Γιατί η δουλειά του άντρα θεωρείται σημαντικότερη από της γυναίκας;

Ελπίζω να μην βρεθεί η κόρη ή ανιψιά σας/μας, τριάντα χρόνια αργότερα, να διαπιστώνει με την τρίχα κάγκελο ότι όλοι είμαστε ίσοι, απλώς μερικές (=οι γυναίκες, π.χ.) είμαστε λιγότερο ίσες - ακόμα. Από την άλλη, μπορεί να διαμαρτυρηθεί κάποιος, μάλλον άντρας, ότι εδώ ο κόσμος καίγεται και ορίστε που ψαχνόμαστε με την ισότητα  – όπου να ’ναι θα αρχίσουμε να ασχολιόμαστε με την Βία κατά των Γυναικών και τις Γυναικοκτονίες, δηλαδή, τι άλλο;

Αλλά ο κόσμος θα συνεχίσει να καίγεται, και ίσως να καίγεται λιγότερο όταν οι κοινωνίες γίνουν πιο δίκαιες….

Εμείς οι γυναίκες υπο-απασχολούμεθα, αλλά βέβαια οι θέσεις εργασίας είναι κουκιά μετρημένα – τι να κάνουμε, φταίει η Κρίση. Για το ότι βγάζουμε λιγότερα από τους άντρες, δεν ξέρουμε ποιος φταίει. Υπάρχει μια συνθήκη του Άμστερνταμ (1997, άρθρο 141) που λέει ότι «απαγορεύεται η διάκριση αμοιβών μεταξύ ανδρών και γυναικών για εργασία ίσης αξίας». Άρα, κάτι στραβώνει στην πράξη όσον αφορά την ισότητα στις αμοιβές.

Εκτός που πληρωνόμαστε λιγότερο, φεσωνόμαστε τα οικιακά και οικογενειακά καθήκοντα αμισθί, και μας τρώνε χρόνο/χρόνια. Ένα παράδειγμα από τον χώρο μου, που είναι πολυποίκιλος και χαροκαμένος  – σενάρια, βιβλία, δημοσιογραφία κλπ. : το περιοδικό-και-εκδοτικός, Granta, στην Αγγλία, διοργάνωνε διαγωνισμούς για νέους συγγραφείς και έβγαζε τα καλύτερα διηγήματα σε μια συλλογή. Πριν 20 χρόνια οι εκδότες διαπίστωσαν ότι η συμμετοχή σε γυναίκες συγγραφείς ήταν μικρή – 1 γυναίκα στους 10 άντρες. Το έψαξαν και ανακάλυψαν ότι το όριο ηλικίας για νέους συγγραφείς (35 χρόνια) ήταν απαγορευτικό για τις γυναίκες: ως τα 35, πολλές γυναίκες έχουν μικρά παιδιά. Όταν ανέβασαν το όριο ηλικίας στα 50, οι συμμετοχές των γυναικών αυξήθηκαν κατακόρυφα. Δηλαδή οι γυναίκες γράφουμε όσο και οι άντρες, απλώς πήζουμε πιο πολύ. Στα δημιουργικά μας χρόνια, μας αρπάζει από τα μούτρα η μητρότητα… η οποία είναι υπέροχο πράγμα, δεν το συζητάω. Μόνο που μένουμε πίσω σε καριέρες και τα σχετικά (=λεφτά).

Στα 26 χρόνια που υπήρξα παράλληλα εργαζόμενη και μαμά, οι άντρες με τους οποίους είχα ξεκινήσει στην δημοσιογραφία, στο σενάριο και στην συγγραφή, έστρωσαν λαμπρές καριέρες, και μπράβο τους. Μου αρέσει το μαμαδιλίκι, δεν το κάνω με το ζόρι. Αλλά ξέρετε ως γυναίκες ότι εμείς καπελωνόμαστε τα χοντρά οικιακά. Οι σύζυγοι-πατέρες που τα αναλαμβάνουν, είναι Αυστραλοί, λαμπρές εξαιρέσεις, ή κάτω των 35, δηλαδή εκπαιδευμένοι από γυναίκες σαν εμάς. Οι στατιστικές λένε ότι οι άντρες στην Ελλάδα ασχολούνται 9 ώρες την εβδομάδα με δουλειές του σπιτιού ενώ οι γυναίκες, 26 ώρες. Στα γκέι ζευγάρια, σύμφωνα με τις πηγές (=φίλες μου) οι ισορροπίες είναι πολύ πιο σωστές…

