Η ιστορία του T-shirt και 12 fun facts που (ίσως) δεν γνωρίζεις

Το έχουν αγαπήσει σταρς, μουσικοί, συγγραφείς, εργάτες, στρατιώτες διανοούμενοι και φυσικά όλοι εμείς. Από τον Μάρλον Μπράντο και την Τζέιν Μπίρκιν μέχρι τον Μικ Τζάγκερ και την Κένταλ Τζένερ, όλοι έχουν φορέσει ένα t-shirt σε διαφορετικές εποχές, για διαφορετικούς λόγους αλλά με την ίδια περισσή υπερηφάνεια. Το t-shirt ένα από τα πιο πολυχρηστικά και δημοφιλή ρούχα στον πλανήτη αποτελεί ένα βασικό στοιχείο στη συλλογική γκαρνταρόμπα που αγαπιέται, εμπνέει και διαδηλώνει εδώ και δεκαετίες.

Απλό λευκό, με χρώμα, με σλόγκαν που γίνονται viral, με πολιτικές δηλώσεις, με αστεία memes, oversized ή όχι, το t-shirt λέει πολλά και πάντα αυτά που λέει έχουν ενδιαφέρον. Εδώ και χρόνια, το στέρνο μας μοιάζει με μια λευκή σελίδα, με ένα social feed –μιλώντας με όρους του σήμερα- στο οποίο μπορείς με ευκολία να προβάλλεις την προσωπικότητα, τα γούστα και τις πεποιθήσεις σου.

Η ιστορία του T-shirt και η εξέλιξή του ως πολιτισμικό σύμβολο

Κάποτε αφανής, μετά ήρωας

Αν και τα ρούχα σε σχήμα t-shirt όπως οι χιτώνες- τουνίκ χρονολογούνται από την Αρχαιότητα, το t-shirt, όπως το γνωρίζουμε σήμερα, εμφανίστηκε πρόσφατα (σχετικά μιλώντας), αγαπήθηκε, έγινε δημοφιλές και βρήκε μια θέση στις ντουλάπες μας. Πώς όμως κατάφερε και έγινε τόσο απαραίτητο όσο το τζιν παντελόνι;

Η ταπεινή του καταγωγή ξεκινά επίσημα το 1913 στις Ηνωμένες Πολιτείες, όταν το Αμερικανικό Ναυτικό υιοθέτησε το κλασσικό απλό t-shirt σαν επίσημο εσώρουχο καθώς στέγνωνε ταχύτερα και ήταν περισσότερο άνετο από τις φανελένιες μπλούζες που φορούσαν μέχρι τότε τα ναυτάκια. Τότε, στις αρχές του 20ου αιώνα έγινε και το πρώτο επιχειρηματικό boom, καθώς ξεκίνησαν να εμφανίζονται διάφορες εταιρείες παραγωγής εσωρούχων, μεταξύ άλλων η γνωστή μας Hanes (τότε ονομαζόταν The P.H. Hanes Knitting Company) και η Fruit of the Loom. Το t-shirt πάντως για να εξηγούμαστε, θεωρούνταν αυστηρά εσώρουχο με βάση τα ήθη που κουβαλούσε η «νορμάλ» κοινωνία της εποχής. Ποτέ και για κανέναν λόγο δεν θα τολμούσε ένας άντρας να το φορέσει έξω σαν μπλουζάκι όπως δεν θα τολμούσε ποτέ να κυκλοφορήσει και με ένα λευκό κολλητό σλιπάκι σαν να ήταν παντελόνι. Όλα αυτά βέβαια, μέχρι που φτάσαμε στο 1938 όταν η Αμερικανική αλυσίδα πολυκαταστημάτων “ Sears, Roebuck & Cο.” ξεκίνησε να πουλά t-shirts προβάλλοντας μάλιστα σε διαφήμισή της για πρώτη φορά το t-shirt -τα οποία μέχρι τότε ήταν σχεδόν αποκλειστικά λευκά- σαν ένα ρούχο που μπορείς να φορέσεις για δουλειά, για να κάνεις σπορ ή κάμπινγκ. Στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο που ακολούθησε στη συνέχεια, ο Αμερικανικός Στρατός και το Ναυτικό εφοδίασαν τα παλικάρια τους με λευκά, κοντομάνικα t-shirts από βαμβάκι με στρογγυλή λαιμόκοψη. Κάποιες εικόνες στρατιωτών να φορούν κοντομάνικα στα χρόνια του πολέμου αλλά και μετά το τέλος αυτού, βοήθησαν στο να αυξηθεί η δημοτικότητά του και να δημιουργηθεί και μια σύνδεση ανάμεσα στο συγκεκριμένο ρούχο και την παλικαρίσια αρρενωπότητα. «Δεν χρειάζεται να γίνεις στρατιώτης για να έχεις το δικό σου t-shirt», υποστήριζε τότε το μακρινό 1941 η “Sears”.

