Challenge Accepted

Τις τελευταίες ημέρες πολλές γυναίκες έχουν προβεί σε μια αόριστη εκστρατεία στο Instagram για το λεγόμενο female empowerment (γυναικεία ενδυνάμωση) με το hashtag #ChallengeAccepted. Συνήθως, μία συμμετέχουσα δημοσιεύει ένα ασπρόμαυρο πορτρέτο του εαυτού της, με μια λεζάντα η οποία έχει σαν σκοπό να υποστηρίξει την αλληλεγγύη μεταξύ γυναικών. Στη συνέχεια οφείλει να «προκαλέσει» μια άλλη ομάδα γυναικών να δημοσιεύσουν το δικό τους πορτρέτο με τη σειρά τους, έτσι ώστε ο κύκλος της ενδυνάμωσης να συνεχιστεί. Δεν υπάρχει μια οργανωμένη παρότρυνση για δράση,και η πρόκληση αυτή δεν συνδέεται με μια ευρύτερη πολιτική θέση ή καμπάνια. Στο challenge συμμετείχαν πολλές διάσημες γυναίκες όπως η Reese Witherspoon, η Jennifer Lopez και η Ivanka Trump, και το φαινόμενο έχει πλέον εξαπλωθεί και στις μη διάσημες γυναίκες. Το hashtag αυτό αντιστοιχεί σε περίπου 6,5 εκατομμύρια δημοσιεύσεις στο Instagram.

Καθώς τα ασπρόμαυρα πορτρέτα ξεκίνησαν να εμφανίζονται και από διάσημες και από απλές γυναίκες την τελευταία εβδομάδα, η κριτική αυτών, φυσικά, δεν άργησε. Η Allie LeFevere, η οποία έχει ένα podcast, έγραψε στο Twitter «Φανταστείτε να βρίσκεστε στη μέση μιας παγκόσμιας πανδημίας, μιας οικονομικής κατάρρευσης και ενός αγώνα για τη φυλετική ισότητα, και να καλούνται χιλιάδες άνθρωποι να συμμετάσχουν σε μια πρόκληση για selfie που ούτε χρήματα συγκεντρώνει, ούτε ευαισθητοποιεί ανθρώπους για κάποιον σκοπό». Μια άλλη γυναίκα, η Camilla Blackett, η οποία γράφει για την τηλεόραση, έγραψε «Δεν γνωρίζουν οι άνθρωποι ότι μπορούν να δημοσιεύουν μία hot selfie χωρίς λόγο;» Ο Taylor Lorenz των New York Times είπε ότι «Αν και τα πορτρέτα αυτά έχουν εξαπλωθεί ευρέως, οι δημοσιεύσεις "λένε" πολύ λίγα. Οι influencers και οι διασημότητες λατρεύουν αυτούς τους τύπους «προκλήσεων» επειδή δεν απαιτούν να πάρεις πραγματικά θέση∙ κάτι που θα μπορούσε να αποξενώσει ορισμένες ομάδες των θαυμαστών τους».

Όλα αυτά είναι αλήθεια, αλλά αυτό που παρέλειψαν αυτές οι κριτικές είναι το γεγονός ότι το #ChallengeAccepted είναι, στην πραγματικότητα, καλό γιατί είναι ξεκαρδιστικό, μας λέει η συγγραφέας του άρθρου στο Slate.

Ποια ακριβώς είναι η «πρόκληση» στο να αναρτάς μια κολακευτική αυτοπροσωπογραφία σε μια πλατφόρμα σχεδιασμένη για αυτόν ακριβώς τον σκοπό; Πού βρίσκεται η «ενδυνάμωση» (empowerment) στο να βλέπεις μια αψεγάδιαστη φωτογραφία της Cindy Crawford; Το scrolling που κάνουμε στο Instagram δεν μας κάνει συνήθως να νιώθουμε χειρότερα; Πώς μπορεί η ανάρτηση μιας φωτογραφίας να ενισχύσει ή να ενδυναμώσει άλλους; Και τι σχέση έχει αυτό με τις γυναίκες; Στις ανούσιες αυτές φωτογραφίες και στη νηφάλια υπερηφάνεια των ανθρώπων που τις δημοσιεύουν υπάρχει μια καθαρή κωμωδία. Απολαύστε την αυτο-σοβαρότητα. Θαυμάστε τα φίλτρα. Και όλα αυτά στον βωμό ενός σκοπού άνευ ουσίας.

Είναι δύσκολο να εντοπιστεί η ακριβής προέλευση της «πρόκλησης». Το 2016 οι χρήστες του Facebook δημοσίευσαν ασπρόμαυρες selfies με το hashtag #challengeaccepted για την ευαισθητοποίηση για τον καρκίνο. Η επανάληψή του το 2020 ξεκίνησε στην Τουρκία πρόσφατα με ένα πολύ πιο έντονο πολιτικό μήνυμα. Σε μια χώρα με υψηλά ποσοστά βίας κατά των γυναικών, τα πορτρέτα αποτελούσαν αναφορά στις ασπρόμαυρες φωτογραφίες των θυμάτων δολοφονιών γυναικών που εμφανίζονται τακτικά σε εφημερίδες και στα κοινωνικά μέσα. Ως απάντηση, γυναίκες από την Τουρκία άρχισαν να δημοσιεύουν τις δικές τους φωτογραφίες στα ίδια χρώματα ως μια επίδειξη αλληλεγγύης και διαμαρτυρίας. Η τρέχουσα όμως επανάληψη της τάσης αυτής δεν έχει το παραμικρό ίχνος πολιτικής σημασίας.

Lily Collins: «Αυτές οι δημοσιεύσεις αντικατοπτρίζουν το πόσο δυνατές είμαστε μαζί». Reese Witherspoon: «Ας συνεχίσουμε όλοι να φωτίζουμε ο ένας τον άλλον». Κέρι Ουάσινγκτον: «Με εκπλήσσει η δύναμη των γυναικών να αγαπούν η μια την άλλη και να σηκώνουν η μία την άλλη ψηλά!!!». Η λεζάντα της Τζένιφερ Άνιστον όμως μας είπε: «Δεν καταλαβαίνω πραγματικά αυτό το #challengeaccepted», ωστόσο το δοκίμασε προτρέποντας παράλληλα τους θαυμαστές της να εγγραφούν για να ψηφίσουν «για τα ζητήματα που επηρεάζουν τις γυναίκες». Δεν είχε συστάσεις για ποιον ή τι ακριβώς, ούτε στο να ψηφίσουν υπέρ ή κατά κάποιων πραγμάτων συγκεκριμένα.

Οι κριτικοί λένε ότι αυτές οι τάσεις και «μόδες» κάνουν τους συμμετέχοντες να αισθάνονται σαν να έχουν κάνει κάτι εμπεριστατωμένα φιλανθρωπικό όταν στην πραγματικότητα δεν έχουν κάνει τίποτα τέτοιο. Δεν υπάρχει επιχείρημα εναντία σε κάτι τέτοιο, διότι δεν εκφράζουν κάποιο επιχείρημα εξαρχής. «Το μόνο που μπορώ να πω, ως γυναίκα» μας λέει η συγγραφέας του άρθρου στο Slate, «είναι ότι αποδέχομαι και εγώ την πρόκληση: Θα κοροϊδέψω αυτές τις δημοσιεύσεις με χαρά.» Σε τελική ανάλυση, όπως το έθεσε και η J. Lo, «Όταν οι γυναίκες αλληλοϋποστηρίζονται, συμβαίνουν απίστευτα πράγματα!»