Πώς το μικρό μαύρο φόρεμα έγινε διαχρονικό;

Αν έπρεπε να επιλέξουμε το διαχρονικότερο κομμάτι της γυναικείας γκαρνταρόμπας, τότε είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα λέγαμε το μικρό μαύρο φόρεμα. Αν ψάχναμε και το πιο πασπαρτού, πάλι αυτό θα λέγαμε.  

Το μικρό μαύρο φόρεμα -με το «μικρό» να μην προσδιορίζει πάντα το μήκος του, όπως πολλοί νομίζουν- έχει καταφέρει να είναι συνώνυμο της κομψότητας και της ευκολίας. Είναι εκείνο το φουστάνι που ταιριάζει σε πολλές περιστάσεις, συνδυάζεται σχεδόν με τα πάντα και υπάρχει το ιδανικό για κάθε στιλ και σωματότυπο γυναίκας.  

Πάντα υπήρχε σαν ρούχο, αλλά πριν από έναν αιώνα το έβλεπες σπάνια στους δρόμους. Με τα χρόνια άλλαξε γραμμές, μήκη, υφάσματα και περιστάσεις που συνόδευε. Ως βάση, όμως, έχει καταφέρει να παραμείνει μέχρι σήμερα στις ντουλάπες μας και να αποτελεί ένα από τα αγαπημένα μας κλασικά κομμάτια.  

Η ιστορία του μικρού μαύρου φορέματος  

Πώς μπήκε στις ζωές μας;  
Μέχρι τα 20s, το μαύρο φόρεμα ήταν «απαγορευμένο». Ήταν ταυτισμένο με το πένθος και την ταπεινή καταγωγή(!). Το προτιμούσαν στις κηδείες, ενώ τις υπόλοιπες μέρες ήταν το αγαπημένο outfit  του υπηρετικού προσωπικού. Κατά τον 19ο αιώνα, η μόνη εικόνα γυναίκας με τέτοιο φουστάνι, που δεν ανταποκρινόταν στις παραπάνω προδιαγραφές είναι εκείνη της «Madame X» του John Singer Sargent. Στον ζωγράφο ασκήθηκε αρκετά αρνητική κριτική όχι μόνο γιατί η πρωταγωνίστρια φορούσε το μαύρο φόρεμα ως στιλιστική επιλογή, αλλά και γιατί το πορτρέτο θεωρήθηκε υπερβολικά σέξι για την εποχή.  

Το 1926 ήταν η χρονιά που το μικρό μαύρο φόρεμα ξεκίνησε το δικό του κεφάλαιο στην ιστορία της μόδας. Υπεύθυνος; Το ίδιο πρόσωπο που έφερε πολλές τέτοιες επαναστάσεις στον χώρο, η Gabrielle «Coco» Chanel. Η σχεδιάστρια σχεδίασε τη δική της εκδοχή του φορέματος και το σκίτσο μπήκε στην αμερικάνικη Vogue. Το περιοδικό μάς σύστηνε το ρούχο ως το «Ford της Chanel», προβλέποντας ότι αυτό θα ήταν το κομμάτι που σύντομα θα βλέπαμε σε κάθε γυναικεία ντουλάπα, ανεξαρτήτως κοινωνικής και οικονομικής τάξης, ακριβώς όπως είχε συμβεί με το αυτοκίνητο «Μοντέλο Τ» της Ford.

Το σχέδιο της Chanel δεν αποτέλεσε επανάσταση μόνο λόγω χρώματος. «Απελευθέρωσε» τις γυναίκες από τους ασφυκτικούς κορσέδες, κάνοντας τη ζωή τους πιο εύκολη. Ο χρόνος ντυσίματος μειώθηκε και μπορούσαν να ντυθούν «καλά», χωρίς να προκαλούν φθορά στο σώμα τους.  

Τη δεκαετία του ‘30, το μικρό μαύρο φόρεμα συνέχισε την «επαναστατική» του πορεία. Κυρίαρχη τάση καλλιτεχνικά -και κατ’ επέκταση στη μόδα- αποτελεί η τζαζ. Μαζί της ήρθε μία γενικότερη απελευθέρωση, που σε μεγάλο βαθμό συναντάμε στα flapper κορίτσια, που δεν φοβούνται να διασκεδάσουν ανοιχτά στα πάρτι και τα κέντρα της εποχής, αλλά ούτε και να μειώσουν το ύφασμα στα πιο διακοσμημένα φορέματά τους, με ανοιχτές πλάτες και μίνι γραμμές. 

Η εποχή αυτή δεν κράτησε πολύ. Τη δεκαετία του ‘40, ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος είχε αντίκτυπο σε πολλές πτυχές της ζωής των εμπλεκόμενων χωρών και η μόδα ήταν μία από αυτές. Το μικρό μαύρο φόρεμα έγινε πιο συντηρητικό. Η γραμμή του τώρα ήταν λιτή, τετράγωνη, χωρίς υπερβολές και στολίδια και η παρουσία του στις εμφανίσεις των γυναικών ήταν πια σχεδόν μόνιμη. Οι αιτίες είναι δύο. Από τη μία, οι περισσότερες γυναίκες, με τους συζύγους, τους αδερφούς και τους γιους τους να βρίσκονται στον πόλεμο, δεν θεωρούσαν πρέπον να ντύνονται με έντονα χρώματα, προκλητικές γραμμές και γενικότερα ρούχα που παραπέμπουν σε εορταστικές περιστάσεις και καλές εποχές. Από την άλλη, ο πόλεμος είχε επηρεάσει την οικονομία και το απλό αυτό φουστάνι ήταν το μόνο ρούχο που μπορούσε να προσφέρει κομψότητα και να ταιριάξει σε διαφορετικές περιστάσεις, απλά με μερικές αλλαγές στα αξεσουάρ.  

