Δοκιμάσαμε σκυλοτροφές

H αλήθεια είναι ότι δεν έχω σκυλάκι. Για τις ανάγκες αυτού του άρθρου δανείστηκα ένα συμπαθέστατο μικρόσωμο γκριφόν, τη Νόνα. «Βέβαια, δεν της έχω δώσει ποτέ ούτε κονσέρβα, ούτε ξηρά τροφή» είπε με κάπως τρομαγμένο και περίλυπο ύφος ο «μπαμπάς» της, την ώρα που μου την παρέδιδε. «Θα την ταΐζω ακριβώς όπως πρέπει! Δύο φορές την ημέρα, σε τακτά χρονικά διαστήματα. Κι αν χρειαστεί να νιώσει λίγη πείνα, αυτό δεν θα διαρκέσει πάνω από πέντε λεπτά» τον διαβεβαίωσα με καθησυχαστικό ύφος. Εκείνος στραβοκατάπιε και την αποχαιρέτισε στοργικά. Αμέσως μετά έσπευσα να προμηθευτώ τις σκυλοτροφές που χρειαζόμουν για τις δοκιμές μου.

Κυνισμός και σουπερμάρκετ

Μια φίλη «που ξέρει από σκυλιά» με συνόδεψε στα ψώνια μου. Πήρα κονσέρβες, ίδιας ή παραπλήσιας γεύσης, απ’ όλες τις μάρκες που μου συνέστησε ως πιο γνωστές και ευπώλητες. Καθώς όμως έκανα να απομακρυνθώ, μου είπε να πάρω και την πιο φτηνή-«ανώνυμη». «Έτσι κι αλλιώς όλες οι κονσέρβες –από την ακριβότερη μέχρι τη φθηνότερη– φτιάχνονται με ό,τι περισσεύει στα σφαγεία μετά την επεξεργασία των κρεάτων που προορίζονται για μας» είπε με βαρύγδουπο ύφος επιστήμονα.

Το παιχνίδι των αισθήσεων και των παραισθήσεων

Ανοίγοντας τις διάφορες κονσέρβες, διαπίστωσα ότι το περιεχόμενό τους έχει περίπου το ίδιο χρώμα. Θα το έλεγε κανείς «γενικά ροζ» και κυμαινόμενο από το σκούρο τριανταφυλλί στο απαλό φούξια. Σίγουρα πάντως δεν έχει τίποτα το αυθεντικά «κρεατί». Μετά από είκοσι λεπτά επαφής με τον αέρα και καθώς οι σκυλοτροφές ξεραίνονταν, το χρώμα τους άλλαξε σε καφέ (πάντα όμως στο πολύ θαμπό του). Μόνο με την όσφρηση αντιλήφθηκα ουσιαστικές διαφορές από κονσέρβα σε κονσέρβα. Υπήρξαν περιπτώσεις που το «μπουκέ» αναλυόταν σε επιμέρους «αρώματα», όπως π.χ. μοσχαράκι γάλακτος, λαχανικά (για την ακρίβεια μπιζέλια) και μπαχαρικά. Σχεδόν σε όλες τις κονσέρβες που πήρα από το σουπερμάρκετ, αυτές οι επιμέρους μυρωδιές ήταν αφύσικα ευδιάκριτες. Τόσο ευδιάκριτες που πείστηκα ότι είναι πρόσθετες και ότι δεν απευθύνονται τόσο στο σκυλί που θα φάει την κονσέρβα, όσο στον κύριό του, για να πείθεται για την αγνότητα του προϊόντος. Οι ακριβότερες κονσέρβες από το pet shop έχουν μία κάπως πιο «αθώα» μυρωδιά, που θυμίζει αλεσμένη παιδική τροφή. Μοιάζει όμως κι αυτή πρόσθετη, γιατί είναι εξαιρετικά ομοιόμορφη και σταθερή. Μόνο η φτηνιάρικη κονσέρβα είχε μια πραγματικά ενοχλητική, έντονη, ξινή οσμή και πράγματι η Νόνα δίστασε για μερικά δευτερόλεπτα πριν την καταβροχθίσει.

(«Κάποιος από εσάς έφαγε σπιτικό φαγητό και όχι κονσέρβα όπως οι υπόλοιποι». Dinner and Drinks with the Son of Dog του Ron Burns)

