H Bασιλεία Βλαχοπούλου δημιουργεί κοσμήματα από σκουπίδια

Από το παλιό κουζινάκι του πατρικού, στο δικό της εργαστήριο με πωλήσεις σε όλο τον κόσμο. Για την τεχνικό-κατασκευαστή χειροποίητου κοσμήματος, Βασιλεία Βλαχοπούλου το όνειρο έγινε πραγματικότητα, χάρη στο μεράκι της, αλλά και στη διαφοροποίησή της σχετικά με τον τρόπο που προκύπτουν οι δημιουργίες της. Η στενή της σχέση με τη φύση και η επιθυμία της να αναπτύξει μια επιχείρηση με μειωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, την ενέπνευσαν να στραφεί στα επαναχρησιμοποιημένα υλικά. Έτσι, συλλέγει παλιά αντικείμενα από χαλκό, μπρούτζο, ορείχαλκο, ξύλο και γυαλί και τους δίνει μια νέα αξία, μετατρέποντάς τα σε κοσμήματα που λόγω της μικρής ποσότητας όμοιων πρώτων υλών είναι μοναδικά. Για παράδειγμα, το τμήμα μιας μπρούτζινης βρύσης μπορεί να μεταμορφωθεί σε βραχιόλι και ένα βίντατζ φωτιστικού μπορείνα χρησιμεύσει για τη δημιουργία ενός δαχτυλιδιού. Με αυτές τις πρακτικές, το εργαστήρι της, ΤΗΡΑ ΤΟ στην Ξάνθη, ανήκει στις πλέον eco-friendly επιχειρήσεις του μεταποιητικού κλάδου και είναι από τα λιγοστά εργαστήρια κοσμήματος στην Ελλάδα που επιλέγει την επαναχρησιμοποίηση μετάλλων και υλικών. 

Πώς ξεκίνησαν όλα; «Η επαφή μου με την τέχνη και τις κατασκευές ξεκίνησε από την παιδική ηλικία, η ζωγραφική και η μουσική ήταν οι πρώτες μορφές τέχνης που με κέρδισαν, όπως και οι κατασκευές που τις λατρεύουμε οικογενειακά θα έλεγα. Στο λύκειο ξεκίνησα να συνθέτω τα πρώτα μου κοσμήματα με χάντρες και σκοινιά και να κατασκευάζω τσάντες από παλιά περιοδικά. Και κάπου εκεί γενήθηκε το ερώτημα "Γιατί να μην το κάνω επαγγελματικά;" Έτσι, με τη στήριξη της οικογένειάς μου, ξεκίνησα να φοιτώ σε σχολή αργυροχρυσοχοίας στη Θεσσαλονίκη, έναν χώρο που ένιωσα για πρώτη φορά απελευθερωμένη, σε αντίθεση με τα σχολικά μου χρόνια που η κλίση μου στην τέχνη φάνταζε να είναι λάθος επιλογή, σύμφωνα με το εκπαιδευτικό σύστημα. Από τις πρώτες εβδομάδες στη σχολή ονειρευόμουν πως μια μέρα θα κατασκεύαζα κοσμήματα στο δικο μου εργαστήριο. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών μου, εργάστηκα σε ένα από τα πιο αξιόλογα εργαστήρια της Βορείου Ελλάδος, στη Θεσσαλονίκη. Ωστόσο, μετά από δύο χρόνια αποφάσισα να επιστρέψω στη βάση μου, στο πατρικό μου σπίτι στο χωριό. Εκεί, με τη βοήθεια των γονιών μου, δημιούργησα το πρώτο μου εργαστήριο στο παλιό κουζινάκι της γιαγιάς μου. Όλα τα έπιπλα του χώρου, συμπεριλαμβανομένου του πάγκου κατασκευής κοσμημάτων, δημιουργήθηκαν χειροποίητα, χρησιμοποιώντας επαναχρησιμοποιημένο ξύλο, όπως παλέτες, πεσμένους κορμούς δέντρων και παλιά, καταστραμένα έπιπλα» μου λέει η Βασιλεία.

Η επιχείρησή της, βασίζεται στη λογική zero waste κι όλα τα μέταλλα-υλικά που χρησιμοποιεί, τα επεξεργάζεται με τέτοιον τρόπο ώστε να αποφευχθεί η δημιουργία ρεταλιών. Ακόμα κι αν προκύψουν απομεινάρια, αυτά χρησιμοποιούνται για νέα σχέδια με αποτέλεσμα να δημιουργείται μια καινοτομία στο εργαστήριο, με καινούργιες σειρές ασημένιων κοσμημάτων που κατασκευάζονται μόνο μία φορά.