Φανταστείτε ότι μπαίνετε σπίτι μετά τη δουλειά. Φωνάζετε, «μωρό, υπάρχει τίποτα για φαγητό;» και, «ρε μωρό πιάσε μια μπίρα, κομμάτια είμαι». Μετά την πέφτετε καμιά ωρίτσα, ενώ ο άντρας σας λέει στα παιδιά «κάνετε ησυχία, η μαμά κοιμάται». Ξυπνάτε, βλέπετε το ματς/φέισμπουκ, ενώ ο άντρας καθαρίζει και τηγανίζει πατάτες, ταΐζει τα παιδιά, τα βάζει για μπάνιο και μετά για ύπνο – εσείς πετιέστε μια στιγμίτσα να τους διαβάσετε ένα παραμύθι. Μετά βγαίνετε για ποτό με τις κολλητές, ενώ ο άντρας μαγειρεύει το αυριανό φαγητό, ετοιμάζει τις τσάντες των παιδιών, τα σνακ του σχολείου, μαζεύει πιάτα από τον αφαλό του και ρούχα από το ταβάνι, και καθαρίζει την κουζίνα μάνι-μάνι, που ήτανε τσίρκουλο.

Το σενάριο είναι η αντιστροφή των ρόλων, γι’ αυτό σας γυαλίζει, αν είστε γυναίκα. Που μάλλον είστε, για να διαβάζετε ακόμα.

Ξέρω συγγραφέα του οποίου η γυναίκα απαντάει το τηλέφωνο ψιθυριστά («Δεν μπορεί ο Χ., γράφει»). Εγώ γράφω, και πετιέμαι στο μπακάλη επειδή τέλειωσαν τα πορτοκάλια, φτιάχνω τοστ, βρίσκω το κλειδάκι/ακουστικάκι/σκατουλάκι που κάποιος έχασε και γεμίζω πλυντήρια/φούρνους δώθε-κείθε. Η ιδέα ότι κάποιος θα απαντήσει στο τηλέφωνο και θα πει, «η έτσι γράφει, πάρτε αργότερα» δεν μου πέρασε ποτέ από το μυαλό, αν και θα πέρναγε σίγουρα - στο σενάριο αντιστροφής ρόλων.

Η δουλειά του άντρα είναι πάντα σημαντικότερη από τη δουλειά της γυναίκας, επειδή η δική της αποφέρει λιγότερα. Για καπάκι, η μέση σύνταξη της γυναίκας είναι κατά 40% χαμηλότερη από αυτήν του άντρα.  

Δεν φταίνε (μόνο) οι νόμοι αλλά η κακούργα κοινωνία/οικογένεια, που μας εκπαιδεύει/χορεύει στο ταψί: μας μαθαίνει να μην διεκδικούμε. Να είμαστε καλά κορίτσια, έστω και άφραγκα. Η εργασία μας δίνει χαρά αλλά όχι όσα λεφτά δίνει στους άντρες, άρα περιορισμένη αυτονομία. Το να μην δουλεύουμε (πχ, κατηγορία «παντρευτήκαμε πλούσιο») είναι άλλο καπέλο. Στα 65, η γυναίκα που δεν δούλεψε, μαθαίνει ότι ο άντρας της τα έφτιαξε με μικρότερη: το θέμα της μέσης (και όχι μόνον ελληνικής) ταινίας.

