Andy Warhol: Μια άγνωστη πλευρά του καλλιτέχνη, πριν γίνει το πιο διάσημο όνομα της ποπ αρτ

Στη Νέα Υόρκη της δεκαετίας του 1950, πριν γίνει ένα από τα πιο διάσημα ονόματα του 20ού αιώνα, ο Andy Warhol ήταν ήδη ένας ικανός και επιτυχημένος εμπορικός καλλιτέχνης, γραφίστας και εικονογράφος.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ως μέρος της στρατηγικής του για την προσέλκυση πελατών και τη δημιουργία καλών σχέσεων φιλίας, δημιούργησε οκτώ χειροποίητα καλλιτεχνικά βιβλία, τα οποία προορίζονταν για τις πιο “πολύτιμες” επαφές του. Αυτά περιείχαν προσωπικές, μοναδικές εικόνες και περίεργα, σουρεαλιστικά κείμενα που αποκάλυπταν τη συμπάθειά του - μεταξύ άλλων θεμάτων - για τις γάτες, το φαγητό, τους μύθους, τα παπούτσια, τους όμορφους άντρες και τις όμορφες γυναίκες.

Δεκαετίες μετά την εμφάνιση του Andy Warhol ως ηγετική μορφή στον χώρο της Pop Art, κάποιοι από τους φίλους του τον θυμούνταν με αγάπη για τα μικρά, χειροποίητα βιβλία που τους είχε δώσει ως δώρα στη δεκαετία του '50. Νιώθανε ότι ανήκαν σε έναν αποκλειστικό κύκλο ανθρώπων που έλαβαν τις πνευματικές και προσωπικές δημιουργίες του. Τα μικρά βιβλία, τα οποία αργότερα χαρακτηρίστηκαν ως “προωθητικά βιβλία” ή απλώς "promotionals", γοήτευαν τους αναγνώστες που είχαν το ίδιο στιλ με αυτόν και αγαπούσαν τα ίδια θέματα - γάτες, παπούτσια, παιδιά, κέικ, ερωτικές πνευματικές αναφορές – τα οποία είχαν μάθει να γνωρίζουν στα σχέδια του Warhol για τη μόδα και τη διαφήμιση.

Στην ηλικία των 21 ετών, το 1949, ο Warhol μετακόμισε από το Pittsburgh, τον τόπο καταγωγής του, στη Νέα Υόρκη έχοντας ήδη λάβει το πτυχίο του στο design από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο του Carnegie. Χωρίς οικονομικούς πόρους να στηριχθεί, είχε άμεση ανάγκη να ξεκινήσει την καριέρα του. Ο Warhol ήταν συστηματικά προσηλωμένος στον στόχο του. Καθώς αναζητούσε τον πιο οικονομικό τρόπο διαβίωσης κατά τα πρώτα του χρόνια στο Μανχάταν, και καθώς εργαζόταν με τις επαφές του από το Pittsburgh, βρήκε καλούς πράκτορες και κέρδισε τους νέους του πελάτες και φίλους με μικρά χειροποίητα δώρα, συμπεριλαμβανομένων και των “προωθητικών βιβλίων”.

Από το 1952 έως το 1960, ο Warhol εκδίδει οκτώ από αυτά τα βιβλία και δημιουργεί χειρόγραφα για πολλά ακόμα που, για διάφορους λόγους, ποτέ δεν εκτυπώθηκαν. Τα οκτώ που εκδόθηκαν είναι το Love Is a Pink Cake (Η Αγάπη είναι ένα Ροζ Κέικ), A Is an Alphabet (Το Α είναι ένα Αλφάβητο), 25 Cats Name(d) Sam and One Blue Pussy (25 Γάτες με το Όνομα Σαμ και μία Blue Pussy), À la Recherche du Shoe Perdu (Αναζητώντας το Χαμένο Παπούτσι), in the Bottom of My Garden (Στο Βάθος του Κήπου μου), A Gold Book (Ένα Χρυσό Βιβλίο), Wild Raspberries (Άγρια Βατόμουρα), και τέλος, το Holy Cats by Andy Warhol’s Mother (Ιερές Γάτες από τη Μητέρα του Andy Warhol). Τα βιβλία του Warhol διαφέρουν στην εμφάνιση, το περιεχόμενο, το ύφος, το μέγεθος και το είδος του χαρτιού. Ο ίδιος κατείχε μια ευρεία ποικιλία στιλ και επανερχόταν σε κάποια από αυτά τα στιλ κατά τη διάρκεια της δεκαετίας εκείνης. Τα βιβλία δεν έχουν ημερομηνία, αλλά υπάρχουν μερικά στοιχεία που υποδηλώνουν πως ο Warhol εξέδιδε ένα τέτοιο βιβλίο κάθε χρόνο (εκτός του 1958) από το 1952 έως το 1960. Πολλοί παραλήπτες των βιβλίων θυμούνται ότι τα λάμβαναν ως δώρα Χριστουγέννων.

