Άλλαξα την μπανιέρα κι έβαλα ντουσιέρα

Κεριά αναμμένα περιμετρικά της λευκής πορσελάνης, νερό στο υπόλευκο χρώμα που του δίνουν τα άλατα, τα αιθέρια έλαια και τα αρωματικά αφρόλουτρα, ροδοπέταλα σκόρπια να επιπλέουν, ενίοτε, και απαραιτήτως ένα ποτήρι κρασί να ισορροπεί στο χείλος. Είναι η ώρα που το ίνσταγκραμ -ή το Χόλιγουντ- βυθίζεται στη μπανιέρα του για να πάρει… το «μπάνιο» του. Η μέρα όμως, εντός και εκτός ίνσταγκραμ, ξεκινά (και τελειώνει) σχεδόν πάντα με ένα «ντους». 

Τελικά ποια είναι η διαφορά της μπανιέρας από το ντους και ποιο είναι καλύτερο;

Το «μπάνιο» προϋποθέτει αυτό ακριβώς, να έχεις μια μπανιέρα, αλλά και τον … χρόνο να την απολαμβάνεις γεμάτη με νερό. Το «μπάνιο» είναι, ουσιαστικά, μια «τελετουργία» με ρίζες τόσο πίσω στο χρόνο, εκεί που ξεκινά σχεδόν και η καταγεγραμμένη ιστορία των κοινωνιών, στα αρχαία δημόσια λουτρά…

Σήμερα, τόσο το «ντους» όσο και το «μπάνιο» αποτελούν κομμάτι μιας ρουτίνας υγιεινής. Στην απορία ποιο είναι καλύτερο, με δεδομένο πάντα ότι διαθέτεις μπανιέρα και χρόνο, ένα μπάνιο θα ήταν σίγουρα καλύτερο για συγκεκριμένους λόγους. Από την άλλη, το ντους θα ήταν ιδανικό για διαφορετικούς, δικούς του λόγους. Ο τρόπος που καθαρίζεις το σώμα σου είναι θέμα προσωπικής επιλογής και ικανοποιεί τις δικές σου ανάγκες. Όμως:

«Καθαρίζεσαι» καλύτερα στο ντους ή στη μπανιέρα;
Πλεονεκτήματα του ντους (που δεν μπορείς να παραβλέψεις)

Στο προφανές, τα ντους θα τα πεις πιο «καθαρά» από τα μπάνια. Όταν κάνεις ένα «ντους», το νερό που αναμειγνύεται με το σαπούνι πάνω στο σώμα σου, διασπώντας αποτελεσματικά λιπαρότητα, βρωμιά, ιδρώτα… παραμένει πάντα φρέσκο και καθαρό, αφού «ρέει» ομοιόμορφα πάνω σου, από το κεφάλι μέχρι τις πατούσες, και την ίδια στιγμή εξαφανίζεται ανεμπόδιστο στο σιφόνι. Επιπλέον:

-Τα ζεστά ντους παράγουν ατμό και ζεστασιά, ανακουφίζοντας καταπονημένους από την ημέρα μύες και απομακρύνοντας τοξίνες, ενώ τα πιο δροσερά ντους ενεργοποιούν την καύση λίπους και ενισχύουν το ανοσοποιητικό (αρκεί να γυρίζεις το νερό από το ζεστό στο κρύο για 30 δευτερόλεπτα περίπου πριν βγεις από το ντους).

-Κάνουν τα μαλλιά και το δέρμα σου να λάμπουν, καθώς βελτιώνουν την κυκλοφορία κάτω από το δέρμα, γνωστή και ως «αγγειοσύσπαση», διεγείροντας και τη ροή του αίματος στο τριχωτό της κεφαλής. Τόσο τα μαλλιά όσο και η επιδερμίδα, δείχνουν πιο υγιή. 

-Αντίδοτο στη κατάθλιψη. Τα ντους που ξεκινούν με χλιαρή θερμοκρασία και αλλάζουν σταδιακά σε πιο κρύα, τονώνουν το νευρικό σύστημα, αυξάνοντας την παραγωγή ενδορφινών και βελτιώνοντας τη διάθεση.

