Ανακαλύπτοντας την αγάπη αργότερα

«Νύχτες στη Ροδάνθη». Ένας έρωτας που μοιράζονται σε ένα απομονωμένο πανδοχείο κυριολεκτικά μέσα στη θάλασσα η Άντριαν και ο Πολ. Τους υποδύονται ο Ρίτσαρντ Γκιρ και η Ντάιαν Λέιν. H ταινία βασίζεται στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Νίκολας Σπαρκ. Και οι πρωταγωνιστές είναι γοητευτικοί και ερωτεύσιμοι. Στα… δεύτερα νιάτα τους. Στη σύγχρονη εκδοτική βιομηχανία όταν μιλάμε για μυθοπλασία, σπάνια οι ήρωες και οι ηρωίδες είναι κάποιας ή πολύ κάποιας ηλικίας και δεν είναι εκκεντρικοί, περίεργοι ή δεν ακολουθούν πλήρως τα στερεότυπα. Συνήθως οι χαρακτήρες ακολουθούν τις διαδρομές της αφήγησης και με ένα φλας μπακ επιστρέφουν στους νεότερους εαυτούς τους. 

Κατά καιρούς ξεπηδούν από τις σελίδες και χαρακτήρες πάλι κάποιας ηλικίας, των οποίων η εμπειρία που συνέλεξαν στο διάβα του χρόνου έχει διαμορφώσει διαφορετικά, πιο ώριμα την οπτική τους απέναντι στη ζωή. Και δεν είναι λίγα εκείνα τα γραψίματα που ουσιαστικά αναδεικνύουν ένα πλήθος προβλημάτων. Πως η κοινωνία αγνοεί, υποτιμά, παραγνωρίζει ή αποβάλλει τους ηλικιωμένους. 

Οι πιο σημαντικές νουβέλες του είδους, πλουσιότατες σε ένταση, συγκρούσεις, δράμα και πλοκή, με πυρήνα τις πιο στενές σχέσεις που αναπτύσσουν οι μεγαλύτεροι σε ηλικία πρωταγωνιστές, είναι σύμφωνα με το popmatters To «Olive Kitteridge»  της Ελίζαμπεθ Στράουτ (Random House, 2008), έγινε και μίνι σειρά με τη Φράνσις ΜακΝτόρμαντ, «Our Souls at Night» του Κεντ Χαρούφ (Vintage), έγινε ταινία με Ρέντφορντ και Φόντα (Netflix) και «Quartet in Autumn» της Μπάρμπαρα Πιμ (Macmillan, 1977).

Πόσο σημαντικές και απαραίτητες είναι αυτές οι ιστορίες για αργοπορημένες αγάπες και έρωτες, που ίσως περιλαμβάνουν διαφορετικούς τρόπους έκφρασης και περισσότερη αποδοχή; 

Όπως γράφει η αμερικανίδα συγγραφέας Σούζαν Γκούμπαρ, από τις κορυφαίες εκπροσώπους της φεμινιστικής κριτικής, στα απομνημονεύματά της υπό τον τίτλο «Late-Life Love»: 

«…Αυτή η τρομερή και φοβερά επιδραστική πεποίθηση ότι ο θεός Έρωτας μισεί τη μεγάλη ηλικία μοιάζει να μεγεθύνεται από το φακό των ηλικιακών διακρίσεων, που ουσιαστικά παρουσιάζει τους ανθρώπους που δεν βρίσκονται στην ακμή τους σαν φοβισμένους, τρομακτικούς, ανόητους ή παραγκωνισμένους, άχρηστους, απομονωμένους και έτοιμους να γίνουν αντικείμενο εκμετάλλευσης…». Αδυναμία τους η λαχτάρα να θέλουν να αγαπηθούν και να αγαπήσουν; Το φορτίο είναι πιο βαρύ για τις γυναίκες. Η πατριαρχική κουλτούρα και ο μικροαστισμός έχουν γερές ρίζες μεταμφιεσμένες πίσω από το «τι θα πει ο κόσμος».

Στις ιστορίες της Ελίζαμπεθ Τέιλορ (καμία σχέση με την σταρ-θρύλο του Χόλιγουντ), της Τόνι Κέιντ Μπάμπαρα, της Λουτσία Μπερλίν , της Έιμι Μπλουμ και της Γιγούν Λι, συναντάμε ώριμες ηρωίδες που συναντώνται με πιθανούς έρωτες λίγο πιο αργά. Από 40 έως και 70 ετών. Κάποιες από αυτές βρίσκονται και… στας δυσμάς του βίου τους. Οι οδόντες πίπτουσι κ.λπ. 

«The Letter-Writers» με κεντρικό χαρακτήρα τη 40χρονη «γεροντοκόρη» Έμιλι που ζει σε ένα χωριό της Αγγλίας και διατηρεί σχέση διά αλληλογραφίας, επί 10 χρόνια, με τον βρετανό συγγραφέα Εντμουντ που ζει στην Ιταλία. Εδώ ο ηθοποιός Πολ Θερού μιλάει για τη συγγραφέα Ελίζαμπεθ Τέιλορ και διαβάζει το διήγημα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό New Yorker το 1958.

«My Man, Bovanne» της Τόνι Κέιντ Μπαμπάρα.
«B.F. and Me», της Λουτσία Μπερλίν. 
«Only You» της Έιμι Μπλουμ.
«A Sheltered Woman» της Γιγούν Λι.

Η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία, ή όπως είχε πει κάποτε ο αμερικανός συγγραφέας Ισαάκ Μπάσεβις Σίνγκερ (Νόμπελ Λογοτεχνίας 1978) «οι μυθιστοριογράφοι δεν μας είπαν ποτέ ότι στην αγάπη, όπως και σε άλλα θέματα, οι νέοι είναι απλά αρχάριοι και η τέχνη του να αγαπάς ωριμάζει με τον χρόνο και την εμπειρία».