Έργα τέχνης που φοριούνται

«Ζωγραφική που να κινείται και να μπορεί να χρησιμοποιηθεί». Αυτό ήταν το όνειρο του Κωνσταντίνου Ματσούκα όταν ζωγράφιζε μεταξοτυπίες στην Αυστραλία στις αρχές του ’80. Έτσι, επιστρέφοντας στην Ελλάδα στα μέσα της δεκαετίας του ’90, άρχισε να πειραματίζεται με τη ζωγραφική σε υφάσματα και ρούχα τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν.

Θέλοντας να δώσει μια χρηστική πλευρά στα έργα τέχνης του, άρχισε να ζωγραφίζει πάνω σε μπλούζες, κουρτίνες, φουλάρια, σεντόνια, τζιν και γενικά οποιοδήποτε βαμβακερό ύφασμα που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως καμβάς. Το τελευταίο του εγχείρημα περιλαμβάνει αμπαζούρ ζωγραφισμένα στο χέρι. Όσο για τις τεχνικές που χρησιμοποιεί, αυτές περιλαμβάνουν από αερογράφο και stencils μέχρι dive, έκθεση στη βροχή και το χορτάρι με νωπή μπογιά, ξυλόγλυπτες σφραγίδες ή ακόμα και relief σε κάγκελα.

Ο Κωνσταντίνος είναι οπτικός τύπος και τα κομμάτια που δημιουργεί είναι one-off. Δύσκολα μπορεί να επαναλάβει κάποιο αυτούσιο γιατί είναι δημιουργίες στιγμιαίας έμπνευσης. Μια έμπνευση που συχνά πηγάζει από φωτογραφίες ορυκτών ή εντόμων και αεροφωτογραφίες τοπίων, από τα οποία προκύπτουν φανταστικοί χρωματικοί συνδυασμοί και μοτίβα. Αφηρημένα και ταυτόχρονα πολύ συγκεκριμένα. Ο ίδιος μου εκμυστηρεύεται ότι από τα αγαπημένα του είναι τα landscape skin, δηλαδή το να ζωγραφίζει τοπία πάνω σε δέρματα ζώων.

Ανάμεσα στις φωτογραφίες των έργων του, συχνά παρεμβάλλεται και η γάτα του, η οποία είναι μεγάλη θαυμάστρια της δουλειάς του και τον ακολουθεί μια έξω στο μπαλκόνι όπου ζωγραφίζει και μια μέσα στον υπολογιστή όπου καταγράφει τη διαδικασία της βαφής, τις σκέψεις του.

«Ένα κομμάτι άσπρο μετάξι πατημένο από αυτοκίνητο: είναι η μεγαλύτερη βιαιότητα στην οποία θα μπορούσε να υποβληθεί διατηρώντας τη συνοχή του. Όχι ψαλίδι, λοιπόν, όχι οξύ, αλλά ένα τροχαίο, ναι – σκηνοθετημένο, εφόσον εκείνη δεν οδηγεί.

Επιπλέον τυχαίνει να πιστεύει στις ίσες ευκαιρίες. Η χειρότερη βιαιοπραγία είναι να αφαιρείς από κάποιον τη φωνή του.

Όφειλε επομένως να δώσει στο μετάξι έναν τρόπο να υπερασπιστεί τον εαυτό του, να αρθρώσει μια καταγγελία. Του έδωσε γράμματα. Μαύρα, ρωμαλέα γράμματα της Ελληνικής αλφαβήτου.

Και αυτά, βέβαια, πατήθηκαν, σύρθηκαν στην άσφαλτο και παραμορφώθηκαν. Το νόημά τους διέρρευσε. Δεν μπορούν πια να πουν καθαρά αυτό που τους έχει ανατεθεί. Μετά το ατύχημα απέκτησαν κόκκινα φωτοστέφανα.

Δεχόμενα το πλήγμα, μερικά εγκατέλειψαν τον ρόλο τους τελείως. Παλινδρόμησαν στο να δείχνουν κάτι αντί να το σημαίνουν. Το Ο τώρα ολοφύρεται, το Ψ έγινε πάλι πεταλούδα, δυο Π έγιναν άδεια πολτοποιημένα οικόπεδα όπου ...τίποτα.

Ήρθε η οδική βοήθεια με τον κόκκινο σταυρό, κούνησαν το κεφάλι. Δεν ήξεραν ποιον να συμπονέσουν, τον αποστολέα ή τον παραλήπτη.» (Τροχαίο - απόσπασμα από τη σειρά Colors)

Το πιο ενδιαφέρον είναι πως πολλές φορές πρώτα ζωγραφίζει ένα ύφασμα και μετά αποφασίζει αν θα γίνει πουκάμισο, σεντόνι ή φούστα. Έτσι, τα leftovers του ζωγραφισμένου υφάσματος μπορούν να συνδυαστούν με άλλα κομμάτια και υλικά και να δημιουργηθεί κάτι νέο, όπως μια κουρτίνα. «Ένα έργο τέχνης που να αλλάζει, να κινείται, να είναι ζωντανό. Αυτό είναι το νόημα της ζωγραφικής μου, γι’ αυτό τίποτα δεν είναι άχρηστο, όλα μπορούν να μεταποιηθούν και να δημιουργήσουν κάτι νέο», μου εξηγεί.

Όλες τις δημιουργίες του Κωνσταντίνου Ματσούκα μπορείτε να τις βρείτε και να τις παραγγείλετε στη σελίδα του στο facebook Hand-Painted Fabric. Κι αν ανησυχείτε για την τεχνική πλευρά του θέματος, όλα τα μελάνια που χρησιμοποιεί είναι ειδικά για υφάσματα, επομένως μπορείτε να τα βάλετε στο πλυντήριο άφοβα (στους 40ο βαθμούς, μη το παρακάνουμε κιόλας).