Πανετόνε: Η ιστορία του ταπεινού γλυκού που μετατράπηκε σε παγκόσμιο Fashion icon

Γνωστοί οίκοι Μόδας, συνεργαζόμενοι με κορυφαίους ζαχαροπλάστες στην Ιταλία, δημιουργούν το διάσημο ιταλικό γλυκό Πανετόνε και το τοποθετούν σε πολυτελείς συσκευασίες δημιουργώντας μια νέα εμμονή. Ένα χριστουγεννιάτικο κυνήγι θησαυρού έχει ξεκινήσει τα τελευταία χρόνια για την απόκτηση της καλύτερης συλλεκτικής συσκευασίας. Gucci ή Dolce & Gabbana;

Από πότε τα πανετόνε έγιναν brand; Από τότε που γνωστά ιταλικά fashion brands συνεργαζόμενα με διάσημους Ιταλούς ζαχαροπλάστες, κυκλοφόρησαν στην αγορά το αγαπημένο χριστουγεννιάτικο γλυκό των Ιταλών δίνοντάς του πολυτελή υπόσταση και ανακηρύσσοντάς το ταυτόχρονα σε γαστρονομικό είδωλο. Τα αγαπημένα αέρινα κέικ με τη χρυσαφένια όψη, μεταμορφώνονται σήμερα σε premium προϊόντα που δεν τ’αγοράζεις μόνο για τη γαστρονομική απόλαυση αλλά και για τη συλλεκτική συσκευασία την οποία μπορείς να κρατήσεις, να επαναχρησιμοποιήσεις ή να στολίσεις.

Το πανετόνε δεν είναι απλά ένα γλυκό. Για τη γείτονα χώρα, αποτελεί το απόλυτο σύμβολο της μαγείας των Χριστουγέννων, ένα φουσκωτό γλύκισμα που φτιάχνεται με αλεύρι, βούτυρο, ζάχαρη, αυγά, ζαχαρωμένα κομματάκια φρούτων και σταφίδες. Είναι μέρος της παράδοσης των Ιταλών, ενώ στις αρχές του περασμένου αιώνα η βιομηχανοποίηση της αρτοποιίας είχε οδηγήσει σε μαζική παραγωγή και πτώση της τιμής αλλά και της ποιότητάς του. Πολλοί το χαρακτήριζαν τότε μια άγευστη «ψωμάρα», ευτυχώς όμως τα τελευταία χρόνια τα artisanal πανετόνε πρόσφεραν στο συννεφάτο κέικ τη χαμένη του αίγλη.

Ακόμα πιο πρόσφατα, οι συνεργασίες που ξεκίνησαν γνωστοί οίκοι μόδας με διάσημους ζαχαροπλάστες –μαέστρους στην παρασκευή του διάσημου γλυκού- ήρθαν να θρέψουν παράλληλα και ένα κοινό που αναζητούσε το luxury μέσα από πιο προσιτές επιλογές. Γιατί πέρα από τα catwalks και τις limited edition συλλογές, υπάρχει η παράδοση και το φαγητό.

Όταν μάλιστα «μαγειρεύεται» με κύριο συστατικό την κληρονομιά της Ιταλικής γαστρονομίας, το φαγητό γίνεται ένα ακόμη αφηγηματικό εργαλείο, ανοιχτό σε ένα κοινό το οποίο μπορεί να ήταν δύσκολο να προσεγγίσει. Οι πωλήσεις των πανετόνε καταγράφουν εντυπωσιακή αύξηση τα τελευταία χρόνια αποδεικνύοντας το πόσο δημοφιλές έχει γίνει σε όλο τον πλανήτη, σε Ευρώπη, Αμερική και Ασία. Κορυφαίας ποιότητας πανετόνε Made-in- Italy πωλούνται όλο το χρόνο, για κάθε όμως oρκισμένη fashionista το καλύτερο πανετόνε κρίνεται την περίοδο των Χριστουγέννων, όχι όμως τόσο από τη γεύση, αλλά από το κουτί του.

Κάπως έτσι γεννήθηκε το πανετόνε

Το πανετόνε, κατάγεται από το Μιλάνο, ενώ το έθιμο της κατανάλωσης ενός είδους «Χριστουγεννιάτικου ψωμιού» υπάρχει εδώ και αιώνες στην πρωτεύουσα της Λομβαρδίας. Υπήρξε δημοφιλές και αγαπητό από τα χρόνια ακόμα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας -σύμφωνα με πηγές της εποχής- αν και σε εκείνη την πρώτη του μορφή, ήταν απλά ένα κέικ από ζυμάρι και μέλι.

