Ριάνα ημίγυμνη και έγκυος

Από την πρώτη στιγμή που η Ριάνα ανακοίνωσε την εγκυμοσύνή της, τον Ιανουάριο που μας πέρασε, η διεθνούς φήμης τραγουδίστρια, ηθοποιός και σχεδιάστρια μόδας δεν απαθανατίστηκε ούτε με τζιν εγκυμοσύνης ούτε με φαρδιά φορέματα. Ντύθηκε σαν να γδύθηκε. Είτε η γυμνή κοιλιά ήταν στην πρωτοκαθεδρία, είτε καλυπτόταν από διαφάνειες και κρόσσια, είτε τονιζόταν από ένα ανύπαρκτο σορτσάκι κι ένα σουτιενάκι. Η Ριάνα-έγκυος επανακαθορίζει τα ρούχα εγκυμοσύνης και κάνει rebranding στον τρόπο που ντύνονται οι γυναίκες, οι οποίες περιμένουν παιδί. Σε «ενδιαφέρουσα» με μια πολύ ενδιαφέρουσα γκαρνταρόμπα. Η Ριάνα δεν φόρεσε μόνο «καυτά ρούχα» ούτε επιδίωξε να κάνει fashion statement. Το πήγε και εξακολουθεί να το πηγαίνει πιο μακριά.

Κάνει μια «εντελώς παραβατική και άκρως πολιτική δήλωση», λέει η Λίζα Τσαλίκη, καθηγήτρια στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Η κυρία Τσαλίκη, εκτός από τις δηλώσεις της, τις οποίες καταγράφουν οι New York Times, μελέτησε στο διδακτορικό της τον ρόλο της ελληνικής τηλεόρασης στην κατασκευή εθνικής ταυτότητας (εξαιρετικά ενδιαφέρον). Πριν η Ριάνα ντυθεί γδυνόμενη σπάζοντας τα στερεότυπα, προηγήθηκε η Ντέμι Μουρ το 1991 στο εξώφυλλο του Vanity Fair, γυμνή και σε πολύ προχωρημένη εγκυμοσύνη. Για να ακολουθήσουν γυμνές και εγκυμονούσες οι Σίντι Κρόφορντ στο W, Μπρίτνεϊ Σπίαρς στο Harper’s Bazaar το 2006 και Σερίνα Ουίλιαμς στο Vanity Fair τo 2017. Την ίδια χρονιά, και η έγκυος Μπιγιονσέ έκανε φωτογράφιση με αναγεννησιακές αναφορές.

Τι συμβαίνει με την περίφημη κοιλίτσα της εγκυμοσύνης, με την οποία έχουν φωτογραφηθεί ουκ ολίγες διασημότητες, μεταξύ αυτών και η Κιάρα Φεράνι; Από την κουλτούρα των διασημοτήτων παίρνουμε όλο και περισσότερα καταναλωτικά και συμπεριφορικά στοιχεία. Και προκύπτει και το εξής, αυτό που ονομάζει η κυρία Τσαλίκη «αισθητοποίηση του σώματος και παρακολούθηση της γυναικείας μέσης» στην πλατφόρμα σύγχρονης πολιτικής. 

Σε τελική ανάλυση, λέει η Ρενέ Αν Κρέιμερ, αναπληρώτρια καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Drake και συγγραφέας του «Pregnant With the Stars: Watching and Wanting the Celebrity Baby Bump», «ζούμε σε μια εποχή όπου πολλοί άνθρωποι της Ακροδεξιάς και ακόμα και της επικρατούσας Δεξιάς προμοτάρουν πολιτικές, οι οποίες αμφισβητούν τη συνεχιζόμενη αυτονομία ατόμων που ταυτίζονται με γυναίκες σχετικά με το σώμα τους, τη ζωή τους και την ικανότητα λήψης αποφάσεων».

