Τι ακριβώς σημαίνει, ποιοι οίκοι έχουν την επωνυμία και ποιο είναι το εκλεκτό τους πελατολόγιο
Haute couture: Ένα «crush course» σε ό,τι πρέπει να γνωρίζετε για τον συναρπαστικό κόσμο της υψηλής ραπτικής
Αν πιστεύετε ότι η υψηλή ραπτική είναι απλώς εντυπωσιακά φορέματα με εκκεντρικά πατρόν, ήρθε η ώρα να αναθεωρήσετε. Από τα συγκλονιστικά λεπτομερή κομμάτια και τις εξωφρενικά υψηλές τιμές, μέχρι τους αυστηρούς κανόνες για το τι πραγματικά μπορεί να χαρακτηριστεί ως Haute couture, θα αναλύσουμε τον πιο πολύπλοκο και αναμφισβήτητα έναν από τους πιο συναρπαστικούς τομείς της μόδας.
Ο όρος «Haute Couture», που στην κυριολεξία σημαίνει υψηλή ραπτική, μπορεί να τοποθετηθεί σε μια πρώιμη μορφή του στις αυλές της Μαρίας Αντουανέττας και του Λουδοβίκου ΙΣΤ'. Όμως δεν επισημοποιήθηκε στη Γαλλία, μέχρι που ο αγγλικής καταγωγής σχεδιαστής Τσάρλς Φρέντερικ Ουόρθ εμφανίστηκε στη σκηνή και άνοιξε το ατελιέ του στο Παρίσι το 1858.
Ο Ουόρθ λοιπόν είναι επισήμως ο πατέρας της υψηλής ραπτικής και ο άνθρωπος που μετέπειτα ίδρυσε τη Paris Fédération de la Haute Couture et de la Mode (FHCM), την επιτροπή που υπαγορεύει τι είναι υψηλή ραπτική και ποιος οίκος πληροί τα κριτήρια για να μπει στο επίσημο ημερολόγιο. Ακόμα και σήμερα, οι κατευθυντήριες γραμμές για έναν οίκο είναι ίδιες και περιλαμβάνουν: την παραγωγή ρούχων κατά παραγγελία για ιδιώτες πελάτες, να διατηρεί ατελιέ στο Παρίσι με τουλάχιστον 20 εργαζόμενους και να παρουσιάζει δύο επιδείξεις τον χρόνο στη γαλλική πρωτεύουσα με τουλάχιστον 50 δημιουργίες.
Τα ενδύματα αυτά κατασκευάζονται από τους πιο εξειδικευμένους τεχνίτες του κλάδου, ενώ κάθε κομμάτι παράγεται αποκλειστικά στο χέρι. Σε αντίθεση με τα ready-to-wear ενδύματα που βλέπουμε στις παραδοσιακές πασαρέλες, τα κομμάτια υψηλής ραπτικής είναι μοναδικά και όχι μαζικής παραγωγής – επομένως κάθε κομμάτι αντιμετωπίζεται περισσότερο ως τέχνη και εκτιμάται ως επένδυση. Δεν μιλάμε σε καμία περίπτωση για μια παρορμητική αγορά που θα κάνουμε επειδή είδαμε κάπου τυχαία στο TikTok, καθώς ένα από αυτά τα κομμάτια «φορέσιμης τέχνης» ξεκινάει να κοστολογείται συνήθως από τα 25.000 μέχρι και τα 250.000 ευρώ, ένα εύρος τιμών που δικαιολογείται από τις ώρες και τον αριθμό των ατόμων θα δουλέψουν, την τεχνοτροπία, τα πολυτελή υλικά ή τους πολύτιμους λίθους που μπορεί να έχουν προστεθεί σε κάποιο κομμάτι. Βέβαια, το όριο τιμής στην πραγματικότητα δεν υφίσταται καν, καθώς έχουν δημιουργηθεί φορέματα αστρονομικών ποσών, όπως το costume made κίτρινο φόρεμα με τα χρυσά κεντήματα που σχεδίασε η Κινέζα couturier Guo Pei, όπου φόρεσε και έκανε viral η Rihanna στο Met Gala του 2015. Η τιμή του ανέρχεται στα 1.000.000 δολάρια.
