Πώς είναι να μην έχεις social στην εποχή του metaverse;

Των Μαριάννα Μανωλοπούλου και Ευτέρπη Μουζακίτη

Οι συζητήσεις για το metaverse, τα social media και τις επιπτώσεις τους στην καθημερινότητα μας, στις σχέσεις μας και στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την ζωή, είναι αρκετά ιντριγκαδόρικες. «Εγώ δεν είμαι εθισμένος στα social, μπορώ να ζήσω και χωρίς αυτά» λέει η μια  συνάδελφος, με την άλλη να απαντά «θα ήθελα να τα φτιάξω με κάποιον που δεν έχει social media» ενώ την ίδια ώρα ποστάρει selfie στο BeReal. Χωρίς αμφιβολία, τα social media είναι συνυφασμένα με την εποχή μας. Γνωρίζεις κάποιον και αυτομάτως «ξεψαχνίζεις» το προφίλ του. Θα βρεις πώς λένε την γάτα του, ποιο είναι το αγαπημένο του βιβλίο, πού ήταν διακοπές πέρυσι το καλοκαίρι, τους πρώην συντρόφους του, και γενικότερα, οτιδήποτε μπορεί να σε βοηθήσει για να τον ανακαλύψεις πριν καν τον γνωρίσεις. Τι συμβαίνει όμως όταν δεν βρίσκεις το προφίλ του στο Instagram; Πώς είναι η ζωή κάποιου που είναι offline; Υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που «αντιστέκονται» στην επέλαση της ψηφιακής ζωής; Δύο γυναίκες μας λένε τους λόγους που παραμένουν offline. 

H Iουλία θέλει να ζει έξω από την οθόνη

 «Όταν έλεγα ότι δεν έχω social με κοιτούσαν όλοι σαν δεινόσαυρο, δεν με πίστευε κανείς. Πλέον δεν το νιώθω τόσο έντονα, όσο περίεργο κι αν ακούγεται, ίσως γιατί και εκείνοι κατά βάθος κάπου έχουν βαρεθεί με όλο αυτό που συμβαίνει» λέει η Ιουλία. Είναι 31 ετών, σπούδασε νηπιαγωγός ενώ τα τελευταία 7,5 χρόνια ζει μόνιμα στην Αθήνα. Στα 18 της συνδέθηκε στο Viber και στο Skype για λόγους ευκολότερης επικοινωνίας αλλά δεν είχε ούτε έχει δική της φωτογραφία προφίλ.

«Στο σπίτι μου δεν είχαμε πρόσβαση σε ηλεκτρονικό υπολογιστή τότε που ξεκίνησε όλη αυτή η έκρηξη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Σε μια πόλη σαν την Καρδίτσα που όλοι γνωριζόμασταν μεταξύ μας, μου φαινόταν κάπως αστείο να δημιουργήσω έναν απρόσωπο λογαριασμό. Πήρα απόσταση από τον τότε ενθουσιασμό των άλλων που έχει κρατήσει μέχρι σήμερα. Δεν έχω κάτι με τους ανθρώπους που έχουν social media, δεν τους κρίνω, απλώς θέλω να ζω έξω από την οθόνη. Προτιμώ να ζω in vivo, όσο μπορώ βέβαια, θέλω να αφήσω τα in vitro για τους αξιόλογους επιστήμονες και τα εργαστήριά τους.

Στο πανεπιστήμιο ήρθα αντιμέτωπη με την πραγματική δυσκολία του να μην έχεις social media γιατί αρκετοί τα είχαν για να επικοινωνούν για εργασίες και εξόδους. Ωστόσο υπήρχαν και αυτοί που συνεννοούμασταν με email. Αντιλαμβάνομαι πλήρως τη σπουδαιότητα της εύκολης και άμεσης επικοινωνίας, ειδικά όταν έχεις φίλους και συγγενείς στο εξωτερικό. Ευτυχώς με έχουν βοηθήσει πολύ οι φίλοι μου, στην αρχή έχανα προκηρύξεις για την δουλειά μου, συναυλίες, events, μετά τους ζήτησα αν μπορούν να με ενημερώνουν γι’ αυτά και κάπως έτσι κυλάει μέχρι σήμερα.

Λόγω κορωνοϊού έχασα την τότε δουλειά μου και όταν ξεκίνησα να εργάζομαι σε αρτοζαχαροπλαστείο μού ζητήθηκε να δημιουργήσω επαγγελματικό λογαριασμό για την προώθηση του περιεχομένου της επιχείρησης. Το επικοινώνησα πως δεν ταιριάζει με την φιλοσοφία μου και σήμερα απλώς τραβάω και επεξεργάζομαι τις φωτογραφίες.  Σε αυτό το κομμάτι ήμουν τυχερή γιατί οι εργοδότες δεν με πίεσαν.

Η αλήθεια είναι ότι το σκέφτομαι πολύ συχνά τα τελευταία 5-6 χρόνια να δημιουργήσω ένα λογαριασμό αλλά δεν μου αρέσει το influencing, όλο αυτό που γίνεται για διαφημιστικούς λόγους, κάποια ψευτοκινήματα και η ρητορική του μίσους.

