House-sitting: Επαγγελματίες φιλοξενούμενοι και άστεγοι σε επαύλεις

Μια μονοκατοικία με πισίνα στην εξοχή της Ουαλίας, ένα διαμέρισμα με θέα θάλασσα στην Ισπανία, ένα πέτρινο σπίτι στις Κυκλάδες ή μια καλύβα στην Κόστα Ρίκα. Οκ, δεν είναι ακριβώς  διακοπές, είναι house-sitting και πάει κάπως έτσι. Κάποιος σου εμπιστεύεται το σπίτι του για μέρες ή εβδομάδες, όσο θα λείπει για σκι στις Άλπεις ή για δουλειά στο εξωτερικό ή ό,τι. Εσύ οφείλεις να το καθαρίζεις  και να φροντίζεις τα φυτά του και τα ζωάκια του. Χρήματα δεν αλλάζουν χέρια, λογαριασμόυς όσο μένεις δεν πληρώνεις και, αν είσαι απο τους τυχερούς, σου αφήνουν και ένα γεμάτο ψυγείο. 

Και θα πεις, γιατί να βάλει κάποιος έναν ξένο στο σπίτι του; Συνήθως επειδή έχει σκυλάκια και γατάκια και δεν θέλει –ή, αν είναι πολλά δεν τον συμφέρει- να τα πάει σε πανσιόν ζώων. Ή μπορεί να έχει κότες. Σκαντζόχοιρους. Γαϊδουράκια, ποιος ξέρει; Και αυτά δεν τα δέχονται οι πανσιόν. Δεν είναι τυχαίο που το house-sitting εκτοξεύτηκε μετά την πανδημία. Ο κόσμος λαχταρούσε να ταξιδέψει. Επίσης ο κόσμος, πολύς κόσμος, όσο ήταν κλεισμένος στο σπίτι είχε αγοράσει ζωάκια για παρέα. Τώρα κάπου πρέπει να τα αφήσει.

Είναι και το άλλο, με έναν άνθρωπο στο σπίτι, ξέρεις ότι δεν θα ρημάξει. Κάποιος θα παίρνει την αλληλογραφία σου, θα ποτίζει τις γλάστρες, θα κάνει μια βασική συντήρηση –δεν θα γυρίσεις από τις Άλπεις να βρεις τα υδραυλικά σμπαράλια επειδή πάγωσε το νερό στους σωλήνες. Επίσης, ο καλός αυτός άνθρωπος θα λειτουργεί λίγο και σαν ασπίδα για τους επίδοξους διαρρήκτες. 

Ωραία, κι εσύ γιατί να πας να μείνεις στο σπίτι ενός ξένου; Επειδή είναι δωρεάν, βασικά. Κι εσύ είσαι ταξιδιάρα ψυχή και συγχρόνως ταπί, αλλά εδώ χρειάζεται μόνο τα αεροπορικά σου να εξασφαλίσεις και με κάποιο τρόπο, λες, θα το καταφέρεις. Α, και επειδή είναι πολύ απλό και εύκολο. Αρκεί να είσαι δεκαοχτώ χρονών. Μπαίνεις σε μία από τις σχετικές πλατφόρμες –βλέπε Trusted House Sitters, Mind my House, House Carers κλπ- και δημιουργείς ένα προφίλ ώστε να βλέπεις τις αγγελίες εκείνων που αναζητούν κάποιον σαν εσένα να τους φυλάξει το σπίτι. 

Οι πλατφόρμες ζητούν συνδρομή αλλά δεν ξεπερνά τα εκατό ευρώ τον χρόνο. Τόσα θα έδινες για μία μόνο διανυκτέρευση σε κάποιο AirbnB. Κι εδώ δεν μιλάμε για οποιοδήποτε AirBnB, κάποια από τα σπίτια είναι κυριολεκτικά απίστευτα –επαύλεις, κάστρα, ανεμόμυλοι, σκάφη στα κανάλια του Άμστερνταμ. Βέβαια αυτά, τα πιο εντυπωσιακά, γίνονται ανάρπαστα στη στιγμή. Ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος. Οπότε τι πρέπει να κάνεις; Να κάνεις το προφίλ σου όσο πιο ελκυστικό γίνεται. Να ποζάρεις χαμογελαστός ανάμεσα σε γατάκια, σκυλάκια και λουλουδάκια. Να γράψεις αναλυτικά και πειστικά όλα σου τα ατού. Το πόσο λατρεύεις τα ζώα και σε λατρεύουν κι αυτά, πόσο ταλέντο έχεις με την κηπουρική, πόσο σοβαρό, υπεύθυνο, αξιόπιστο χαρακτήρα έχεις και βέβαια πόσο τακτικός, -ψέματα, υποχόνδριος- είσαι σε θέματα καθαριότητας. 

