Γιατί φιλιόμαστε τα μεσάνυχτα της Πρωτοχρονιάς;

Αντίστροφη μέτρηση. Τρία, δυο, ένα. Το ρολόι δείχνει ακριβώς μεσάνυχτα. Είναι η στιγμή που αγκαλιάζεις και φιλάς όποιον στέκεται δίπλα σου, είτε είναι σύντροφος ή φίλος, συγγενής ή ένας άγνωστος… «ένστικτο» που ξυπνάει σε όλους την ίδια στιγμή, τα μεσάνυχτα της ίδιας πάντα μέρας, της 31ης Δεκέμβρη. Είναι το πιο όμορφο, το πιο χαρούμενο και ίσως το πιο «ειλικρινές» φιλί που θα δώσεις, σε μια από τις πιο γλυκές παραδόσεις του πλανήτη. Για το καλό της νέας χρονιάς…

Ένα έθιμο με άγνωστες ρίζες…

Μόνο να υποθέσει μπορεί κανείς για το που και πότε τοποθετείται το έθιμο του φιλιού της πρωτοχρονιάς. Η ιστορία «δείχνει» προς δυο αρχαία φεστιβάλ του χειμώνα, τα Saturnalia στην αρχαία Ρώμη και το Hogmanay, μια παράδοση των Βίκινγκ που κρατά μέχρι σήμερα στη Σκωτία. Τα Σατουρνάλια τελούνταν κάθε χρόνο κατά τη διάρκεια του χειμερινού ηλιοστασίου, συνήθως στις 17 Δεκεμβρίου. Ήταν το μεγαλύτερο «πάρτι» της χρονιάς, ένα ξέφρενο γλέντι που μπορεί να διαρκούσε και μια εβδομάδα και περιλάμβανε, εκτός από την ανταλλαγή μικρών δώρων και τα τυχερά παιχνίδια, άφθονο φαγοπότι, με φυσικό επακόλουθο τη δημόσια μέθη και… τις ακολασίες. Τα φιλιά μέσα σε όλο εκείνο το αρχαίο εορταστικό σκηνικό ήταν το λιγότερο που θα μπορούσε να προκύψει. Από την άλλη, κατά το Hogmanay, ο κόσμος ευχόταν τύχη και «καλή νέα χρονιά» σε φίλους και αγνώστους, με ένα φιλί. Για την Κριστίνα Φιτζέραλντ, καθηγήτρια αγγλικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Τολέδο, μια από τις πρώτες λογοτεχνικές αναφορές για το φιλί της Πρωτοχρονιάς (αν όχι η πρώτη) χρονολογείται στον Μεσαίωνα και συγκεκριμένα σε ένα ιπποτικό ρομάντζο του 14ου αιώνα, με τον τίτλο «ο Σερ Γκάγουεν και ο Πράσινος Ιππότης». Σε κάποιο σημείο η ιστορία αναφέρεται στην ημέρα της Πρωτοχρονιάς και σε ένα παιχνίδι της εποχής στο οποίο οι κυρίες που χάνουν πρέπει να δώσουν κάτι στους άνδρες. Η γλαφυρότητα στη γλώσσα του άγνωστου συγγραφέα προϋποθέτει ότι αυτό το «κάτι» είναι ένα φιλί. Στη γερμανική παράδοση, ο ερχομός του νέου χρόνου γιορταζόταν γύρω από μια μεγάλη φωτιά στις 31 Δεκέμβρη. Ήταν κατά τη διάρκεια αυτού του εθίμου που ξεκίνησε και το «φιλί». Όταν οι πρώτοι γερμανοί μετανάστες έφταναν στην αμερικανική ήπειρο κατά τα 1800, έφεραν μαζί τους και αυτό το «φιλί» της μεγάλης φωτιάς. Αν και δεν είναι σαφές πότε ακριβώς συνέβη αυτό, ένα άρθρο των New York Times από τις 3 Ιανουαρίου του 1893, θεωρείται η πρώτη τεκμηρίωση του ετήσιου εθίμου. Από το 1900 και μετά, το φιλί θα «απορροφηθεί» ως ένας πανεθνικός τρόπος εορτασμού για τους αμερικανούς που παραμένει αναλλοίωτος έως σήμερα.

Το πρωτοχρονιάτικο φιλί είναι ένα από τα μεγαλύτερα «must haves» στην κουλτούρα των ανθρώπων όλου του κόσμου και μετατρέπει τη γιορτή σε μια από τις πιο ρομαντικές στιγμές του χρόνου. Για ένα ζευγάρι, επισφραγίζει το συναισθηματικό «δέσιμο», και εκεί, στο μεταίχμιο μιας νέας χρονιάς, το ενισχύει. Εάν το ζευγάρι δεν φιληθεί τα μεσάνυχτα της πρωτοχρονιάς, στα μάτια των υπολοίπων μπορεί και να σημαίνει ότι ο δεσμός τους δεν είναι τελικά τόσο δυνατός και ενδέχεται να αποτύχει μέσα στη νέα χρονιά.
Για τους singles, η περίοδος των γιορτών, είναι γενικότερα μια εποχή του χρόνου που συνειδητά ή μη, νοιώθουν την ανάγκη να αναζητήσουν ένα «άλλο μισό», ακόμη και χωρίς να έχουν απαραίτητα την πρόθεση για μακροχρόνια σχέση, μόνο για ένα «ποτέ δεν ξέρεις», για την «έμπνευση», για μια γεύση του «μοιράζομαι».
Για σχέσεις που «κάποτε ήταν», το φιλί της πρωτοχρονιάς μπορεί να σημαίνει την πιθανότητα επανασύνδεσης, το ξεκίνημα της δεύτερης ευκαιρίας στο ξεκίνημα της νέας χρονιάς.
Για τις φρέσκιες σχέσεις, το φιλί είναι σημάδι των σπουδαίων πραγμάτων που έπονται. Αν το φιλί δεν προκύψει, μάλλον σημαίνει επαναξιολόγηση της σχέσης.

Φταίει το «ηλεκτρικό ρεύμα»…

Μέχρι να φωτίζεται ο ουρανός από πυροτεχνήματα, μέχρι οι δρόμοι και τα σπίτια να λάμπουν από λαμπιόνια, εκτυφλωτικά στολίδια-αστέρια στα μπαλκόνια και γιρλάντες, η γιορτή του νέου έτους γιορταζόταν κατά τη διάρκεια της μέρας. Την αλλαγή έφερε ο … ηλεκτρισμός. Στα τέλη του 19ου αιώνα, οι πόλεις άρχισαν να φωτίζονται η μια πίσω από την άλλη και η νύχτα έγινε πιο γοητευτική, πιο ελκυστική. Ο κόσμος μπορούσε να βγει το βράδυ στους δημόσιους ολοφώτιστους δρόμους για να γιορτάσει και να «φιλήσει», ενώ και ο χρόνος άρχισε να μετριέται με μεγαλύτερη ακρίβεια…

Πόσο πρέπει να διαρκεί ένα πρωτοχρονιάτικο φιλί;

Αυτό είναι, μάλλον, στην κρίση του καθενός. Εξάλλου, άλλη διάρκεια έχει αυτό το φιλί μεταξύ δυο ερωτευμένων, κι άλλη μεταξύ δυο αγνώστων ή φίλων. Εξαρτάται επίσης από το που βρίσκεται ο καθένας, αν είναι με την οικογένεια του ή αν διασκεδάζει σε ένα μπαρ όλη τη νύχτα. Σε κάθε περίπτωση το φιλί πρέπει να διαρκέσει τόσο πολύ ή τόσο λίγο, όσο είναι ευχάριστο και για τους δυο - και κατάλληλο τόσο για τη σχέση όσο και για… τον περιβάλλοντα χώρο.

«Πολιτική ορθότητα»

Το φιλί της Πρωτοχρονιάς θα πρέπει να είναι συναινετικό (όπως και κάθε φιλί…). Όλοι θέλουν και αξίζουν, σίγουρα, καλή τύχη τη νέα χρονιά, αυτό όμως δεν σημαίνει πως έχει κανείς το δικαίωμα να κάνει κάποιον άλλο να νοιώσει άβολα…

Το βαθύτερο νόημα…

Ανεξάρτητα από τις συνθήκες, ανεξάρτητα από το αν βρίσκεσαι στο σπίτι σου γύρω από το γιορτινό τραπέζι ή ανάμεσα σε εκατοντάδες αγνώστους σε μια πλατεία ή σε ένα μπαρ, ανεξάρτητα από το αν είσαι σε σχέση ή όχι, εκείνη η στιγμή, εκείνο το φιλί τα μεσάνυχτα της 31ης Δεκεμβρίου, είναι πράγματι ένα ξεχωριστό φιλί. Και για όλους, είναι ένα μαγικό φιλί που έχει τη δύναμη να σε πείσει πως, ναι, τα πάντα θα είναι πιο όμορφα τη νέα χρονιά.