Η αληθινή επικοινωνία δεν απαιτεί ατελείωτες συζητήσεις· αρκεί η πρόθεση να μοιραστούμε σκέψεις και συναισθήματα με ειλικρίνεια και ανοιχτή καρδιά
Πώς δημιουργούνται στενότερες και πιο αληθινές σχέσεις
Η ικανότητα να συνδεόμαστε βαθιά με τους ανθρώπους γύρω μας είναι κάτι που επιθυμεί ο καθένας, είτε πρόκειται για φίλους, γονείς και παιδιά, είτε για συνεργάτες και συντρόφους. Ωστόσο, δεν είναι πάντα εύκολο να δημιουργηθούν αυθεντικοί δεσμοί και σχέσεις. Τι είναι αυτό που μπορεί να επιταχύνει τη διαδικασία της εγγύτητας και της αληθινής σύνδεσης; Σύμφωνα με έρευνες ψυχολόγων, η απάντηση μπορεί να βρίσκεται στις σωστές, ουσιαστικές ερωτήσεις.
Όπως αναφέρει σε άρθρο του το BBC, οι ψυχολόγοι του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ στη Νέα Ολλανδία, το 2024, θέλησαν να διερευνήσουν ένα φαινομενικά απλό αλλά πολύ ισχυρό ερώτημα: θα μπορούσε το να υποβάλλουν οι γονείς 14 ειδικά σχεδιασμένες ερωτήσεις στα παιδιά τους να ενισχύσει το συναίσθημα αγάπης και υποστήριξης που νιώθουν; Η μελέτη βασίστηκε σε καλά τεκμηριωμένες ψυχολογικές παραδοχές: το να νιώθει ένα παιδί αγαπητό από τους γονείς του είναι καθοριστικό για την ψυχική του υγεία και ευημερία. Οι ερευνητές ήθελαν να βρουν τρόπους για να ενισχύσουν αυτό το συναίσθημα, με στόχο την ενδυνάμωση των οικογενειακών δεσμών και σχέσεων.
Η ιδέα αυτή βασίζεται στην τεχνική που είναι γνωστή ως «fast-friends procedure», η οποία είχε κερδίσει παγκόσμια προσοχή αρκετά χρόνια πριν όταν ένας δημοσιογράφος τη δοκίμασε σε ένα ραντεβού και διαπίστωσε πόσο γρήγορα οι άνθρωποι μπορούν να αισθανθούν εγγύτητα. Στη βασική της μορφή, η μέθοδος περιλαμβάνει ζευγάρια ενηλίκων που κάνουν προσωπικές, βαθυστόχαστες ερωτήσεις μεταξύ τους, όπως: «Αν μια κρυστάλλινη σφαίρα μπορούσε να σου αποκαλύψει την αλήθεια για τη ζωή σου ή το μέλλον, τι θα ήθελες να μάθεις;».
Αυτές οι ερωτήσεις ενθαρρύνουν τους συμμετέχοντες να μοιραστούν τα βαθύτερα συναισθήματά τους, δημιουργώντας αίσθηση σύνδεσης. Η τεχνική έχει αναπαραχθεί με επιτυχία σε πολλούς διαφορετικούς τομείς και καταστάσεις, αλλά η πρόκληση ήταν να δούμε αν μπορούσε να λειτουργήσει και για τη σχέση γονέα-παιδιού.
Ο Eddie Brummelman, αναπτυξιακός και κοινωνικός ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ, προσαρμόσε τις ερωτήσεις ώστε να είναι κατάλληλες για παιδιά ηλικίας 8 έως 13 ετών και τους γονείς τους. Οι γονείς κλήθηκαν να κάνουν στα παιδιά τους ερωτήσεις όπως:
Τους σκέφτομαι και τους δύο το ίδιο, τι κάνουμε στην περίπτωσή μου;
Τα παιδιά απάντησαν σε ένα απλό ερωτηματολόγιο πριν και μετά τη συζήτηση για να αξιολογήσουν πόσο αγαπημένα και υποστηριζόμενα ένιωθαν. Παρά το γεγονός ότι η συνομιλία διήρκησε μόνο εννέα λεπτά, τα αποτελέσματα έδειξαν σημαντική αύξηση του συναισθήματος αγάπης, υποδεικνύοντας ότι η διαδικασία πραγματικά ενισχύει την αίσθηση σύνδεσης. Δεν ήταν απλώς η ευκαιρία για μια συζήτηση που έκανε τη διαφορά· ερωτήσεις γενικού τύπου, όπως «ποιο είναι το αγαπημένο σου παγωτό ή ταινία», δεν είχαν το ίδιο αποτέλεσμα.
