Ιωάννα Κλώντζα: «Δεν πρέπει να αφήνουμε οροφές στη ζωή μας»

Τι ενώνει γυναίκες με διαφορετικά επαγγέλματα, όπως μια δικηγόρο, μια χημικό, μια καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο, μια βιολόγο, μια διευθύντρια ιδρύματος και μια υπεύθυνη μάρκετινγκ; Οι ιστορίες τους. Ιστορίες που μιλούν για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες όταν θέλουν να εξελιχθούν επαγγελματικά, να διεκδικήσουν την αμοιβή που τους αξίζει, να ενισχύσουν τη δημόσια παρουσία τους, να μπουν σε ένα διοικητικό συμβούλιο, να προωθηθούν στην πολιτική ή να υπάρξουν σύμφωνα με τις επιθυμίες τους.
Οι ιστορίες αυτές, αληθινές και ειπωμένες με τα δικά τους λόγια, δείχνουν πώς λειτουργεί το φαινόμενο της «γυάλινης οροφής» στη σημερινή Ελλάδα. Υπερβαίνοντας τις έρευνες, τις στατιστικές και τα απρόσωπα ποσοστά που συνήθως χρησιμοποιούμε για να μιλήσουμε για δυσκολίες και αποκλεισμούς, οι προσωπικές μαρτυρίες μιλούν απευθείας στην καρδιά.
Τις «Ιστορίες για τη Γυάλινη Οροφή» βρίσκει και επιμελείται η μη κερδοσκοπική οργάνωση Story Mentor (www.storymentor.gr). Αυτή είναι η ιστορία της λογίστριας Ιωάννας Κλώντζα. 

Η ιστορία μου αρχίζει «αντίστροφα». Από πολύ νωρίς στην επαγγελματική μου πορεία είχα την τύχη να κάνω σημαντικά βήματα. Είχα σταθερό συνεργάτη τον Καθηγητή μου, με τον οποίον ανοίξαμε στο Ηράκλειο το δικό μας γραφείο με σταθερά ανοδική πορεία. Ωστόσο, λίγο μετά ο έρωτας με έφερε στην Αθήνα… Αφήνοντας πίσω, λοιπόν, την εταιρεία μας, αναζήτησα τον επόμενο «σταθμό» μου. Πολύ γρήγορα κατάλαβα ότι οι δυσκολίες που θα αντιμετώπιζα δεν είχαν να κάνουν ούτε με την επαγγελματική μου εμπειρία, ούτε με τα προσόντα μου. Το ένα ζήτημα που επανερχόταν ως μοτίβο ήταν το φύλο μου. Η ερώτηση που άκουγα επαναλαμβανόμενα στις συνεντεύξεις ήταν αν σκόπευα να κάνω οικογένεια – μια επιλογή που είχε το «ρίσκο» να με εμποδίσει να γίνω σωστή επαγγελματίας. Όσα χρόνια κι αν περάσουν, είναι δύσκολο να ξεχάσω αυτά που έχω ακούσει, τις συμπεριφορές που έχω δεχτεί και, αναμφισβήτητα, το πώς με έκαναν να αισθανθώ.

Η πρώτη φορά που ήρθα αντιμέτωπη με τέτοιου είδους σχόλια ήταν πριν από περίπου είκοσι χρόνια. Έχοντας εργαστεί δοκιμαστικά κάποια στιγμή σε μια εταιρεία και παρότι είχα ανταπεξέλθει με επιτυχία σε ό,τι μου ζητήθηκε, οι Διευθυντές –άντρες και οι δύο– μου είπαν πως η πρόσληψή μου θα ήταν εφικτή μόνο εάν είχα ήδη κάνει δύο παιδιά! Εφόσον δεν είχα ακόμα, δεν μπορούσαν να προχωρήσουν, γιατί αυτό σήμαινε ότι θα τους «κρεμούσα» σε επόμενο διάστημα. Θεωρήθηκε δεδομένο ότι το να κάνω παιδιά θα συνεπαγόταν ελλιπή ανταπόκριση στα επαγγελματικά μου καθήκοντα. Στη διακριτικά ειρωνική μου αντίδραση ότι «θα επανέλθω για την ίδια θέση όταν έχω κάνει παιδιά» αντέδρασαν θετικά, λέγοντας πως με περιμένουν για μελλοντική συνεργασία! Είναι αυτονόητο πως κάτι τέτοιο δεν θα το δεχόμουν ποτέ.

