Zoom ραντεβού vs ραντεβού δια ζώσης: παλέψαμε να βγούμε για να ξαναμπούμε μέσα

Την τελευταία δεκαετία (ίσως και λίγο περισσότερο), από την εμφάνιση και ευρεία χρήση των smartphones, τόσο η κοινωνική όσο και η «ρομαντική» μας ζωή έχει αλλάξει δραστικά. Από εκεί που για να γνωρίσουμε κάποιον έπρεπε να βασιστούμε είτε στον κοινωνικό μας κύκλο είτε σε μια τυχαία συνάντηση σε κάποιο μπαρ ή πάρτι, άνοιξε ξαφνικά ένας καινούργιος κόσμος με φαινομενικά αμέτρητες ευκαιρίες, όλες άμεσα προσβάσιμες από την επέκταση του χεριού μας που είναι τώρα πια το κινητό τηλέφωνο.

Η ευκολία με την οποία μετατοπίστηκε η προσοχή μας από την πραγματικότητα στην οθόνη ήταν κάτι που μάλλον ελάχιστοι από εμάς σκεφτήκαμε ή μπήκαμε στη διαδικασία να εξετάσουμε. Ήταν όλα τόσο εύκολα, τόσο «αναίμακτα», τόσο χωρίς καμία αρνητική συνέπεια αν κάτι πήγαινε λάθος, που περνάγαμε από τη μία εικόνα στην άλλη, από το ένα πρόσωπο στο άλλο, πολλές φορές χωρίς να αντιλαμβανόμαστε ότι ουσιαστικά ξεφυλλίζουμε ανθρώπους σαν να ήταν ένα αδιάφορο παλιό περιοδικό στο τραπεζάκι του κομμωτηρίου ενώ περιμένουμε τη σειρά μας.

Εγώ μπήκα στον κόσμο αυτό το 2014 όταν βγήκα από μια μεγάλη σχέση. Ήταν ακόμα οι αρχές, και η καινοτομία της διαδικασίας (για εμένα τουλάχιστον) ήταν κάτι συναρπαστικό και ευχάριστο. Οι εφαρμογές μέσα από τις οποίες κάτι τέτοιο ήταν εφικτό ήταν ακόμα περιορισμένες, ή έτσι θυμάμαι. Πιο έντονα στη μνήμη μου έρχεται το InstaMessage το οποίο δημιουργήθηκε γιατί ακόμα τότε το Instagram δεν έδινε τη δυνατότητα στους χρήστες να συνομιλήσουν (δεν υπήρχε το DM – Direct Message). Συνέδεες λοιπόν το προφίλ σου στο Instagram με την εφαρμογή αυτή, και voilà, είχες πρόσβαση σε δεκάδες, αν όχι εκατοντάδες, ανθρώπους σε μια ακτίνα κάποιον χιλιομέτρων από εσένα.

Fast forward μια δεκαετία και οι εφαρμογές αυτές ποικίλλουν από κάθε άποψη (χρήσης, προσέγγισης, σκοπού, κτλ.) Εγώ έπαψα να τις χρησιμοποιώ πριν αρκετό καιρό, για πολλούς όμως είναι ο κύριος, ίσως και μοναδικός, τρόπος μέσα από τον οποίο γνωρίζουν καινούργια άτομα. Πριν 4 χρόνια –έχουν όντως περάσει 4 ολόκληρα χρόνια;– ήρθε στη ζωή μας ο Covid 19, ο οποίος έφερε μαζί του μια πανδημία η οποία άλλαξε τα πάντα, από τον τρόπο που ζούμε και δουλεύουμε, μέχρι το πως επικοινωνούμε και σκεφτόμαστε. Απ’ ότι φαίνεται, όμως, άλλαξε και τον τρόπο με τον οποίο «βγαίνουμε».

Η Lora Kelley γράφει στο The Atlantic ότι μέχρι πρότινος, κάναμε «match» με κάποιον σε μια εφαρμογή όπως το Tinder, ανταλλάζαμε μερικά μηνύματα και μετά κανονίζαμε ένα ραντεβού δια ζώσης. Αλλά κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η συνάντηση από κοντά σήμαινε ότι και τα δύο πρόσωπα έθεταν σε κίνδυνο την υγεία τους. Έτσι, μερικοί άνθρωποι άρχισαν να προσθέτουν μια βιντεοκλήση, ή πολλές, πριν συμφωνήσουν να συναντηθούν. Οι εκτιμήσεις σχετικά με το πόσο συνηθισμένο είναι αυτό ποικίλλουν και πολλά από τα διαθέσιμα δεδομένα προέρχονται από εφαρμογές γνωριμιών, οι οποίες είναι πρόθυμες να ισχυριστούν ότι οι γνωριμίες μέσω βίντεο ήρθαν για να μείνουν.