Ένα εντυπωσιακό χαρακτηριστικό των promotionals του Warhol είναι ότι όλα αυτά προέκυψαν από συνεργασία με άλλους καλλιτέχνες. Συνεργαζόταν με συγγραφείς που πρόσφεραν πρωτότυπα κείμενα, καθώς και συχνά με φωτογράφους φίλους που του παραχωρούσαν εικόνες τους για να τις αντιγράψει.

Ο Andy Warhol και τα εικονογραφημένα βιβλία του

Το Love Is a Pink Cake είναι μια σειρά από 25 λιθογραφίες του Andy Warhol που δημιουργήθηκαν το 1953. Κάθε λιθογραφία απεικονίζει μία ανθρώπινη μορφή σχεδιασμένη με πολύ απλή γραμμή, με φτερά και ένα ροζ κερί στην κορυφή. Οι λιθογραφίες συνοδεύονται από ποιήματα του Ralph Thomas Ward.

Το A Is an Alphabet είναι μια σειρά από 25 offset λιθογραφίες του Andy Warhol που δημιουργήθηκαν το 1953. Κάθε λιθογραφία απεικονίζει ένα απλό γράμμα του λατινικού αλφαβήτου, συνοδευόμενο από ένα τρίστιχο ποίημα του Ralph Thomas Ward που αφηγείται περίεργα περιστατικά μεταξύ ανθρώπων και ζώων. Η σειρά δείχνει την αγάπη του Warhol για τη λιτότητα, τη γεωμετρία και τους συμβολισμούς. Για παράδειγμα, το γράμμα "A" απεικονίζεται ως ένα ζευγάρι ματιών, το γράμμα "B" ως ένα ζευγάρι χειλιών, και το γράμμα "C" ως ένα ζευγάρι χεριών.

Το 25 Cats Name(d) Sam and One Blue Pussy αποτελείται από 19 λιθογραφίες που χρωματίστηκαν στο χέρι με ακουαρέλα από τον καλλιτέχνη και τους φίλους του. Η μητέρα του Warhol, η Julia, έκανε την καλλιγραφία, και είναι υπεύθυνη για το “d” που λείπει στον τίτλο, τον οποίο ο Warhol επέλεξε να διατηρήσει. Η Julia Warhola ήταν καλλιγράφος και συχνά συνεργαζόταν με τον γιο της σε έργα τέχνης. Το βιβλίο κατασκευάστηκε σε περίπου 190 αντίτυπα. Η σειρά αποτελείται από εικόνες γάτων, όλων με το όνομα Sam, εκτός από μια, που ονομάζεται Blue Pussy. Οι γάτες απεικονίζονται σε διάφορες στάσεις και εκφράσεις, μερικές είναι χαρούμενες και παιχνιδιάρικες, ενώ άλλες είναι πιο ήρεμες και χαλαρωμένες. Ο δεύτερος τόμος του βιβλίου είναι το Holy Cats by Andy Warhol's Mother.

Το À la Recherche du Shoe Perdu είναι μια σειρά από 16 τυπωμένα έργα του Andy Warhol που δημιουργήθηκαν μεταξύ 1955 και 1957. Η σειρά αποτελείται από μονόχρωμες εικόνες γυναικείων ψηλοτάκουνων παπουτσιών, με λεπτή καλλιγραφική επιγραφή κάτω από κάθε εικόνα. Το γαλλικό όνομα της σειράς, À la Recherche du Shoe Perdu, είναι ένα παιχνίδι λέξεων με το όνομα του μυθιστορήματος του Marcel Proust, À la Recherche du Temps Perdu (Σε Αναζήτηση του Χαμένου Χρόνου). Το όνομα υποδηλώνει ότι τα παπούτσια είναι ένα σύμβολο του παρελθόντος και της μνήμης.

