10 πράγματα που μου έμαθε ο Αλμοδόβαρ για τη ζωή

Ο Πέδρο Αλμοδόβαρ Καμπαγέρο (Pedro Almodóvar Caballero) γεννήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 1949 στο Calzada de Calatrava της ισπανικής επαρχίας La Mancha. Θεωρείται από πολλούς η πιο σημαντική προσωπικότητα του ισπανικού κινηματογράφου μετά τον Luis Buñuel. Έχει γράψει, σκηνοθετήσει και παραγάγει περίπου 33 ταινίες και έχει πάρει πολλά βραβεία (Κάννες, Όσκαρ, Γκόγια). 

10 πράγματα που έμαθα για τη ζωή από τις ταινίες του Almodóvar

1) Η ζωή είναι χρωματιστή. Ακόμα και αν περιέχει δράμα, κλάμα, πόνο, η ζωή είναι πάντα χρωματιστή.

2) Το να είσαι αυθεντικός σημαίνει να μοιάζεις όλο και περισσότερο σε αυτό που έχεις ονειρευτεί να είσαι (το έλεγε και η Agrado στο «Όλα για τη μητέρα μου»).

3) Τα ψηλά τακούνια είναι must για κάθε γυναίκα που σέβεται τον εαυτό της και τη θηλυκή της πλευρά.

4) Το σεξ ακόμα και «νεκρούς» ανασταίνει. (Θυμάστε το «Μίλα της»;)

5) Η μητέρα σου είναι πιθανόν ο λόγος που χρειάζεσαι ψυχανάλυση.

6) Να χορεύεις. Και να τραγουδάς. No matter what.

7) Δεν πειράζει να είσαι drama queen μια στο τόσο. Ούτε καν σε πρόθυρα νευρικής κρίσης.

8) Όσο και να πονέσεις για κάποιον, στο τέλος θα έρθει η κάθαρση. Ή, έστω, μια εκ βαθέων εξομολόγηση.

9) Το να ψάχνεις την ταυτότητά σου και το ποιος είσαι, δε σημαίνει πως έχεις χάσει το δρόμο σου. Και την αλλαγή μην τη φοβάσαι. Σημαίνει εξέλιξη.

10) Η ζωή είναι απίστευτη. Τόσο σκληρή και τόσο παράδοξη. Τόσο απρόβλεπτη και, μερικές φορές, τόσο δίκαια («Το μυστικό μου λουλούδι- The Flower of My Secret»).

Ο Pedro και η Γυναίκα

Η γυναικεία φιγούρα έχει πάντα πρωταγωνιστικό ρόλο στις ταινίες του -με μοναδική εξαίρεση την ταινία «Μίλα της», που εστιάζει στη φιλία δύο αντρών- είτε ως μητρική φιγούρα είτε ως δυναμική γυναίκα είτε ως η θηλυκή πλευρά μιας τρανσέξουαλ.

Οι τραβεστί και οι τρανσέξουαλ στις ταινίες του Almodóvar διαδραματίζουν κυρίαρχο ρόλο και έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα ακριβώς επειδή συμβολίζουν πολύ περισσότερα από όσο μπορεί να θεωρήσει κανείς με την πρώτη ματιά: Συμβολίζουν την ίδια την Ισπανία της μετά-Φράνκο εποχής. Μια Ισπανία που περνάει μέσα από πολλές αλλαγές και που ψάχνει να βρει τη νέα της ταυτότητα. Μια διαδικασία ιδιαίτερα ψυχοφθόρα μέχρι να βρει τον εαυτό της και να μπορέσει να σταθεί ξανά στα πόδια της.

Το γεγονός ότι όλα περιστρέφονται γύρω από τη Γυναίκα, αποτελεί ένα είδος αποδόμησης του αρσενικού στοιχείου, που πάντα σχετιζόταν με την ιδέα της Εξουσίας στις πατριαρχικές κοινωνίες. Μ’ αυτό τον τρόπο συμβολικά αποδομεί την εξουσία του Φράνκο και την δύσκολη περίοδο που πέρασε η Ισπανία. Αυτό που μπορεί να φαίνεται «υπερβολικό» στα μάτια του θεατή των ταινιών του είναι, στην ουσία, η αγχώδης πάλη της Ισπανίας να αλλάξει και να αποδεχθεί τη νέα της ταυτότητα.

Το tagline στο τρέιλερ της ταινίας «Όλα για τη Μητέρα μου» λέει χαρακτηριστικά: «Μέσα σε κάθε γυναίκα υπάρχει μια μητέρα/ ηθοποιός/ αγία/ αμαρτωλή. Και μέσα σε κάθε άντρα υπάρχει μια γυναίκα». Ο ισπανός σκηνοθέτης «παίζει» με τα στερεότυπα των δύο φύλων και κρατάει πάντα το θεατή του σε εγρήγορση. Η Γυναίκα παρουσιάζεται ως θύμα, ηρωίδα ή μάρτυρας αλλά πάντα έχει ένα χαρακτηριστικό: ξέρει να επιβιώνει.

