11 ερωτήσεις και απαντήσεις για το «μάτι» και τη βασκανία
Μάτιασμα - Ξεμάτιασμα: Όλα για το «μάτι» - Τι είναι, πώς φεύγει, ποια η πρόληψη, τι λέει η εκκλησία και η επιστήμη.
Στα όρη, στ’ άγρια βουνά, στα ξύλα, στα λαγκάδια. (σικάτο φτύσιμο) Στ’ άκαρπα δεντρά. (ροχάλα) Στα καταβάθια της θάλασσας, εκεί που δεν λαλάει πετεινός. (χασμουρητό). Με αυτές τις λέξεις και αυτό το τελετουργικό η Γεωργία Βασιλειάδου ξεμάτιαζε τους συγχωριανούς της στην ταινία «Η κυρά μας η μαμή». Από το 1958 που βγήκε το φιλμ του Αλέκου Σακελλάριου στο σινεμά μέχρι σήμερα, η πίστη στο «μάτι», τη «γλωσσοφαγιά» και το «ξεμάτιασμα» είναι εξίσου ακλόνητη με εκείνη των κατοίκων της Λεστινίτσας. Και κανένας επιστήμονας Λυκούργος Μπέκος δεν μπόρεσε να τη σβήσει. Όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν.
Πρόκειται ίσως για τη μοναδική αποδεκτή μορφή λευκής μαγείας από την πλειοψηφία των Ελλήνων· άλλη μια «μαγική» πλευρά της χώρας μας, αν και δεν έχουμε την αποκλειστικότητα στο κακό μάτι. Η συγκεκριμένη πρόληψη έχει οπαδούς στη Μέση Ανατολή, την Αφρική, τις ευρωπαϊκές μεσογειακές χώρες και φυσικά τη γείτονα Τουρκία. Στη Βόρεια Ευρώπη, πάλι, δεν καταλαβαίνουν από μάτια και φρύδια. Ψυχροί άνθρωποι, παιδί μου!
Εδώ είναι Βασκάνια, δεν είναι παίξε γέλασε. Η πίστη στο «μάτι» δεν γνωρίζει ηλικιακά όρια, κοινωνικά ή οικονομικά στάτους, βασική μόρφωση ή διδακτορικά. Όλοι έχουν να σου διηγηθούν κάποιο περιστατικό που δεν επιδέχεται λογική εξήγηση. Και κάθε φορά που παραπονιέται κάποιος για «βαρύ κεφάλι» δημοσίως, όλο και κάποιος άλλος θα πεταχτεί για να κάνει διάγνωση: «Μάτι είναι». Και αν ο πάσχων τολμήσει να αμφισβητήσει το συμπέρασμα, θα ακούσει το ακλόνητο επιχείρημα: «Τη βασκανία τη δέχεται και η εκκλησία». True; Περίπου. Πάντως ακόμα και οι προοδευτικοί σκεπτικιστές, παρά την προσπάθειά τους να μείνουν μακριά από όλα αυτά, ένα «φτου να μη σε ματιάξω» θα το πουν σε κάποια φάση της ζωής τους. Καλός ο Διαφωτισμός, αλλά ας κρατήσουμε καμιά πισινή απέναντι στο άγνωστο.
Τι υποτίθεται πως είναι το «μάτι»;
Υποτίθεται πως είναι η έκλυση αρνητικής ενέργειας κάποιου που φθονεί και η εκτόξευσή της προς το αντικείμενο του φθόνου του μέσω του βλέμματος. Εξού και «μάτι». Πολλές φορές σε μάτιασμα μπορεί να οδηγήσει και ένα καλοπροαίρετο κομπλιμέντο, που όμως προκαλεί, ακούσια, τον φθόνο των πονηρών πνευμάτων. Συμπέρασμα: Μην κάνετε κομπλιμέντα, μη λέτε καλή κουβέντα για κανέναν.
