Η littlemiss.grumpy ζωγράφισε τις κρίσεις πανικού και έγινε viral

Είναι ένα αργό, καλοκαιρινό βράδυ και χαζεύω τα stories γνωστών και φίλων στο instagram, μεταξύ επεισοδίων του Black Mirror και έχοντας εξαντλήσει όλες τις επιλογές σε φαγώσιμα που υπάρχουν στο σπίτι.  Εδώ και λίγη ώρα, ένα 60% των όσων ακολουθώ έχουν κοινοποιήσει την φωτογραφία ενός υπέροχου κάδρου από τον λογαριασμό της littlemiss.grumpy με τίτλο «Κρίσεις Πανικού: Oδηγός Επιβίωσης» και υπότιτλο «ηρέμησε, δεν θα πας απ'αυτό». Πρέπει να είδα την ίδια εικόνα να αναδημοσιεύεται από τουλάχιστον δέκα διαφορετικά προφίλ εκείνη την νύχτα και κάθε φορά ένιωθα ένα κόμπο στον λαιμό και ένα τράβηγμα στο στομάχι, ανακαλύπτοντας μία νέα πτυχή του πανέμορφου illustration. Με τρόπο χαριτωμένο, προσιτό και απερίγραπτα γλυκό, η Little Miss Grumpy, ή αλλιώς Μαρία Παγκάλου, κατάφερε να παρουσιάσει κάποιες από τις πιο αποτελεσματικές τεχνικές που βοηθούν ένα άτομο σε πανικό, χωρίς να φοβάται να θίξει ένα θέμα ψυχικής υγείας σε μία τόσο μεγάλη διαδικτυακή πλατφόρμα. Φυσικά και η αποδοχή των χρηστών δικαίωσε την γενναία της αυτή πράξη και οδήγησε και εμένα στο καλλιτεχνικό κατώφλι της. Αφού πάτησα το follow, της έστειλα κατευθείαν μήνυμα για να την ευχαριστήσω για την δημιουργία της και στην συνέχεια είχαμε μία φανταστική συζήτηση γεμάτη ειλικρίνεια, χρώμα και όμορφα λόγια (δικά της).

Ας μιλήσουμε καταρχάς για την τέχνη του σχεδίου και πώς μπήκε στη ζωή σου. Τι είναι αυτό που σε γοητεύει στο να σχεδιάζεις και ποιες οι μεγαλύτερες δυσκολίες/προκλήσεις;
Η αγάπη μου για τη ζωγραφική ξεκίνησε από όταν ήμουν τριών ετών, όταν παίζαμε με τις ώρες με τον πατέρα μου σχεδιάζοντας και χρωματίζοντας. Μετά αναλύαμε και χαζεύαμε εικόνες από παραμύθια, φανταζόμασταν ποιος μπορεί να μένει σ’ αυτό το μικρό σπιτάκι και πού στο καλό πηγαίνει αυτή η πάπια με τα παπάκια της. Η μητέρα μου με έμαθε να τολμάω και να παλεύω για τα πάντα. Ήμουν στην αγκαλιά της, μωρό που θήλαζε ακόμα, όταν εκείνη χρωμάτιζε επαγγελματικά διαφάνειες με «Μικιμάους», προτού η δουλειά της αντικατασταθεί από τα ψηφιακά μέσα. Όλα αυτά κάπου σε πάνε, σου δίνουν ερεθίσματα και βάσεις.Η στιγμή που αντικρίζεις στο χαρτί μπροστά σου αυτό που σκεφτόσουν είναι μαγική. Μπορεί να μην είναι όπως ακριβώς το είχες φανταστεί, αλλά το τόλμησες. Πολλά από τα σχέδια μπορεί να αστοχούν, αλλά αυτά τα ένα-δύο που βγαίνουν καλά, σου παίρνουν το μυαλό. Αυτή είναι η δυσκολία και όλη η γοητεία.

