Elisaveta Litovka: Όταν τα τακούνια γίνονται τέχνη

Η Ελισαβέτα Λιτόβκα είναι εικαστικός από την Ουκρανία. Τα τελευταία χρόνια διοχετεύει τη δημιουργικότητά της στα παπούτσια υπηρετώντας την arte povera. Ξεκίνησε να δημιουργεί τα γλυπτά της από τα σπασμένα παιχνίδια των παιδιών της, αυτά που έβρισκαν μέσα στα αυγά Kinder και στη συνέχεια τα σκόρπιζαν στα πατώματα. Για να μην τρελαθεί από την ακαταστασία, μια μέρα μάζεψε τα κομμάτια των παιχνιδιών και άρχισε να καλύπτει τα τακούνια από τις γόβες στιλέτο που είχε στην ντουλάπα της. Ήταν μια διέξοδος στην εσωτερική σύγκρουση που τις επέφεραν ξαφνικά τρεις από τις ιδιότητές της: αυτές της μάνας, της γυναίκας, της καλλιτέχνιδας.  

Πλέον φτιάχνει παπούτσια με ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς, από γυάλινα ποτήρια και μάσκες μέχρι πλαστικά μπουκάλια και τρόφιμα. Τα φαντάζεται, τα δημιουργεί, τα φωτογραφίζει για το instagram, τα απολαμβάνει μαζί με τους ακολούθους της και στη συνέχεια περιμένει τη νομοτελειακή αποσύνθεσή τους. Αν ενστερνιστούμε τον ορισμό του Ρ. Χάμιλτον για την ποπ αρτ ως «τέχνη λαϊκή, χαμηλού κόστους, αναλώσιμη, μαζικής παραγωγής, νεανική, γοητευτική», η τέχνη της Ελισαβέτα απαντά σε όλα τα ζητούμενα.

«Πάντα μου άρεσαν τα παπούτσια» λέει η καλλιτέχνις. «Με εντυπωσιάζει το γεγονός ότι είναι βάση και ταυτόχρονα μέσο μεταφοράς. Μπορείς να βγάλεις πολλά συμπεράσματα για έναν άνθρωπο από τα παπούτσια του. Μου αρέσει να φαντασιώνομαι ιστορίες. Στο σχολείο, στο μάθημα των μαθηματικών, εγώ ζωγράφιζα ζευγάρια παπουτσιών, τα μοίραζα στους συμμαθητές μου και τους ζητούσα να ψηφίσουν το καλύτερο».  

Όταν ήταν μικρή, η οικογένειά της είχε λιγοστά χρήματα, για να τα ξοδεύει σε ρούχα. Η μητέρα της πίστευε ωστόσο ότι το στιλ είναι θέμα πατούμενων και όλο το υπόλοιπο σύνολο δευτερεύον. Οπότε κάθε σεζόν της αγόραζε όμορφα και ποιοτικά παπούτσια που τη γέμιζαν χαρά. 

Εκτός από τις γόβες, λατρεύει και τα αντικείμενα καθημερινής χρήσης. «Η ομορφιά τους είναι κρυμμένη σε μια πρώτη, γρήγορη ματιά. Όταν αρχίζεις και τα παρατηρείς, δεν μπορείς να σταματήσεις να θαυμάζεις την ξεχασμένη τους ομορφιά» υποστηρίζει. 

Εκτός από ανθεκτικά αντικείμενα, ντύνει τα τακούνια και με αναλώσιμα φυσικά υλικά, όπως πέταλα λουλουδιών, κρεμμύδια, κόκκινες πιπεριές. «Είναι ειρωνικό το γεγονός ότι σχεδόν όλα μου τα παπούτσια γεννιούνται και πεθαίνουν την ίδια στιγμή. Μου αρέσει η παροδικότητα, και η φωτογραφία αποτυπώνει τη στιγμή. Είναι μια υπενθύμιση ότι τα πράγματα μπορούν να ζήσουν περισσότερες από μία ζωές. Δεν μπορώ να κλέψω την ομορφιά τους για πάντα, αλλά η συνειδητοποίηση της ομορφιάς και το χαμόγελο που γεννά, κάθε φορά είναι συναρπαστικά». 

Τι θέλει να νιώθουν οι θεατές των έργων τέχνης που δημιουργεί; «Θα ήθελα να χαμογελούν, να γελούν, να χαίρονται, να θαυμάζουν, να εκπλήσσονται και να αισθάνονται την ομορφιά των πάντων γύρω τους. Ό,τι κάνω γίνεται για να κάνω τη ζωή τους καλύτερη και πιο χαρούμενη» απαντά.