Ποιοι ματιάζουν;
Σε γενικές γραμμές όλοι, όρεξη να υπάρχει, κυρίως όμως οι γαλανομάτηδες. Ως αντίδοτο επιστρατεύονται τα ματόχαντρα σε μπλε χρώμα. Τα πιο βασκανιάρικα ζώδια είναι οι Καρκίνοι, οι Παρθένοι, οι Ζυγοί, οι Ιχθείς.
Ποιοι ματιάζονται;
Πρώτος στόχος είναι τα παιδιά. Επίσης, ταλανίζονται, σχεδόν κατ’ εξακολούθηση, οι αυτάρεσκα όμορφοι άνθρωποι, αλλά και τα άλογα, γενικώς τα ζώα. Από ζώδια, επιρρεπείς είναι οι Ταύροι, οι Καρκίνοι, οι Λέοντες, οι Παρθένοι, οι Τοξότες, οι Υδροχόοι, οι Ιχθείς και οι Ζυγοί, οι οποίοι μάλιστα μπορεί και να αυτοματιαστούν (μακριά από καθρέφτες)!
Τα τελευταία στοιχεία και μέτρα προφύλαξης απέναντι σε έναν ιό που περιβάλλεται ακόμη από πολύ μυστήριο
Υπάρχει πρόληψη;
Στο εμπόριο κυκλοφορούν πολλά φυλαχτά αγνώστου αποτελεσματικότητας. Κάποιοι ισχυρίζονται πως δουλεύει μια χαρά η φράση-ξόρκι «τα μάτια σου στον κώλο μου». Οι πλεξούδα σκόρδου δεν προσφέρει την παραμικρή προστασία.
Πώς γίνεται το ξεμάτιασμα;
Λίγοι, εκλεκτοί και πειστικοί έχουν το προνόμιο. Ως «φάρμακα» επιστρατεύονται το λιβάνι, το αλάτι, το λάδι ή λουλούδια από τον Επιτάφιο, αναλόγως τι υπάρχει στο σπίτι. Όμως όλη τη δουλειά την κάνει η προσευχή. Ο γιατρός-μάγος, σε αντίθεση με τη Βασιλειάδου, πρέπει να πει την προσευχή από μέσα του. Άλλοι τη λένε μία φορά, άλλοι τρεις. Στη συνέχεια στέλνει τον ματιασμένο να «κουνηθεί», να αλλάξει θέση, να χτυπήσει τα πόδια του στο πάτωμα, να φτύσει τον κόρφο του, να φτύσει πίσω από την πλάτη του ή να αλλάξει βρακί, αν αυτό είναι εφικτό. Με τον τρόπο αυτό φεύγει η αρνητική ενέργεια. Αλλάζεις και βρακί. Η διαδικασία είναι υποχρεωτικά χωρίς αντίτιμο, ενώ απαγορεύεται και το «ευχαριστώ» στο τέλος.
Πώς καταλαβαίνει κανείς ότι είναι ματιασμένος;
Κατά τη διάρκεια του ξεματιάσματος αρχίζουν τα χασμουρητά τόσο του βασκαμένου όσο και του εξορκιστή. Μιλάμε για νύστα μεγαλύτερη και από εκείνη σε ταινία του Αγγελόπουλου! Με τον τρόπο αυτό αντιλαμβάνονται both πως η αρνητική ενέργεια γίνεται ατμός, αέρας, και με το χασμουρητό εξανεμίζεται, φεύγει. Όσο πιο μεγάλα τα χασμουρητά, τόσο πιο βαρύ ήταν το κακό. Αν ο ξεματιαστής μπερδεύει τα λόγια της προσευχής, τότε μιλάμε για καραμπινάτο μάτι.
Μπορεί κανείς να ξεματιαστεί μόνος του;
Όχι. Αυτός που ξεματιάζει στην πραγματικότητα λειτουργεί αλτρουιστικά και με κίνδυνο της ζωής του, αφού φορτώνεται αυτός την κακή ενέργεια. Δεν είναι χειρουργός να την αφαιρέσει και να την πετάξει στα μολυσματικά! Άσε που στην περίπτωση του αυτοξεματιάσματος καραδοκεί ο κίνδυνος εξάρθωσης γνάθου από το διπλό χασμουρητό.