Ο Pedro και η μετά-Φράνκο Ισπανία- Η “Movida”

Στη μετά-Φράνκο εποχή (μετά το 1975) οι καλλιτέχνες ένιωσαν πλέον ελεύθεροι να εκφραστούν με όποιον τρόπο επιθυμούν και για όποιο θέμα τους απασχολεί. Δημιουργήθηκε μια καλλιτεχνική ευφορία και ένα κίνημα με όνομα “Movida”, με κέντρο κυρίως τη Μαδρίτη, θιασώτης του οποίου ήταν και ο Almodóvar.

Ο Pedro και η μούσα του, Penélope Cruz

Ο Πέδρο και η Πε (όπως είναι γνωστή στα ισπανικά ΜΜΕ) είναι από τα πιο ταιριαστά κινηματογραφικά ζευγάρια- και είναι αχώριστοι. Ο Pedro μεταμόρφωσε την Penélope σε μια θεά της μεγάλης οθόνης και εκείνη τον έκανε πιο mainstream και, όπου πρωταγωνιστεί, σπάει τα ταμεία.

H Penélope δήλωσε πως ο Almodóvar ήταν ο λόγος που αποφάσισε να γίνει ηθοποιός. Συγκεκριμένα, πήρε την απόφαση στα 14 της όταν είδε την ταινία «Δέσε με». «Εκείνος άλλαξε τον τρόπο που έβλεπα τον κόσμο πριν ακόμα τον γνωρίσω», λέει χαρακτηριστικά. Για εκείνη, ο Pedro συμβόλιζε πάντα την Ισπανία της μετά-Φράνκο εποχής. «Οι ταινίες του ήταν σοκαριστικές, επιδεικτικές, ασεβείς, αναρχικές αλλά και ζεστές και αστείες και, μερικές φορές, τελείως παλαβές. Ακόμα και ως μικρό κορίτσι ταυτιζόμουν μαζί του και έλεγα: «Με ενδιαφέρει πολύ αυτός ο άνθρωπος. Γιατί βλέπει τον κόσμο με αυτό τον τρόπο; Γιατί καταλαβαίνει τις γυναίκες όπως τις καταλαβαίνει; Ήθελα να γνωρίσω αυτό τον άνθρωπο που ήταν τόσο γενναίος ώστε να υψώσει το ανάστημά του και να υπερασπιστεί πολιτικά τις θέσεις του. Όταν μεγάλωνα, όλοι φοβούνταν τις αλλαγές που συνέβαιναν στην Ισπανία και αυτός φαινόταν πως είναι ακριβώς το αντίθετο».

Εκείνος την πρωτοπρόσεξε το 1992 στην ταινία Jamón, Jamón (όπου συμπρωταγωνιστούσε με το Javier Bardem) και μετά από κάποια χρόνια (η Cruz ήταν αρκετά μικρή για τους ρόλους των ταινιών του) άρχισαν να συνεργάζονται. Πρώτη φορά δούλεψαν μαζί στην «Καυτή Σάρκα (Live Flesh)». Ακολούθησε το «Όλα για τη Μητέρα μου (All about my mother)», το «Γύρνα πίσω (Volver)», οι «Ραγισμένες Αγκαλιές (Broken Embraces)» και πρόσφατα το «Δεν κρατιέμαι (I’m so excited!)». Εκείνος εστιάζει στη μεσογειακή της ομορφιά και το ταμπεραμέντο της, που το Hollywood δε δείχνει να αντιλαμβάνεται επακριβώς, όπως χαρακτηριστικά λέει ο ίδιος. «Εάν βρεις κάποιον ηθοποιό που τον καταλαβαίνεις πολύ καλά και εκείνος εσένα, κερδίζεις χρόνο και σου προσδίδει ασφάλεια να ξαναδουλέψεις μαζί του. Είναι κάτι σαν επένδυση». Ο ίδιος θεωρεί πως στη σχέση ενός σκηνοθέτη με τη μούσα του υπάρχει μια σύνδεση πέρα από τα λόγια. «Υπάρχει η αίσθηση, ακόμα και αν είμαστε στο γύρισμα με πολύ κόσμο και θόρυβο, πως είμαστε μόνο εγώ και εκείνη, πως είμαστε οι μόνοι άνθρωποι στο δωμάτιο». Ο ίδιος έχει εξομολογηθεί σε συνέντευξή του, ακόμα και αν ποτέ δεν είχαν ερωτική ή σεξουαλική σχέση, πως ένιωθε μια ερωτική έλξη απέναντί της στα γυρίσματα, ακόμα και αν δε συνηθίζει να έχει σεξουαλικές σχέσεις με γυναίκες.

«Δε θέλω να μιμηθώ τη ζωή στις ταινίες μου. Θέλω να την αναπαραστήσω. Και σε αυτή την αναπαράσταση, χρησιμοποιείς τα χρώματα που νιώθεις και, μερικές φορές, αυτά είναι ψεύτικα χρώματα. Αλλά πάντα είναι για να δείξουν ένα συναίσθημα» 

«Ο κινηματογράφος μπορεί να γεμίσει τα κενά στη ζωή σου και τη μοναξιά σου»

«Νομίζω ότι η επίγνωση του πάθους σε κάνεις να δρας πολύ διαφορετικά»

Το άρθρο αυτό δημοσιεύθηκε πρώτη φορά το 2013.