Καρλ Λάγκερφελντ: Η ζωή, το μεγαλείο και το παράλογο μιας ευφυΐας της μόδας

Το μεσημέρι της Τρίτης 19 Φεβρουαρίου, ένας πανικός έπεσε στα δημοσιογραφικά γραφεία και στα social media όλου του κόσμου: ο Karl Lagerfeld, το δημιουργικό μυαλό του μυθικού οίκου Chanel, του Fendi, της Chloé και της δικής του ομώνυμης φίρμας, ο άνθρωπος με το ασημί ponytail, τα μαύρα γυαλιά, τα μαύρα γάντια χωρίς δάχτυλα και τη βεντάλια, ένας θρύλος της μόδας, πέθανε, σε ηλικία 85 χρονών.

Η πρώτη σκέψη όλων ήταν: να συγκεντρώσουμε μία λίστα με τις κακίες που είχε πει ο μεγάλος Karl.

Η αλήθεια είναι ότι ο Karl δεν μπορούσε να συγκρατήσει το στόμα του όταν πάθαινε τα tantrum μεγαλείου και τα έβαζε με όλο τον κόσμο ή έστω όποιον τύχαινε να περνάει εκείνη την ώρα από το μυαλό του. Ήταν θεαματικές κακίες, πολλές φορές πικρές αλήθειες, που η δόξα και το έργο του τον έκαναν να θέλει–να δικαιούται να τις λέει συνοδευόμενες από ένα φρρρτ της βεντάλιας του. Ήταν μία ευφυής κακολογία, περίπου ισάξια με το δημιουργικό και εμπορικό του ταλέντο.

Οι τελευταίες φήμες τον ήθελαν καταβεβλημένο και σε κατάσταση απόσυρσης μια και ήταν απών από το σόου του οίκου Chanel, στα τέλη Ιανουαρίου, εξαιτίας μίας κάποιας «κόπωσης», είπε το πι-αρ της εταιρείας. Σοβαρής κόπωσης μάλλον, αν θυμηθούμε πόσο λάτρευε ο ίδιος να κάνει εμφάνιση-παγώνι στο τέλος των επιδείξεών του και να κλέβει το χειροκρότημα ακόμα και από το νυφικό του φινάλε.

Ήταν το πιο αναγνωρίσιμο πρόσωπο στον κόσμο της μόδας.

Έναν κόσμο όπου το πρόσωπο είναι ο θεός.

Η τελευταία εμφάνιση του Karl Lagerfeld όμως, αποκάλυψε ένα πρόσωπο που σόκαρε τους πάντες. Μόλις τον περασμένο Δεκέμβριο, ο Karl εμφανίστηκε στα Ηλύσια Πεδία, στο Παρίσι, για να φωταγωγήσει τον στολισμό της πόλης για τα Χριστούγεννα. Φυσικά, η συμφωνία ήταν και τα τετρακόσια δέντρα σε όλο το μήκος της Λεωφόρου των Ηλυσίων Πεδίων να φωτιστούν κατακόκκινα, το χρώμα της νέας καμπάνιας του αρώματος Chanel No.5 που κυκλοφόρησε σε περιορισμένο αριθμό κόκκινων μπουκαλιών για την περίοδο των εορτών.

Ποτέ, τίποτα, δεν το αφήνουμε να περάσει ανεκμετάλλευτο, θα σκέφτηκε ο γερο-Karl και χαμογέλασε για τις κάμερες, κάτι που αποδείχθηκε πολύ κακή ιδέα: Ο πάντα άψογα ντυμένος σε total black σχεδιαστής (αυτή τη φορά φορούσε ένα μαύρο μεσάτο σακάκι από τη συλλογή της Chanel, Paris-Byzance Métiers d’Art του 2010), είχε ακατάστατη τη συνήθως περιποιημένη του κοτσίδα, είχε αφήσει τα λευκά γένια του να μεγαλώσουν σε ένα πρόσωπο που δεν είχε πια το μαυρισμένο από σολάριουμ χρώμα υγείας, ενώ το χαμόγελό του αποκάλυψε μία σειρά από σπασμένα, άτσαλα και άλλα που έλειπαν δόντια.

Η δήλωσή του, εκείνη τη μέρα, είχε να κάνει με το κόκκινο χρώμα: «Είναι πολύ κομψό και διακριτικό. Όλοι θα έλεγαν ότι είναι ένα εκτυφλωτικό χρώμα αλλά στο τέλος, αυτό που σου αφήνει είναι μία εντύπωση γιορτής, παρά κάτι επιθετικό, χυδαίο και εμπορικό». Το εμπορικό, για τον πιο εμπορικό, ίσως, όλων των σχεδιαστών, ήταν ανέκαθεν κόκκινο πανί.

Στις συλλογές του ο σχεδιαστής λάτρευε να χρησιμοποιεί δέρμα και γούνες. Άλλωστε, από το 1967, όταν σχεδίαζε για την Chloé, είχε συνεργαστεί σαν σύμβουλος και με τον οίκο Fendi έχοντας αναλάβει τον «εκμοντερνισμό» της σειράς με γούνες της φίρμας. Η αγάπη του αυτή, ήταν κάτι που ξεσήκωνε κατά καιρούς θυελλώδεις διαδηλώσεις ακτιβιστών έξω από τα ντεφιλέ του όπως εκείνη του 2001 στην οποία συμμετείχαν μέλη της διεθνούς οργάνωσης PETA. Από τότε ο Lagerfeld άρχισε να παρουσιάζει μόνο ένα παλτό ζιμπελίνας το χρόνο, εκεί που άλλοτε η εταιρεία του παρήγαγε εκατοντάδες κομμάτια από παλτό και άλλα γούνινα αξεσουάρ. Μία κοινωνική/οικολογική συνείδηση φάνηκε να απασχολεί τον Lagerfeld μέχρι το τέλος του, κυρίως στον σχεδιασμό των σόου του που πάντα είχαν σκηνοθετικά, μία «επαναστατική» ταυτότητα – είτε θυμίζοντας διαδηλώσεις σε δρόμους, είτε μία θύελλα από «καθημερινές γυναίκες» να πηγαίνουν για ψώνια.