Πώς γίνεται κανείς «ξεματιαστής-τρα»;
Θα πρέπει να του εκμυστηρευτεί τη μέθοδο και την προσευχή κάποιος ήδη ξεματιαστής-τρα, ο οποίος ωστόσο στη συνέχεια θα χάσει την ικανότητά του να ξεματιάζει. Αλλιώς θα πιάναμε όλοι δουλειά. Η μεταλαμπάδευση της γνώσης γίνεται μόνο ανάμεσα σε διαφορετικά φύλα. Γυναίκα μεταδίδει σε άνδρα ή άνδρας σε γυναίκα, ποτέ γυναίκα σε γυναίκα ή άνδρας σε άνδρα.
Ποια είναι η προσευχή του ξεματιάσματος;
Στο ίντερνετ κυκλοφορούν πολλές. Οι πιο διαδεδομένες: Το «Πάτερ ημών» που το ξέρουμε όλοι, «Η προσευχή της Παναγίας» που είναι κατεβατό και κλείνει με το «Ιησούς Χριστός νικά κι όλα τα κακά σκορπά», «Η προσευχή της γης», «Η ευχή του Ιωάννου του Χρυσοστόμου», «Η προσευχή των Αγίων Αναργύρων» που πάλι κλείνει με το «Ιησούς Χριστός νικά» και παίζει και σε παραλλαγή, «Ιησούς Χριστός νικά, κι αν είναι μάτι το σκορπά, η κυρά η Παναγιά».
Τι λέει η Εκκλησία;
Η Εκκλησία θεωρεί την πίστη στο μάτι πρόληψη και δεισιδαιμονία, άρα αμαρτία. Η βασκανία για την Εκκλησία είναι σοβαρή υπόθεση, όχι απλός πονοκέφαλος. «Η βασκανία είναι μία δαιμονική ενέργεια, που γίνεται μέσω των φθονερών ανθρώπων» γράφει ο Μέγας Βασίλειος. Η ορθοδοξία θεωρεί ότι από τη βασκανία, δηλαδή από τον διάβολο, μπορεί να χτυπηθούν όχι οι όμορφοι αλλά μόνο οι ανοχύρωτοι πνευματικά άνθρωποι και γι’ αυτό συστήνει νηστεία, προσευχή, εξομολόγηση, συμμετοχή στα μυστήρια της εκκλησίας. Δεν πιάνει το μάτι τους αγίους, τους ιερείς και τους καλούς χριστιανούς. Όσο για το ξεμάτιασμα, το θεωρεί επίσης αμαρτία και δηλώνει απερίφραστα πως δεν πρέπει να γίνεται από τη γιαγιά ή τον κουμπάρο, αλλά από ιερέα. Με την ευχή «εις βασκανία» του Μεγάλου Βασιλείου ξορκίζεται στην ουσία ο εξαποδώ. Στο ekklisiaonline.gr αναφέρεται μάλιστα διδακτικό περιστατικό, σύμφωνα με το οποίο κάποιος που ξεματιάζει μπορεί να αρχίσει να βασκάνει ο ίδιος. (Προσωπικό μου διδακτικό περιστατικό. Σε μπουφέ πρωινού σε ξενοδοχείο κάποιος έφαγε στην καθισιά 10 αυγά. Στον σταυρό που σας κάνω! Μετά μπαϊλντισμένος μάς παραπονιόταν ότι είναι ματιασμένος.)
Τι λέει η επιστήμη;
Η επιστήμη θεωρεί το μάτιασμα αυθυποβολή ή σωματοποίηση πίεσης και άγχους. Επομένως εν μέρει δίνει και τη λύση του προβλήματος: Αν δεν θέλεις να ματιάζεσαι, μην πιστεύεις στο μάτι. Χαλάρωσε και, αν έχεις πονοκέφαλο, κούμπωσε κάνα αναλγητικό.