Ο Brummelman περιγράφει τις αλληλεπιδράσεις ως «πολύ συγκινητικές», σημειώνοντας ότι πολλές φορές οι οικογένειες δεν είχαν συζητήσει ποτέ αυτά τα θέματα προηγουμένως. Οι ερωτήσεις βοήθησαν να έρθουν στο φως συναισθήματα φόβου, αμφιβολίας και ευάλωτων σημείων. Για παράδειγμα, οι γονείς και τα παιδιά συζήτησαν για θέματα όπως ο θάνατος, κάτι που ενθάρρυνε ουσιαστικές συνομιλίες που πραγματικά έχουν σημασία.
Η διαδικασία «fast-friends» βασίζεται στην έννοια της «αυτο-αποκάλυψης», δηλαδή την ανταλλαγή προσωπικών ή ιδιωτικών πληροφοριών κατά τη διάρκεια μιας συνομιλίας. Μελέτες δεκαετιών έχουν δείξει ότι η αυτο-αποκάλυψη μπορεί να δημιουργήσει αισθήματα εγγύτητας μεταξύ αγνώστων, μαθητών και συναδέλφων.
Μια τακτική που υπόσχεται να αποδυναμώσει ναρκισσιστές και χειριστικούς - Οι ειδικοί προειδοποιούν για κινδύνους
Η αρχική μελέτη, υπό τον Arthur Aron στο Πανεπιστήμιο Stony Brook της Νέας Υόρκης, χωρίζει τις ερωτήσεις σε δύο κατηγορίες: γενικές, που ενθαρρύνουν την καθημερινή συζήτηση, και βαθιές, που αγγίζουν προσωπικά και μεταμορφωτικά συναισθήματα. Οι συμμετέχοντες που απάντησαν στις βαθιές ερωτήσεις ανέφεραν μεγαλύτερη εγγύτητα με τους συνομιλητές τους σε σχέση με εκείνους που συζητούσαν μόνο για καθημερινά θέματα. Μάλιστα, οι νέες φιλίες που δημιουργήθηκαν μέσω αυτής της διαδικασίας παρουσίασαν επίπεδα εγγύτητας αντίστοιχα με μακροχρόνιες σχέσεις. Ακόμη και επτά εβδομάδες μετά, πολλές οικογένειες διατηρούσαν επαφή.
Η «fast-friends procedure» έχει πλέον δοκιμαστεί σε πλήθος μελετών. Η Susan Sprecher από το Illinois State University, για παράδειγμα, διαπίστωσε ότι η διαδικασία λειτουργεί τόσο σε προσωπικές συναντήσεις όσο και online. Ανεξάρτητα από το μέσο επικοινωνίας, η ουσιαστική αυτο-αποκάλυψη αύξησε την αίσθηση εγγύτητας.
Το ίδιο ισχύει και για την επίδραση στον εγκέφαλο. Όταν δημιουργείται εγγύτητα, ενεργοποιείται το σύστημα οπιοειδών, το οποίο παράγει ευφορία και ενισχύει το κοινωνικό δέσιμο. Μελέτες έδειξαν ότι όταν οι συμμετέχοντες ελάμβαναν φάρμακα που μπλοκάρουν τους υποδοχείς οπιοειδών, δυσκολεύονταν να μοιραστούν τα συναισθήματά τους και απολάμβαναν λιγότερο τη συνομιλία. Αυτό εξηγεί γιατί οι βαθιές, ουσιαστικές συζητήσεις μπορούν να προσφέρουν τόσο έντονα συναισθήματα ευφορίας και σύνδεσης.
