Πότε δεν είναι ok η οικειότητα με τη συνάδελφό σου

Πολλές φορές που αναφέρομαι στη σεξιστική συμπεριφορά στον χώρο εργασίας, τα περισσότερα επιχειρήματα που ακούω αφορούν στη «μαγεία του φλερτ» και τα υπόλοιπα στον «ευνουχισμό» των ανδρών, οι οποίοι, ως εκ φύσεως κυνηγοί, καταπιέζονται.

Καλό είναι λοιπόν να ξεκαθαρίζονται κάποια πράγματα.

Οι περισσότερες γυναίκες κολακεύονται με το φλερτ και υποθέτω ότι το ίδιο συμβαίνει και από την πλευρά των ανδρών αν τους φλερτάρουν γυναίκες. Πρέπει όμως να συνυπολογίσουμε δύο παράγοντες. Κατ’ αρχήν, στον χώρο εργασίας, εξ όσων γνωρίζω, είθισται να αμειβόμαστε για να εργαζόμαστε και όχι για να φλερτάρουμε και είναι αρκετές εκείνες οι επιχειρήσεις που δεν ενθαρρύνουν για λόγους προφανείς τέτοιες συμπεριφορές εντός γραφείου. Αλλά ας υποθέσουμε ότι η επιχείρηση δεν έχει πρόβλημα, τότε το ερώτημα είναι πότε είναι αθώο το φλερτ και πότε όχι. Ποιο είναι το όριο δηλαδή κάποιου που θέλει να φλερτάρει; Η απάντηση είναι απλή: όταν η γυναίκα δείξει εμφανώς τη δυσαρέσκειά της και ζητήσει έμμεσα ή άμεσα από τον συνάδελφο που φλερτάρει να σταματήσει. 

Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που η γυναίκα δεν δείχνει εμφανώς την ενόχλησή της αλλά την υπομένει; Γιατί την υπομένει; Υπάρχουν τρεις βασικοί λόγοι: α) από ευγένεια απέναντι στον συνάδελφο, β) από αμηχανία για το πώς πρέπει να αντιδράσει, ειδικά αν με τον συνάδελφο είναι στην ίδια ομάδα εργασίας και, τέλος, γ) από φόβο μη χάσει τη δουλειά της ή πέσει σε δυσμένεια ή δεν πάρει την προαγωγή/αύξηση που ζήτησε αν ο συνάδελφος είναι ανώτερός της. Αυτή η τρίτη αιτία είναι και η συνηθέστερη, σύμφωνα με τις μαρτυρίες που φθάνουν σε εμάς και σύμφωνα με τις έρευνές μας.

Στην έρευνα* που πραγματοποίησε το Lean in Hellas, σε συνεργασία με την εταιρεία ερευνών Truberries, το 57% των εργαζόμενων γυναικών που ρωτήθηκαν αν τον φύλο τους επηρεάζει την εργασία τους και την εξέλιξή τους σε αυτή μάλλον συμφωνούν ή συμφωνούν απόλυτα με αυτή τη διαπίστωση, ενώ εμφανίζεται και ένα 37% των ανδρών που συμφωνούν επίσης.

Επίσης, ένα πολύ υψηλό ποσοστό των γυναικών αναφέρουν ότι δέχονται σχόλια για την εμφάνισή τους που δεν τις ευχαριστούν ή/και δεν τα απολαμβάνουν. Σημειώνω κάποια από αυτά, τα οποία αφορούν σε αυθόρμητες αναφορές των γυναικών, όταν τις ρωτήσαμε «Πείτε μας ενδεικτικά μερικά από αυτά»: «Είσαι σέξι σήμερα…» , «Αδυνάτισες και σε είδα με άλλο μάτι», «Δεν μας έχεις συνηθίσει να είσαι τόσο καλοντυμένη… τι θα κάνεις μετά;», «Πώς και φοράς τα ίδια ρούχα με χθες… δεν κοιμήθηκες σπίτι σου;», «Σε τρέχει το παιδί ε;»(aka τα χάλια σου έχεις σήμερα ή δεν είσαι πολύ δραστήρια/αφοσιωμένη σήμερα), «Θα πρέπει να προσέξεις λίγο το βάρος σου», «Όταν πηγαίνουμε στον πελάτη, ντύσου για να πουλήσεις…», «Στην εταιρία λίγες γυναίκες προσέχετε το ντύσιμό σας…, να είστε θελκτικές».

Πώς μπορείς να ξέρεις αν της αρέσει; Απλό. Ρώτησέ την!

Αντιλαμβάνομαι ότι είναι πολύ πιθανό να υπάρχουν άνδρες που ακόμη και αν διαβάζουν ότι οι γυναίκες δεν δέχονται αυτά τα σχόλια με ευχαρίστηση, να μην καταλαβαίνουν πού είναι το κακό. Το κακό είναι ότι οι γυναίκες δεν τα επιθυμούν αυτά τα σχόλια, οπότε ακόμη και αν δεν το θεωρούν κακό οι ίδιοι, το θεωρούν οι γυναίκες που δέχονται το σχόλιο και αν το θεωρούν οι γυναίκες κακό, δεν επιδέχεται περαιτέρω διαπραγμάτευσης η συνθήκη οπότε, κύριοι, αν χρησιμοποιείτε τέτοιες εκφράσεις, σταματήστε τις. Τόσο απλό.

Επίσης αντιλαμβάνομαι ότι μπορεί να αναρωτιούνται πώς θα το καταλάβουν ότι μία γυναίκα δεν τα επιθυμεί αφού δεν εκδηλώνει ανοιχτά τη δυσαρέσκειά της. Επίσης απλό! Ρωτήστε τις. Αλλά ακόμη και τότε μπορεί να διστάσει η γυναίκα να απαντήσει ευθέως. Γι’ αυτό για καλό και για κακό, ρωτήσετε, δεν ρωτήσετε, σταματήστε να τις χρησιμοποιείτε επίσης.

Τώρα θα μου πείτε ότι και οι γυναίκες έχουν μερίδιο ευθύνης, αφού δεν διατυπώνουν σαφώς την ενόχλησή τους. Βεβαίως και έχουν, αλλά έχουν επίσης το πλεονέκτημα της αμφιβολίας αφού και οι γυναίκες επίσης έχουν μεγαλώσει στην ίδια κοινωνία, με τα ίδια βαθιά ριζωμένα στερεότυπα μέσα τους, με τις ίδιες προκαταλήψεις ότι πρέπει να δέχονται μοιρολατρικά τέτοιες συμπεριφορές από τους άνδρες και απρεπή σχόλια που δεν αφορούν στην εκτέλεση των καθηκόντων τους ή στην απόδοσή τους, αλλά στην εμφάνισή τους ή στο φύλο τους.

Γι’ αυτό σταματήστε τις! Θα έχετε συμβάλει σημαντικά στο να περνάνε λίγο καλύτερα στην εργασία τους, να αφοσιώνονται περισσότερο σε αυτή καθαυτή την εργασία τους και να είναι περισσότερο δημιουργικές και κυρίως να μην τους ρίχνετε την αυτοπεποίθηση στα πατώματα.

Σας ευχαριστούμε!

*Έρευνα: «Εργαζόμενες Γυναίκες στην Ελλάδα: Εργασιακή Ζωή και Προκλήσεις» 2020, TrueBerries για λογαριασμό της οργάνωσης Lean in Hellas