Opinion

Ούτε demure, ούτε mindful: Πώς μια πλάκα διαστρεβλώθηκε σε βαθμό ημικρανίας

Μπορεί να είσαι και σεμνή, μπορεί και όχι. Ό,τι θέλεις θα κάνεις, δεν θα μας δώσεις λογαριασμό, άσε που είναι λίγο ύποπτη αυτή η λύσσα με την preppy αισθητική

very demure: Η ατ'ακα της χρονιάς και οι παρεξηγήσεις γύρω από αυτή

Εδώ και πάρα πάρα πολύ καιρό, με πιάνει μια μικρή ζάλη όταν ακούω κάποια πιτσιρίκα να λέει ότι είναι very demure, very mindful. Ο μόνος λόγος για τον οποίο χαίρομαι που αυτές οι 4 λέξεις έχουν γίνει viral (και το demure λέξη της χρονιάς) είναι γιατί συγκέντρωσε κάποια χρήματα η εμπνεύστρια αυτής της ατάκας, η TikToker Τζουλς Λεμπρόν, και θα μπορέσει να προχωρήσει τη διαδικασία φυλομετάβασής της. Κατά τα λοιπά, όλη αυτή η ιστορία με το demure (μτφρ: ο/η/το σεμνός/-ή/-ο) και το mindful (μτφρ: ο/η/το προσεκτικός/-ή/-ό) είναι παρεξήγηση τέτοιου μεγέθους και στρέβλωση τέτοιου επιπέδου, που σε πιάνει ημικρανία.

very demure: Η ατάκα της χρονιάς για το 2024

Όχι γιατί η ατάκα ξεφουρνίστηκε από την Τζουλς με ειρωνεία (μπορείς να το καταλάβεις βλέποντας στο TikTok βίντεο ανθρώπων που είναι ντυμένοι, βαμμένοι πλουμιστά και λαμπερά και ούτε demure, ούτε mindful, ούτε cutesy – ίσα ίσα, μιλάμε για τη φιέστα του εκκεντρικού), αλλά γιατί αυτό το περί... σεμνότητας υιοθετήθηκε από μια μεγάλη μερίδα της υπερσυντηρητικής Αμερικής –και μεγάλου μέρους της Ευρώπης– και αυτό που πλέον επικοινωνείται στα social media είναι απολύτως ελεγκτικό και πολύ ενοχλητικό.

Γιατί; Διότι εδώ και καιρό η σεμνοτυφία –και όχι η ταπεινότητα– έχει γίνει και πάλι της μόδας, αλλά όχι για καλό. Σαν να υπάρχει μια πίεση για το τι θα φοράμε, πώς θα χτενιζόμαστε, τι παπούτσια είναι κομψά και τι παλτό, πώς θα φαινόμαστε πλούσιες χωρίς να είμαστε –κάπως λίγο τσιρκολίκια πράγματα–, αλλά πολλά νεαρά κορίτσια τα παίρνουν σοβαρά όλα αυτά. Τα πιστεύουν και τα υιοθετούν, τα κυνηγάνε και τα επιδιώκουν, γιατί υπάρχει μια ελπίδα ότι σε καιρό κρίσης θα ανοίξουν πόρτες, θα συμβεί κάποια δικτύωση, θα πιαστεί το όνειρο.

Όσο οι μισές influencers υποστηρίζουν το old money aesthetic, οι άλλες μισές σπρώχνουν με λύσσα τη στρεβλή εκδοχή του dark feminity, που έχει μπερδευτεί με την έννοια της femme fatale. Μύλος!

«Να περπατάτε αργά, είναι άκομψο να βιάζεται μια γυναίκα. Να μπαίνετε στον χώρο σαν να σας ανήκει. Να μην αφήνετε τα συναισθήματά σας να φαίνονται. Να μη μιλάτε πολύ, να υπάρχει ένα μυστήριο για εσάς», λέει ένα κοριτσάκι σε ένα βίντεο του TikTok – και το υποκοριστικό το χρησιμοποιώ κάπως κυριολεκτικά και σίγουρα με πολλή αγάπη: ένα ανήλικο κορίτσι με συμβουλεύει να περπατάω αργά (εγώ που πρέπει να διασχίσω βράδυ την πλατεία Βικτωρίας και μόνο ο Σπίντι Γκονζάλες μπορεί να μου παραβγεί, που κάθε τετράγωνο είναι πίστα-κανονάκι για να φτάσω σπίτι μου).

