Η Δέσποινα Ζακύρη «ζωντανεύει» κολοκύθες στη Λέσβο

Μικρές, μεσαίες, μεγάλες με περίεργα σχέδια και σχήματα. Όλες οι κολοκύθες είναι σημαντικές για την Δέσποινα Ζακύρη από το χωριό Μεσότοπο της Λέσβου, αφού τους δίνει ζωή και χρώμα, μετατρέποντας τις σε έργα τέχνης. Η φύση και το σχήμα τους την καθοδηγούν κυρίως για την τελική μορφή που θα τους δώσει. Εμπνευσμένη από την παράδοση και την ιστορία, τις περισσότερες φορές, σχεδιάζει ιδιαίτερα πρόσωπα και μάλιστα με καταγωγή. Ο παππούς και η γιαγιά από την Σμύρνη, το ζεύγος από τη Λευκάδα, οι μερακλήδες Καλυμνιώτες είναι μερικά από αυτά ενώ άλλες δημιουργεί πρόσωπα από παραμύθια, όπως την Kοκκινοσκουφίτσα και τον Κακό Λύκο, μάγισσες με σκουπόξυλα, τον Αλαντίν, την Σταχτοπούτα, τον Πινόκιο, κύκνους ακόμη και τους Simpsons.

Όπως μου περιγράφει η Δέσποινα, είναι μητέρα τριών παιδιών και διατηρεί «Το Πυθάρι», ένα μαγαζί με είδη λαϊκής τέχνης από το 2001 στο κέντρο του Μεσοτόπου στο οποίο θα βρει κανείς δημιουργίες με θαλασσόξυλα, ατελείωτα σχέδια πάνω σε βότσαλα και φυσικά τις χειροποίητες ζωγραφιστές κολοκύθες. Ο πατέρας και η μητέρα της ήταν ράφτες, εξού και η δημιουργική φύση. Στον ελεύθερο της χρόνο της βέβαια προτιμά να καταπιάνεται με την κηπουρική. Αγαπά τα ταξίδια, καθώς επίσης και τις βόλτες στην θάλασσα ιδίως στην παραλία Ταβάρι. «Το 2010  ξεκίνησα να ζωγραφίζω κολοκύθες για το μαγαζί μου, είδα ότι υπήρχε ενδιαφέρον κι έκτοτε άρχισα να τις καλλιεργώ και να έχω την δική μου παραγωγή.Φυσικά αυτή δεν είναι αρκετή λόγω παραγγελιών οπότε αγοράζω και αρκετές. Δεν χρονομετρώ ωστόσο, πόση ώρα μου παίρνει για να σχεδιάσω μια γιατί συνήθως φτιάχνω πολλές κολοκύθες ταυτόχρονα. Πρέπει να στεγνώνουν τα χρώματα για να συνεχίσω να δουλεύω» μου λέει γεμάτη ενθουσιασμό στην τηλεφωνική μας επικοινωνία.

Η διαδικασία είναι απλή για εκείνη. Φυτεύει τους σπόρους στο χωράφι της το Μάιο, όταν είναι έτοιμες οι κολοκύθες το Νοέμβρη τις αφήνει να ξεραθούν μέχρι τον επόμενο Μάιο σε χώρο αεριζόμενο. Στη συνέχεια, τις πλένει, τις τρίβει με χοντρό σίρμα και τις τοποθετεί σε ένα βαρέλι για να στεγνώσουν καλά. Έπειτα, βάζει την βάση και χρησιμοποιεί ακρυλικά χρώματα για να τις σχεδιάσει και διάφορα άλλα ανάγλυφα υλικά προκειμένου να φτιάξει κολιέ, μπορντούρες και ότι θεωρεί απαραίτητο για τα ρούχα τους. Όλες έχουν ονόματα όπως Θρασύβουλος, Ευτέρπη, Αφροδίτη μιας και λατρεύει τις ιδιαιτερότητες ενώ εκείνες που τις θυμίζουν κάποιον γνωστό της αποκτούν αυτόματα το δικό του. «Συνήθως οι άνθρωποι μου ζητάνε να τους σχεδιάσω ανθρώπινες φιγούρες με παραδοσιακές φορεσιές, ζώα, ήρωες, φωλιές για πουλιά και πλεόν φωτιστικά. Οι τουρίστες που επισκέπτονται το μαγαζί μου παραξενεύονται πολύ με τις κολοκύθες και τις αγοράζουν με αποτέλεσμα αυτές να έχουν ταξιδέψει έως σήμερα στην Κύπρο, το Βέλγιο, τη Γερμανία, την Αμερική ακόμη και τη Σαουδική Αραβία. Κάποιοι από αυτούς βέβαια δεν ξέρουν καν την αρχική τους μορφή οπότε πάντοτε τους δείχνω μια που έχω εκεί τριγύρω πρόχειρη. Επιλέγουν πάντως μικρά μεγέθη ώστε να είναι εύκολες στη μεταφορά τους.

Το πιο παράξενο σχέδιο της
«Μία φορά είχα δύο κολοκύθες των οποίων το σχήμα ήταν τέτοιο που μόνο σπερματοζωάρια θα μπορούσα να διαμορφώσω. Μαζί έφτιαξα κι ένα ωάριο. Όλοι γελούσαν με την ιδέα αυτή. Τους φαινόταν πολύ πρωτότυπη!»

Πάντα θυμάται με χαρά τον πρώτο άνθρωπο που αγόρασε κολοκύθα της, ήταν ένας γείτονας της, ο οποίος μόλις είδε την συλλογή που είχε δημιουργήσει ενθουσιάστηκε και ήθελε να διακοσμήσει το σπίτι και τον κήπο του με αυτές. «Νιώθω ικανοποίηση όταν επιλέγουν τις δημιουργίες μου και ευγνωμοσύνη που μπορώ να κάνω το χόμπι μου επάγγελμα. Οι εκθέσεις στις οποίες πηγαίνω από το 2017 αλλά και το διαδίκτυο σίγουρα με βοηθάνε πολύ προκειμένου να δει ο κόσμος τι ταιριάζει περισσότερο στα γούστα του και να το επιλέξει. Δεν μπορώ να ξεχωρίσω κανένα από τα δημιουργήματα μου γιατί ούτως ή άλλως κανένα δεν είναι ίδιο ποτέ. Κάθε τελευταίο έργο είναι και το αγαπημένο μου μέχρι να κάνω το επόμενο, όσο κοινότυπο κι αν ακούγεται. Νομίζω η κάθε μου στιγμή, είτε δύσκολη είτε χαρούμενη, αποτυπώνεται στα έργα μου και αυτό το αντιλαμβάνονται όσοι έρχονται εδώ. Τώρα ετοιμάζω φωτιστικά που δεν είχα φτιάξει μέχρι στιγμής και περιμένω με ανυπομονησία τις εκθέσεις του χειμώνα».

Με την Δέσποινα καταλήγουμε πως το χειροποίητο κερδίζει έδαφος στις προτιμήσεις του κόσμου και ταυτόχρονα ωθεί νεαρούς και μη δημιουργούς να πιστέψουν στην τέχνη τους. «Είναι πραγματικά ευχάριστο που ανοίγουν σήμερα όλο και περισσότερα μαγαζιά με χειροποίητα, το διαφορετικό κέρδιζε και θα συνεχίζει να κερδίζει έδαφος».

Θα την βρείτε στο λογαριασμό της στο facebook Δέσποινα Ζακύρη Το Πυθάρι.