Η είσοδός του στο Χόλιγουντ 
Η Coco Chanel μάς σύστησε το μικρό μαύρο φόρεμα το 1926. Σχεδόν τρεις δεκαετίες αργότερα ένας άλλος μεγάλος σχεδιαστής επαναπροσδιόρισε τη θέση του στις ζωές μας. Ο λόγος για τον Christian Dior, που με τη συλλογή «New Look» μετέτρεψε το κομμάτι από συντηρητικό και κλασικό σε σέξι και τολμηρό. Η δεκαετία του ‘50 θεωρείται στιγμή αναγέννησης του ρούχου, στο οποίο πλέον πρωταγωνιστούν οι τονισμένες μέσες και οι γεμάτες φούστες του Dior, χαρακτηριστικά που το έκαναν αγαπημένο κομμάτι των σταρ της χρυσής εποχής του Χόλιγουντ. 

Και ενώ τέσσερις δεκαετίες έχουν προηγηθεί με το φόρεμα αυτό να πρωταγωνιστεί, η διασημότερη εικόνα του προέρχεται από τα 60s. Το 1961 η Audrey Hepburn πρωταγωνιστεί σε μία από τις πιο κλασικές ταινίες, φορώντας ένα από τα εμβληματικότερα ρούχα στην ιστορία του κινηματογράφου (δημοπρατήθηκε το 2006 για 467.200 λίρες) σε μία από τις πιο διάσημες σκηνές του σινεμά. Ο λόγος για την πρώτη σκηνή της ταινίας «Breakfast at Tiffany’s», στην οποία η ηθοποιός τρώει το πρωινό της, χαζεύοντας την βιτρίνα του γνωστού κοσμηματοπωλείου και φορώντας ένα maxi μαύρο φόρεμα σχεδιασμένο από τον Hubert de Givenchy, το οποίο είχε συνδυαστεί με σειρές μαργαριταριών στον λαιμό της, ένα διαμαντένιο αξεσουάρ μαλλιών, μακριά μαύρα γάντια και μεγάλα μαύρα γυαλιά.

Την ίδια δεκαετία, η Mary Quant απομάκρυνε κι άλλο το κομμάτι από τον συντηρητισμό του ‘40. Η σχεδιάστρια, που είναι γνωστή και ως εφευρέτρια του μίνι φορέματος, επέστρεψε το μικρό μαύρο φόρεμα στα flapper κορίτσια του ‘30, κόβοντας μήκος από την φούστα του και προτρέποντας τις γυναίκες να ξεκινήσουν να διασκεδάζουν με τη μόδα και να την αντιμετωπίζουν ως παιχνίδι. 

Στην υπερβολή του ‘70 και του ‘80 
Οι δεκαετίες του ‘70 και του ‘80 είναι ταυτισμένες με την υπερβολή και με κινήματα, όπως η punk και η rock. Μαζί με το σύνολο του κόσμου της μόδας, θα επηρεαζόταν και το συγκεκριμένο φουστάνι. Τα ρούχα θεωρούνται περισσότερο από ποτέ ένα μέσο έκφρασης της προσωπικότητάς μας και αυτό σημαίνει ότι το μικρό μαύρο φόρεμα στα 70s αποκτά πολλές διαφορετικές εκδοχές, που περιλαμβάνουν από περισσότερες στρώσεις υφασμάτων, δαντέλες και συνδυασμούς με δικτυωτά αξεσουάρ, μέχρι σκισίματα, διακοσμητικές παραμάνες και υλικά, όπως το PVC.  

Στα 80s τα πράγματα γίνονται πιο ήπια σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία, αλλά παραμένουν υπερβολικά σε σχέση με όλες τις υπόλοιπες. Σκισίματα, βάτες, πέπλα, κουμπιά και ελαστικά υφάσματα καθορίζουν την εικόνα του κομματιού.  

Προς το μικρό μαύρο φόρεμα του σήμερα 
Μετά από δύο «φορτωμένες» δεκαετίες, το ‘90 ήρθε να φέρει μία μεγαλύτερη απλότητα. Με σύνθημα στην ουσία το «επιστροφή στα βασικά», το μικρό μαύρο φόρεμα μοιάζει να ανταποκρίνεται περισσότερο από ποτέ στο όνομά του. Είναι ένα απλό σκέτο μαύρο φουστάνι, στενό και μίνι, ενώ συνδυάζεται όσο πιο λιτά γίνεται, με τα παπούτσια συχνά να αποτελούν το μόνο αξεσουάρ. Από τις χαρακτηριστικότερες εικόνες του κομματιού στη δεκαετία αυτή είναι εκείνες της Victoria Beckham (από τις μέρες των Spice Girls) και της Πριγκίπισσας Diana.  

Όσο πλησιάζουμε στο σήμερα, σε μεγάλο βαθμό βασιζόμαστε στο παρελθόν. Αν και στις αρχές του 2000, το κομμάτι πέρασε από την σύντομη τάση των babydolls, δεν μείναμε για πολύ εκεί. Οι γυναίκες που το φοράνε στην εποχή μας, ανάλογα το στιλ τους, ακολουθούν κατά πολύ τα πρότυπα του ‘80 και του ‘90, επιλέγοντας είτε την πιο rock glam εκδοχή του, είτε μία πιο μίνιμαλ προσέγγιση.