Πώς κάνεις φιλίες στην εποχή της μοναξιάς;

Η Anastasia Hronis, Κλινική ψυχολόγος του University of Technology Sydney, μας λέει πώς να κάνουμε φιλίες στην ενήλικη ζωή μας.

Οι δυσκολίες του να δημιουργήσουμε και να χτίσουμε φιλίες ως ενήλικες σε μια εποχή που η μοναξιά έχει γίνει και αυτή μια πανδημία.

Αν έχετε προσπαθήσει ποτέ να κάνετε νέους φίλους ως ενήλικας, πιθανότατα να έχετε καταλάβει γιατί η μοναξιά είναι στο υψηλότερο σημείο όλων των εποχών. Το να κάνεις νέους φίλους είναι απλά δύσκολο. Στο σχολείο, για να κάνεις φίλους, αρκούσε απλά να πάτε στην παιδική χαρά μαζί και να παίξετε. Αλλά ως ενήλικες, η δημιουργία, η ανάπτυξη και η διατήρηση φιλιών μπορεί να είναι πολύ πιο δύσκολη. Αυτό έχει σημασία γιατί χρειαζόμαστε φίλους. Και ενώ οι παλιοί φίλοι είναι πολύτιμοι, τίποτα δεν μένει ίδιο για πάντα. Οι παλιοί φίλοι απομακρύνονται ή αφιερώνουν χρόνο στην καριέρα τους ή στην ανατροφή των παιδιών τους. Στην έλλειψη δράσης είναι εύκολο η μοναξιά να αναπτυχθεί γύρω μας και αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη, καθότι τα στοιχεία δείχνουν τώρα ότι η χρόνια μοναξιά μπορεί να είναι θανατηφόρα – και ισοδυναμεί με 15 τσιγάρα την ημέρα στα ποσοστά θνησιμότητας. Σε πολλές χώρες, η μοναξιά έχει πάρει διαστάσεις επιδημίας. Και αυτό συνέβη πριν ο Covid-19 να το κάνει ακόμα πιο δύσκολο να βλέπουμε τους φίλους μας.

Πριν από τον Covid, περίπου το ένα τρίτο των Αυστραλών ανέφεραν ότι ένιωσαν τουλάχιστον μια κρίση μοναξιάς. Από τότε που ο Covid προκάλεσε εκτεταμένη αναστάτωση στην επαγγελματική και κοινωνική μας ζωή, η μοναξιά έχει πάει στα ύψη. Έρευνες δείχνουν τώρα ότι περισσότεροι από τους μισούς (54%) των Αυστραλών αναφέρουν ότι βιώνουν μεγαλύτερη μοναξιά από την αρχή της πανδημίας.

Καθώς προσεγγίζουμε μια νέα κανονικότητα ως προς τον Covid -19, αξίζει να κάνουμε έναν απολογισμό των φιλιών μας – και να αξιολογήσουμε εάν αισθανόμαστε ότι η κοινωνική μας ζωή είναι καλή ή θα χρειαζόμαστε λίγη βοήθεια.

Όταν οι ερευνητές πήραν συνεντεύξεις από ενήλικες σχετικά με τη διαδικασία του πώς κάνουν φίλους, σε μια πρόσφατη μελέτη, η πιο σημαντική πρόκληση που αναφέρθηκε ήταν η έλλειψη εμπιστοσύνης. Δηλαδή, οι άνθρωποι ήταν πιο δύσκολο να εμπιστευτούν κάποιον και να επενδύσουν πλήρως σε αυτόν ως φίλο σε σύγκριση με όταν ήταν νεότεροι. Ίσως αυτός είναι ο λόγος που πολλοί άνθρωποι προσπαθούν να διατηρήσουν τον κύκλο των παλιών φίλων τους όσο το δυνατόν περισσότερο, δεδομένης της εμπιστοσύνης που μπορεί να έχουν δημιουργήσει εδώ και πολλά χρόνια, και οι γυναίκες ήταν πιο πιθανό από τους άνδρες να πουν ότι δεν έκαναν εύκολα νέους φίλους επειδή δυσκολεύονταν να εμπιστευτούν τους άλλους.

Τι συμβαίνει λοιπόν με την ενηλικίωση; Ως ενήλικες έχουμε μεγαλύτερη αυτογνωσία από ό,τι όταν είμαστε παιδιά, και αν και αυτό είναι συχνά θετικό, σημαίνει επίσης ότι έχουμε μεγαλύτερη επίγνωση του ρίσκου ότι οι άλλοι θα μας κρίνουν, ότι μπορεί να μην μας συμπαθήσουν, να μας απορρίψουν ή και να πληγωθούμε. Εάν στο παρελθόν μας είχαν απορρίψει φίλοι ή κάποιος είχε προδώσει την εμπιστοσύνη μας, μπορεί να δυσκολευτούμε στο να εμπιστευτούμε άλλους στο μέλλον. Το να εμπιστευτούμε έναν νέο φίλο σημαίνει να ανοιχτούμε και να γίνουμε ευάλωτοι, όπως ακριβώς κάνουμε στις σχέσεις.

Οι φιλίες θέλουν χρόνο

Μετά το ζήτημα της εμπιστοσύνης έρχεται το στοιχείο του χρόνου. Η «έλλειψη χρόνου» ήταν ο δεύτερος πιο συνηθισμένος λόγος που έδωσαν οι άνθρωποι μετά την «έλλειψη εμπιστοσύνης» όταν ρωτήθηκαν γιατί δυσκολεύονταν να κάνουν φίλους ως ενήλικες.

Αυτό δεν εκπλήσσει κανέναν από εμάς. Όταν έχουμε απαιτητικά προγράμματα λόγω εργασίας ή οικογενειακής ζωής (ή συνδυασμό και των δύο), ο χρόνος που μας μένει για να επενδύσουμε σε φιλίες μειώνεται. Ακόμη και όταν συναντάμε έναν πολλά υποσχόμενο νέο φίλο, μπορεί να είναι δύσκολο να διαθέσουμε χρόνο για να επενδύσουμε σε αυτόν. Αυτό είναι μεγαλύτερο πρόβλημα για μεγαλύτερους ενήλικες, δεδομένου ότι οι περισσότεροι άνθρωποι βρίσκουν ότι οι υποχρεώσεις τους αυξάνονται με την ηλικία.

Πόσο καιρό χρειάζεται πραγματικά για να κάνεις φίλους; Δεν πρέπει να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι οι πιο στενές φιλίες χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να χτιστούν από τις περιστασιακές γνωριμίες. Αμερικανοί ερευνητές προσπάθησαν να το ποσοτικοποιήσουν, εκτιμώντας ότι χρειάζονται περίπου 50 ώρες κοινής επαφής για να μεταβεί κάποιος από γνωστός σε περιστασιακός φίλος. Και για να είσαι στενός φίλος; Χρειάζονται περισσότερες από 200 ώρες.

Επιπλέον, οι ώρες που περνάμε μαζί πρέπει να είναι ποιοτικές. Ενώ μπορεί να αφιερώνουμε χρόνο με τους συναδέλφους μας, οι επαγγελματικές αλληλεπιδράσεις δεν έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα. Για να αναπτύξουμε μια νέα φιλία, χρειαζόμαστε προσωπική σύνδεση. Δεν είναι απαραίτητη μια έντονα συναισθηματική συνομιλία για να ενισχύσει μια φιλία· οι περιστασιακές συναντήσεις ή επικοινωνία και τα αστεία μπορεί να είναι εξίσου σημαντικά.

Υπάρχουν πολλά άλλα εμπόδια όμως που μας σταματάνε από το να έχουμε τις φιλίες που θέλουμε. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την ύπαρξη εσωστρεφούς προσωπικότητας, θέματα υγείας, προσωπικές ανασφάλειες ή τη διατήρηση μιας επίσημης «μάσκας» η οποία δεν επιτρέπει την είσοδο καινούργιων πιθανών φίλων στη ζωή μας. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία ενήλικες είναι πιο πιθανό να επικαλεστούν κάποια ασθένεια ως εμπόδιο στην κοινωνικοποίηση, ενώ οι νεότεροι ενήλικες είναι πιο πιθανό να βάλουν ως εμπόδιο την εσωστρέφεια και τους φόβους της απόρριψης.

Πώς μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι στο να κάνουμε φίλους ως ενήλικες;

Είναι απολύτως δυνατό να ξεπεράσουμε αυτά τα εμπόδια ως ενήλικες και να χτίσουμε ουσιαστικές, μακροχρόνιες φιλίες. Δεν χρειάζεται να δεχτούμε τη μοναξιά ως αναπόφευκτη. Και ενώ μπορεί να νομίζουμε ότι όλοι οι άλλοι έχουν μια υπέροχη κοινωνική ζωή, θα πρέπει να θυμόμαστε ότι η μοναξιά είναι ευρέως διαδεδομένη.

Πώς γίνεται λοιπόν;

Χτίστε φιλίες για δέκα λεπτά την ημέρα. Δεν χρειάζεται να σκαρφαλώνετε βουνά ή να χρησιμοποιήσετε ένα κοινό χόμπι για να δεθείτε έντονα ώστε να στεριώσει μια νέα φιλία. Εάν αφιερώνετε δέκα λεπτά την ημέρα, μπορείτε να διατηρήσετε υπάρχουσες φιλίες και να δημιουργήσετε νέες. Στείλτε ένα κείμενο, προωθήστε ένα meme, προσθέστε τον άνθρωπο αυτό σε μια ομαδική συνομιλία ή κάντε του μια γρήγορη κλήση. Μην σας αγχώνει το ποσοστό προσπάθειας ή ενέργειας και χρόνου που καταναλώνετε για το χτίσιμο μιας φιλίας. Δέκα λεπτά την ημέρα μπορεί να είναι αρκετό.

Αξιοποιήστε στο έπακρο ότι ποιοτικό χρόνο διαθέτετε. Όταν καταφέρετε να περάσετε σωστά τον χρόνο σας με έναν φίλο ή γνωστό, αξιοποιήστε τον στο έπακρο. Αποφύγετε τους περισπασμούς αν είναι δυνατόν, αφήστε το Instagram για τον καναπέ στο σπίτι και να είστε παρόντες με τον νέο σας φίλο.

Μην φοβηθείτε να είστε ευάλωτοι. Συχνά φοβόμαστε το να είμαστε ευάλωτοι, αλλά θα πρέπει να το ενστερνιστούμε. Θυμηθείτε ότι έχετε τον έλεγχο του πόσο εμπιστεύεστε και πόσο ανοίγεστε. Εάν αντιμετωπίζετε προβλήματα εμπιστοσύνης, εξετάστε το ενδεχόμενο να μοιράζεστε προσωπικές πληροφορίες αργά, και όχι όλες ταυτόχρονα.

Ναι, υπάρχει κίνδυνος στο να είσαι ευάλωτος – αλλά υπάρχει επίσης η δυνατότητα να συνδεθείς σε ουσιαστικό επίπεδο με ένα άλλο άτομο που μπορεί κάλλιστα να γίνει καλός φίλος. Και αυτό είναι μια καλή ανταμοιβή.


*Με στοιχεία από The Conversation