Ναι μεν αλλά 
Ναι, μοιάζει λίγο σαν να περνάς από κριτική επιτροπή σε καλλιστεία. Αλλά πολλοί πιστεύουν ότι αξίζει.  Το house-sitting μπορείς να το κάνεις και μαζί με τα παιδιά σου, με κάποιον φίλο σου ή τον σύντροφό σου. Κάποιοι freelancers το βλέπουν σαν δωρεάν συγγραφικό retreat –χρόνο έχεις, ησυχία έχεις, οικογενειακές και κοινωνικές υποχρεώσεις δεν έχεις, μπορεί να τελειώσεις κι εκείνο το σενάριο που σέρνεις τόσο καιρό. Χωρίς τα έξοδα διαμονής, μπορείς να ταξιδεύεις δύο φορές περισσότερο –ή δύο φορές πιο μακριά. Γιατί να πληρώνεις ξενοδοχείο στο Ρέικιαβικ όταν μπορείς να φροντίζεις μια αγροικία κάπου στην Ισλανδία και να βλέπεις το Βόρειο Σέλας από τη μπανιέρα σου; 

Οκ, δεν είναι όλα τα σπίτια τόσο προνομιούχα. Τα περισσότερα είναι αστικά διαμερίσματα. Για να πετύχεις αυτά τα σούπερ εντυπωσιακά και χλιδάτα, πρέπει να χτίσεις οπλοστάσιο από πεντάστερες κριτικές. Και για να τις αποκτήσεις αυτές πρέπει να κοπιάσεις. Να επιστρέφει ο ιδιοκτήτης σε ένα σπίτι αστραφτερό και πεντακάθαρο, με λουλούδια στα βάζα και, ακόμη καλύτερα, μαγειρεμένο φαγητό στο ψυγείο. Ακόμη όμως κι αν τα κάνεις όλα αυτά, πάλι δεν είναι βέβαιο ότι θα σου βρεις μια βίλα στο Μπαλί. Διαλέγεις ένα από αυτά που προσφέρονται. Α, κι αν σου κάτσει η βίλα στο Μπαλί, πιθανότατα θα είναι την περίοδο των βροχών, τότε που οι ιδιοκτήτες έχουν φύγει για καλύτερα κλίματα. 

Και πάλι, ανέμελες διακοπές δεν το λες –έχεις την ευθύνη της ιδιοκτησίας. Αν σου πέσει κόκκινο κρασί στον καναπέ, θα τον πληρώσεις. Αν ξεχάσεις το γκάζι ανοιχτό και ανατιναχτεί όλο το σπίτι, πάλι θα το πληρώσεις. Ναι, παίρνεις μεγάλη ευθύνη και πρέπει να είσαι συνεπής. Αν συμφωνήσεις να κουρεύεις τέσσερα στρέματα κάθε πέντε μέρες, μην πεις «έλα μωρέ, και κάθε δεκαήμερο καλά είναι». Αν σου έχουν ζητήσει να σκουπίζεις καθημερινά τα φύλλα στην αυλή, πρέπει να το κάνεις, όσο μάταιο και απελπιστικά ανώφελο κι αν σου φαίνεται. Δουλειά...

Μετά είναι τα ζωάκια. Μπορεί καθήκον σου να είναι απλώς να ανοίγεις την πόρτα για να μπαινοβγαίνουν οι γάτες. Ή να βγάζεις βόλτα τέσσερα Λαμπραντόρ τρεις φορές τη μέρα. Ή, ακόμη, να ταϊζεις τις κότες και τις πάπιες. Κάποιοι, λέει, έπρεπε να αρμέγουν τις αγελάδες. Βέβαια, συνήθως σκυλάκια είναι. Αλλά τα σκυλάκια μαλώνουν και δαγκώνονται στη βόλτα, οι γάτες το σκάνε και τις αναζητάς σε ξένα μπαλκόνια και ταράτσες. Θα χρειαστεί ίσως να βγάλεις τσιμπούρια από το δέρμα τους και στάχυα από τα αυτιά τους, να προσέχεις μην τα τσιμπήσει κανένα φίδι, κι αν τα τσιμπήσει να τα πας στον κτηνίατρο. Έγκαιρα. Τρέχοντας. 

Ναι, μπορεί να γίνουν και στραβές. Οι house-sitters που είναι παλιές καραβάνες κάνουν συμφωνητικό με τον ιδιοκτήτη για τα απρόοπτα, του στέλνουν και μια λίστα με όλα όσα είναι –ή δεν είναι-  πρόθυμοι να προσφέρουν. Γιατί αν σηκωθείς και πας στη μαγευτική Τοσκάνη κι εκεί τα βρεις σκούρα –αλλιώς τα περίμενες- και το μετανιώσεις, δεν είναι ευγενικό ούτε ηθικό να τα παρατήσεις και να σηκωθείς να φύγεις. 

Κάποιος σε εμπιστεύτηκε, και καλό είναι να τιμήσεις αυτήν την εμπιστοσύνη. Άρα, θέλει ειλικρίνεια, κυρίως με τον εαυτό σου. Αν απαγορεύεται το κάπνισμα θα το σεβαστείς; Θα βγάζεις το σκυλάκι κάθε πρωί στις εφτάμισι -ακόμη κι αν βρέχει, ακόμη κι αν χιονίζει; Αν πρέπει να είσαι στο σπίτι κάθε βράδι πριν τις δέκα; Ναι, υπάρχουν περιορισμοί. Το δωρεάν, όπως ξέρουμε, έχει κι αυτό την τιμή του. 