Η αφράτη και φουσκωτή πάντως εκδοχή με τη χρυσαφένια όψη την οποία γνωρίζουμε σήμερα, συστήθηκε στο ιταλικό κοινό τον 20^ο αιώνα από έναν Μιλανέζο αρτοποιό –που άλλαξε λίγο τη συνταγή- και ενώ προηγουμένως είχαν γίνει διάφοροι πειραματισμοί ανά τους αιώνες στον τρόπο παρασκευής του. Νωρίτερα πάντως και πριν την καθοριστική επέμβαση του αρτοποιού που του χάρισε και το φουσκωτό του θόλο, το πανετόνε που έψηναν οι Μιλανέζοι ήταν χαμηλό σε ύψος και φτιαγμένο από ένα απλό ζυμάρι αποτελούμενο από μερικά αυγά.

Αυτό το απλό και ταπεινό κέικ είχε αποκτήσει μεγάλη φήμη και εκτίμηση σε κεντρική αλλά και βόρεια Ιταλία χάρη στις εμπορικές συναλλαγές που είχε αναπτύξει το Μιλάνο με άλλες πόλεις. Έτσι, όταν πολύ αργότερα ακολούθησε και η βιομηχανοποιημένη παραγωγή του πανετόνε, -με τα θετικά αλλά και τα αρνητικά της- το Ιταλικό κοινό είχε μνήμες, γνώριζε το προϊόν και ήταν έτοιμο να το τοποθετήσει στο τραπέζι του. Το πανετόνε ήταν ένα κέικ για όλους, ενώ μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο άρχισε ν’ αντιπροσωπεύει σε όλη την Ιταλία το πνεύμα των Γιορτών, τη χαρά, το μοίρασμα και το μαζί.

Έτσι για την ιστορία…

Σχετικά με τη δημιουργία του πανετόνε, υπάρχουν -όπως είναι αναμενόμενο- διάφορες ιστορίες που περιέχουν αναποδιές και έρωτες. Μια εκδοχή το θέλει να δημιουργείται από μια ατυχία στην κουζίνα όπως τόσες και τόσες άλλες συνταγές που γνωρίζουμε. Συγκεκριμένα, ένα βράδυ παραμονής Χριστουγέννων στις κουζίνες του δούκα του Μιλάνου ο οποίος παρέθετε ένα εορταστικό δείπνο, ο σεφ του έκαψε κατά λάθος το γλυκό που είχε προγραμματίσει να σερβίρει στους αξιοσέβαστους καλεσμένους.

Ένας νεαρός βοηθός ονόματι Τόνι θέλοντας να βοηθήσει την κατάσταση, πρότεινε να φτιάξουν τη συγκεκριμένη συνταγή με ό,τι υλικά τους είχαν περισσέψει. Ο σεφ ευτυχώς τον εμπιστεύτηκε ο δούκας και οι καλεσμένοι του ξετρελάθηκαν με το κέικ και έτσι προς τιμήν του νεαρού Τόνι, το κέικ ονομάστηκε, «panediToni». Μια άλλη εκδοχή, υποστηρίζει ότι το πανετόνε δημιουργήθηκε από έναν ερωτοχτυπημένο νεαρό ευγενή ο οποίος το έφτιαξε για να κερδίσει την καρδιά μιας κοπέλας που ήταν κόρη αρτοποιού και την οποία μάλιστα η οικογένειά του δεν την ήθελε λόγω της ταπεινής καταγωγής της.

Όταν το Luxury Fashion συνδυάζεται με το Luxury Πανετόνε

Dolce & Gabbana X Fiasconaro

Οι γνωστοί Ιταλοί σχεδιαστές Domenico Dolce και Stefano Gabbana, εμπιστεύτηκαν και φέτος τον Fiasconaro, τον Σικελό master ζαχαροπλάστη με τον οποίο συνεργάζονται τα τελευταία χρόνια, ανακατεύοντας την κλασική Μιλανέζικη συνταγή με τις πλούσιες γεύσεις του Νότου. Η αξιοσέβαστη σήμερα εταιρεία η οποία ξεκίνησε το 1953 με ένα παγωτατζίδικο στο χωριό Castelbuono, θεωρείται πρωτοπόρα στο χειροποίητο πανετόνε στην Σικελία καθώς στην κλασσική συνταγή τόλμησαν κάποια στιγμή και πρόσθεσαν χαρακτηριστικά συστατικά από διάφορες περιοχές του νησιού, όπως φιστίκι από το Bronte, πορτοκάλια, βερίκοκα, σοκολάτα από την Μοdica, κ.α.

