Opinion

Η Κυριακίλα θα σε βρει όπου και να 'σαι

Η κατάθλιψη της Κυριακής, τα Στρουμφάκια και ο Μάλαμας

Αν η κάθε μέρα είναι ένα δώρο, θα ήθελα να μου πει κάποιος πού μπορώ να επιστρέψω την Κυριακή.

Ελάχιστα πράγματα βρίσκω να θαυμάσω σε μια Κυριακή. Είναι μια μέρα που αποπνέει τέτοια βαρεμάρα που καμιά ευτυχία δε μπορεί να την κάνει ευτυχισμένη, που καμιά διασκέδαση δε μπορεί να τη διασκεδάσει, που καμιά έκπληξη δε μπορεί να την κάνει αναπάντεχη, που κανένα φιλί δε μπορεί να σε κάνει να νιώσεις ασφάλεια. Είναι η μέρα που αμφιβάλλεις για κάθε «μου λείπεις» γιατί, αν ήταν αλήθεια, δε θα υπήρχε λόγος να ειπωθεί. Είναι η μέρα που νιώθεις πως δεν έχεις χώρο για τόσο κενό. Είναι η μέρα που πάντα σε θυμάμαι. Αν η κάθε μέρα είναι ένα δώρο, θα ήθελα να μου πει κάποιος πού μπορώ να επιστρέψω την Κυριακή.

Η μέρα που περπατάς στο δρόμο και βλέπεις παλιούς φίλους. Κρατάνε παιδιά. Κρατάς σοκολάτες. Είναι η μέρα που νοσταλγείς ό,τι δεν έζησες ποτέ. Η μέρα που οι χωρισμένοι πατεράδες πάνε τα παιδιά τους βόλτα προσπαθώντας να κερδίσουν όλο το χαμένο χρόνο – προσπαθείς και συ να κάνεις το ίδιο. Η μέρα του «αν» (όχι του Παπακαλιάτη), που αναρωτιέσαι πώς θα ήταν η ζωή σου αν τα είχες κάνει όλα διαφορετικά. Κυριακή πέθανε ο Λου Ριντ και η Ντόρις Λέσινγκ. Και μην ξεχνάμε και τη Ματωμένη Κυριακή του 1972 στην Ιρλανδία.

Αν το αισθάνεσαι και συ, να ξέρεις πως δεν είναι ιδέα σου και πως η κατάθλιψη της Κυριακής έχει οριστεί από τους επιστήμονες ως «κατάσταση». Στα αγγλικά λέγεται «Sunday night blues/syndrome». Ναι, αλήθεια. Δεν το λέω εγώ. Το λέει η επιστήμη. Έρευνες έχουν αποδείξει πως η Κυριακή είναι η λιγότερο ευτυχισμένη μέρα της εβδομάδας, πως 4 στους 10 νιώθουν άγχος και θλίψη, πως το 44% ζηλεύει τα Σαββατοκύριακα των συναδέλφων του όταν ακούει τα νέα τους τη Δευτέρα, το 75% δεν βγαίνει καν από το σπίτι, το 46% δεν θέλει να μιλάει σε άνθρωπο, πως στις 16.13 το απόγευμα της Κυριακής είναι το peak της κυριακάτικης κατάθλιψης.

Γιατί άραγε;

1) Γιατί έχεις συνηθίσει να ζεις σε μια συνεχή κίνηση, να είσαι υπερκινητικός και υπερδραστήριος και υπερανήσυχος και υπερτρελαμένος και όλα τα υπερ- τέλος πάντων (εκτός από υπερτασικός). Και αυτή η μέρα, που είναι κάτι σαν υποχρεωτική αργία για ανθρώπους που δεν έχουν τάσεις αργίας, σου προκαλεί μια βαθειά πλήξη, μια ανία σχεδόν υπερφυσική.

2) Γιατί είναι η μέρα χωρίς προσδοκίες. Και γιατί έχεις ανάγκη να εναποθέτεις τις ελπίδες σου στο αύριο και πάντα να περιμένεις κάτι. Γιατί την Παρασκευή περιμένεις το Σάββατο και το Σάββατο περιμένεις την Κυριακή. Την Κυριακή τι περιμένεις; Ούτε καν μια δευτεριάτικη ιστορία αγάπης, ούτε ένα νέο επεισόδια στα «Φιλαράκια», ούτε καν τίποτα. Υ.Γ. Η κυριακάτικη τρέλα εντείνεται εμφανώς και αναπόφευκτα αν δεν πετάς και τη σκούφια σου για την καθημερινή σου ρουτίνα: τη δουλειά σου, τις σπουδές σου, τη σχέση σου. Αλλά ακόμα και να μη συμβαίνει αυτό, πάλι είναι πιθανό η Κυριακίλα να σε βρει όπου και να ’σαι.