Όσον αφορά το φλερτ, μου αρέσει να είμαι πιο άμεσος άνθρωπος, θέλω να σε δω, θα έρθω να σε ρωτήσω από κοντά πώς σε λένε, να σε “κόψω”. Έχει τύχει να μου ζητήσουν τα social media μου και να τους πω ότι δε έχω. Δίνω τον αριθμό μου. Καλό θα είναι οι άνθρωποι να γίνονται πιο ανοιχτοί στην αλήθεια, δεν υπάρχει αλήθεια πίσω από μια οθόνη. Έχω έναν αγνό ρομαντισμό μέσα μου, δεν είμαι μηδενίστρια, αλλά πάντα η μεγάλη απόφαση είναι ποιος είσαι και ποιοι σε ξέρουν πραγματικά».

Η Μαρίνα δεν έχει μπει ποτέ στον πειρασμό να ανοίξει social media

«Ήμουν πάντα απούσα. Δεν είχα ούτε Facebook, ούτε Instagram, ούτε Twitter και λοιπά social που μάλλον μου είναι ακόμα άγνωστα. Δεν τα αποζήτησα ποτέ. Δεν ένιωθα ότι έχουν να προσφέρουν κάτι στην ζωή μου. Αυτό που με  απωθούσε από την πρώτη στιγμή που εμφανίστηκαν τα social είναι ότι προβάλλεται μια ζωή που είναι ιδανική, με αυτό να συνεπάγεται ότι δεν αποτυπώνεται η πραγματικότητα.  Δεν μου άρεσε επίσης όλη αυτή η δημοσιοποίηση του τί κάνω, που είμαι, με ποιους, το ποστάρισμα φωτογραφιών μόνο και μόνο για να δείξουμε ότι είμαστε κάπου και περνάμε καλά...». Αυτοί είναι οι κύριοι λόγοι που η 28χρονη Μαρίνα έχει επιλέξει να παραμένει offline παρόλο που μεγάλωσε στην Αθήνα και η εφηβεία της συνέπεσε με την φρενίτιδα που ξέσπασε με τα κοινωνικά δίκτυα, τότε που τα περισσότερα παιδιά ακολουθούν τυφλά τις τάσεις της εποχής. Η απουσία της από τα social δεν την έφερε αντιμέτωπη με δυσκολίες ούτε κατά τη διάρκεια των σπουδών της στην σχολή Τοπογράφων Μηχανικών στο ΕΜΠ, ούτε στην μετέπειτα επαγγελματική της πορεία.

«Η πληροφόρηση και η επαφή με κάποια άτομα που είναι μακριά νομίζω ότι είναι τα μόνα πράγματα που θεωρώ ότι “χάνω” λόγω της απουσίας μου από τα social. Ωστόσο, από τα social πλέον μαθαίνεις σχεδόν τα πάντα: από διάφορα πολιτιστικά δρώμενα που συμβαίνουν στην πόλη, περιστατικά που καταγγέλλονται και δημοσιοποιούνται, ενώ υπάρχουν ακόμα και κάποιες επιχειρήσεις που προτιμούν το Instagram για να δραστηριοποιηθούν – στις όποιες αυτομάτως δεν έχω πρόσβαση.

Προτιμώ την πιο άμεση επαφή. Τα social την περιορίζουν. Για παράδειγμα, μου φαίνεται άσχημο να βρίσκομαι σε μια παρέα που έχουμε επιλέξει να βγούμε και να είναι ο απέναντι μου κολλημένος στο κινητό του. Μου έχει τύχει φίλοι μου και άνθρωποι που εκτιμώ να αναλώνονται πάρα πολύ με την φωτογραφία  ή την δημοσίευση που θέλουν να ανεβάσουν και να προβληματίζονται κατά πόσο θα έχει απήχηση, αποδοχή και πόσα reactions καρδούλας θα αποκτήσουν στο τέλος της ημέρας.

Αναγνωρίζω ότι τα social πέρα από την άμεση και γρήγορη επαφή, είναι για πολλούς μια πηγή ενημέρωσης. Επιλέγω να ενημερώνομαι από  συγκεκριμένες ηλεκτρονικές εφημερίδα και ιστοσελίδες που έχω καταλήξει σε αυτές λόγω του περιεχομένου τους και τις θεωρώ πιο έγκυρες και αντικειμενικές από το τι γράφει κανείς στα social, που εκτός από την ευκολία,  διαδίδονται ειδήσεις  με ταχύτητα φωτός, χωρίς να υπάρχει έλεγχος και φιλτράρισμα.

Νομίζω ότι υπάρχει μεγάλη παραπλάνηση με την εικόνα που επιλέγει κάποιος να προβάλλει μέσω του προφίλ του στα κοινωνικά δίκτυα. Προτιμώ να γνωρίζω τους ανθρώπους από κοντά και από την συμπεριφορά τους face to face να επιλέγω αν ταιριάζουμε. Έτσι και στο φλερτ. Δεν μου αρέσει να μην μπορεί να προσεγγίσει ο άλλος από κοντά. Νιώθω ότι το φλερτ στα social δίνει την δυνατότητα στον άλλον να παρουσιάσει μια ωραιοποιημένη και όχι πραγματική εικόνα του εαυτού του. Και όταν γνωρίζεστε από κοντά, όλα ναυαγούν».