The Supremes: Black, proud και ντίβες πολύ πριν την Beyoncè

Η ιστορία των Supremes μοιάζει με παραμύθι. Μάλιστα, στο σενάριό της περιλαμβάνονται και γοβάκια. Μόνο που όταν είσαι μαύρος και ζεις στη ρατσιστική Αμερική του ’60, ένα γοβάκι, έστω και μαγικό, δεν είναι αρκετό για να φέρει το happy end στο παραμύθι σου. Χρειάζεται τσαμπουκάς και αγώνας. 

Η ιστορία των Supremes, ναι, μοιάζει με παραμύθι. Ξεκίνησαν το 1959, για να καθορίσουν το μέλλον της μουσικής ιστορίας αλλά και να αποδείξουν ότι, εκτός από τη μουσική, και το στιλ είναι σημαντικό πεδίο αυτοέκφρασης και κοινωνικών αλλαγών.

Οι πρωταγωνίστριές του πολλές -με πιο διάσημο πυρήνα τις Νταϊάνα Ρος, Μέρι Γουίλσον, Φλόρενς Μπάλαρντ-, το «σάουντράκ» του γνωστό: Με τις μηχανές της Motown και την τριάδα των Λάμοντ Ντόσιερ, Μπράιαν και Έντι Χόλαντ να δουλεύουν full time για πάρτη του, μουσικά το συγκρότημα απέδιδε τα μέγιστα και, παρά τα σούρτα-φέρτα των μελών του, μεσουράνησε στα μέσα των 60s και στις αρχές των 70s. Όμως η επιτυχία είναι πάντα και θέμα εμφάνισης, πράγμα που το αντιλήφθηκαν εγκαίρως τόσο η Motown όσο και οι ίδιες, που ήδη από τα χρόνια του γυμνασίου, όταν τραγουδούσαν ως Primettes, έραβαν μόνες τους καλαίσθητα κοστούμια. 

Το στιλ των Supremes υπήρξε εξίσου διαχρονικό με τα τραγούδια τους. Ωστόσο, καμιά φορά το στιλ καπελώνει την ουσία (ή κρύβει την απουσία της), κι αυτό είναι άδικο. 

Η μεταμόρφωση των κοριτσιών σε Χόλιγουντ ντίβες δεν προέκυψε τυχαία. Είναι 1964 όταν ο Μπέρι Γκόρντι, ιδρυτής της Motown, εμπεδώνει τους όρους λειτουργίας της βιομηχανίας του θεάματος των λευκών και αποφασίζει να θέσει σε λειτουργία και τις δικές του μηχανές. Στόχος του να εισέλθει σε μια αγορά κι ένα σύστημα από τα οποία οι μαύροι καλλιτέχνες είναι αποκλεισμένοι. Πρώτη του κίνηση να στήσει το πρόγραμμα Καλλιτεχνικής Εξέλιξης, στο πρότυπο των «σχολών γοητείας»¨του Χόλιγουντ των δεκαετιών ’30 - ’40. Διδάσκοντες, μόνο πρωτοπόροι: Η Μαξίν Πάουελ, η πρώτη μαύρη ιδιοκτήτρια πρακτορείου μοντέλων, αναλαμβάνει τη διδασκαλία «καλών τρόπων», ο θρυλικός χορογράφος Χόλι Άτκινς την κινησιολογία και ο Μορίς Κινγκ το μπλαμπλά επί σκηνής και τηλεοπτικών εμφανίσεων. Οι απόφοιτοι του προγράμματος είναι πλέον public wise: Ο Μάρβιν Γκέι έχει μάθει πώς να τραγουδά με τα μάτια ανοιχτά, η Μάρθα Ριβς πώς να μπαίνει με αέρα σε έναν δημόσιο χώρο, οι Temptations πώς να χειρίζονται τους φαν τους. 

Μόνο που για τις Supremes υπάρχει έξτρα μεταχείριση. Όταν οι σχεδιαστές Μπομπ Μακί και Μάικλ Τράβις τίθενται στις υπηρεσίες του, το γκρουπ ξεφεύγει οριστικά από το μαντρί των -ettes της εποχής. Σύντομα βιογραφικά: Ο Μάικλ Τράβις δοξάστηκε για τις σχεδιαστικές του προτάσεις στο Μπρόντγουεϊ, ενώ ο Μπομπ Μακί, ο λευκός γκουρού του στιλ, έχει χαρακτηριστεί «σουλτάνος της πούλιας», έχει ράψει για τις μεγαλύτερες σταρ (από την Μπάρμπι και τη Μινέλι μέχρι τη Μαντόνα και τη Σερ) κι έχει δηλώσει: «Γυναίκα που φοράει τα ρούχα μου δε φοβάται τις κριτικές». 

Με τη συνδρομή τους, οι Supremes γίνονται οι πρώτες εκπρόσωποι της αφροαμερικανικής μαύρης καλλιτεχνικής κοινότητας που τολμούν να είναι θηλυκές, κομψές, κοκέτες, γκλάμορους. Ο μηχανισμός του Γκόρντι πιάνει τόπο. Τη στιγμή που στο Γκάρι της Ιντιάνα οι λευκοί αποχωρούν ομαδόν γιατί έχουν αφροαμερικανό δήμαρχο, οι «χαϊδεμένες» της Motown καταπατούν το άβατο της Φιλαρμονικής της Νέας Υόρκης και του τηλεοπτικού «The Ed Sullivan Show». Από το 1965 συγκεντρώνουν λεγεώνες πιστών, ανεξαρτήτως χρώματος, κάνουν hits, σάουντρακ ταινιών και περιοδείες, παίζουν σε μεγάλα κλαμπ, αποκτούν μέχρι και τη δική τους φίρμα ψωμιού, είναι περιζήτητες από ένα ευρύ και παγκόσμιο νεανικό ακροατήριο. 

Το παρουσιαστικό τους, είτε στις συναυλίες είτε στις τηλεοπτικές εμφανίσεις, καταρρίπτει κάθε προηγούμενο. Το τρίο αλλάζει συνεχώς line-up, στιλιστική ιδεολογία, μαλλιά και μουσικό στίγμα, αλλάζει τη βιομηχανία των καλλυντικών, η οποία αναγκάζεται λόγω ζήτησης να δημιουργήσει προϊόντα για μελαψές επιδερμίδες, αλλά προπάντων αλλάζει την αντίληψη της μάζας απέναντι στις ικανότητες και τα ταλέντα των μαύρων. 

Το 1967 οι σκληροπυρηνικοί των Μαύρων Πανθήρων τους προσάπτουν την κατηγορία «όχι αρκετά μαύρες». Δύο χρόνια μετά, το ακροατήριό τους φυλλορροεί, η διάλυση και η σόλο καριέρα της Νταϊάνα Ρος αρχίζουν να διαφαίνονται στον ορίζοντα. 

Η επιτυχία των Supremes και της Motown είναι πάνω από όλα κοινωνική και πολιτική. Και προέκυψε με «ύπουλο» τρόπο, μέσω του dress code και της εικόνας. Αν στα 80s οι πανκ έφτυσαν στον παλιό κόσμο παραμάνες και μοϊκάνες, ο Γκόρντι τον είχε πυροβολήσει πολύ νωρίτερα με πούλιες και ντραπέ. Και τον είχε ταρακουνήσει.