Εκεί που το «μπάνιο» υπερτερεί

Το γεγονός ότι με ένα ντους θα καθαρίσεις αποτελεσματικά το σώμα σου, δεν αναιρεί τα σημαντικά και ιδιαίτερα οφέλη ενός μπάνιου. Το μπάνιο επίσης χαλαρώνει τους μύες, διεγείρει το νευρικό σύστημα και απολεπίζει απαλά το δέρμα, ενώ η καθημερινή χρήση της μπανιέρας με αυτό τον -«εξτραβαγκάν»- τρόπο, δείχνει να μειώνει την σωματική και πνευματική κόπωση, μειώνει το στρες και αποδεικνύεται εξίσου ευεργετική κατά της κατάθλιψης. Υπάρχουν και «είδη» μπάνιου που καλύπτουν άλλες, μεμονωμένες ανάγκες, όπως:

-το “sitz bath” (καθιστό)
όταν κάθεσαι στη μπανιέρα μέσα σε ζεστό νερό που μόλις καλύπτει τους γοφούς και το κάτω μέρος του σώματος. Ανακουφίζει από τους πόνους αιμορροΐδων, για παράδειγμα, βοηθά στην ταχύτερη αποκατάσταση της επίμαχης περιοχής μετά τη γέννα κ.α.
-το μπάνιο «βρώμης»
Η βρώμη ανακουφίζει δερματικά προβλήματα, όπως ψωρίαση ή έκζεμα, ενώ καταπραΰνει την ερυθρότητα και τη φλεγμονή του δέρματος.  
-το μπάνιο-«αρωματοθεραπεία»
Ένα μπάνιο με μερικές σταγόνες αιθέριων ελαίων ηρεμεί το μυαλό και καταπραΰνει τους κουρασμένους μύες. Η λεβάντα και ο ευκάλυπτος έχουν ιδιαίτερα χαλαρωτικές ιδιότητες.
-το μπάνιο του «κρυολογήματος»
Ένα μπάνιο με ζεστό νερό που καλύπτει όλο το σώμα μέχρι ψηλά πάνω από το στήθος, ανακουφίζει από τη συμφόρηση, βοηθά να πέσει ο πυρετός και να χαλαρώσουν οι πονεμένοι μύες και τα κόκκαλα.

Να κάνω μπάνιο ή ντους (τελικά);

Εάν νοιώθεις πως έχεις ανάγκη από βαθιά χαλάρωση ή σε ταλαιπωρούν χρόνιοι πόνοι ή κόπωση, το μπάνιο είναι η καλύτερη επιλογή. Από την άλλη, εάν αυτό που σε ενδιαφέρει είναι απλά ένας αποτελεσματικός καθημερινός καθαρισμός, αυτό το πετυχαίνεις και με ένα ντους.  Μην ξεχνάς επίσης, πως με τα ντους, δυναμώνεις το ανοσοποιητικό σου, αφού μπορείς να εναλλάσσεις τη θερμοκρασία του νερού από ζεστό σε κρύο για τα τελευταία λεπτά της ρουτίνας σου.

Σε κάθε περίπτωση πάντως και εφόσον υπάρχει καθαρή πηγή νερού, και τα δυο είναι εξίσου αποτελεσματικά για την προσωπική σου υγιεινή, οπότε το δίλημμα παραμένει απόλυτα «προσωπικό» και καθορίζεται από τις προτεραιότητες, τις ανάγκες και τον χρόνο σου.  Και αν κάνεις την (διόλου ευχάριστη) σκέψη ότι το νερό στο μπάνιο παραμένει «στάσιμο» και θεωρείται ήδη «χρησιμοποιημένο» από τη στιγμή που θα βυθιστείς σε αυτό, εκτός κι αν είσαι «απίστευτα βρώμικη» δεν έχεις να ανησυχείς για τίποτα…  

Είναι καλό να γνωρίζεις

Το δέρμα σου «φιλοξενεί» χιλιάδες είδη μικροβίων και μικροοργανισμών που φροντίζουν για την υγεία του -κάτι σαν το μικροβίωμα του εντέρου. Τόσο το μπάνιο όσο και το ντους, μπορούν προσωρινά να αφαιρέσουν αυτό το πολύτιμο μικροβίωμα ή να το βλάψουν, αν το νερό είναι πολύ ζεστό, αν χρησιμοποιείς υπερβολικές ποσότητες σαπουνιού ή αν τρίβεις δυνατά το δέρμα σου. Απόφυγε και τα τρία.

…και μερικές «εγκυκλοπαιδικές» γνώσεις:

Από την αρχαία Βαβυλώνα το 3.000π.χ. και τους πρώτους πολιτισμούς της Αιγύπτου και της Μεσοποταμίας, στα αρχαία ελληνικά λουτρά και τα ιαπωνικά ονσέν, οι άνθρωποι ανεξαρτήτως κοινωνικής τάξης, συγκεντρώνονταν στα δημόσια λουτρά για καθαριότητα, κοινωνικοποίηση, ψυχαγωγία ή θεραπεία.

