Womanosphere: H τάση που επαναφέρει τον παραδοσιακό ρόλο της γυναίκας και προκαλεί συζήτηση

Στα social media του 2025, η γυναίκα που «έχει βρει την ισορροπία της» φαίνεται να μην κρατά υπολογιστή, ούτε να μιλά για καριέρα. Φορά μεταξωτή ρόμπα – συνήθως ροζ παστέλ, φτιάχνει πρωινό και μιλά για «θηλυκή ενέργεια» και «ηρεμία στο σπίτι». Τα hashtags #tradwife, #softlife και #feminineenergy συγκεντρώνουν εκατομμύρια προβολές. Έτσι γεννήθηκε αυτό που τα διεθνή μέσα ονομάζουν womanosphere, ένα διαδικτυακό οικοσύστημα που παρουσιάζει την επιστροφή στις παραδοσιακές αξίες ως αισθητική επιλογή.

Μια παλιά αφήγηση δοσμένη με νέα αισθητική

Η womanosphere μοιάζει με έναν «γυναικείο καθρέφτη» της manosphere, της ανδρικής συντηρητικής σφαίρας που εδώ και χρόνια ανακυκλώνει τα ίδια πρότυπα. Η διαφορά είναι ότι στη γυναικεία εκδοχή ο συντηρητισμός δεν εμφανίζεται ωμός ή συγκρουσιακός: ντύνεται με απαλότητα, vintage αισθητική, παστελ χρώματα και μια ατμόσφαιρα «ηρεμίας».

Όπως έχει σχολιάσει η Guardian, είναι «ο πιο καλαίσθητος τρόπος να πεις στις γυναίκες να μείνουν στη θέση τους». Κι αυτό ακριβώς καθιστά το φαινόμενο πιο περίπλοκο: η παλιά αφήγηση επιστρέφει, αλλά με τρόπο που δεν μοιάζει επικίνδυνος με την πρώτη ματιά, αλλά μοιάζει όμορφος.

Γιατί εμφανίζεται τώρα;

Η χρονική συγκυρία της ανόδου του δεν είναι τυχαία. Μετά από μια δεκαετία πίεσης για αυτοβελτίωση, επιτυχία, ανεξαρτησία και “girlboss” νοοτροπία, πολλές γυναίκες δηλώνουν κουρασμένες. Η κουλτούρα του «να τα προλαβαίνεις όλα» μετατράπηκε σε μια νέα μορφή εξουθένωσης και η επιτυχία έγινε υποχρέωση.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, η womanosphere εμφανίζεται σχεδόν σαν παρηγορητικό μήνυμα: ξεκουράσου, απλοποίησε, ηρέμησε. Το να θέλεις να αναπνεύσεις είναι απολύτως φυσιολογικό. Μόνο που η προτεινόμενη «λύση» μοιάζει επικίνδυνα με εκείνον τον ρόλο που οι γυναίκες προσπάθησαν επί δεκαετίες να ξεπεράσουν: τη γυναίκα πίσω στο σπίτι. Κι εδώ βρίσκεται ο πυρήνας της ανησυχίας: η κόπωση γίνεται το έδαφος πάνω στο οποίο ξαναφυτρώνουν παλιοί, περιοριστικοί ρόλοι.

Όταν η ηρεμία στο σπίτι γίνεται αφήγηση

Το πρόβλημα δεν είναι ότι κάποιες γυναίκες επιλέγουν συνειδητά μια πιο παραδοσιακή ζωή. Αυτό συνέβαινε από πάντα και θα συμβαίνει πάντα- και καλώς. Το πρόβλημα είναι ο τρόπος που το φαινόμενο παρουσιάζεται: ως η «φυσική», «αυθεντική» ή «πιο γνήσια» εκδοχή της γυναικείας ταυτότητας.

Η αισθητική των παστέλ φίλτρων συνοδεύεται από μηνύματα για «θηλυκή αρμονία», «ήρεμο σπίτι» και «πίστη στη φύση μας». Έτσι, δεν έχουμε απλώς μια τάση του TikTok, έχουμε μια αφήγηση που κρύβει κανονισμούς και τους παρουσιάζει ως αυτοφροντίδα. Η ιδεολογία δεν εκφράζεται ρητά αλλά μέσα από εικόνες. Δεν διατυπώνεται ως κανόνας, αλλά ως wellness. Και όταν κάτι παρουσιάζεται ως ευεξία, γίνεται πολύ πιο δύσκολο να αμφισβητηθεί.

Η επιστροφή του γνώριμου και γιατί δεν είναι αθώα

Σε περιόδους οικονομικής πίεσης, αβεβαιότητας και συλλογικής εξάντλησης, οι άνθρωποι στρέφονται συχνά σε οικεία πλαίσια. Το γνώριμο μοιάζει ασφαλές. Έτσι, ο παραδοσιακός ρόλος της γυναίκας επιστρέφει όχι ως «πισωγύρισμα», αλλά ως καταφύγιο.

Η οικειότητα ενός ρόλου, όμως, δεν τον κάνει λιγότερο περιοριστικό. Η άνεση δεν τον κάνει προοδευτικό. Και η αισθητική του δεν τον κάνει λιγότερο κανονιστικό. Το γεγονός ότι αυτό το αφήγημα έρχεται ντυμένο με ροζ σατέν, καθιστά την επιστροφή του πιο πειστική και άρα πιο δύσκολη να εντοπιστεί.

Ένα σύμπτωμα εποχής- και μια συζήτηση που πρέπει να γίνει

Η womanosphere δεν είναι μια απλή μόδα του TikTok, είναι καθρέφτης της εποχής: των φόβων, της κόπωσης, της ανάγκης για παύση. Το ζήτημα δεν είναι να κριθούν όσες επιλέγουν έναν πιο παραδοσιακό τρόπο ζωής. Το ζήτημα είναι να δούμε καθαρά πότε μια αισθητική γίνεται αφήγηση, πότε μια αφήγηση γίνεται κανονιστική και πότε η κόπωση μετατρέπεται σε εργαλείο επιστροφής σε ρόλους που κάποτε παλέψαμε να εγκαταλείψουμε.

Κι ίσως αυτό να είναι το πιο ανησυχητικό στοιχείο της womanosphere: ότι δεν μοιάζει επικίνδυνη. Μοιάζει όμορφη. Και ιστορικά, οι πιο γοητευτικές επιστροφές ήταν πάντα οι πιο δύσκολες να εντοπιστούν.