Το In the Bottom of My Garden είναι μια σειρά από 21 offset λιθογραφίες του 1956. Πρόκειται για εικόνες ξωτικών, αγγέλων και λουλουδιών, με συνοδεία καλλιγραφίας από τη μητέρα του Warhol. Τα ξωτικά αντιπροσωπεύουν τη φαντασία και τη μαγεία, ενώ τα λουλούδια αντιπροσωπεύουν την ομορφιά και τη φύση. Είναι ταυτόχρονα μια στροφή του Warhol στο παιδικό βιβλίο και μια κρυφή γιορταστική αναφορά στον gay έρωτα.

Το A Gold Book του 1957 είναι αφιερωμένο σε "Boys, filles, fruits and flowers shoes tc and ew" (ένα λογοπαίγνιο-αναφορά στην gay αντικουλτούρα στην οποία ανήκε ο Warhol). Αφιερωμένο επίσης στον στενό του φίλο Ted Carey και στον τότε εραστή του Edward Wallowitch, οι φωτογραφίες του οποίου αποτέλεσαν τη βάση για αρκετούς πίνακες στο βιβλίο. Το Gold Book είναι τυπωμένο σε χρυσό χαρτί με παστέλ χαρτί ενδιάμεσα στις σελίδες. Περιέχει 25 εικόνες, με θέματα όπως παιδιά, αγγέλους, λουλούδια, παπούτσια και τρόφιμα. Οι εικόνες είναι μονόχρωμες και απλές, με έντονη χρήση του χρυσού χρώματος.

Το Wild Raspberries (τίτλος επηρεασμένος από την ταινία Άγριες Φράουλες του Ingmar Bergman που είχε κυκλοφορήσει την ίδια εποχή) είναι ένα απολαυστικό, αστείο βιβλίο μαγειρικής του Andy Warhol και της Suzie Frankfurt που κυκλοφόρησε το 1959. Το βιβλίο είναι μια σάτιρα των πολυτελών μοδάτων βιβλίων υψηλής μαγειρικής που ήταν δημοφιλή τη δεκαετία του 1950. Το βιβλίο περιέχει 19 εικόνες του Warhol που απεικονίζουν φανταστικά πιάτα, όπως "Omelet Greta Garbo" (μια ομελέτα χωρίς αυγά) και "Roast Iguana Andalusian" (μια ιγκουάνα με σάλτσα ντομάτας). Οι συνταγές, που έγραψε η Frankfurt, είναι γεμάτες χιούμορ και παράδοξα. Για παράδειγμα, η συνταγή για το "A&P Surprise" απαιτεί από τον αναγνώστη να πάει στο σούπερ μάρκετ A&P και να αγοράσει ένα τυχαίο προϊόν. Η γραμματοσειρά του βιβλίου είναι επίσης χειρόγραφη από τη μητέρα του Warhol

Andy Warhol: Η επανέκδοση των εικονογραφημένων βιβλίων από την Τaschen 

Χρόνια αργότερα, με τα πρωτότυπα να περνούν τώρα από χέρι σε χέρι για χιλιάδες δολάρια σε δημοπρασίες, η TASCHEN παρουσιάζει ένα βιβλίο XL που περιέχει σχολαστικές ανατυπώσεις αυτών των επτά βιβλίων. Η σειρά αποκαλύπτει τον αντισυμβατικό χαρακτήρα του καλλιτέχνη, καθώς και το επιδέξιο σχέδιό του, την απεριόριστη δημιουργικότητά του και το χιούμορ γεμάτο υπονοούμενα.

Αυτός ο τόμος περιλαμβάνει επίσης εισαγωγές για κάθε εικονογραφημένο του Warhol. Κι ακόμα, σπάνια φωτογραφικά πορτρέτα του καλλιτέχνη, εμπνευσμένα φυλλάδια και εμπορικές αναθέσεις, που πλαισιώνουν την τέχνη του Warhol στη δεκαετία του 1950 και προσφέρουν μια ματιά στην πρώιμη δημιουργική φάση του, καθώς και στον αξιαγάπητο, παιχνιδιάρικο χαρακτήρα του.

Περισσότερα στο taschen.com/en/collection/andy-warhol