Το κίνημα Me Τoo και η σημασία του

«Δεν θα τολμάμε ούτε να μιλήσουμε σε μια κοπέλα!» διαμαρτυρόντουσαν διάφοροι άντρες δεξιά-αριστερά όταν έσκασε το «κίνημα ΜΕ ΤΟΟ» – παρόλο που καθόλου δεν πειράζει να μιλάνε οι άντρες στις κοπέλες. Το θέμα είναι τι τους λένε. Και με ποιο τρόπο. Και τι κάνουνε στις κοπέλες, και κατά πόσον οι κοπέλες είναι πρόθυμες ή ντιπ για ντιπ απρόθυμες. Ακόμα κι αν οι κοπέλες είναι πρόθυμες για όλα (και γιατί όχι), αυτό δεν σημαίνει ότι η προθυμία τους πιάνει με τον κάθε πικραμένο: το ΔΕΝ ΣΕ ΚΑΝΩ ΚΕΦΙ είναι μεγάλη κουβέντα, και το ΟΧΙ ΜΕ ΣΕΝΑ ΑΠΟΚΛΕΙΕΤΑΙ, ακόμα μεγαλύτερη.

Απλώς δεν τις λαμβάνουν υπόψη τους όλοι οι άντρες… Και παρόλο που δεν αρχίζει εδώ το πρόβλημα, είναι η κορυφή του παγόβουνου.

Το «κίνημα ΜΕ ΤΟΟ» λοιπόν ξεκίνησε το 2006 στην Αμερική, όταν η Tarana Burke παρηγόρησε ένα 13χρονο κορίτσι που είχε κακοποιηθεί σεξουαλικά – («ήθελα να της πω "κι εγώ τα έχω περάσει αυτά"»). Η φράση ξεχάστηκε μέχρι το 2015 που το New York Times δημοσίευσε ένα κείμενο για τον Harvey Weinstein, ο οποίος ανακρίθηκε από την αστυνομία μετά από καταγγελία (για ανάρμοστη και προσβλητική συμπεριφορά) που υπέβαλλε το μοντέλο Ambra Gutierrez. Ο Harvey Weinstein αρνήθηκε τις κατηγορίες, η υπόθεση δεν προχώρησε σε δίκη τότε, αλλά άρχισαν να εμφανίζονται στα σόσιαλ μίντια αναφορές για τα τερτίπια του: εμφανιζόταν με νεγκλιζέ στα κάστινγκ, έταζε λαγούς με πετραχήλια στις ενζενύ προκειμένου να τις κρεβατώσει, τις απειλούσε ότι δεν θα βρουν ποτέ ρόλο, έβαζε χέρι, γενικά ήτανε μεγάλο γαϊδούρι. Ευτυχώς για όσες τον κατηγορούν –και δυστυχώς για τον ίδιο– έχει μια φάτσα που γράφει στο κούτελο «ανώμαλο τέρας», οπότε ελάχιστες από τις ηθοποιούς, μοντέλα, στιλίστριες, μακιγιέζ και γυναίκες της σόου μπίζνες χαρακτηρίστηκαν «αγάμητες τρελές» που τον κατηγορούσαν. Γιατί η στάνταρ αντιμετώπιση του θύματος σε υποθέσεις σεξουαλικής παρενόχλησης, είναι (να πεταχτεί) στον Καιάδα: πρόκειται για «αγάμητη» ή «τρελή», συχνά και τα δύο αντάμα.       

Το 2016 η ουκρανή δημοσιογράφος Anastasia Melnichenko έκανε ένα αντίστοιχο «ΜΕ ΤΟΟ» στα σόσιαλ μίντια της Ρωσίας κι έγινε σκοτωμός από την ανταπόκριση των γυναικών. Η παγκοσμιότητα όμως του «κινήματος» (το βάζω επίτηδες σε εισαγωγικά μέχρι να εξηγήσω), το «βαιράλιτι», ξεκίνησε το 2017 με ένα τουίτ της Alyssa Milano: «Αν έχετε παρενοχληθεί σεξουαλικά ή έχετε δεχθεί σεξουαλική επίθεση, γράψτε ΜΕ ΤΟΟ». Το τουίτ κυκλοφόρησε πάνω από 500.000 φορές σε 24 ώρες. Στο Φέισμπουκ είχε 12 εκατομμύρια ποστ(ς) στις πρώτες 24 ώρες. Αμέσως αμέσως εμφανίστηκαν κι άλλα χάσταγκ – το #myharveyweinstein για τις εκατοντάδες γυναίκες που στρίμωξε ο Harvey, αυτό το αστέρι, και το #whatwereyouwearing (=τι φορούσες όταν σου επιτέθηκαν) για τις γυναίκες που καλούνται να απαντήσουν σ’ αυτή τη σιχαμένη ερώτηση όταν καταγγέλλουν σεξουαλική παρενόχληση ή βιασμό. (Ότι και καλά, αν φορούσες κάτι προκλητικό, ήθελες και τα έπαθες – ο βιαστής δεν κατάφερε να αντισταθεί, ο καημένος...)

Όλα αυτά φαίνονται βαρετά και άχρηστες πληροφορίες αλλά δεν είναι, κι αν δεν το καταλάβουμε ΟΛΟΙ, οι κόρες κι οι εγγονές μας θα συνεχίσουν να παρενοχλούνται από αφεντικά και διευθυντές, ή να απολογούνται επειδή φορούσαν μίνι φούστα και κάποιος τους έβαλε χέρι, ή ακόμα χειρότερα, τις βίασε – θα συνεχίσουν να μη βρίσκουν το δίκιο τους. Με ρωτήσανε κάμποσες φορές όταν ξεκίνησε η ιστορία κατά πόσον παρενοχλήθηκα σεξουαλικά, ως νέα, και... η αλήθεια είναι ότι δεν ήμουν μέσα στο τάργκετ γκρουπ του παρενοχλητή. Δεν βρέθηκα ποτέ σε μαύρη απελπισία, να έχω τρελή ανάγκη αυτή ή την άλλη δουλειά για να ταΐσω τα παιδιά μου. Υπήρξα τυχερή: είμαι από σχετικά καλή οικογένεια, με υποστηρικτικό περιβάλλον (συγγενείς, φίλες, φίλους), με σχετικά καλή παιδεία. Υπήρξα τυχερή επίσης, επειδή οι άντρες για τους οποίους εργάστηκα δεν ήταν προβληματικοί. Ίσως υπήρξα τυχερή και που δεν ήμουν καμιά καλλονή, αλλά κυρίως, που δεν βρέθηκα τόσο στριμωγμένη, ή τόσο απελπισμένη.

Κι όμως κάποτε, όταν ήμουν 26, σκέφτηκα μια ωραία πρόταση για τηλεοπτική εκπομπή, και μπήκα σε γραφείο στελέχους καναλιού με καμάρι. Ο στέλεχος, γύρω στα 60, άρα παππούς μου εντελώς, μετά από συζήτηση, φλερτ (που δεν πήγε το μυαλό μου ότι ήτανε φλερτ, του μιλούσα στον πληθυντικό! Και ήτανε ΠΑΠΠΟΥΣ λέμε!) ο στέλεχος εντελώς ξαφνικά με άρπαξε και με φίλησε. Με γλώσσα. Πιο ΜΠΛΙΑΧ, πεθαίνεις. Έφυγα τρέχοντας, με φριχτή ταραχή. Δεν ξαναπήγα ποτέ μόνη μου με πρόταση ή με οτιδήποτε, στο συγκεκριμένο κανάλι, ή σε άλλο κανάλι από κει κι ύστερα, πάντα πήγαινα τις προτάσεις «σεταρισμένη» (=με συνεργάτες). Δεν κρεμόταν η επιβίωσή μου από τον παππού, κάποιος εξωτερικός παρατηρητής θα πει ότι, ντάξει ρε παιδί μου, δεν έκανε καμιά μεγάλη ζημιά, εκτός που ήθελα εμετό, και που ανατρίχιαζα όταν σκεφτόμουν τη σκηνή. Αλλά εξ αιτίας του σαλιάρη παππού άλλαξε ο τρόπος που έβλεπα τη δουλειά μου. Κατάλαβα ότι όσο είσαι νέα και νόστιμη, δεν μπαίνεις σε γραφεία στελεχών ποτέ ως σόλο αρκούδα. Ότι ένας παππούς δεν είναι απαραίτητα αυτό που δείχνει όταν έχει εξουσία. Ότι ακόμα και στα ΜΜΕ, ακόμα και στις σόου μπίζνες, που τις θεωρούσα «διαφορετικές δουλειές» μέσα στην αφέλειά μου, είσαι ασφαλής υπό συνθήκες, ως νεαρή γυναίκα. Ίσως και ως νεαρός άνδρας: καλό είναι να μην «τους» έχεις ανάγκη, και να το δείχνεις…

Πράγμα που δεν είναι πάντα εφικτό: αν είσαι άνεργη, έχεις κι ένα κουτσούβελο, είσαι μόνη/χωρισμένη, αν είσαι όλα αυτά ΚΑΙ νέα-νόστιμη… ο παππούς τρίβει τα χέρια του. Ακόμα κι αν δεν τον λένε Harvey κι αν δεν έχει φάτσα γουρουνέξ.

Τι είναι τελικά το ΜΕ ΤΟΟ; Κίνημα, εννοείται, αφού το υπογράφουν και το ακολουθούν χιλιάδες γυναίκες σε όλο τον κόσμο. Οι οποίες χιλιάδες γυναίκες, την έκαναν γαργάρα για πολλά χρόνια την σεξουαλική παρενόχληση, και πήραν το θάρρος, με την παγκοσμιότητα του ΜΕ ΤΟΟ, να πούνε επιτέλους τον πόνο τους. Με ανακούφιση, που δεν είναι μόνες, ούτε μόνες τους. Ο επόμενος Harvey θα το σκεφτεί πριν απλώσει το χεράκι του…

Αγόρια, συνεχίστε να μιλάτε στα κορίτσια, αλλά προσέχετε τι τους λέτε, μην είστε γαϊδούρια, και μην προσποιείστε ότι δεν καταλαβαίνετε. Κορίτσια, αν είστε νέες και νόστιμες, μην μπαίνετε σε γραφεία παππούδων-στελεχών, τουλάχιστον μέχρι να αλλάξουν ριζικά, και ουσιαστικά, τα πράγματα…

Υπόθεση Harvey Weinstein

Από το 1980-2915, πάνω από 100 γυναίκες κατέθεσαν ότι ο Harvey τις παρενόχλησε σεξουαλικά ή/και τις βίασε (οι βιασμοί ήταν 18 αποδεδειγμένοι μέχρι πριν λίγο καιρό, και γύρω στους 50 χωρίς επαρκή στοιχεία). Μεταξύ αυτών των γυναικών είναι οι Rose MacGowan, Asia Argento, Gwyneth Paltrow, Ashley Judd, Courtney Love, Rosanna Arquette, Angelina Jolie, Heather Graham, Lena Headey, Mira Sorvino, Anabella Sciorra, Anne Heche, Eva Green.

Ο Harvey απειλούσε όποια ενζενί δεν του καθότανε, ότι θα την έθαβε καλλιτεχνικά και δεν θα την άφηνε να ξαναδουλέψει πουθενά στο Χόλυγουντ.  

Ενώ η πρώτη γυναίκα που κινήθηκε εναντίον του κρίθηκε «ασταθής, ανεπαρκής και αναληθής», όταν άρχισαν να μαζεύονται οι κατηγορίες, και να ανεβαίνει ο αριθμός των γυναικών που κατέθεταν εναντίον του, επανα-εξετάζεται και η πρώτη, η Ambra Gutierrez. Η οποία μάλλον καλά τα έλεγε τελικά.

Οι δικηγόροι υπεράσπισης του Harvey άλλαξαν τρεις φορές – μπορεί και τέσσερεις ήδη, με τον ρυθμό που παραιτούνται.

Η δίκη του Harvey, για τους βιασμούς γυναικών για τους οποίους υπάρχουν επαρκή στοιχεία, αναβλήθηκε για τις 9 Σεπτεμβρίου. Πήρε όμως νέα αναβολή, για τον Ιανουάριο του 2020.