Το πιο δημοκρατικό ρούχο είναι απλό, είναι σταρ και αρέσει σε όλους

Είχε ήδη διανύσει λοιπόν μια μακρόχρονη πορεία μέσα στην αφάνεια και τις κακουχίες όταν ξαφνικά το t-shirt θα έβλεπε το άστρο του να λάμπει τη δεκαετία του 1950. Ας είναι καλά το Χόλιγουντ που ξέρει πώς να φτιάχνει πρωταγωνιστές. Το 1951 όταν ο Μάρλον Μπράντο έγινε ο Στάνλει Κοβάλσκι στην ταινία “Λεωφορείον ο Πόθος” και ο Τζέιμς Ντιν το 1955 εμφανίστηκε σαν καρδιοκατακτητής στο «Επαναστάτης χωρίς αιτία» φορώντας και εκείνος ένα λευκό κοντομάνικο μπλουζάκι, γεννήθηκε το πραγματικό t-shirt το οποίο μεταμορφώθηκε σε σταρ και fashion icon. Ένα ρούχο λιτό και απέριττο, μέσα σε μια νύχτα και σε μια σκοτεινή αίθουσα κινηματογράφου μεταμορφώθηκε σε σύμβολο της νεανικής επανάστασης. Ήταν μια σίγουρα επαναστατική κίνηση για την εποχή, ένα μανιφέστο που έκαναν –εν αγνοία τους - ο Μπράντο και ο Ντιν αφού εκείνο το κομμάτι υφάσματος σε σχήμα Τ στην προηγούμενη ζωή του, ήταν απλά ένα εσώρουχο. Ένα εσώρουχο το οποίο αφού κέρδισε την έγκριση των σταρς στη μεγάλη οθόνη, εισέβαλλε μετά στις ζωές και τις ντουλάπες των απλών καθημερινών αντρών.

Τη δεκαετία του ’60 το λευκό t-shirt είχε γίνει ένας καμβάς για πολιτικές, διαφημιστικές, χιουμοριστικές, κοινωνικές και πολιτιστικές δηλώσεις, ενώ η εξέλιξη της Τεχνολογίας ήρθε να βοηθήσει στην εύκολη, γρήγορη και ανέξοδη εκτύπωση διαφόρων σχεδίων πάνω στις μπλούζες. Ο κόσμος της Μόδας το είχε ήδη αγαπήσει, ενώ αρχές του 1970 έγινε αποδεκτό και σαν unisex ρούχο. Γυναίκες ηθοποιοί και τραγουδίστριες ξεκίνησαν και εκείνες να φορούν t-shirts υποκύπτοντας στο sex appeal που πρόβαλλαν τα -κολλητά στο σώμα- μπλουζάκια.

Το t-shirt ήταν ένα ρούχο για όλους, που ταίριαζε και άρεσε σε όλους. Όταν το κατάλαβαν αυτό εταιρείες, διάφορες επιχειρήσεις και ροκ συγκροτήματα συνειδητοποίησαν με χαρά ότι είχαν στα χέρια τους ένα εξαιρετικά ισχυρό εργαλείο διαφήμισης. Απλά μετατρέποντας τους πρόθυμους καταναλωτές, φανς, πείτε τους όπως θέλετε, σε κινητές διαφημίσεις των προϊόντων τους. Έτσι λοιπόν, άλλοι περιφέρονταν φορώντας τους Rolling Stones με το διάσημο πλέον λογότυπο με τη γλώσσα και τα χείλη –σχεδιασμένα από τον βρετανό γραφίστα Τζον Πασέ -, η Τζέιν Φόντα σε ρόλο ακτιβίστριας διαδήλωνε ενάντια στον Πόλεμο του Βιετνάμ, ενώ η βρετανίδα σχεδιάστρια μόδας Βίβιαν Γουέστγουντ στα τέλη του ’70, απέδιδε με μαεστρία την κουλτούρα του punk κινήματος. Φυσικά, αυτός ο καμβάς δεν θα άφηνε ασυγκίνητα και τα luxury brands όπως Yves Saint Laurent και Dior τα οποία ξεκίνησαν να κυκλοφορούν τα επόμενα χρόνια στην αγορά υψηλής ποιότητας t-shirts.

Φτάνοντας μέχρι και το σήμερα πολλά άλλα high- fashion brands όπως, Chanel, Calvin Klein, Polo Ralph Lauren, Giorgio Armani, Helmet Lang, Nicolas Ghesquiere, Jacquemus κλπ έχουν παίξει με διαφορετικά χρώματα, καινούργια υφάσματα και patterns, ερμηνεύοντας με το δικό τους μοναδικό τρόπο το MVP αυτό ρούχο. Που μπορεί να ξεκίνησε πριν από περισσότερο από έναν αιώνα σαν ταπεινό εσώρουχο, έφτασε όμως να φωτογραφίζεται στο κόκκινο χαλί, να ιδρώνει χορεύοντας σε συναυλίες, να βροντοφωνάζει σε διαδηλώσεις “Cancel Brexit” αλλά και J’adore Dior ή να περπατάει στα μυκονιάτικα σοκάκια έχοντας τυπωμένο στην πλάτη ένα φλιτζάνι με αχνιστό ελληνικό καφέ που γράφει “MYKONOS” με την υπογραφή του Jacquemus.