Ωστόσο, υπάρχει σαφώς μια απότομη αύξηση στη χρήση τους από τον Μάρτιο του 2020. Ένας εκπρόσωπος της εφαρμογής Hinge είπε ότι περισσότεροι από τους μισούς χρήστες της εφαρμογής είχαν «συναντήσει» κάποιον μέσω βιντεοκλήσης πρώτα, και μια μελέτη του Match.com του 2021 ανέφερε ότι ένας στους τέσσερις χρήστες το έκανε εκείνο το έτος — σε σύγκριση με μόλις 6% των χρηστών πριν από την πανδημία.

Μερικοί βρήκαν τα «ραντεβού» μέσω βίντεο απαίσια και επέστρεψαν σε μπαρ και καφετέριες μόλις αυτό έγινε εφικτό. Άλλοι όμως, έχοντας γνωρίσει έναν καινούργιο τρόπο, εξακολουθούν να χρησιμοποιούν τη βιντεοκλήση για το πρώτο ή πρώτα ραντεβού. Σύμφωνα με το Match, το 71% των ανθρώπων που γνώρισαν κάποιον μέσω βίντεο είπαν ότι αυτό τους βοήθησε να αποφασίσουν αν ήθελαν να συναντηθούν δια ζώσης. Οι διαδικτυακές αυτές συναντήσεις δεν έχουν σκοπό να αντικαταστήσουν τη δια ζώσης επικοινωνία ή σχέση, αλλά είναι μικρά σκαλοπατάκια που επιτρέπουν στους χρήστες να «τσεκάρουν» πιθανούς υποψήφιους πριν αφιερώσουν χρόνο και ενέργεια σε μια βραδινή έξοδο. Μεταξύ αυτών που επιλέγουν αυτή τη μέθοδο, οι διαδικτυακές αυτές κλήσεις ουσιαστικά εκπληρώνουν την επιθυμία για ευελιξία, αποτελεσματικότητα και έλεγχο στα ραντεβού - ένα πεδίο που, στην πολιτιστική φαντασία, τείνει να κυριαρχείται από τον αυθορμητισμό και την τύχη.

Η Kelley συνεχίζει λέγοντας ότι αυτό δίνει τη δυνατότητα στους ανθρώπους να ελέγχουν ποιον ακριβώς συναντούν στην πραγματική ζωή, αποκλείοντας όποιον δεν ταιριάζει με το ιδανικό τους όραμα για έναν σύντροφο προτού ακόμη βρεθούν στον ίδιο χώρο μαζί. Αν κάποτε ξέραμε ήταν ότι η αγάπη μπορεί να έρθει εκεί που δεν την περιμένεις, τώρα η μπορεί να συμβεί ακριβώς όταν και όπως την περιμένεις, επειδή τα άτομα που συναντιούνται από κοντά για δείπνο ή ποτό θα έχουν ήδη περάσει από πολλούς γύρους συνεντεύξεων Zoom.

Φανταστικά. Όλη αυτή η τεχνολογία, η αυτονομία και η ευκολία για να μας καταστήσει ικανούς να μεταμορφώσουμε τον ενθουσιασμό και την ομορφιά του ρομαντικού αναπάντεχου και της έκπληξης σε μια συνέντευξη για δουλειά ή ένα τηλεπαιχνίδι. Συγχαρητήρια, περάσατε στον επόμενο γύρο. Ξοδεύουμε ώρες ατελείωτες να σκρολάρουμε ανούσια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά σιγά μην ξοδέψουμε μισή ώρα παραπάνω να ετοιμαστούμε και να πάμε να συναντήσουμε κάποιον που υποτίθεται μας ενδιαφέρει από κοντά, να βγούμε έξω να δούμε λίγο κόσμο, να κοινωνικοποιηθούμε πραγματικά. Είναι του διαβόλου πράγματα αυτά.

