Tradwife: Άλλη μια αμερικανική TikTok μπαλαφάρα

Κάποτε η γυναίκα ονειρευόταν έναν κόσμο ανεξαρτησίας, που θα την έβγαζε από την κουζίνα και θα την έβαζε στον κοινωνικό και εργασιακό βίο να διεκδικεί επί ίσοις όροις με τους άνδρες την προσωπική ολοκλήρωση. Και τα κατάφερε και το όνειρο έγινε μια αυτονόητη πραγματικότητα. Κι όμως, στο αμερικανικό TikTok και στα social media, όπου άλλωστε γεννιούνται όλες οι βλακείες, παρατηρείται ένα εφιαλτικό πισογύρισμα επιθυμιών και φιλοδοξιών υπό τον όρο tradwife. Όπως μας πληροφορεί η wikipedia, tradwife είναι ένας νεολογισμός για την παραδοσιακή σύζυγο ή την παραδοσιακή νοικοκυρά που είναι δούλα και κυρά. Τυπικά δηλώνει μια γυναίκα influencer που πιστεύει στους παραδοσιακούς ρόλους των φύλων μετά τον γάμο: ο άνδρας κουβαλητής και η γυναίκα στο σπίτι νοικοκυρά και μάνα. Έτσι, μόλις παντρευτεί, θα εγκαταλείψει τη δουλειά και την όποια καριέρα της και θα επικεντρωθεί στην κάλυψη των αναγκών των μελών της οικογένειάς της και στην ανάρτηση ανάλογων βίντεο ως συνεπής influencer. 

Σύμφωνα με το Google Trends, οι διαδικτυακές αναζητήσεις του όρου «tradwife» άρχισαν να αυξάνονται σε δημοτικότητα γύρω στα μέσα του 2018 και έφθασαν σε υψηλά επίπεδα στις αρχές της δεκαετίας του 2020. Η αισθητική της παραδοσιακής νοικοκυράς έκτοτε έχει εξαπλωθεί σε όλο το Διαδίκτυο, με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να είναι χωρισμένα σε δύο στρατόπεδα: σε εκείνο που εξυμνεί τις tradwives για τις αρετές τους και σε εκείνο που τις κράζει ως φορείς τοξικής θηλυκότητας και εσωτερικευμένου σεξισμού. 

Τα δημογραφικά των tradwives δε σηματοδοτούν συμπαγή κατηγορία. Περιλαμβάνουν από νεαρότατα λευκά ή μαύρα κορίτσια, άτομα με χριστιανικές αξίες, συντηρητικά άτομα, φρικιά, ακόμα και φεμινίστριες. Ο κρυφός άξονας που ενοποιεί όλες αυτές τις κατηγορίες είναι κυρίως οικονομικός και λιγότερο ιδεολογικός: Οι tradwives ψιθυρίζουν ότι ένας παραδοσιακός γάμος απελευθερώνει τις γυναίκες από την υπερβολική κούραση, την οικονομική ανασφάλεια και το άγχος της επιβίωσης.

Το πιο διάσημο μέλος της «σέκτας» είναι η Καναδή Σίνθια Λόουεν, πρώην Μις Γη του Καναδά (είναι ο τέταρτος παγκοσμίως θεσμός ομορφιάς μετά τα Miss World, Miss Universe, Miss International), η οποία εγκατέλειψε τόσο τις προοπτικές του μόντελινγκ όσο και του να ολοκληρώσει τις σπουδές της στην ιατρική για να γίνει νοικοκυρά πλήρους απασχόλησης. Δήλωσε ότι βρίσκει ολοκλήρωση στο σχήμα «σύζυγος τροφοδότης - σύζυγος υπεύθυνη σπιτιού» και ότι είναι «πιο ευτυχισμένη ως αποτέλεσμα».

Τι κάνει στη ζωή της μια tradwife;

Μαγειρεύει, καθαρίζει, βάζει πλυντήρια, καλλιεργεί μπαξέ και μεγαλώνει τα παιδιά της. Εκατομμύρια, μπορεί και δισεκατομμύρια γυναίκες στον κόσμο να κάνουν ακριβώς αυτό για τους δικούς τους λόγους, επειδή δεν έχουν δουλειά, επειδή είχαν μια μη ικανοποιητική δουλειά, επειδή επιθυμούν να περάσουν πολύτιμο χρόνο με τα παιδιά τους. Δεν το κάνουν θέμα όμως, ούτε ανεβάζουν βίντεο στα social media για να μας πουν πως νιώθουν ευλογημένες ή ότι η ζωή με βάση τη Βίβλο είναι η μόνη που φέρνει την ευτυχία. 