Για τους αρχαίους Έλληνες, το λουτρό ήταν συχνά μια διαδικασία αυτοκάθαρση πριν από θρησκευτικές τελετές ή την υποδοχή επισκεπτών. Στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, οι «θέρμες» –στολίδια αρχιτεκτονικής με «εξελιγμένα» υδραυλικά και αποχετευτικά συστήματα, καταλάμβαναν μεγάλους χώρους με επιπλέον «υπηρεσίες» όπως μασάζ, βιβλιοθήκες, φαγητό και κρασί.  Τα παραδοσιακά ιαπωνικά λουτρά –εγκαταστάσεις ιαματικών πηγών- χρησιμοποιούνταν τόσο για θεραπευτικούς όσο και για θρησκευτικούς σκοπούς, ενώ αργότερα έγιναν τόποι κοινωνικών συναθροίσεων. Οι ρωσικές μπάνιες και τα τουρκικά χαμάμ υπήρξαν επίσης, ιστορικά, σημαντικά κέντρα κοινωνικής και θρησκευτικής δραστηριότητας.

Στην κουλτούρα των «λουτρών» και των πρακτικών τους στο πέρασμα των αιώνων, δεν καθρεφτιζόταν απλά η εξελικτική πορεία των κοινωνιών, αλλά και οι μεταβαλλόμενες αντιλήψεις σχετικά με την προσωπική φροντίδα και την υγεία. Στο μυαλό του ανθρώπου, το λουτρό δεν συνδεόταν πάντα με την «καθαριότητα». Υπήρξε κάποτε και η πεποίθηση ότι το να μπαίνει κανείς στο νερό, όχι μόνο δεν βοηθούσε στην καθαριότητα, αλλά ήταν και επικίνδυνο για την υγεία. Στον σκοτεινό ευρωπαϊκό μεσαίωνα, τα χρόνια του «μαύρου θανάτου» (πανώλη), τα δημόσια λουτρά έκλεισαν επειδή οι άνθρωποι πίστευαν ότι το ζεστό νερό άνοιγε τους πόρους, επιτρέποντας στην αρρώστια να εισχωρήσει στο σώμα μέσω του δέρματος. Παρά το γεγονός ότι μια τέτοια σκέψη δεν ευσταθούσε, θα άρχιζε πράγματι να «αμφισβητείται» η υγιεινή των δημόσιων λουτρών, καθώς τα νερά τους εκτίθονταν όντως σε ποικίλα παθογόνα.

Τα «λουτρά της βροχής»… η νέα εποχή

Στην αλλαγή του 20^ου αιώνα στη Δύση - όταν και το «λουτρό» άρχισε να συνδέεται πιο έντονα με την καθαριότητα και η θεωρία των μικροβίων έριχνε βαριά σκιά πάνω από τα δημόσια μπάνια, η ευρείας κλίμακας κοινωνική αυτή συνήθεια, άρχισε να παραγκωνίζεται. Ξεκινώντας από τα μέσα του 19ου αιώνα, πόλεις στο Ηνωμένο Βασίλειο έχτιζαν δημόσια λουτρά και πλυντήρια κυρίως για τους φτωχούς, σε μια προσπάθεια να τους εξασφαλίσουν υποτυπώδεις έστω συνθήκες υγιεινής. Ένα παρόμοιο φαινόμενο εξαπλώθηκε σύντομα και στις ΗΠΑ, στη Νέα Υόρκη πιο συγκεκριμένα, όπου η υδραυλική εγκατάσταση ήταν ακόμα αρκετά δυσπρόσιτη και οι πληθυσμοί των μεταναστών αυξάνονταν ραγδαία.

Μετά ήρθαν τα «λουτρά της βροχής» -ο μακρινός πρόγονος των σημερινών ντους- με το πρώτο να εγκαθίσταται στην πόλη της Νέας Υόρκης το 1908, στο άσυλο ανηλίκων που βρισκόταν στην 175 Street & 10^th Av. Οι μικροί παραβάτες που μεταφέρονταν εκεί αναγκάζονταν να βγάλουν τα βρώμικα ρούχα του δρόμου και ρίχνονταν στα νέα «ντους», χώροι με πολλαπλούς «εκτοξευτές» νερού στους τοίχους, για να καθαριστούν πριν φορέσουν τα χαρακτηριστικά ρούχα του ασύλου. Η επιτυχημένη, κατά πως φάνηκε, πρακτική καθαριότητας που εφαρμόστηκε πάνω σε αυτά τα φτωχά παιδιά, θα έφερνε τα λουτρά της βροχής και μέσα σε δημόσια νοσοκομεία αλλά και στα ήδη υπάρχοντα δημόσια λουτρά σε όλη την πόλη, ανοίγοντας το δρόμο στη νέα εποχή της δημόσιας υγείας και της υγιεινής των μαζών. Εξοικονομώντας χώρο, νερό και κόστη, τα «λουτρά της βροχής» έγιναν η δημοφιλέστερη μέθοδος καθαριότητας. Και καθώς οι άνθρωποι άρχισαν να εγκαθιστούν υδραυλικές εγκαταστάσεις στα σπίτια τους, οι ατομικές μπανιέρες και τα «ντους» γίνονταν ολοένα και πιο συνηθισμένα και τελικά, ο κανόνας.