Τζέιμς Γκαλανός: ο Έλληνας σχεδιαστής που λάτρεψε η Αμερική

Ο Τζέιμς Γκαλανός θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως αντικείμενο μελέτης της μεθοδολογίας του αμερικανικού μάρκετινγκ. Έλληνας της διασποράς, δεύτερης γενιάς, αυτοδημιούργητος. Η Αμερική τον θεώρησε δικό της, και φρόντισε να τον προωθήσει καταλλήλως, να τον τιμήσει και να τον αντιπαραβάλει με το κύρος της Ευρώπης και της γαλλικής μόδας. Μανούλα σε κάτι τέτοια η Αμερική. Με τον ίδιο πολιτιστικό καταιγισμό δεν επέβαλλε στον πλανήτη τον Σάλιντζερ, τον Πόλοκ, το Χόλιγουντ, το ροκ εντ ρολ, τα αυτοκίνητά της;

Ο Τζέιμς Γκαλανός γεννήθηκε 20 Σεπτεμβρίου το 1924, μεγάλωσε στο εστιατόριο των γονιών του στο Νιου Τζέρσεϊ, έμαθε να δουλεύει σκληρά, δημιούργησε εκ του μηδενός τον θρύλο του. Ακολούθησε την κλίση του στη μόδα, αγαπήθηκε από τις γυναίκες και το αμερικανικό σταρ σύστεμ, έγινε διάσημος και επιτυχημένος. Η ζωή του και τα ρούχα του, τα βραβεία και οι εκθέσεις προς τιμή του είναι σχεδόν μυθιστορηματικά.

Παρ’ όλη τη χρονική απόσταση που μεσολαβεί ανάμεσα στην εποχή ακμής του και στο σήμερα, ο Τζέιμς Γκαλανός σαγηνεύει ακόμα και συγκαταλέγεται στους μεγάλους της αμερικανικής μόδας.

Η αφοσίωσή του στη μόδα ήταν η φυσική απόληξη ενός ισχυρού ενστίκτου και ενός μεγάλου ταλέντου, που σημειωτέον δεν είχε καμιά επαφή και καθόλου προσλαμβάνουσες σχετικά με τον σχεδιασμό, το ράψιμο, το ρούχο. Πρωτοείδε καλοντυμένες γυναίκες στο εστιατόριο. Ήταν το μικρό ντροπαλό αγόρι της οικογένειας, περιτριγυρισμένο από τρεις αδελφές, που ζωγράφιζε και για κάποιον απροσδιόριστο λόγο ονειρευόταν τον εαυτό του στο Παρίσι και τη Νέα Υόρκη.

Σπούδασε σχέδιο και κοστούμια στη Νέα Υόρκη στη σχολή της διαπρεπούς Ρωσίδας σχεδιάστριας Μπάρμπαρα Καρίνσκα και μόδα στη σχολή Traphagen. Έφυγε για να εφαρμόσει τις ακαδημαϊκές γνώσεις στο πεδίο της πράξης.

Επιχείρησε να εργαστεί στη βιομηχανία, όμως απογοητευμένος κατέληξε να πουλά τα σχέδιά του για 10 δολάρια. Διακτινίστηκε από τη Νέα Υόρκη στο Λος Άντζελες κι από κει στο Παρίσι. Ήταν 24 χρονών. Βοηθός του Robert Piguet, γνώρισε τους Pierre Balmain, Hubert de Givenchy και Marc Bohan, αλλά και τα πολύτιμα υφάσματα.

Το 1951 έχει επιστρέψει στην Καλιφόρνια και ξεκινά τη δική του επιχείρηση, Galanos Originals. Η πρώτη του συλλογή αγοράζεται από το πολυκατάστημα Saks Fifth Avenue του Μπέβερλι Χιλς. Η αναγνώριση έρχεται από τη Νέα Υόρκη όταν ο Stanley Marcus, πρόεδρος της Neiman Marcus, θεωρεί πως είναι υπέρτατη πολυτέλεια για μια γυναίκα να έχει στην κατοχή της ένα φόρεμα του Τζέιμς Γκαλανός. Μεγάλη φαν του δηλώνει η Νταϊάνα Βρίλαντ. Τα ready-to-wear έργα του ξεχωρίζουν για την υψηλή τους ποιότητα, τη μεγαλύτερη φήμη κερδίζουν τα σιφόν φορέματά του. Το σιφόν είναι το παιχνίδι του. Νταπάρει, κάνει πιέτες, δημιουργεί στρώσεις, χρησιμοποιεί λουλουδένια prints και μεταλλικές ή κεντημένες τρισδιάστατες λεπτομέρειες.