12 fun facts –που ίσως δεν γνωρίζετε- για τα t-shirts

1. H 21η Ioυνίου έχει καθιερωθεί ως Διεθνής Ημέρα T-shirt

2. Από την εποχή του Μεσαίωνα ακόμα, φορούσαν μπλούζες σε σχήμα Τ, φτιαγμένες από βαμβάκι ή λινό οι οποίες αποτελούσαν ένα στρώμα ανάμεσα στο σώμα και το ρούχο.

3. Η προέλευση του T-shirt βρίσκεται κάπου χαμένη στα τέλη του 19ου αιώνα στις ΗΠΑ σε ένα είδος ολόσωμης φόρμας με κουμπιά που φορούσαν οι άνδρες εργάτες. Καθώς ήταν τελείως άβολη άρχισαν να την κόβουν στη μέση χωρίζοντάς την σε δυο κομμάτια, μπλούζα-παντελόνι.

4. Μέχρι τη δεκαετία του 1920 το t-shirt δεν είχε καν όνομα. Αυτό άλλαξε ωστόσο με την έκδοση του μυθιστορήματος του F.Scott Fitzgerald “This Side of Paradise” όπου για πρώτη φορά ο γνωστός συγγραφέας ήταν εκείνος που χρησιμοποίησε τον όρο t-shirt.

5. Η πρώτη γνωστή εμφάνιση του t-shirt που έχει καταγραφεί στον κινηματογράφο ήταν το 1939 στην ταινία “The Wizard of Oz”. Ήταν σε πράσινο χρώμα και έφερε το λογότυπο ‘Oz”.

6. Εκτός από τον Μάρλον Μπράντο και τον Τζέιμς Ντιν, ένας ακόμη σταρ, ο Μοντγκόμερι Κλιφτ είχε εμφανιστεί με t-shirt στην ταινία «Μια θέση στον ήλιο» το 1951.

7. To πρώτο ποτέ σλόγκαν που τυπώθηκε πάνω σε t-shirt ήταν το 1948 όταν ο υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ με το Ρεπουμπλικανικό κόμμα Thomas E. Dewey στο πλαίσιο της καμπάνιας του, κυκλοφόρησε μπλουζάκια με το σλόγκαν ‘Dew it with Dewey”. Μπορεί να έχασε τελικά από τον Δημοκρατικό υποψήφιο Χάρι Τρούμαν, παρ’όλ’αυτά κέρδισε στον τομέα του μάρκετινγκ.

8. Το 1977 η ηθοποιός Ζακλίν Μπισέ σκανδάλισε τους θεοσεβούμενους Αμερικανούς του “God Bless America” φορώντας ένας βρεγμένο see-through T-shirt, στην ταινία “The Deep”.

9. To 1991 o Καρλ Λάνγκερφελντ για τον οίκο Chanel, φόρεσε στα μοντέλα του στην πασαρέλα λευκά t-shirts, κάτω από τα χαρακτηριστικά τουίντ σακάκια.

10. Φέτος στη συλλογή Φθινόπωρο/Χειμώνας 2025 ο οίκος Dior επανέφερε στο λευκό t-shirt το κλασσικό σλόγκαν ‘J’adore Dior”. Θυμάστε την Κάρι Μπράντσο που το φόρεσε στο ‘Sex and the City 2” το 2008;

11. Πρόσφατα η ισπανική εταιρεία LOEWE κυκλοφόρησε μια eco-friendly συλλογή ρούχων, ανάμεσά τους και t-shirts, παρουσιάζοντας ένα καινοτόμο ύφασμα, προερχόμενο από φλούδες πορτοκαλιών.

12. «Ο βασιλιάς είναι η συνεργασία» είναι ένα από τα μότο που αγαπά ο χώρος της Μόδας. Τα συνεργατικά collabs προκαλούν συνήθως φρενίτιδα με ουρά σε όλο τον πλανήτη. Σε αυτές τις περιπτώσεις συγκαταλέγεται και ο Kanye West όταν το 2013 σε συνεργασία με την γαλλική εταιρεία Α.P.C. κυκλοφόρησαν ένα τζιν παντελόνι, ένα hoodie και ένα εντελώς απλό λευκό t-shirt με λαιμόκοψη, το “Hip Hop T-shirt” . Η τιμή του τότε ήταν 120 δολάρια. Φυσικά ξεπούλησε αμέσως ενώ φυσικά όλοι οι υπόλοιποι απόρησαν με την επιτυχία της μπλούζας –που αν δεν έφερε την υπογραφή της συνεργασίας θα κόστιζε 5 δολάρια.