Εργαζόμενα κορίτσια διαρκώς σε περιπέτειες

Σακάκια με ογκώδεις βάτες φορούσε η Μέλανι Γκρίφιθ στην ταινία του’98 «Εργαζόμενο κορίτσι». Για να εκπέμπει αυτοπεποίθηση και δύναμη σε ένα εργασιακό περιβάλλον στο οποίο κυριαρχούσαν οι άνδρες. Το κοστούμι εξουσίας, σε ανδρική γραμμή με θηλυκό φινίρισμα, ήταν το απόλυτο σύνολο της γκαρνταρόμπας της. Όσο αυξανόταν  η αποφασιστικότητα της Τες, της ηρωίδας, τόσο μεγάλωναν οι ώμοι στα σακάκια. Σακάκια αυστηρά σεταρισμένα με φούστα ή παντελόνι. Για να νιώθει πιο επιβλητική, λίγο πριν μπει στο γραφείο, έβγαζε τα λευκά σνίκερς και σκαρφάλωνε στα  άβολα –για τη διαδρομή σπίτι-μετρό-δουλειά και το αντίστροφο– «τακούνια εξουσίας». Ψήλωνε. 

 Η γυναίκα εξακολουθεί να κρίνεται για το ντύσιμό της, τα νιάτα της, τις ρυτίδες της, τα μπότοξ της, το σώμα της. Και το μυαλό της;

Έχουν περάσει είκοσι χρόνια από την ταινία και το κοστούμι εξουσίας εξακολουθεί να δηλώνει δυναμισμό. Και φορμαλισμό. Και τι σημαίνει αυτό; Έχει άραγε τόσο μεγάλη σημασία πώς σε βλέπουν οι άλλοι; Πόσο πρέπει να καμουφλάρεις την ουσία της ταυτότητας σου, τη γυναικεία σου υπόσταση;  Ο εργασιακός χώρος περνάει από κόσκινο τη γυναίκα; 

100%. Και η γυναίκα εξακολουθεί να κρίνεται για το ντύσιμό της, τα νιάτα της, τις ρυτίδες της, τα μπότοξ της, το σώμα της. Και το μυαλό της; Το σεξιστικό βλέμμα πέφτει πάνω στις γυναίκες σαν προβολέας. Όπου κι αν βρίσκονται. Υπάρχουν κοπέλες που θα ήθελαν να φορούν στη δουλειά εμπριμέ ροζ φορεματάκια και να τις παίρνουν στα σοβαρά. Να φορούν μίνι  και να μην τους γίνεται παρατήρηση για αυτό. Από μεγαλύτερους σε ηλικία συναδέλφους τους, άνδρες-γυναίκες, δεν έχει σημασία. Και μερικά ακόμα. Για να ακουστείς σε συσκέψεις πρέπει να μιλάς πιο δυνατά, όσο νεότερη είσαι, με περισσότερη ένταση και δεν είναι λίγες οι φορές που θα πρέπει να υπερασπίζεσαι προσωπικά όρια σε καθημερινή βάση (όχι ότι το τελευταίο δεν ισχύει και για τους άνδρες). Θα μου πεις, κρίση έχουμε, με αυτά θα ασχολούμαστε; Είναι κι αυτά κομμάτι της καθημερινότητας και επηρεάζουν την ποιότητα ζωής του καθενός και της καθεμιάς. Είναι αυτή η τάση. Όταν όλα πίσω σου καταρρέουν σαν σκηνικό δυστοπικής ταινίας, τότε επικεντρώνεσαι στα ενσταντανέ της κάθε μέρας και τους δίνεις μεγαλύτερες διαστάσεις. 

Τι να κάνουν τα εργαζόμενα κορίτσια; Εντάξει, το φόρεσαν το ταγιέρ και το κοστούμι. Και μετά; Το επόμενο πιάτο είναι πιο γκουρμέ. Ακολουθεί η γλώσσα του σώματος! Βέβαια. Ποτέ μαζεμένες, σκυφτές σαν κουβάρι. Ποτέ το χέρι στον αυχένα, ακόμα κι αν πονάτε. Δείχνει αδυναμία. Ποια άλλα «ποτέ» ακολουθούν; Αφήστε κατά μέρους το κινητό. Δεν θα σας σώσει να το κοιτάτε. Χαλαρώστε και τολμήστε να απλωθείτε. Δείξτε ποια είναι η βασίλισσα. Ανοίξτε...

Χαμογελάμε όταν είμαστε ευτυχισμένοι. Ακόμα κι αν χαμογελάσουμε προσποιητά και στημένα, πάλι νιώθουμε καλύτερα. Ακόμα κι αυτό το προσποιητό χαμόγελο μας κάνει να νιώθουμε καλύτερα. Τι γίνεται με την εξουσία; Ακόμα και όταν δεν νιώθετε πραγματικά ισχυροί, δεν έχετε αυτοπεποίθηση, νιώθετε αδύναμοι, λιγάκι «μυρμηγκάκια», προσποιηθείτε. Μια, δυο, τρεις, στο τέλος θα το πιστέψετε. Θα βρυχάστε σαν λιοντάρια. «If you fake it, you can make it». Αυτό το λέει η  κοινωνική ψυχολόγος Ammy Cuddy στην εξαιρετικά διαφωτιστική ομιλία της στο TEDGlobal 2012. «Η γλώσσα του σώματος επηρεάζει το πώς μας βλέπουν οι άλλοι, αλλά μπορεί επίσης να αλλάζει και τον τρόπο που βλέπουμε οι ίδιοι τον εαυτό μας» λέει.

Πού καταλήγει η Cuddy; Στο power posing (δίνει και δείχνει παραδείγματα στο video). Δηλαδή στις στάσεις δύναμης –το να στεκόμαστε σε μια πόζα αυτοπεποίθησης, ακόμη κι όταν δεν νιώθουμε εμπιστοσύνη στις δυνάμεις μας– μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα τεστοστερόνης και κορτιζόλης στον εγκέφαλο και μπορεί να έχει αντίκτυπο στις πιθανότητες επιτυχίας μας. Μην ξεχνάτε και το κοστούμι...