για αρκετά πολύπλοκη διαδικασία. Επίσης πιστεύω στις λέξεις-κλειδιά.

Μπορείτε να μου δώσετε κάποιο παράδειγμα;
Για παράδειγμα, έχουμε ήδη αρχίσει να δουλεύουμε στην κολεξιόν για το Φθινόπωρο - Χειμώνα 2014 και ήδη είναι γνωστό ότι αυτό το χειμώνα στον κόσμο της μόδας θα κυριαρχήσει το κόκκινο χρώμα. Μπορεί κανείς ήδη να το αισθανθεί από τώρα, αλλά το χειμώνα θα κυριαρχήσει το πιο βαθύ, έντονο κόκκινο της Βουργουνδίας ενώ, την επόμενη άνοιξη, ξαφνικά δεν θα υπάρχει. Θα γυρίσει όλη η μόδα πάλι στα παστέλ, στα ρομαντικά και στα μεταλλικά χρώματα. Αλλά για τον ερχόμενο χειμώνα, αυτό που νιώθω είναι ότι θα έχουμε ένα μεγάλο κύμα από κόκκινο-μαύρο-λευκό. Και όχι μόνο στη μόδα. Έτσι, λοιπόν, κι εμείς χτίζουμε γύρω από αυτό το θέμα, έχουμε λέξεις όπως passion = πάθος, seduction = αποπλάνηση, παίζουμε με θέματα πιο ρομαντικά, χρώματα βαθιά, κάπως σπανιόλικα, και από την άλλη έχουμε θέματα εντελώς αντρικά, δυναμικά, που θυμίζουν κοντέρ αυτοκινήτου κ.λπ. Είναι οι δύο πλευρές της ίδιας ιστορίας. Τι θα βγει τώρα από αυτό, δεν ξέρω. Είναι πράγματα πάθους για τη γυναίκα, πάθους για τον άντρα, τα «παιχνίδια» που τους αρέσουν.

Στο internet υπάρχει βέβαια το Swatch Web και όλη η ιστορία με τους contributing artists, αλλά το διαδίκτυο είναι κάτι το οποίο συνεχώς εξελίσσεται και αλλάζει. Έχετε κάποιες σκέψεις στο πώς θα συνεχίσετε επάνω σε αυτό;
Κοιτάξτε, από προϊοντική άποψη θα μπορούσε να πει κανείς ότι είμαστε πραγματικά πρωτοπόροι. Όταν λανσάραμε το the.beat μαζί με το MIT Boston, και το internet τότε ήταν ακόμα ένα μεγάλο ερωτηματικό, κανείς δεν ήξερε ακριβώς τι ήταν. Οπότε, παίξαμε με αυτό το παιχνίδι όσο ήταν ακόμα καινούργιο. Τώρα έχουμε πράγματα σε εξέλιξη που ίσως κάποια μέρα γίνουν πραγματικότητα, ίσως όχι. Είναι πολύ δύσκολο να προβλέψω.

Από την άλλη, όμως, ήσασταν στη συνέντευξη Tύπου χτες και είδατε πόση ενέργεια υπήρξε στην αίθουσα όταν παρουσιάσαμε το μηχανικό ρολόι και όχι κάποιο είδος ιντερνετικού application.

Έτσι όπως το βλέπω εγώ τουλάχιστον, όλη αυτή η «έξυπνη τεχνολογία» είναι ένα playground για τη Swatch. Οπότε, αυτό που πραγματικά θέλω είναι να σχεδιάσω πράγματα που να είναι ταυτόχρονα playfull με αυτά τα μέσα. Για παράδειγμα, στην Μπιενάλε της Βενετίας στην οποία είμαστε μέλη, θα παρουσιάσουμε δύο projects, από δύο διαφορετικούς καλλιτέχνες. Ο ένας από αυτούς είναι Ισπανός που ζει στη Νέα Υόρκη και όλη του η καλλιτεχνική φιλοσοφία είναι να προβοκάρει το computer. Αυτό που κάνει, λοιπόν, είναι να στέλνει στον υπολογιστή του μηνύματα τα οποία το μηχάνημα δεν μπορεί να καταλάβει. Τότε το μηχάνημα τρελαίνεται, εννοώ πραγματικά, το βλέπεις μπροστά σου να συμβαίνει αυτό, και το αποτέλεσμα αυτής της πράξης είναι το τελικό καλλιτεχνικό έργο.

Από αυτό το έργο θα βγει και ένα ρολόι το οποίο, ενώ θα είναι ένα απλό πλαστικό ρολόι Gent, θα μπορεί κανείς να το σκανάρει με το ανάλογο application από το smartphone του και τότε αυτό θα μετατρέπεται σε μία εντυπωσιακή ρεαλιστική εμπειρία. Θα βλέπεις λοιπόν ένα απλό ρολόι 2 mm πάχους και όλο αυτό το θαυμάσιο που θα συμβαίνει θα γίνεται στο τηλέφωνό σου. Αυτός είναι για μένα ο τρόπος της Swatch να βλέπει το θέμα του internet. Και με αυτό τον τρόπο μάς έρχονται εκατομμύρια ιδέες. Ποιος ξέρει, του χρόνου στην έκθεση της Βασιλείας μπορεί να έχουμε να παρουσιάσουμε κάτι.

Η συζήτηση έφτασε στο τέλος, τον ευχαριστώ και σηκώνομαι. Κοιτάζοντας το ρολόι μου διαπιστώνω ότι η κουβέντα μας κράτησε πολύ περισσότερο από τα 15 προγραμματισμένα λεπτά. Η ελβετική ακρίβεια στο χρόνο, όταν είσαι στον «πλανήτη Swatch», μπορεί να ξεφεύγει λίγο. Είναι ένα μικρό twist, σαν παιχνίδι.

Το «SWATCH SISTEM51». Μηχανικό ρολόι με αυτόματο κούρδισμα που ανοίγει τη νέα προϊοντική σειρά της Swatch. Θα κυκλοφορήσει τον Οκτώβριο του 2013. Πλήρης αυτοματισμός με 51 μόνο εξαρτήματα, απόθεμα ενέργειας 90 ωρών, ακρίβεια laser και 100% ελβετικής κατασκευής. Θεωρείται μία πρωτοποριακή κίνηση προωθημένης τεχνολογίας