Γεύση: Καινούργια γεύση που κυκλοφόρησε φέτος είναι το «Panettone al Mandarino», με ζαχαρωμένα μανταρίνια Σικελίας, ενώ η συλλογή που ήδη κυκλοφορεί περιλαμβάνει γεύσεις με: ζαχαρωμένα μήλα και κανέλα, εσπεριδοειδή και σαφράν, γλασαρισμένα κάστανα και σοκολάτα, κρέμα φιστίκι, αμύγδαλα, κλπ.

…και στυλ: Τα πολύχρωμα κυλινδρικά ή ορθογώνια μεταλλικά κουτιά είναι εμπνευσμένα από τα μωσαϊκά του Παλέρμο αλλά και τα ζωηρά χρώματα που ήταν ζωγραφισμένες οι παραδοσιακές ξύλινες άμαξες στη Σικελία, ενώ για την καινούργια γεύση που κυκλοφόρησε με το μανταρίνι, έκανε το ντεμπούτο της και μια τετράγωνη συσκευασία και αυτή με τα χαρακτηριστικά σχέδια.

Gucci Osteria X Tiri 1957

Το βραβευμένο με αστέρι Michelin εστιατόριο «Gucci Osteria» του διάσημου σεφ Massino Bottura συνεργάστηκε με το φημισμένο αρτοποιείο Tiri στην Ποτέντσα, η ιστορία του οποίου ξεκινά το 1957.

Γεύση: Εκτός από το παραδοσιακό πανετόνε, ελαφρύ και αρωματικό στη γεύση με ζαχαρωμένο πορτοκάλι και βανίλια Μαγαδασκάρης, φέτος έκαναν και ένα πολυτελές twist καθώς κυκλοφόρησαν μια γεύση με αχλάδι και σοκολάτα η οποία διατίθεται στην Gucci Osteria στο Μπέβερλι Χιλς, ενώ στην Osteria στην Φλωρεντία αλλά και στο Τόκιο διατίθεται η special εκδοχή με γεύση Salted Caramel.

…και στυλ: Τα πανετόνε είναι τοποθετημένα σε υφασμάτινα πουγκιά μέσα σε limited-edition μεταλλικά κουτιά σε εντυπωσιακό πράσινο χρώμα (με ανάγλυφα λουλούδια) ή μπορντό, ανάλογα με τη γεύση.

Μoschino X Martesana

Ο γνωστός οίκος μόδας, «έντυσε» και φέτος μια δημιουργία του ιστορικού Μιλανέζικου ζαχαροπλαστείου Pasticceria Martesana ενώ στο πανετόνε δόθηκε η ονομασία «Collezione O».

Γεύση: Hσυνταγή είναι η απλή και παραδοσιακή με το συννεφάτο κέικ να είναι εμπλουτισμένο με ζαχαρωμένα κομματάκια από πορτοκάλια Σικελίας, κίτρο Καλαβρίας, σταφίδες από την Αυστραλία και βανίλια Μαγαδασκάρης.

…και στυλ: Το κυλινδρικό μεταλλικό κουτί το οποίο σχεδίασε ο creative director του οίκου Adrian Appiolazza, απεικονίζει έναν καταγάλανο ουρανό με αφράτα σύννεφα και το logo του Moschino ενώ το καπάκι είναι διακοσμημένο με ένα στεφάνι από αγριελιά.

Αrmani X Guido Gobino

Ο Τζόρτζιο Αρμάνι υπήρξε πρωτοπόρος σε αυτό το «γλυκό» κομμάτι της Ιταλικής παράδοσης, καθώς το 2010 ήταν ο πρώτος από τον κόσμο της Μόδας, που συνεργάστηκε συγκεκριμένα με την «Venchi» –από τις καλύτερες εταιρείες σοκολατοποιίας στην ιταλική αγορά- κυκλοφορώντας στην αγορά σοκολάτες, παγωτά, ζελεδάκια φρούτων και πανετόνε με την επωνυμία του. Φέτος, η εταιρεία του Armani/Dolci, συνεργάστηκε με τον σοκολατοποιό Guido Gobino από το Τορίνο, με τις υπέροχες δημιουργίες, ο οποίος μετρά περισσότερα από 50 χρόνια στο χώρο.