Το να μείνεις σπίτι και να είσαι μια full time νοικοκυρά και μητέρα είναι μια απολύτως σεβαστή επιλογή που δεν θα έπρεπε να απασχολεί κανέναν άλλο πέρα από εσένα τον ίδιο/την ίδια. Μπαίνουν δύο παράγοντες όμως που κάνουν τον πολύ κόσμο να ασχολείται και να προσπαθεί να αναλύσει το παραδοσιακοσυζυγιλίκι. Πρώτον: Διάφορες πανεπιστημιακές μελέτες έδειξαν ότι ένας μεγάλος αριθμός Αμερικανίδων tradwives πιστεύουν στη λευκή υπεροχή, διακατέχονται από αντισημιτισμό και γενικώς έχουν υπερσυντηρητικές απόψεις. Anyway, γούστο τους και καπέλο τους, στον πολιτισμένο δυτικό κόσμο οι άνθρωποι δεν διώκονται για τις πεποιθήσεις τους. Δεύτερον: Αν παρακολουθείς βίντεο με trawives, ο αλγόριθμος του TikTok σε τροφοδοτεί στο For you με θεωρίες συνωμοσίας και ατόφιο ακροδεξιό ψεκασμό. Χμμμ… Υπάρχει και ένας τρίτος παράγοντας που καθιστά προβληματική την τάση, η περίπτωση της Ballerina Farm, μιας αρχετυπικής tradwife που γέννησε 8 παιδιά, ζούσε σε μια φάρμα με τον άνδρα της, ώσπου αποκάλυψε στο κοινό της πως δεν ήταν τελικά τόσο ευτυχισμένη. 

Influencers tradwives και φεμινισμός

Οι influencers tradwives αισθητικοποιούν τον σεξισμό και την πατριαρχία με τα ευτυχισμένα τους βίντεο, αλλά είναι περιορισμένης απήχησης. Έχουν τη δύναμη να πείσουν κάποια από τις ακολούθους τους να εγκαταλείψει καριέρα και «κοσμικό κράτος» για να αφοσιωθεί σε έναν άνδρα; Δύσκολο. Το 61% των γυναικών που ανήκουν στην Gen Z δηλώνουν φεμινίστριες, εγκαταλείπουν τρέχοντας την εκκλησία και όσους θεσμούς θεωρούν πως διαιωνίζουν τις ανισότητες ανδρών και γυναικών, ενώ υπερτερούν των ανδρών στην απόκτηση πανεπιστημιακών τίτλων και την είσοδο στον εργασιακό βίο.  

Οι φεμινίστριες στέκονται με περίσκεψη γύρω από την κουλτούρα tradwife. Κάποιες την επικρίνουν θεωρώντας πως πρόκειται για μια απόρριψη των διεκδικήσεων και των κατακτήσεων του φεμινισμού, ένα βόλεμα σε ρόλους που κυρίως βολεύουν τους άνδρες, μια δήλωση υποταγής στο αρσενικό. Άλλες όμως, όπως η δημοσιογράφος Γουέντι Σκουάιερς, περιγράφουν την επιλογή μιας γυναίκας να γίνει παραδοσιακή σύζυγος ως φεμινιστική επιτυχία. «Το τελευταίο πράγμα που χρειαζόμαστε ως γυναίκες είναι κάποιες από εμάς να νιώθουμε ανώτερες και επικριτικές απέναντι σε άλλες. Η υποτίμηση των γυναικών είναι δουλειά της πατριαρχίας και όχι του φεμινισμού».

Σε ελληνικά συμφραζόμενα, η tradwife θα μπορούσε να είναι μια απάντηση στο μοντέλο Μαίρη Παναγιωταρά (ξέρουν οι μεγαλύτερες). Η θηλυκή ανεξαρτησία και η επαγγελματική καταξίωση ήρθε με τίμημα βαρύ στην Ελλάδα, ενδεχομένως και σε άλλα μέρη του πλανήτη. Η γυναίκα δεν απεγκλωβίστηκε από την κουζίνα ούτε από τα μπιμπερό και τα παιδικά δωμάτια. Αντιθέτως, εγκλείστηκε και σε νέες φυλακές: αδιάφορα και διεκπεραιωτικά εργασιακά περιβάλλοντα, part time πόστα, ανεργία, «φυλετικές» μισθολογικές διακρίσεις, φροντίδες, ευθύνες, άγχος. Είμαι η Μαίρη Παναγιωταρά, μια εργαζόμενη γυναίκα, μια καλή νοικοκυρά… 

Και είναι λύση η απόσυρση στο σπίτι; Άμα γουστάρεις, είναι. Αλλά όπως έχει πει η Σάρλοτ Γουίτον, φεμινίστρια και δήμαρχος Οτάβας τη δεκαετία του ’50 και του ’60: «Ό,τι κι αν πρέπει να κάνει μια γυναίκα, οφείλει να το κάνει δύο φορές καλύτερα από έναν άνδρα, ώστε να θεωρηθεί κατά το ήμισυ καλό. Ευτυχώς κάτι τέτοιο δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολο».