Κρίση μεγαλούτσικης ηλικίας

Έρχεται μία στιγμή στη ζωή σου που συνειδητοποιείς ότι δεν θα πας στο φεγγάρι ούτε θα εξερευνήσεις την ενδοχώρα της Τανζανίας. Αυτή η στιγμή λέγεται «κρίση ηλικίας» και όπως είχε πει ο Μαγιακόφσκι* πριν αυτοκτονήσει, «ο θάνατος είναι μια λύση που δεν συνιστώ».

Η Πατρίτσια Χάισμιθ** έγραψε κάποτε ότι «Η ζωή είναι σαν μια διαδρομή από το κέντρο του Λονδίνου ως το Αεροδρόμιο Χίθροου: μέχρι να βγεις από το κέντρο τα χιλιόμετρα κυλάνε αργά, χαζεύεις τον κόσμο, τα μαγαζιά, τις βιτρίνες, σε πιάνουν φανάρια, ανυπομονείς να φτάσεις. Μόλις αφήσεις πίσω σου την πόλη, στην εθνική, τα χιλιόμετρα τρέχουν σαν νερό, και πριν το καταλάβεις καλά-καλά, βρίσκεσαι στο αεροδρόμιο. Ορίστε που πλησιάζει η στιγμή της πτήσης σου».

Το είχα διαβάσει όταν ήμουν 25 και μου φάνηκε μπούρδα: σιγά που είναι έτσι, σκεφτόμουν (θα έχετε καταλάβει ότι το «κέντρο» αντιστοιχεί με την νεότητα του ανθρώπου ενώ η «εθνική» με τη μέση ή μεγαλύτερη ηλικία. Εάν χρειάζεστε διευκρίνιση όσον αφορά την αντιστοιχία της «πτήσης», σόρι αλλά έχουμε και δουλειές).

Πράγματι, όσο βρίσκεσαι στο «κέντρπ» αισθάνεσαι ότι ο χρόνος είναι ατελείωτος, ότι απλώνεται μπροστά σου σαν τη σαχάρα, κι ότι οι δυνατότητες που προσφέρει είναι ανεξάντλητες. Ποτέ δεν λες στα 25-29 σου «πω-πω, τι γρήγορα που πέρασαν τα χρόνια από την εποχή που ήμουνα 11 χρονών!» - γιατί τα χρόνια πέρασαν αργά, με σχολεία, έρωτες, φιλίες, πανεπιστήμια, περιστασιακές δουλειές, χαζογκομενιλίκια και χαζοξενύχτια. Είχες ένα σκασμό πράγματα να ανακαλύψεις: τη σεξουαλικότητά σου, μόνος ή/και με άλλο κόσμο, τον έρωτα, την ερωτική απογοήτευση, την πίστη και αμέσως μετά την απιστία, την ελπίδα και ταυτόχρονα την απελπισία, τα drugs, τα πάρτι, τη ροκ και μετά την ποπ μουσική, την αξία και τη μηδαμινότητα της φιλίας, τη μοναξιά, την παρέα, τις εκδρομές με drugs και άνευ, τις ξένες χώρες, την λογοτεχνία, τα κόμιξ, τον κινηματογράφο, την Ελλάδα, την απώλεια, τους εργασιακούς χώρους, τις επαγγελματικές αρπαχτές και τις ανεργίες, τις υψηλές φιλοδοξίες και τις συζητήσεις για μεγάλα όνειρα. Μεταξύ άλλων.

Στα 25-29 σου, και χωρίς να βάλουμε τον κορωνοιό στην παράμετρο, κοιμάσαι σε κάμπινγκ, σε παραλίες με σλίπινγκ-μπαγκ και σε καναπέδες φίλων χωρίς δεύτερη σκέψη. Η έννοια της «ταλαιπωρίας» δεν υφίσταται, όχι μόνον επειδή αντέχεις και επειδή όλα είναι φρέσκα μαζί κι εσύ, αλλά επειδή πιστεύεις ότι στο μέλλον θα είναι απείρως καλύτερα. Στο μέλλον θα κερδίζεις Πούλιτζερ, θα βγάζεις ευρώ από τα αυτιά, θα κοιμάσαι σε πολυτελή κρεβάτια σε πολυτελέστερα δωμάτια, οι φίλοι σου θα έχουν ξενώνες και εξοχικά με πισίνες, και εσύ θα μπορείς άνετα να πληρώνεις ιδιωτικά τζετ, ή/και ερωτικούς συντρόφους για να σου πλέκουν κοτσιδάκια (ο καθένας με τις φιλοδοξίες του…)

Στα 40-45, λοιπόν, και πάλι παραβλέποντας τον κορωνοιό για να κάνουμε δουλίτσα μας, μένεις επιτέλους σε ένα ξενοδοχείο της προκοπής που σερβίρει πρωινό όλη μέρα, ανακαλύπτεις στο πατάρι ένα βρωμερό σλίπινγκ-μπαγκ και το ξεφορτώνεσαι, δεν διανοείσαι να φας τσιπς για δείπνο και όσοι φίλοι σου παίρνουν ακόμα ντραγκς ή έχουν συγχωρεθεί ή σου φαίνονται γελοίοι. Αγοράζεις σαλόνι, αμάξι, ποδήλατο, ένα παπούτσι της προκοπής. Κάπως σαν να υποψιάζεσαι ότι δεν θα εξερευνήσεις την Τανζανία, δεν θα κοιμηθείς κάτω από έναστρο ουρανό σε έρημο μαζί με Αμπορίτζινις, δεν θα μπεις σε διαστημόπλοιο και δεν θα παίξεις στην Άρσεναλ (αν είσαι άντρας). Αν είσαι γυναίκα, επίσης υποψιάζεσαι τα ίδια, με τη διαφορά ότι αν έλεγες μικρή ότι θα κάνεις τέσσερα παιδιά π.χ., έχεις ένα, δύο ή κανένα, καταλαβαίνεις ότι τα ωάριά σου είναι αφηρημένα, επομένως μάλλον δεν πας για πολύτεκνη.

Στα 55-60, ξανά λοιπόν, έχεις μείνει σε καλά ξενοδοχεία και τα έχεις ξεχάσει, έχεις φάει σε καλά εστιατόρια, έχεις πάει με τους/τις καλύτερους/ες γκόμενους/ες, δουλεύεις ή ψάχνεις για δουλειά ή κλαίγεσαι στα τηλέφωνα που δεν υπάρχουν δουλειές, οι Αμπορίτζινις βαρέθηκαν να σε περιμένουν και βρίσκεις ΠΟΛΥ κουραστικό το ταξίδι με αεροπλάνο. Και με αυτοκίνητο και με τρένο επίσης είναι ξεπάτωμα. Συνειδητοποιείς με αρκετή χρονοχρέωση πως ό,τι ήταν να κάνεις από παλαβομάρα στη ζωή σου το έχεις κάνει – και αν δεν το έκανες, μαλακία σου. Άφησες τον/την Α για τον/τη Β με σπαραγμό-και-καλά ψυχής επειδή ο/η Β έκανε καλύτερο σεξ/παστίτσιο, παράτησες τη Γ δουλειά για τη Δ λόγω φράγκων/προοπτικών/βολικότητας, δεν βλέπεις συχνά τους φίλους σου επειδή δεν έχετε όρεξη να τρέχετε κι ένα διαστημόπλοιο για να φτάσει στα όρια του Γαλαξία με τη μέγιστη ταχύτητα των 17.500 μέτρων την ώρα θέλει 29 χρόνια, επομένως δεν προλαβαίνεις να δεις τη Γαλαξιακή Αυτοκρατορία από κοντά. Αν δεν έγινες εκατομμυριούχος, οι πιθανότητές σου να γίνεις από δω και πέρα μειώνονται στο 1%, όπως και οι πιθανότητές σου να κάνεις παιδί. Μπορεί να μη βρίσκεσαι στο αεροδρόμιο, αλλά πας προς τα εκεί, και λόγω Εθνικής, καταπίνεις τα χιλιόμετρα σαν νεράκι…

Το χειρότερο δεν είναι, στα 60-65 σου, ότι δεν μπορείς πια να κάνεις σπαγγάτο, σε χαλάει δηλαδή αλλά δεν χάνεις και τον ύπνο σου για το βρωμο-σπαγγάτο, που δεν είναι και το μόνο απλησίαστο. Το χειρότερο είναι ότι αν προσέχεις, αν είσαι άτομο που παρακολουθείς προσεκτικά τι γίνεται γύρω σου, δεν πιστεύεις πια στους ανθρώπους, στο μέλλον, στα όνειρα και στα παραμύθια. Είσαι μπλαζέ κι αυτό το μπλαζεδιλίκι είναι που σε κάνει να αισθάνεσαι την Κρίση Μεγάλης/Μέσης Ηλικίας στο δόξα πατρί.

Ούτε Τανζανίες ούτε διαστημόπλοια, ούτε ροκ/ποπ συγκροτήματα (που θα στήναμε), σενάρια στο Χόλιγουντ (που θα πουλάγαμε), Υψηλή Κουζίνα (που θα μαθαίναμε) και χλιδάτα πάρτι σε κότερα (όπου θα αστράφταμε), είναι περασμένα μεγαλεία αν είσαι τυχερός/ή, ή άλλου παππά ευαγγέλιο, κατηγορίας «τι λες τώρα;». Τα παιδιά σου σε θεωρούν δεινόσαυρο, έχεις μέχρι εγγόνια -και πάλι αν είσαι τυχερό άτομο- και οι πιτσιρίκες λένε με αμήχανο χαμόγελο, «μια χαρά φαίνεΣΤΕ», εννοώντας «για την ηλικία ΣΑΣ» ή και «που ΖΕΙΤΕ ακόμα, μπαμπόγρια».

Άρα, αν είσαι αλλού ξημερωμένος και παράλληλα πιο χάπι, είναι επειδή δεν πολύ-προσέχεις τι γίνεται γύρω σου. Η κρίση μεγάλης ηλικίας δεν σε αγγίζει επειδή ζεις στην κοσμάρα σου – ή επειδή όντως κάνεις ακόμα σπαγγάτο. Πες το μας κι αυτό.

Μπορεί η Τανζανία να περιμένει όταν θα έχει γίνει μπουχός ο κορωνοιός, στα 70 μας – δεν έχει να πάει αλλού, ειδικά η Τανζανία. Αν και, επιτυχία από μια ηλικία και μετά είναι να φτάνεις ως τη Σαλονίκη σε καλή κατάσταση, με φρέσκια μπουγάτσα... την οποία φτιάχνουν τέλεια και στην Καλλιθέα.

Οι μικρές αλλά και οι καλύτερες χαρές της ζωής είναι τελικά όσες παραμένουν προσβάσιμες, καθώς πλησιάζεις λάου-λάου στο (μεταφορικό) αεροδρόμιο…

---

* Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι (19/7/1893-1930) τεράστιος Ρώσος ποιητής και συγγραφέας με σπουδαίο ποιητικό έργο. Αυτοκτόνησε με μια σφαίρα στο στήθος στα 36. Η σφαίρα δεν αντιστοιχούσε στο όπλο στο χέρι του, και ο αστυνομικός επιθεωρητής που διεξήγαγε την έρευνα για το θάνατό του δολοφονήθηκε δέκα μέρες αργότερα. Ο θάνατός του εξακολουθεί να αποτελεί μυστήριο.

** Πατρίσια Χάισμιθ (19/1/1921-1995), διάσημη Αμερικανίδα συγγραφέας αστυνομικών, αρκετά από τα οποία έγιναν πετυχημένες ταινίες. Προτιμούσε την συντροφιά των ζώων από αυτή των ανθρώπων, ήταν η πρώτη ανοιχτά λεσβία προσωπικότητα των γραμμάτων μετά την Σαπφώ, και έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής της στην Ελβετία.