Όταν η μοναχικότητα γίνεται συνήθεια

Ο Χοακίν Φίνιξ ερωτεύεται μια γυναικεία φωνή ενός προηγμένου λογισμικού, στο φιλμ «Δικός της». Ο Χοακίν ως Θίοντορ, μετά από έναν οδυνηρό χωρισμό, μένει μόνος με τη σέξι φωνή της smart «Σαμάνθας» σε μια πόλη όπου οι περισσότεροι κυκλοφορούν επίσης μόνοι και καλωδιωμένοι. Πραγματική επαφή μηδέν. Ταινία επιστημονικής φαντασίας, αλλά σύμφωνα με το κλισέ τα καλύτερα σενάρια τα γράφει η ίδια η ζωή. Απομόνωση και απόσυρση σε τέτοιο βαθμό που ξεχνιούνται πράγματα μέχρι πρότινος αυτονόητα. Ξέχασες πως είναι να είσαι φίλος, να καλλιεργείς σχέσεις, να τις ποτίζεις, να τις διατηρείς. Μετά από μια μακρά τραυματική, αλλοπρόσαλλη και πρωτόγνωρη περίοδο συνήθισες σε μια μοναχικότητα, οι περιπλανήσεις σου είναι μοναχικές, οι σκέψεις και η δουλειά σου το ίδιο, αν είσαι εσύ και η οθόνη του υπολογιστή. Βλέπεις τα αγαπημένα σου πρόσωπα λιγότερο συχνά από ό,τι τα έβλεπες παλαιότερα, προ πανδημίας. Οι συνήθειες αλλάζουν και η μοναχικότητα εύκολα γίνεται συνήθεια. Η απομόνωση και ο εγκλεισμός επιβλήθηκαν και είχαν το τίμημά τους. Οι περισσότεροι ερωτηθέντες, σε μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε την άνοιξη του 2022, με δείγμα Αμερικανούς ενήλικες δήλωσαν ότι δυσκολεύονται πλέον να συνάψουν σχέσεις και το ένα τέταρτο αισθάνεται άγχος για την κοινωνικοποίηση. Μόνο το 9% ανησυχούσε για το αν θα βρισκόταν σωματικά κοντά σε άλλους – η μεγαλύτερη πηγή άγχους (που μοιράστηκε το 29%) ήταν «το να μην ξέρω τι να πω ή πώς να αλληλεπιδράσω». Πολλοί έχουν απλώς ξεχάσει πώς να είναι φίλοι. Μάθαμε να είμαστε μόνοι, οι περισσότεροι ξέχασαν πώς να είναι φίλοι και  η μοναχικότητα τούς έγινε συνήθεια.

Πολλοί άνθρωποι δίνουν πλέον λιγότερη προτεραιότητα στην κοινωνική συναναστροφή για διασκέδαση απ’ ό,τι έκαναν στα «παλιά χρόνια». «Φίλοι τους οποίους είδα πρόσφατα», γράφει ο συντάκτης ευτυχίας Άρθουρ Μπρουκς στο “The Atlantic”, «για πρώτη φορά μετά το 2020 μου λένε ότι εξακολουθούν να μην πηγαίνουν σχεδόν ποτέ σε πάρτι ή σε σπίτια άλλων, παρόλο που συνήθιζαν να βγαίνουν συχνά πριν από την πανδημία». Σε δημοσκόπηση που διεξήγαγε το Pew Research Center τον Μάιο του 2022, το 21% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι η κοινωνικοποίηση έχει γίνει πιο σημαντική για αυτούς μετά το ξέσπασμα του κορονοϊού, αλλά το 35% δήλωσε ότι έχει γίνει λιγότερο σημαντική.

Η μοναξιά τείνει να αυτοτροφοδοτείται: η κοινωνική απομόνωση οδηγεί σε συμπεριφορές που οδηγούν σε ακόμη μεγαλύτερη απομόνωση. Αν αναζητάτε εργασία εξ αποστάσεως αντί για προσωπική εργασία για λόγους ευκολίας, επιλέγετε μοναχικές δραστηριότητες αντί για ομαδικές λόγω αμηχανίας ή επιλέγετε να μην επαναφέρετε παλιές φιλίες λόγω απόλυτης ατονίας, μπορεί να έχετε κολλήσει σε ένα μοτίβο μαθημένης μοναξιάς.

Για να βγείτε από τον κύκλο, ίσως χρειαστεί να δοκιμάσετε μια στρατηγική «αντίθετου σήματος». Η αδράνειά σας πιθανώς σας λέει ότι το να ντυθείτε και να πάτε στη δουλειά θα είναι μια ταλαιπωρία και ότι το να καλέσετε κάποιον για δείπνο θα είναι άβολο. Θα πρέπει να κάνετε αυτά τα πράγματα ούτως ή άλλως. Σκεφτείτε το σαν να ξεκινάτε μια ρουτίνα προπόνησης μετά από μια μακρά περίοδο καθιστικής ζωής (άλλο ένα συνηθισμένο πρόβλημα COVID). Στην αρχή, ο οργανισμός σας διαμαρτύρεται πικρά, αλλά αν ξεπεράσετε την γκρίνια, σύντομα θα διαπιστώσετε ότι μπορείτε να ασκείστε (ή να συναναστρέφεστε) εύκολα, επειδή έχει γίνει ρουτίνα και επειδή μπορείτε να αισθανθείτε πως βελτιώνει τη ζωή σας. Ολική επαναφορά στην κίνηση, στις συναναστροφές, στη ζεστασιά  και στην αμεσότητα της ανθρώπινης επαφής. Στην άσκηση, στις εξόδους, στα ταξίδια, στον έρωτα. Στο κάτω κάτω, μπορεί να μην κατακτάς την ευτυχία, απομακρύνεσαι όμως από τη μιζέρια. Σπουδαίο.