Το 1953 μπαίνει στο πεδίο «κοστούμι κινηματογράφου». Διάφορες σταρ γίνονται πιστές πελάτισσές του και μοσχοπληρώνουν τις δημιουργίες του. Οι πιο διάσημες ηθοποιοί που φόρεσαν Γκαλανός ήταν οι (ετοιμαστείτε για ίλιγγο): Μέριλιν Μονρόε, Ελίζαμπεθ Τέιλορ, Τζάκι Κένεντι, Γκρέις Κέλι, Τζούντι Γκάρλαντ, Σίσι Σπέισεκ, Νταϊάνα Ρος, Μάρλεν Ντίντριχ, Ντόροθι Λαμούρ, Λορέτα Γιανγκ, Άλι ΜακΓκρόου, Ιβάνα Τραμπ, Κιμ Μπάσιντζερ. Μετά την απόσυρσή του από τη μόδα, τα vintage ρούχα του απέκτησαν ακόμα μεγαλύτερη αξία και φορέθηκαν από τις νέες γενιές celebrities. Φαν του είναι οι Σελίν Ντιόν, Ρενέ Ζελβέγκερ, Νικόλ Κίντμαν, Τζέσικα Άλμπα, Χάιντι Κλουμ, Κριστίνα Ρίτσι, Άσλεϊ Όλσεν, Κέιτι Χολμς, Σάρα Τζέσικα Πάρκερ.

Στο ατελιέ του ό,τι φτιάχνεται από την ομάδα των 22 ατόμων είναι χειροποίητο και είναι σίγουρα υψηλή ραπτική, παρόλο που πωλείται ως ready-to-wear. Τα υφάσματα έρχονται από την Ευρώπη και την Ασία, ο Γκαλανός εμμένει στις κρυμμένες λεπτομέρειες, στις αναλογίες και τον συνδυασμό ποικίλων υλικών, από μετάξι μέχρι δαντέλα. Αγαπά τη γούνα, τη χειρίζεται σαν κανονικό ύφασμα, παίζει μαζί της.

«Galanos: Perfection, and Lots of It» ήταν ο τίτλος της εφημερίδας New York Times για την έκθεση 200 σχεδίων του, το 1988. «Δεν τα φτιάχνουμε τόσο καλά στο Παρίσι» ομολόγησε ο Ζιβανσί βλέποντας λεπτομέρειες από το εσωτερικό ενός ρούχου του Γκαλανός. «Κανένας δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να ντυθεί ολοκληρωτικά με Τζίμι. Αρκούμαι σε ό,τι έχω», δήλωσε η Νάνσι Ρίγκαν.

Αποθεώθηκε για περισσότερα από 50 χρόνια χρόνια από την Αμερική, φορέθηκε σε πάρτι και ακριβά εστιατόρια, και ποτέ σε εργασιακούς χώρους. Ναι, οι δημιουργίες του κόστιζαν πολλά χρήματα. «Σχεδιάζω για μια πολύ περιορισμένη ομάδα ανθρώπων» έλεγε ο ίδιος.

Και όπως από τη Μισέλ Ομπάμα μάθαμε τον Κρίστιαν Σιριάνο, έτσι στα 80s η Νάνσι Ρίγκαν έκανε πανδιάσημο τον Τζέιμς Γκαλανός ως τον αγαπημένο της σχεδιαστή. Στο πρώτο επίσημο δείπνο του Λευκού Οίκου ως Πρώτη Κυρία, η Ρίγκαν φόρεσε μια δημιουργία του Γκαλανός που είχε σχεδιαστεί 14 χρόνια πριν, όμως έδειχνε αρυτίδωτη και διαχρονική.

Άφησε τις βελόνες και τις κλωστές το 1988, αλλά παρέμεινε παρεμβατικός με συνεντεύξεις του. Το 2002 έλεγε: «Πόσες γυναίκες μπορούν να φορέσουν ένα κομμάτι ύφασμα στο καβάλο τους κι ένα σουτιέν; Δεν ντρέπεστε όταν βλέπετε ένα νέο κορίτσι να περπατά στον δρόμο πρακτικά γυμνό; Η μόδα απευθύνεται μόνο στους νέους ανθρώπους σήμερα. Το μόνο που βλέπουμε είναι Levi’s και γυμνές κοιλιές σε βαθμό αηδίας. Δεν υπάρχουν ρούχα για φινετσάτες γυναίκες. Ας το παραδεχτούμε, μερικά πράγματα που βλέπουμε στα περιοδικά είναι τερατώδη - και δεν είμαι μυγιάγγιχτος. Ο Θεός ξέρει ότι έκανα σέξι ρούχα στις μέρες μου, όμως υπάρχει ένα σημείο που πρέπει να πεις “φτάνει”». 
Έφυγε από τη ζωή στις 30 Οκτωβρίου 2016 σε ηλικία 92 ετών.