Σου πήρε καιρό να καταλήξεις στο δικό σου προσωπικό στιλ;
Μου πήρε πολλά βράδια κάνοντας imaging. Δεν μπορώ να πω πως πέταξα πολλά χαρτιά προτού το βρω. Ξεκίνησε συνεργατικά από την εικονογράφηση ενός παιδικού βιβλίου, με τον καιρό πέρασε διάφορες επεξεργασίες και έκτοτε εξελίσσεται συνεχώς, θέλω διαρκώς να δοκιμάζω. Από τη μία χαίρομαι που έχει αγαπηθεί αυτή η τεχνοτροπία, από την άλλη με τρομάζει η στασιμότητα. Σε κάθε περίπτωση, η φαντασία που οδηγεί τις ιδέες μου δεν θα αλλάξει, ακόμα κι αν διαφοροποιηθεί το στυλ. Η μολυβιά μου και το χρώμα σίγουρα θα εκπέμπουν την ίδια μελαγχολία. Αν θέλω να πω κάτι, θα το πω με όποιο στιλ.

Από πού αντλείς έμπνευση για τα σχέδιά σου; Και ποιες τεχνικές ακολουθείς όταν δεν έχεις έμπνευση αλλά είναι απαραίτητο να τα τελειώσεις;
Με εμπνέει πολύ καθετί ’80s και ’90s, αναπολώ συχνά τα παιδικά και εφηβικά μου παιχνίδια, τις αγαπημένες μου ταινίες, τα τραγούδια, τα ελαφρώς κακόγουστα ντυσίματα με τα πολλά χρώματα. Μάλλον όλα ξεκινάνε από την ανάγκη να κρατήσω αυτά τα χρόνια ζωντανά, να μην τα ξεχάσω, να μην τα προδώσω ίσως. Έμπνευση μπορείς να αντλήσεις από παντού. Αλλά χωρίς αυτήν την πατήσαμε, δεν εκβιάζεται με τίποτα.

Μπροστά σε ένα αυστηρό deadline ίσως συμβουλευτώ κάποιον φίλο ή τους γονείς μου για καμιά ιδέα. Αν έχω λίγο χρόνο παραπάνω, που πάντα το φροντίζω για να γλιτώνω την απελπισία, θα ασχοληθώ με κάτι άσχετο, θα φτιάξω παζλ ή θα πάω για τρέξιμο και κάπου εκεί θα έρθει η αναλαμπή. Εκεί, ή την ώρα που θα πασχίζω να αποκοιμηθώ. 

Από ότι βλέπω είσαι και ηθοποιός! Τι είναι αυτό που σου χαρίζει το θέατρο/σινεμά που ίσως δεν το βρίσκεις στην ζωγραφική;
Την κίνηση, τη φωνή, την επαφή με τους ανθρώπους… Με τη ζωγραφική απομονώνεσαι. Σκυμμένος πάνω στο γραφείο καταλαβαίνεις πόσο σου λείπουν οι άνθρωποι, η ευρυχωρία, οι απανωτές αστοχίες και οι απανωτές επανορθώσεις με τη φωνή, το σώμα, τη διαίσθηση, τους συναδέλφους και τον σκηνοθέτη. Στη ζωγραφική το λάθος έρχεται για να μείνει. Από ένα χυμένο χρώμα πάνω στο έργο που έχει μόλις ολοκληρωθεί, μέχρι μία μουτζούρα στα μελάνια και μια μαύρη παλάμη που έχει σκορπίσει τη μαυρίλα της σε όλο το χαρτί, τα εφιαλτικά σενάρια είναι πολλά.
 

Υπάρχουν κάποιοι φανταστικοί χαρακτήρες ή γνωστοί ηθοποιοί με τους οποίους σου αρέσει να ασχολείσαι και να τους σχεδιάζεις;
Είναι ατέλειωτη η λίστα αυτών που θέλω να σχεδιάσω, είτε γιατί τους θαυμάζω είτε γιατί απλώς μου αρέσει η εικόνα τους.