Παρά τις υψηλές τιμές, οι περισσότεροι οίκοι δεν βγάζουν τεράστια κέρδη από την υψηλή ραπτική. Θα έλεγε κανείς ότι λειτουργεί περισσότερο ως ένα μέσο marketing για να προβάλλουν την αισθητική και την δύναμη του brand τους. Εκτός αυτού, θα ήταν αδιανόητο για τους «μεγάλους παίκτες» της υψηλής ραπτικής όπως οι Chanel, Dior και Schiaparelli να υπάρχουν στον χώρο της μόδας χωρίς να δημιουργούν τα δικά τους έργα τέχνης.
Νοσταλγική πρακτική ή ελιτίστικο προνόμιο; Οι καλεσμένοι έλαβαν σημειωματάρια και μολύβια για να καταγράψουν τι είδαν στην πασαρέλα
Υπάρχουν περίπου 3.000 high-profile πελάτες παγκοσμίως, οι οποίοι συμμετέχουν ενεργά στη βιομηχανία και στη λίστα δεν περιλαμβάνονται μόνο πριγκίπισσες ή celebrities αλλά και σημαντικοί άνθρωποι με άκρως ιδιωτικό προφίλ. Υπερπλούσιοι Ρώσοι που κάνουν κρουαζιέρες στη Μεσόγειο με τα super yachts τους, Ιταλίδες κληρονόμοι γεννημένες στο Παρίσι, κτηματομεσίτες από τη Βηρυττό και το Μπρούκλιν, Ιάπωνες σχεδιαστές κοσμημάτων, Άγγλοι μεγιστάνες, Κινέζοι λάτρεις των selfies και πολλοί, πολλοί άλλοι.
Και όσο για το πού φοράνε τις δημιουργίες αυτές, η απάντηση είναι συνήθως σε σημαντικά γεγονότα όπως γάμοι και πάρτι γενεθλίων, ή σε άκρως privè «couture gatherings», τα οποία διοργανώνονται από τους ίδιους Haute couture οίκους ως μια ευκαιρία για να επιδείξει κάποιος τι αγόρασε καθώς θαυμάζει τις επιλογές των άλλων. Και όσο οι οίκοι έχουν την πολυτέλεια να παράγουν τέτοιες εξεζητημένες περιστάσεις, οι πελάτες τους θα έχουν ένα μέρος για να παρελαύνουν με την υψηλή ραπτική τους. Ακόμη, οι σταρ του Χόλιγουντ επιλέγουν σχεδόν πάντα Haute couture φορέματα για τις εμφανίσεις τους σε λαμπερές περιστάσεις όπως στο κόκκινο χαλί του του Met Gala ή στο Φεστιβάλ των Καννών.
Είναι ή δεν είναι Haute Couture;
Παρατηρούμε ρούχα που προκαλούν αίσθηση χωρίς όμως να είναι ανούσια θορυβώδη
Το 1946 ο αριθμός των οίκων υψηλής ραπτικής άγγιζε τους 106. Σήμερα, οι οίκοι που έχουν το προνόμιο να ονομάζονται Haute couture είναι μόλις 15. Ο αριθμός αυτός μπορεί μην συμβαδίζει σύμφωνα με τις πρόσφατες 29 Haute couture επιδείξεις άνοιξη/καλοκαίρι του 2024, αλλά η απάντηση βρίσκεται στο ότι μόνο οι δέκα οίκοι ήταν τα επίσημα αναγνωρισμένα μέλη του FHCM, ενώ οι αρκετοί ήταν «φιλοξενούμενα μέλη». Τα φιλοξενούμενα μέλη, μπορούν να εκθέτουν κανονικά τις συλλογές τους κατά την εβδομάδα υψηλής ραπτικής, αλλά μόνο ύστερα από 4 χρόνια μπορούν να υποβάλουν αίτηση ώστε για να ζητήσουν την απόφαση της επιτροπής. Τέλος, υπάρχουν και τα «συνεργαζόμενα μέλη» τα οποία έχουν εγκριθεί ως «Couture» αλλά όχι ως «Haute couture», καθώς τα ατελιέ τους δεν βρίσκονται στο Παρίσι, αλλά παράγουν κάτω από τις ίδιες αυστηρές προϋποθέσεις με τα επίσημα μέλη.
Παρατηρούμε ρούχα που προκαλούν αίσθηση χωρίς όμως να είναι ανούσια θορυβώδη