Και μετά, ποιον βολεύει να μη δείχνουν τα κορίτσια τι νιώθουν; Να θεωρούν ότι ο χώρος τούς ανήκει, ενώ μπορεί να πρόκειται για ένα μάλλον παρενοχλητικό, μάλλον εχθρικό πεδίο; Τι θα πρέπει να κάνει αυτή η πιτσιρίκα δηλαδή για να της ανήκει ο χώρος, δεν θέλω να ξέρω. Και φαντάσου πόσο βολικό είναι να μη λες πολλά, να μη διεκδικείς, να μη θυμώνεις, να είσαι πάντα γλυκιά, να μη γίνεσαι δυσάρεστη, ε; Μούρλια οι συμβουλές!

Στο μεταξύ, όλη αυτή η λόξα με το demure look, τη σεμνότητα και τα ρέστα, φτάνει μέχρι την παρθενία, την τάση «το κρατάω για την πρώτη νύχτα του γάμου μου», την επικαιροποίηση κάτι «παλαιάς κοπής» κανόνων (αποκλειστικά για very demure, very mindful κορίτσια), που, ειδικά μετά το brat summer και την ήττα της Κάμαλα Χάρις, έχουν λαστιχάρει τη ρητορική τους για το preppy ντύσιμο / χτένισμα / μακιγιάζ στο σχολείο / γραφείο / πεθερικά και έχουν αναπτύξει μια κάπως ενοχλητική εμμονή για το τι κάνουν με το σώμα τους οι άλλες γυναίκες, ποιες είναι clean aesthetic material και ποιες κάπως dirty και tacky.

Όταν σε όλο αυτό μπερδεύεται και το σεξ, αρχίζουν κάτι εξοργιστικοί διαχωρισμοί που τους βλέπαμε στις αμερικανιές του ’80, μια οπισθοδρόμηση γενικά που είναι κάπως άγριο να την «ακούς» και να τη «βλέπεις» από νέο κόσμο γενικώς και νεαρές γυναίκες ειδικώς. Πάρτι αγνότητας και ακριβά δώρα από τους γονείς σε κορίτσια του γυμνασίου και του λυκείου, με μόνη έγνοια (των γονιών) να μείνει μακριά από το σεξ η θυγατέρα, γιατί εδώ και χρόνια στις ΗΠΑ η ιστορία με τις αμβλώσεις δεν είναι αστειάκι, είναι πραγματικός όλεθρος, και για τις ενήλικες γυναίκες και για τα νεαρά κορίτσια. Και για τις ενεργές σεξουαλικά και γι’ αυτές που επιζούν ενός βιασμού και δεν μπορούν να αποφασίσουν για το ίδιο τους το σώμα.

Με λίγα λόγια, ο τρόπος με τον οποίο διαστρεβλώθηκε η πλάκα της Λεμπρόν από τα πλοκαμάκια του καπιταλισμού –που όλα τα πουλάει και όλα τα φέρνει στα μέτρα του– είναι μια τρέλα. Στην αρχή σού λένε για τη σεμνή εμφάνιση, σου την μπερδεύουν με κάνα δυο-τρεις-πέντε-δέκα κανόνες περί κομψότητας, τσιμπάς και καβαλάς το trend, και μετά δεν ξέρεις για πότε βρίσκεται ένας κεχαγιάς (θεσμικός ή μη) να σου μετράει το μήκος της φούστας. Αυτά τα ξέρουν καλά στο Ιράν, σε όλες τις θεοκρατίες και τα καθεστώτα, που πλέον δεν χρειάζονται τανκς, αλλά κάτι πιασάρικο που να τρεντάρει στα σόσιαλ μίντια.

Όποτε, όχι. Δεν το αγοράζουμε. Ούτε demure ούτε mindful. Μπορεί και να ’ναι το στιλ μας, μπορεί και απολύτως όχι. Μπορεί να είμαστε loud και ζήτω μας και εύγε μας. Μπορεί αύριο το πρωί να θέλουμε να εμφανιστούμε με το μισό μαλλί ροζ και το άλλο μισό blue navy και τη φούστα της Μάντισον Μπιρ στα μισά βίντεο-κλιπ της (εντάξει, για το γραφείο θα το σκεφτούμε, δεν είμαστε άνιωθες, ξέρουμε από περιστάσεις). Αλλά το βασικό (πάμε να το ξαναπούμε άλλη μία) είναι ότι δεν πέφτει λόγος σε κανέναν και το ντύσιμο / χτένισμα / μακιγιάζ / τατουάζ / piercing δεν επιτρέπει συμπεράσματα ούτε για τον χαρακτήρα, ούτε για την ποιότητα της δουλειάς, ούτε για το πορτοφόλι μας. Μας επιτρέπει όμως να ξέρουμε ότι τύποι που μετράνε τον κόσμο με τέτοια aesthetics δεν έχουν καλό σκοπό για κανέναν μας – και κυρίως για τα κορίτσια.