Γεύση: Η συλλογή περιλαμβάνει τρία είδη πανετόνε: ένα με συνδυασμό από τρία είδη σοκολάτας, ένα με βερίκοκα και λευκή σοκολάτα και ένα με πλήρη επικάλυψη σοκολάτας. Υπάρχει όμως και ένα limited-edition πανετόνε, το οποίο είναι καλυμμένο με μαύρη σοκολάτα ενώ περιέχει γέμιση από βελούδινη λευκή σοκολάτα και κανέλλα.

…και στυλ: Εμπνευσμένο από το μοτίβο της συλλογής Giorgio Armani Prive, το λευκό κυλινδρικό μεταλλικό κουτί στην απόχρωση –mother of pearl- με το χρυσό logo,προσφέρει στη συνταγή εκείνη την πινελιά της haute couture, αποπνέοντας φινέτσα, πολυτέλεια και διαχρονικότητα ακριβώς όπως οι δημιουργίες του ιταλού σχεδιαστή.

Roberto Cavalli X Pasticceria Olivieri 1882

O ιταλικός οίκος μόδας συνεργάστηκε με το ζαχαροπλαστείο Olivieri, διάσημο και αξιοσέβαστο στον κόσμο της ζαχαροπλαστικής στην Ιταλία και με βαθιές ρίζες στην ιταλική παράδοση.

Γεύση: Με μαλακή και αρωματική ζύμη και χωρίς καθόλου συντηρητικά ή τεχνητά αρώματα είναι εμπλουτισμένο με ζαχαρωμένα κομματάκια πορτοκαλιού, σταφίδες και βανίλια.

…και στυλ: Το packaging της φετινής συνεργασίας αντανακλά το εντυπωσιακό και πολυτελές στυλ του Roberto Cavalli. To εκλεπτυσμένο μεταλλικό κουτί σε απόχρωση καφέ espresso, απεικονίζει το εμβληματικό print του σχεδιαστή «Ray of Gold» φυσικά σε χρυσή απόχρωση προσφέροντας μια έξτρα λαμπερή νότα.

Fornasetti X David Longoni

Για 5^η συνεχή χρονιά το Atelier Fornasetti, έρχεται ν’ αποτίσει φόρο τιμής στη Μιλανέζικη παράδοση, συνεργαζόμενο με έναν από τους διασημότερους αρτοποιούς τον David Longoni.

Γεύση: Η συνταγή περιέχει τα παραδοσιακά υλικά, όπως σταφίδες, ζαχαρωμένο πορτοκάλι και ξύσμα από κίτρο, τα οποία συνδυασμένα με κλωστές από σαφράν προσφέρουν μια μοναδική γεύση.

…και στυλ: To limited-edition κυλινδρικό κουτί που μοιάζει με κομψή καπελιέρα είναι κατασκευασμένο από ανάγλυφο χαρτί ενώ είναι διακοσμημένο με κάποια από τα πιο γνωστά μοτίβα του μιλανέζικου Atelier. Οι ζεστοί συνδυασμοί χρωμάτων θυμίζουν τοιχογραφίες της Πομπηίας ενώ στο καπάκι φιγουράρει ένας ανθρωπόμορφος Βασιλιάς Ήλιος, τον οποίο είχε σχεδιάσει σε ένα δίσκο ο Piero Fornasetti, τη δεκαετία του 1950.

Εtro X Aimo e Nadia

O γνωστός οίκος συνεργάστηκε με τους σταρ σεφ Alessandro Negrini και Fabio Pisani από το βραβευμένο με αστέρι Michelin εστιατόριο «Il Luogo Aimo e Nadia» στο Μιλάνο, για τη δημιουργία του φετινού πανετόνε.

Γεύση: Ακολούθησαν την κλασσική συνταγή με ζαχαρωμένα φρούτα, σταφίδες, βανίλια και αρώματα εσπεριδοειδών ενώ εφοδιάστηκαν αλεύρια από τους μύλους της Λουκάνια στη Νότια Ιταλία.

…και στυλ: To κομψό μεταλλικό κουτί με το σατινέ φινίρισμα είναι διακοσμημένο από τον κόσμο και το στυλ του Etro, με ξεχωριστά prints σε αποχρώσεις του μπλε, του χρυσού και του κίτρινου.