Έκανες ένα υπέροχο illustration για τα άτομα που παθαίνουν κρίσεις πανικού και τρόπους να το αντιμετωπίσουν. Είναι κάτι που έχεις πάθει και εσυ η ίδια;
Έφτιαξα το συγκεκριμένο illustration σε μία περίοδο που πάθαινα σχεδόν κάθε μέρα κρίση πανικού. Ανέβασα λοιπόν ένα story στο Instagram ρωτώντας τους ανθρώπους πώς αντιμετωπίζουν τις κρίσεις τους, ώστε να δημιουργήσω έναν «οδηγό επιβίωσης». Ήταν τόσο μεγάλη η ανταπόκριση που άρχισα ήδη να νιώθω καλύτερα, σκεπτόμενη ότι δεν είμαι μόνη. Το γνώριζα έτσι κι αλλιώς, αλλά δεν είχα ιδέα ότι υποφέρει τόσος κόσμος. Όταν το ανέβασα το κοινοποίησαν εκατοντάδες άνθρωποι κι εκεί κατάλαβα ότι η ταύτιση είναι ευρεία. 

Παθαίνω χρόνια κρίσεις πανικού και για κάποιον λόγο εκείνες τις στιγμές προσπαθώ να το παίζω άνετη, αντίδραση τελείως ανώφελη όταν νομίζεις ότι πεθαίνεις. Βέβαια, όπως ξαφνικά έρχεται, έτσι ξαφνικά φεύγει. Αυτό που μένει είναι ο απόηχος του τρόμου και οι φοβίες. Συμβουλεύομαι ειδικό για να μπορέσω να προσδιορίσω την πηγή αυτού του άγχους και όχι με σκοπό να εξαφανίσω το σύμπτωμα. Με τη δουλειά και συν τω χρόνω τα πράγματα βελτιώνονται, ίσως κάποια μέρα να απαλλαγώ τελείως, έχω υπομονή. Αλλά κουράστηκα να το παίζω άνετη, θέλω να το πω, να το αποδεχτώ και να το κοιτάξω κατάματα.

Ένα illustration πρακτικά δεν βοηθά κανέναν τη στιγμή του πανικού, αλλά το μοίρασμα έχει μεγάλη σημασία και η τρυφερή προσέγγιση του πόνου τον απαλύνει. Αν μπορώ έστω να κάνω κάποιον να χαμογελάσει ζωγραφίζοντας την γκάφα μιας γάτας απ’ το YouTube, ή κάνοντάς τον να φέρει στο μυαλό του το αγαπημένο του παιδικό παιχνίδι (εξ ου και το δικό μου View Master που φαίνεται στην εικόνα) είμαι παραπάνω από ευχαριστημένη.

Θεωρείς πως η απενεχοποίηση του anxiety disorder είναι σημαντική; Θα ενθάρρυνες άλλα άτομα που πάσχουν από αυτό να είναι ειλικρινείς και να μιλήσουν για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν;
Θεωρώ ότι η αναγνώριση και η αποδοχή είναι το πρώτο βήμα για να ξεμπερδεύουμε με το στίγμα της ψυχικής διαταραχής και την ενοχή που τη συνοδεύει. Θα ήθελα να μπορούμε να μιλάμε γι’ αυτά τα θέματα χωρίς ντροπή. Κανείς δεν αποφάσισε μια μέρα να παθαίνει κρίσεις. Η κρίση δεν είναι συνειδητή επιλογή, είναι ασυνείδητη αντίδραση. Αν βλέπεις το σύμπτωμα να μπαστακώνεται, τουλάχιστον μην το κρατάς κλεισμένο μέσα, βγάλ’ το βόλτα να το κεράσεις μια λεμονάδα να λιαστεί. 