Όλες οι ενδυματολογικές επιλογές της Ριάνα, κυρίως διαφάνειες και τούλια, όπως το μαύρο φόρεμα που φόρεσε στην επίδειξη του Dior τον Μάρτιο, αποκαλύπτουν τη φουσκωμένη της κοιλιά. Γυρνάει την πλάτη στα παραδοσιακά ρούχα για εγκύους.  

«Είναι σαν να λέει “είμαι ακόμα άνθρωπος, είμαι εγώ”» λέει η κυρία Κρέιμερ. Ότι μπορεί να είναι «αυτόνομη, ισχυρή, να είναι ο εαυτός της». Συσχετίζει το δικαίωμα να ντύνεται όπως της αρέσει με αναφαίρετα συνταγματικά δικαιώματα. «Είναι μια κίνηση ριζοσπαστική». Η ίδια η ΡιΡι χαρακτηρίζει το στιλ της εγκυμοσύνης της επαναστατικό. Η επανάσταση της Ριάνα μέσα από τα ρούχα για μέλλουσες μαμάδες είναι κάτι αναπάντεχο. Μπορεί κάποιοι να αποθέωσαν, άλλοι να μειδίασαν, υπήρξαν όμως και αυτοί που μίλησαν για γελοιότητες και εξέφρασαν την άποψη ότι κάπου πρέπει να υπάρχει κι ένα όριο. Πρέπει όμως; Όχι βέβαια. Ποιος είναι αυτός που θα επιβάλει κανονιστικό πλαίσιο; 

Το σώμα της εγκυμοσύνης λατρεύτηκε, αστυνομεύτηκε, κρύφτηκε και θεωρήθηκε προβληματικό, έως προσβλητικό επί αιώνες. Στην αρχαιότητα, η εγκυμοσύνη λατρευόταν και επιδεικνυόταν, θεωρούμενη φυσική ενσάρκωση της σύνδεσης των γυναικών με τη μητέρα γη. Αλλά από τον Μεσαίωνα και τον μεσαιωνικό χριστιανικό κόσμο, τονίζει η κυρία Λίζα Τσαλίκη, μετατράπηκε σε μια επαίσχυντη κατάσταση που συσχετίστηκε όχι τόσο με το ιερό όσο με το βέβηλο. Είχε γίνει σύμβολο των «βασικών ενστίκτων», σημάδι γυναικείας αστάθειας και έλλειψης ελέγχου, και επομένως έπρεπε να μείνει κρυμμένο, πίσω από κλειστές πόρτες. Τουλάχιστον έως ότου γεννιόταν το παιδί και η γυναίκα μεταμορφωνόταν σε πρότυπο αγνής, μητρικής ανιδιοτέλειας.

Τώρα η ερώτηση, λέει η κυρία Κρέιμερ, είναι εάν αυτή η ενσάρκωση της δύναμης μέσω της εγκυμοσύνης μπορεί να κάνει τη διαφορά. «Μπορεί η “powerful pregnancy” μιας πλούσιας γυναίκας που βρίσκεται στην κορυφή να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε όλες τις εγκυμοσύνες;» Εάν το έχει πετύχει αυτό η Ριάνα, δεν θα έχει επιδράσει μόνο στον τρόπο που ντύνονται οι έγκυοι. Το «ντύνομαι όπως θέλω» είναι δικαίωμα, είτε είναι κάποια έγκυος είτε όχι. 

Και ειπώθηκε με γεγονότα στη διάρκεια επίδειξης μόδας για τη σειρά εσωρούχων Savage X Fenty της δραστήριας σταρ. Στην πασαρέλα ανέβηκε η ετοιμόγεννη μοντέλα Σλικ Γουντς, πρόσωπο της Fenty και μούσα της Ριάνα. Και την έπιασαν οι πόνοι. Λίγο αργότερα, η Γουντς πόσταρε «είμαι εδώ για να πω πως μπορώ να κάνω ό,τι θέλω, όποτε θέλω και το ίδιο μπορείτε να κάνετε κι εσείς».