Τα επιχειρήματα υπέρ αυτής της μεθόδου συμπεριλαμβάνουν παράγοντες όπως η εξοικονόμηση χρόνου –οι βιντεοκλήσεις επιτρέπουν στους ανθρώπους να συναντούν γρήγορα μεγάλο αριθμό υποψηφίων, ή να εξοικονομούν χρόνο με υποψηφίους που μένουν πολύ μακριά– «ελέγχου» στο τι είδους άνθρωπος είναι αυτός με τον οποίο μιλάς, και ασφάλειας.

Η Apryl Williams, επίκουρη καθηγήτρια επικοινωνίας και μέσων ενημέρωσης στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, η οποία μελέτησε και ερεύνησε τις διαδικτυακές γνωριμίες κατά τη διάρκεια της πανδημίας, είπε στην Kelley ότι τα διαδικτυακά ραντεβού επιτρέπουν σε άτομα με περιθωριοποιημένες ταυτότητες, ιδίως, να κοινωνικοποιούνται και να καταπολεμούν τη μοναξιά διατηρώντας παράλληλα τα όριά τους. Μέσα από τη βιντεοκλήση μπορούν να πάρουν μια αίσθηση του αν αυτό το άτομο φαίνεται να είναι ασφαλές, πριν επιλέξουν να το συναντήσουν στην πραγματική ζωή.

Τα ρομαντικά/προσωπικά ραντεβού ήταν κάποτε μια δραστηριότητα που χαρακτηριζόταν από αυστηρό έλεγχο – λάμβαναν χώρα σε ιδιωτικούς χώρους, όπως στο σπίτι της οικογένειας, και με την επίβλεψη των γονέων. Στη συνέχεια, γύρω στο τέλος του αιώνα, καθώς οι νέοι ξεκίνησαν να μετακινούνται προς τις πόλεις και οι γυναίκες άρχισαν να γίνονται οικονομικά ανεξάρτητες δουλεύοντας εκτός σπιτιού, αυτό εξελίχθηκε σε κάτι πολύ πιο χαλαρό, και «μεταφέρθηκε» σε δημόσιους χώρους όπως μπαρ, σύμφωνα με τη Moira Weigel, επίκουρη καθηγήτρια Επικοινωνίας στο Northeastern University και συγγραφέας του βιβλίου «Labor of Love: The Invention of Dating». Σε αυτή τη μεταγενέστερη, χωρίς επίβλεψη φάση, οι δραστηριότητες ερωτοτροπίας έγιναν πιο αυθόρμητες. Αλλά κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι γνωριμίες μετανάστευσαν ξανά στον ελεγχόμενο, ιδιωτικό χώρο του σπιτιού.

Κοινώς, πήγαμε μπροστά για να πάμε ξανά πίσω.

Η Weigel υποστηρίζει στο βιβλίο της ότι οι τρόποι με τους οποίους οι άνθρωποι βγαίνουν ραντεβού έχουν αλλάξει εδώ και πολύ καιρό παράλληλα με τον τρόπο με τον οποίο εργάζονται. Έτσι, όπως και η εργασία «μπήκε» στο σπίτι, πολλοί ενέταξαν στη ζωή τους και το dating από το σπίτι. Κατά κάποιο τρόπο, οι γνωριμίες μέσω βίντεο είναι μια σύγχρονη, «McDonaldized» μορφή σύνδεσης, η οποία προσφέρει παρόμοιο τύπο προβλεψιμότητας και αποτελεσματικότητας με το fast food. Αλλά με άλλους τρόπους, είναι μια επανάκληση σε αυτόν τον παλαιότερο τρόπο ερωτοτροπίας στο σπίτι.

Δεν ξέρω αν εγώ στα νεαρά μου 41 χρόνια το βλέπω αυτό κακό, αν όντως είναι, ή υπάρχει διαφορά προσέγγισης ανάλογα με την ηλικία στην οποία βρισκόμαστε. Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να γίνει και εδώ στα μέρη μας μια έρευνα για το πως κρίνουν αυτή την καινούργια συνήθεια άνθρωποι στα 20, στα 30 και στα 40 αντίστοιχα, για το ποιες δραστηριότητες θεωρούν ότι αξίζει να ξοδέψουν λίγο παραπάνω χρόνο και ποιες περιορίζουν στους 4 τοίχους του σπιτιού τους επειδή απλά είναι πιο βολικό. Για το πως, ουσιαστικά, επιλέγουν να ζήσουν τη ζωή τους, πραγματικά ή εικονικά. 

Με στοιχεία από το «The Atlantic»