Η μέθοδος έχει χρησιμοποιηθεί επίσης για να ενισχύσει τη σύνδεση σε ομάδες διαφορετικών κοινωνικών ή σεξουαλικών προσανατολισμών. Σε πειράματα, άτομα που είχαν συμμετάσχει σε συζητήσεις με αυτο-αποκάλυψη απέκτησαν λιγότερο προκατειλημμένες στάσεις και μεγαλύτερη αίσθηση εγγύτητας με ανθρώπους διαφορετικών προσανατολισμών. Ακόμη, σε φοιτητές εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, η διαδικασία αύξησε την αίσθηση σύνδεσης με τους συμφοιτητές και μείωσε την πιθανότητα εγκατάλειψης του μαθήματος.
Το βασικό μήνυμα της διαδικασίας είναι ότι μπορούμε να είμαστε πιο θαρραλέοι στη διαχείριση ουσιαστικών συζητήσεων απ’ όσο νομίζουμε. Οι άνθρωποι συχνά διστάζουν να μοιραστούν προσωπικές πληροφορίες, επειδή θεωρούν ότι ο συνομιλητής τους δεν ενδιαφέρεται, αλλά οι φόβοι αυτοί συχνά δεν επιβεβαιώνονται. Οι ερευνητές συνιστούν να δίνεται ίση ευκαιρία και στους συνομιλητές να κάνουν ερωτήσεις και να απαντούν με ειλικρίνεια, δημιουργώντας ένα πλαίσιο εμπιστοσύνης και ισότητας.
Στην καθημερινή ζωή, η εφαρμογή της αυτο-αποκάλυψης μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τις σχέσεις μας, είτε πρόκειται για οικογενειακούς δεσμούς, φιλικές σχέσεις ή σχέσεις ζευγαριών. Ακόμη και αν δεν χρησιμοποιούνται οι συγκεκριμένες ερωτήσεις των μελετών, η αρχή παραμένει: οι βαθιές, ουσιαστικές συνομιλίες ενισχύουν τη σύνδεση και μπορούν να οδηγήσουν σε μακροχρόνιες, ισχυρές σχέσεις.
Η εμπειρία δείχνει ότι η ειλικρίνεια, η προθυμία να μοιραστείς συναισθήματα και η προσοχή σε αυτά των άλλων δημιουργούν ένα κύκλο αμοιβαίας εγγύτητας. Στις οικογένειες, τα παιδιά που αισθάνονται αγαπημένα και υποστηριζόμενα αναπτύσσουν ισχυρότερο ψυχικό υπόβαθρο, ενώ οι γονείς νιώθουν μεγαλύτερη ικανοποίηση και σύνδεση. Στη δουλειά ή την εκπαίδευση, οι ουσιαστικές συζητήσεις μπορούν να ενισχύσουν τη συνεργασία, την εμπιστοσύνη και τη δέσμευση.
Η έρευνα δείχνει ότι η ουσιαστική επικοινωνία δεν απαιτεί ατελείωτες συζητήσεις ή σύνθετες τεχνικές· αρκεί η πρόθεση να μοιραστούμε σκέψεις, συναισθήματα και εμπειρίες με ειλικρίνεια και ανοιχτή καρδιά. Μέσα από στοχευμένες ερωτήσεις και αμοιβαία εμπιστοσύνη, γονείς και παιδιά, φίλοι και σύντροφοι μπορούν να δημιουργήσουν δεσμούς που διαρκούν, ενώ η καθημερινή πρακτική της αυτο-αποκάλυψης καλλιεργεί τη βαθύτερη κατανόηση και την ουσιαστική σύνδεση ανάμεσα στους ανθρώπους. Η απλή αλλά ισχυρή δύναμη της ερώτησης γίνεται έτσι ένας δρόμος για την αληθινή εγγύτητα.
Πηγή: BBC
Τα πιο διαβασμένα άρθρα του Look μια φορά την εβδομάδα στο mail σου! Εγγράψου εδώ >>>
Δεν με τρελαίνει ως ιδέα, αλλά σκέφτομαι ότι ίσως βοηθηθούμε οικονομικά