3) Γιατί η Παρασκευή σού καλλιεργεί υψηλές προσδοκίες για το Σαββατοκύριακο, όπως κάνουν οι γιορτινές μέρες για την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, όπως κάνεις μόνος σου στον εαυτό σου όταν έχεις κουτάκια στο μυαλό σου για τον τέλειο έρωτα. Και τίποτα δε μπορεί να ικανοποιήσει αυτές τις προσδοκίες.

4) Γιατί θεωρείς και συ –δικαιολογημένα– πως είναι μεγάλη αδικία η απόσταση από Δευτέρα ως Κυριακή να είναι 6 μέρες και από Κυριακή ως Δευτέρα μία μόλις . Μα γιατί δεν επαναστατούμε απέναντι σ’ αυτή την αδικία, τέλος πάντων;

5) Γιατί η Μελίνα μας έμαθε να λέμε «Ποτέ την Κυριακή» και εγώ αποφάσισα να το γενικεύσω. Και πάντα μου άρεσε να τραγουδάω τη «Συννεφιασμένη Κυριακή» με πόνο ψυχής.

Αν σου συμβαίνει και σένα, εντάξει μην πέσεις να πεθάνεις. Να θυμάσαι τα λόγια του Σωκράτη (του Μάλαμα εννοώ, φυσικά): «Δε θέλω να πικραίνεσαι τις Κυριακές τα βράδια. Χωρίς αυτή τη σκοτεινιά τα χρόνια μένουν άδεια». Τι; Δεν ξέρει ο Σωκράτης και ξέρεις εσύ;

Αν σε πιάνουν και σένα, λοιπόν, τα Sunday blues, δεν είσαι μόνος. Από όλους όσους έχω ακούσει να λένε την άποψή τους γι’ αυτή τη μέρα, μόνο τα Στρουμφάκια λένε ότι είναι η αγαπημένη τους.

Α! Και αυτό το «Κυριακή κοντή γιορτή». Πάντα με εκνεύριζε. Ίσως φταίει που είμαι κοντή, τι να πω.

Στα λιμάνια
την Κυριακή σαν κατεβούμε ν’ ανασάνουμε
βλέπουμε να φωτίζονται το λιόγερμα
σπασμένα ξύλα από ταξίδια που δεν τέλειωσαν
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ («Μυθιστόρημα», «Τα Ποιήματα»)

Με δυσκολία προχωράει η ζωή,
σαν άρρωστο απομεσήμερο,
σαν Κυριακή.
Όπως σ’ ένα μπαλκόνι ένα σκυλί
γαβγίζει από ανία.
ΧΡΙΣΤΟΣ ΛΑΣΚΑΡΗΣ («Ανία», από τη συλλογή του «Να τελειώνουμε», 1986)

Σ’ εσένα αφήνω τα ρούχα μου,
τα ποιήματά μου, τα παπούτσια μου.
Την Κυριακή να τα φοράς.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ («3 Χ 111 τρίστιχα», 1987)

Κύματα Κυριακής τα μάτια μου
Κύματα μοναξιάς τα χέρια μου
Τρίζουν από ύπνο αθώο
Τα δόντια μέσα στην καρδιά μου
ΜΙΛΤΟΣ ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ («Κυριακή», από τη συλλογή «Σφραγίδα ή η όγδοη σελήνη», 1964)

Την Κυριακή θα πάω στην εξοχή σαν να είμαι άλλος
Ικανοποιημένος με την ανωνυμία μου
Την Κυριακή θα είμαι χαρούμενος –αυτοί,αυτοί…
Κυριακή…
Σήμερα είναι η τέταρτη μέρα της εβδομάδας μα δεν είναι Κυριακή
Όχι Κυριακή
Ποτέ Κυριακή
Μα πάντα θα είναι κάποιος στην εξοχή την Κυριακή που μας έρχεται
Έτσι περνά η ζωή
Απαλή γι’ αυτόν που αισθάνεται
Περισσότερο ή λιγότερο γι’ αυτόν που σκέφτεται
Πάντα θα είναι κάποιος στην εξοχή την Κυριακή
Όχι την δική μας Κυριακή
Όχι την δική μου Κυριακή
Μα πάντα θα είναι άλλοι στην εξοχή και την Κυριακή!
ΦΕΡΝΑΝΤΟ ΠΕΣΣΟΑ «Την Κυριακή θα πάω»