Πάμε στην αυτονομία, και στα λεφτάκια που την στηρίζουν. Αν κάνετε ένα πρόχειρο γκάλοπ, θα ανακαλύψετε ότι κάμποσες παντρεμένες δεν χωρίζουν επειδή «δεν βγαίνουν οικονομικά». Στα 5-6 χρόνια γάμου η γυναίκα έχει μυριστεί ότι δουλεύει πολύ μέσα στο σπίτι, ότι ο σύζυγος δουλεύει λίγο ή ντιπ καθόλου. Μια μέρα σκέφτεται σοκαρισμένη ότι μένει στο γάμο για τα παιδιά, αν υπάρχουν, κι επειδή η ζωή της θα αλλάξει δραματικά έτσι και χωρίσει. Ακούγεται κυνικό, ίσως είναι κι από πάνω. Αλλά όσο και να αγαπάς/αγαπιέσαι, στα 5-6 χρόνια έχεις βαρεθεί να πιάνεις μπίρες. Έχεις καταλάβει ότι αυτός βγάζει όσα βγάζει, ενώ εσύ βγάζεις τρίχες κατσαρές. Αυτός έχει αγοράσει την φλατ-σκριν στο σαλόνι, πληρώνει τις οικογενειακές διακοπές, τις δόσεις του δανείου. Κάνεις τουμπεκί μέχρι να μεγαλώσουν τα παιδιά, που έχουνε ανάγκη ένα μπαμπά συν φρέσκα πλεηστέισιον/σνίκερς. Βάζεις πλυντήρια, απλώνεις-μαζεύεις, ρίχνεις κανένα μαγείρεμα και αναπληρώνεις τις χαμένες κάλτσες.

Όσο κάνεις τουμπεκί, γίνεσαι 55, με μιαν ανάσα είσαι 65, με ένα κιχ είσαι 85. Είσαι μεγάλη πια για χωρισμούς, οπότε συνεχίζεις με το τουμπεκί μέχρι Παράδεισο….

Δεν είμαι κατά του γάμου ούτε κατά των ανδρών, για όνομα. Είμαι κατά της αδικίας. Με συγχύζει το ξεπάτωμα της γυναίκας, και το ότι παίρνει λιγότερα από τον άντρα στην ίδια θέση με τις ίδιες σπουδές. Με ενοχλεί η απροθυμία μας, ως γυναίκες, λόγω της κοινωνικής μας εκπαίδευσης, να διεκδικήσουμε λεφτά: για το ίδιο πράγμα, ένας άντρας θα χτυπήσει περισσότερα από μια γυναίκα, επειδή για τον άντρα η καριέρα είναι το αναμενόμενο, ενώ για την γυναίκα δεν είναι. Οι άντρες το μαθαίνουν από κούνια, εμείς όχι. Εμείς, μερικές φορές είναι σαν να μην πιστεύουμε ότι αξίζουμε όσο αξίζουμε, που είναι πάαααααρα πολύ. Κι αυτό πρέπει να το αλλάξουμε. Όχι μετά από 100 χρόνια – αύριο, πριν παρα-μεγαλώσουν οι κόρες κι οι ανιψιές μας και μας φασκελομουτζώνουνε, που δεν ανοίξαμε καινούργιους δρόμους…    

Αδυσώπητοι αριθμοί:

• Η διαφορά των συνολικών αποδοχών μεταξύ ανδρών και γυναικών στην αγορά εργασίας στην Ελλάδα είναι 42,3%.
• Η μέση αμοιβή των γυναικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι κατά 16,3% χαμηλότερη από των ανδρών: αυτό σημαίνει ότι οι γυναίκες εργάζονται 59 ημέρες το χρόνο περισσότερες από τους άντρες.
• Οι γυναίκες στην Ελλάδα αμείβονται με 91 λεπτά προς το 1 ευρώ των ανδρών στον δημόσιο τομέα και με 81 λεπτά στον ιδιωτικό. Εκεί που ο άντρας κερδίζει ένα ευρώ, η γυναίκα με ίδια εκπαίδευση και ικανότητες κερδίζει 81 λεπτά.
• Επίσημα, η μισθολογική διαφορά ανάμεσα σε άνδρες-γυναίκες είναι 12,5%.  
• Στις Μεταφορές και Επικοινωνίες πληρωνόμαστε κατά 37% χαμηλότερα από τους άντρες.
• Στον Χρηματοπιστωτικό τομέα, κατά 27,5% χαμηλότερα.
• Στις Ξενοδοχειακές επιχειρήσεις και εστιατόρια, κατά 23% χαμηλότερα.
• Στο Χονδρικό και Λιανικό εμπόριο, κατά 24% χαμηλότερα.
• Οι 2 στους 3 μερικώς απασχολούμενους μισθωτούς έχουν καθαρό μηνιαίο εισόδημα 300-400 ευ, και οι 9 στους 10 σε αυτήν την κατηγορία είναι γυναίκες.
• Η αναλογία των γυναικών που κερδίζει 1.200+ ευ το μήνα, είναι μία στις 3 στο δημόσιο και μία στις 5 στον ιδιωτικό.