Δυστυχώς, ωστόσο, αυτό δεν ήταν το μόνο συμβάν. Σε άλλον χώρο εργασίας και έχοντας ακόμη μεγαλύτερη εμπειρία, αποφάσισα κάποια στιγμή να ζητήσω αύξηση. Η απάντηση του Διευθυντή μου ήταν αποκρουστική. «Γιατί, ο άντρας σου δεν σου δίνει χρήματα; Δεν περνάτε καλά τα βράδια;». Ένιωσα οργή και απογοήτευση με αυτό που είχα ακούσει. Αν και θα έπρεπε να παραιτηθώ εκείνη τη στιγμή, αποφάσισα να κρατήσω διαφορετική στάση και να μείνω για ένα διάστημα ώστε να κερδίσω επαγγελματική εμπειρία που θα με βοηθούσε στη μετέπειτα πορεία μου.

Αυτό που κατάλαβα από τις δύο αυτές περιπτώσεις είναι η σημασία του να βρεθείς με τους σωστούς συνεργάτες, καθώς και του να είσαι η ίδια προετοιμασμένη σωστά. Εμείς οι γυναίκες έχουμε μάθει να μην περιμένουμε υποστηρικτικά περιβάλλοντα. Στην τωρινή μου θέση, στην οποία βρίσκομαι τα τελευταία δεκαπέντε περίπου χρόνια, έμαθα ότι υπάρχουν και διαφορετικές συνθήκες εργασίας. Είδα ότι με τους σωστούς ανθρώπους μπορείς να κάνεις μεγάλα βήματα και να αισθανθείς ασφάλεια. Σε αντίθεση με τους προηγούμενους προϊσταμένους μου, ο τωρινός Διευθυντής μου καθιέρωσε τηλεργασία όταν έμεινα έγκυος –πολύ νωρίτερα από την πανδημία και πολύ πριν γίνει η τηλεργασία αυτό που είναι τώρα– προκειμένου να με βοηθήσει να συνεχίσω να εργάζομαι από το σπίτι, καθώς ήταν κάτι που το ήθελα πολύ η ίδια. Αντίθετα με τους ανεδαφικούς φόβους και τις ανασφάλειες που είχα συναντήσει στο παρελθόν από τους διευθυντές μου, και στις δύο μου εγκυμοσύνες εργάστηκα κανονικά. Η οικογενειακή μου κατάσταση δεν στάθηκε ποτέ εμπόδιο στην επαγγελματική μου ζωή και δεν στερήθηκα κανένα από τα δύο «καπέλα», ούτε της λογίστριας ούτε της μητέρας. Οι παλιές ιστορίες έγιναν αφορμή για να μάθω να διεκδικώ. Έγιναν τα όπλα μου για να ζητώ αυτό που θέλω και να μην επιτρέπω σε κανέναν να με «μειώνει» ούτε να μου κόβει τα φτερά σε καμία πτυχή της ζωής μου.

Αυτό που θα ήθελα να συμβουλεύσω τις νεότερες γυναίκες που μπαίνουν τώρα στον επαγγελματικό στίβο είναι να πολεμούν τις διακρίσεις σε όλους τους τομείς. Να πολεμούν τα σχόλια και τις συμπεριφορές που τις υποτιμούν και τις υποβαθμίζουν. Καμία οροφή δεν έχει θέση στη ζωή μας!