Δεν είμαστε ούτε προβληματικοί, ούτε ασθενείς, είμαστε απλώς παιδιά της εποχής μας. Η κουλτούρα των «social» δεν είναι χθεσινή, κάθε άλλο, είναι πλέον νόρμα, οπότε λιγοστεύουν τα άλλοθι. Δεν μπορούμε πια να καταπίνουμε αμάσητο το αφήγημα της «ιδανικής ζωής των άλλων». Το scrolling στις beautify filtered αναρτήσεις σωμάτων, φαγητών και αξέχαστων διακοπών απαιτεί πνευματική εγρήγορση.

Ας ξανασυστηθούμε με τους εαυτούς μας και τους άλλους και ας μας αγαπήσουμε με τις κρίσεις πανικού μας, τις καταθλίψεις, τις φαρμακευτικές αγωγές, την ακμή και τα παραπάνω κιλά μας, τα ΣΜΝ, τα αυτοάνοσα, γενικώς τα ανθρώπινα.

Ποιους τρόπους βοήθειας θα πρότεινες σε κάποιον που τους αναζητάει;
Να μιλήσει. Να απευθυνθεί στην οικογένεια, στους φίλους, στον ειδικό. Να διαβάσει. Να κάνει κάθε μέρα κάτι μόνο γι’ αυτόν. Να παίρνει χρόνο για να ησυχάζει. Μιλάω μόνο από τη δική μου πείρα, ως παθούσα.

Επίσης είναι σημαντικό οι άνθρωποι που βρίσκονται δίπλα σ’ αυτόν που παθαίνει την κρίση να παραμένουν ψύχραιμοι, τρυφεροί και γλυκείς. Σε μια τέτοια στιγμή, μπορεί ακόμα και η αναπνοή να μοιάζει ακατόρθωτη. Αν βρεθούμε μπροστά σε ένα περιστατικό και αν υπάρχει ήδη κάποιος που βοηθάει, ας μην πλησιάσουμε, ας μην προσθέσουμε κι άλλον θόρυβο. Είναι πολύ άσχημο γι’ αυτόν που υποφέρει να πρέπει να διαχειριστεί τα δεκάδες περίεργα βλέμματα και την ένταση των φωνών που σε εκείνον μπορεί να ακούγονται στη διπλάσια ένταση. Οι περισσότεροι από εμάς φοβόμαστε εξ ίσου την ίδια την κρίση, όσο και την έκθεση που φέρνει μια τέτοια στιγμή.

Η τέχνη σε βοηθάει με το άγχος σου;
Αυτό που με βοηθάει κυρίως είναι να απολαμβάνω την τέχνη που δημιουργούν οι άλλοι. Διαβάζω ένα καλό βιβλίο, βλέπω μια ταινία ή παρακολουθώ μία παράσταση. Όταν δημιουργώ εγώ, αυτό που βοηθάει είναι να μην υπάρχουν πιεστικές προθεσμίες, αλλά ελευθερία και σεβασμός εκατέρωθεν.

Σκέφτομαι καμιά φορά ότι η τέχνη μπορεί να γεννιέται από αυτό το επίμονο σύμπτωμα για το οποίο μιλάμε, αυτό που σε σπρώχνει να αναζητήσεις και να δημιουργήσεις. Η πολιτική ορθότητα προτάσσει να το αποκαλούμε anxiety disorder, εγώ το λέω «ανησυχία».

Κι αν κάπου πρέπει να ξεσπάμε, ας δημιουργούμε κόσμους. Κι αν αυτό ακούγεται ρομαντικό, ας το ρίξουμε στη γυμναστική και στις βόλτες. Όχι όμως να κοιτάμε το ταβάνι με τις ώρες φοβούμενοι να ζήσουμε. Η πρόκληση είναι η ζωή η ίδια.

Mπορείς να βρεις την Μαρία και στο ίνσταγκραμ. Θα σε ηρεμήσει.