Μελετώντας τις γραφές

Γενικά, επικρατεί η άποψη ότι οι κονσερβαρισμένες σκυλοτροφές παρασκευάζονται με αυστηρές προδιαγραφές, με συστατικά τα οποία  αναγράφονται στη συσκευασία. Ωστόσο, επειδή οι σκυλοτροφές παράγονται απ’ ό,τι περισσεύει στα σφαγεία, όπου τυχαίνει να περισσεύουν και μη ζωικής προελεύσεως συστατικά, υπάρχει και ο όρος «λοιπά συστατικά», που καλύπτει όλη αυτή την ανεπιθύμητη σαβούρα που καταλήγει στις κονσέρβες. Για να καταλάβει κανείς πόσο κρέας και πόση «σαβούρα» έχει πραγματικά κάθε κονσέρβα και να τις συγκρίνει μεταξύ τους, πρέπει να κάνει την αναγωγή του ποσοστού τους επί ξηρού βάρους, καθότι δεν περιέχουν όλες οι κονσέρβες την ίδια ποσότητα νερού. Για τον υπολογισμό αυτό δεν χρειάζεται να έχει κανείς πτυχίο μαθηματικών, αλλά δεν είναι κι ό,τι πιο απλό. Εκτός από τα βασικά συστατικά, στις σκυλοτροφές υπάρχουν και περί τα 27 διαφορετικά είδη πρόσθετων ουσιών, μερικά από τα οποία προβάλλονται ως εξαιρετικά συμπληρώματα (π.χ. Ωμέγα λιπαρά οξέα, ταυρίνη, μαγνήσιο κ.ά.). Όμως οι περισσότερες πρόσθετες ουσίες καταγράφονται στη βιβλιογραφία ως «γενικώς θεωρούμενες ασφαλείς» (βλ. Generally Recognized as Safe ή GRAS). Δηλαδή κανείς δεν εγγυάται για το ποιες θα μπορούσαν να είναι οι παρενέργειές τους. Τέλος, οι κονσέρβες περιέχουν διάφορα συντηρητικά και αντιοξειδωτικά, τα περισσότερα εκ των οποίων είναι αδιαμφισβήτητα τοξικά. Είναι πολύ δύσκολο να συγκρίνει κανείς τις σκυλοτροφές με βάση τις πληροφορίες που αναγράφονται στις ετικέτες τους. Και τα πράγματα είναι ακόμα πιο δύσκολα με τις ξηρές τροφές, όπου αναφέρεται αόριστα ότι περιέχουν αφυδατωμένες ζωικές και φυτικές πρωτεΐνες. Επιπλέον είναι ψεκασμένες με συνθετικά λίπη για να αποκτούν οσμή και να ανοίγουν την όρεξη των σκυλιών.

Το κουτάλι στο κόκαλο

Αποφάσισα να στήσω μπροστά της όλες τις κονσέρβες –σε διαφορετικό μπολ την καθεμία– και να δω σε ποια θα τρέξει πρώτα τις περισσότερες φορές. Επανέλαβα το πείραμα σε 5 γεύματα, χωρίς να βγάλω σαφές συμπέρασμα, γιατί κάθε φορά ξεκινούσε από άλλη κονσέρβα. Το σίγουρο είναι ότι τις έτρωγε όλες πολύ λαίμαργα. Δεν είχα άλλη επιλογή παρά να δοκιμάσω εγώ τις κονσέρβες και να ανακηρύξω ως καλύτερη εκείνη που θα άρεσε σ’ εμένα περισσότερο. Είχα εν τω μεταξύ διαβάσει τη συνέντευξη ενός κυρίου του οποίου το επάγγελμα είναι να δοκιμάζει σκυλοτροφές για λογαριασμό μεγάλης αγγλικής εταιρείας παραγωγής κι έτσι ήξερα ότι το βασικό μυστικό ήταν να μην παρασυρθώ και καταπιώ τη δοκιμαστική μπουκιά, γιατί μετά και για όσο διαρκεί η πέψη θα μπορούσε το στόμα μου να μυρίζει σαν στόμα σκύλου. Κατάφερα τελικά να δοκιμάσω μόνο μία. Με μισό κουταλάκι του γλυκού ένιωσα μια απερίγραπτη αηδία. Μια δυσάρεστη υφή ακαθόριστου ζωικού λίπους μου γέμιζε το στόμα και νόμισα πως έχω μπουκωθεί γράσο αυτοκινήτου. Είχα να νιώσω τόσο άσχημα από τότε που σ’ ένα εστιατόριο μου σέρβιραν κακοψημένο κατεψυγμένο χέλι. Η πλαστή μυρωδιά ωμής κρεατίλας προστέθηκε στην απαίσια υφή λίπους και στα λίγα εκείνα δευτερόλεπτα που προσπάθησα να την κρατήσω στο στόμα μου πίστεψα ότι είμαι ο Ραντανπλάν, την ώρα που τρώει το σαπούνι του Άβερελ Ντάλτον. Τις υπόλοιπες μέρες που η Νόνα ήταν  φιλοξενούμενή μου έφαγε μόνο τας κεμπάπ με ρύζι, από τη γειτονική ταβέρνα. Ήταν πολύ ευδιάθετη όταν την παρέλαβε ο μπαμπάς της και τον κοίταζε με ένα σαρδόνιο ύφος, σαν να του έλεγε «πού να σου λέω τι έγινε εδώ μέσα». Το μόνο συμπέρασμα που βγήκε από όλες αυτές τις απεγνωσμένες δοκιμές είναι ότι μάλλον για τα σκυλιά δεν έχει σημασία ποια κονσέρβα ή ξηρά τροφή θα φάνε και ότι τελικά προτιμούν τη μια ή την άλλη λόγω παβλοφικής συνήθειας στην οσμή εκείνης που εμείς επιλέγουμε να τους δίνουμε συχνότερα. Κι αν θέλουμε το ζωάκι μας να τρώει όσο καλά τρώμε κι εμείς, το καλύτερο είναι να του μαγειρεύουμε λίγο καθαρό φαγάκι.

Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε πρώτη φορά το 2012 στο περιοδικό LOOKmag