Αγαπημένα μοντέλα του Karl Lagerfeld ήταν η Claudia Schiffer, η Diane Kruger, η Stella Tennant, η Cara Delevingne και πρόσφατα η mini-me κόρη της Cindy Crawford, η Kaia Gerber. Κάθε ένα από αυτά τα κορίτσια, στην εποχή του, έγιναν τα κεντρικά πρόσωπα στις επιδείξεις του σχεδιαστή. Το ίδιο και η Vanessa Paradis, η Keira Knightley, η Inès de La Fressange που έγιναν κεντρικά πρόσωπα στις φωτογραφήσεις του – μια και ήταν και εξαίρετος φωτογράφος, κάτι για το οποίο είχε βραβευτεί με το Lucky Strike Designer Award και το τιμητικό βραβείο της Γερμανικής Ομοσπονδίας Καλλιτεχνικής Φωτογραφίας «Deutsche Gesellschaft fur Fotographie».

Τότε άνοιξε στο Παρίσι και η μόνιμη Γκαλερί με τα έργα του καθώς και το «Studio 7L» για το οποίο ετοίμαζε 10 νέες συλλογές ρούχων κάθε χρόνο. Ήταν μία φρενήρης πορεία δόξας, μεγάλων συνεργασιών και δημιουργίας, εποχές που ο σχεδιαστής κοιμόταν μόνο 4 ώρες την ημέρα. Αυτό εξηγεί, ίσως, πολλά και για τα μαύρα του, μόνιμα, γυαλιά.

Ο Karl αγαπούσε τα βιβλία, τόσο όσο και τα ρούχα. Η ιδιωτική του εκδοτική εταιρεία «7L» διαθέτει περισσότερους από 300 τίτλους. Η αγάπη αυτή συνδυάστηκε και με την αγάπη του για τα αρώματα (από το 1975 «σχεδίαζε» αρώματα για την Chloé, την KL, και την Jako) ενώ το αγαπημένο του άρωμα ήταν εκείνο που μύριζε σαν φρεσκοτυπωμένο βιβλίο.

Η προσωπική ζωή του Karl Lagerfeld ήταν τόσο αντισυμβατική όσο και το δημόσιο προφίλ του. Δεν παντρεύτηκε ποτέ, δεν απέκτησε ποτέ παιδιά. Υπήρξε ένας άνθρωπος στη ζωή του, ο Jacques de Bascher που έφυγε από τη ζωή στα τέλη της δεκαετίας του ’80. Ο Karl από τότε δήλωνε ότι «όλα πια τελείωσαν». Δεν τον ενδιέφερε να αγαπήσει κανέναν άλλο άνθρωπο. Ποτέ δεν του άρεσε να μιλάει για την ιδιωτική του ζωή, εκείνη που μοιραζόταν με την οικονόμο του σπιτιού του, τον μάγειρα και τον οδηγό του.

Σαν γνήσιος σνομπ δημιουργούσε συχνά σκάνδαλα με τις περιβόητες τοξικές του δηλώσεις. Πολύ συχνά μιλούσε προσβλητικά για τις υπέρβαρες γυναίκες («δεν γυρίζει να τις κοιτάξει κανένας, το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να κάθονται μπροστά στην τηλεόραση με μία σακούλα τσιπς και να κριτικάρουν τα μοντέλα για το πόσο άσχημα και αδύνατα είναι»), ακόμα και για τα ίδια τα μοντέλα («δεν προσέχουν τα δόντια τους»…)

Μερικές φορές αναγκαζόταν, για πολλούς λόγους, να κάνει δηλώσεις συγγνώμης, όπως το 2012 όταν απολογήθηκε στην τραγουδίστρια Adele επειδή την είχε χαρακτηρίσει «πολύ χοντρή αν και έχει θεϊκή φωνή και πολύ ωραία χαρακτηριστικά προσώπου». 

Σε άλλη συνέντευξη είχε χαρακτηρίσει τους Ρώσους άντρες «πραγματικά φρικιά» αλλά έβρισκε τις Ρωσίδες τις ομορφότερες του κόσμου. 

Η πιο σκανδαλώδης θέση του όμως, μάλλον υπήρξε η αποστροφή του για τα παιδιά, τα οποία μισούσε όπως έλεγε. 

Αυτό που φαίνεται όμως ότι, τελικά, θα μείνει από τον Karl Lagerfeld είναι οι μεγαλειώδεις διαστάσεις που έδωσε στον ρόλο και τη σημασία της μόδας, καταξιώνοντάς την σαν μία κύρια ευρωπαϊκή δύναμη με αντοχή στο χρόνο. 

Η Vogue τον χαρακτήριζε «μάστερ της επανεφεύρεσης», για τον τρόπο που μετάλλασσε μόδες, στιλ, τις ίδιες του τις εταιρείες – αλλά ποτέ τον εαυτό του, την εικόνα του.