Άστεγοι πολυτελείας 
Το ίντερνετ είναι γεμάτο θριαμβευτικά success stories από ανθρώπους που έκαναν το house-sitting τρόπο ζωής. Φουλ τάιμ τρόπο ζωής. Είναι, λέει, ένα νεαρό ζευγάρι από την Αγγλία που μια μέρα διαπίστωσε ότι ο λογαριασμός για το νοίκι δεν βγαίνει και είπαν να το δουν περιπέτεια. Έκτοτε, πηγαίνουν από (ξένο) σπίτι σε (ξένο) σπίτι κι έχουν γυρίσει δωρεάν τον μισό κόσμο. Είναι content creators για ονλάιν εταιρείες, οπότε το μόνο που χρειάζονται για να δουλέψουν είναι μια καλή σύνδεση.  Όταν ξεμένουν από house-sitting μένουν στο τροχόσπιτό τους. Δηλώνουν πανευτυχείς και δεν θέλουν να αλλάξουν τίποτα.

Μετά είναι ένας κύριος εξήντα χρονών που το ξεκίνησε όλο αυτό όταν πήρε διαζύγιο και βρέθηκε ξαφνικά χωρίς σπίτι –και χωρίς χρήματα. Τώρα έχει βγει η σύνταξή του, λέει, οπότε σκοπεύει να το συνεχίσει ως τα ογδόντα του. Και είναι και μια κυρία στα εβδομηνταπέντε της. Με τον άντρα της τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια έχουν ζήσει σχεδόν παντού –Σκωτία, Γαλλία, Αμερική, Ιταλία, Καναδά, Καραϊβική. 

Ακούγεται ξένοιαστο και μποέμ και περιπετειώδες όλο αυτό. Κάποιοι όμως ανησυχούν ότι πίσω του κρύβεται ένα μεγάλο πρόβλημα –το πρόβλημα στέγης. Άλλο να το κάνεις για το κέφι σου κι άλλο να το κάνεις επειδή δεν έχεις άλλη επιλογή. Άλλο να είναι τρόπος ζωής και άλλο να είναι τρόπος επιβίωσης σε έναν κόσμο που ακριβαίνει απελπιστά. Γιατί στη δεύτερη περίπτωση δεν είσαι ωραίος και περιπετειώδης τύπος, είσαι κρυφο-άστεγος. 

Στις παραπάνω ιστορίες πάντως ο κοινός παρονομαστής είναι η ανάγκη –ο μισθός που δεν φτάνει για το νοίκι. Σ΄αυτό το σημείο, πολλοί αποφασίζουν να επιστρέψουν στο πατρικό τους. Κάποιοι βάζουν τα απαραίτητα σε μια βαλίτσα και αναζητούν δωρεάν φιλοξενία. Να τους πούμε νομάδες; Επαγγελματίες φιλοξενούμενους; Και ανάμεσα στα house-sitting τι κάνουν; Βολεύονται, λέει, σε σπίτια φίλων, στους γονείς, σε φτηνά ξενοδοχεία. 

Αν σου φαίνεται δελεαστικό, σκέψου το ξανά. Ακόμη και σαν επαγγελματίας φιλοξενούμενος, πρέπει να έχει κάποια έσοδα για να ζήσεις. Αυτό σημαίνει να βρεις δουλειά που θα μπορείς να την κουβαλάς μαζί σου, που γίνεται δηλαδή μέσω ίντερνετ. Επίσης, φεύγοντας, αφήνεις πίσω σου τα υπάρχοντά σου, όποια κι αν είναι, τη ζωή που έχεις χτίσει, τους δικούς σου, τους φίλους σου, τις όποιες επαγγελματικές ευκαιρίες θα μπορούσαν να προκύψουν αν έμενες σπίτι σου –λέμε τώρα- και πάνω απ΄όλα την αίσθηση ασφάλειας. 

Και είναι κι άλλα. Νοσταλγία για το σπίτι, απανωτές μετακινήσεις και μετακομίσεις, ακυρώσεις της τελευταίας στιγμής, σπίτια που δεν θα σου αρέσουν αλλά θα υποστείς, κατοικίδια κακομαθημένα που δεν αντέχεις αλλά επίσης θα υποστείς. Βέβαια, από την άλλη, είσαι άστεγος και μένεις σε παλάτια. Λαθραία, ναι. Αλλά κι αυτό δεν είναι λίγο. 

Δεν είναι εύκολη εξίσωση. Εγώ δεν θα βιαζόμουν να πουλήσω τα υπάρχοντά μου και να φύγω. Για διακοπές, ναι, θα το έκανα και θα το πρότεινα κιόλας. Ακόμη κι αν δεν σου αρέσει τελικά, σου δίνει μια ευκαιρία –να μάθεις να δείχνεις εμπιστοσύνη. Και να σέβεσαι την εμπιστοσύνη που σου δείχνουν.