«Η φιλοσοφία που κυριαρχεί στα κοσμήματά μου είναι ουσιαστικά η φιλοσοφία της ζωής μου. Θεωρώ πως όλα έχουν κάτι να μου δώσουν και τίποτα δεν είναι άχρηστο, είτε από συναισθηματικής άποψης, είτε από τις ανθρώπινες σχέσεις, είτε από αντικείμενα. Η έμπνευση για την επαναχρησιμοποίηση πηγάζει από αυτό και από τη μεγάλη μου αγάπη μου για τη φύση. Η επιλογή να ασχοληθώ με μέταλλα και υλικά που είναι άχρηστα πλέον για την κοινωνία, έγινε με σκοπό να μειώσω το περιβαλλοντικό μου αποτύπωμα. Η διαδικασία ανακύκλωσης των μεταλλικών απορρυμάτων είναι αρκέτα βλαβερή για το περιβάλλον, λόγω διάφορων χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται και έπειτα καθώς ένα μέρος των μετάλλων κατά τη διαδικασία του χυτηρίου (λιωσίματος) εξατμίζεται, έχουμε κάθε φορά λιγότερο μέταλλο και ρύπανση του περιβάλλοντος. Στο εργαστήριό μου, δεν λιώνω τα αντικείμενα, αντίθετα, τα χρησιμοποιώ ως πηγή έμπνευσης, δημιουργώντας κοσμήματα με στοιχεία από το αντικείμενο ή χρησιμοποιώντας ολόκληρα κομμάτια που αποδομούνται και ξαναενώνονται με τη δική μου δημιουργικότητα. Η διαδικασία δημιουργίας είναι μαγική για μένα, απολαμβάνω την αναγέννηση ενός άχρηστου αντικειμένου σε ένα μοναδικό κόσμημα. 

»H πιο συναρπαστική και μαγευτική διαδικασία αναζήτησης υλικών συμβαίνει για τη σειρά «Reusable Love». Κατά διαστήματα, επισκέπτομαι επιχειρήσεις ανακύκλωσης, όπου ανακαλύπτω ποικίλα μέταλλα (όπως χαλκό, μπρούντζο, αλουμίνιο), αλλά και αντικείμενα όπως βρύσες, σωλήνες και λάμπες. Η επιλογή των υλικών αυτών απαιτεί συγκέντρωση και φαντασία για τη δημιουργία μοναδικών κοσμημάτων. Επιπλέον, η συνεργασία με έναν φίλο παλαιοπώλη άνοιξε νέες προοπτικές. Η απόκτηση αντικειμένων που έχουν κλείσει τον κύκλο ζωής τους, αποτελεί πηγή έμπνευσης για εμένα και προσθέτει μια διάσταση βιωσιμότητας στη διαδικασία. Τέλος, φίλοι και γνωστοί που ενημερώθηκαν για την προσέγγισή μου στην επαναχρησιμοποίηση, άρχισαν να μου προσφέρουν παλιά κοσμήματά τους. Αυτά τα κοσμήματα που είχαν παραμείνει εγκαταλελειμμένα σε μπιζουτιέρες για πολλά χρόνια, υπόκεινται σε μια διαδικασία αναγέννησης, αποδομούνται και δημιουργούνται εκ νέου, αξιοποιώντας κάθε μικρή λεπτομέρεια με αγάπη και δημιουργικότητα».

Το εργαστήριο της Βασιλείας είναι το καταφύγιό της. Αποτελεί όχι μόνο το μέρος κατασκευής των κοσμημάτων της, αλλά αντιπροσωπεύει και την ενσάρκωνση του ονείρου της. Οι δημιουργίες της μάλιστα από τα χέρια της και το εσωτερικό του εργαστηρίου ταξιδεύουν σε διάφορες χώρες του εξωτερικού, αποδεικνύοντας για άλλη μια φορά τη δύναμη των ηλεκτρονικών μέσων, ενός σωστά δομημένου e-shop και μιας σταθερής παρουσίας στα social media που μπορεί να απογειώσει οποιαδήποτε μικρή επιχείρηση.

«Καθώς βρίσκομαι σε αυτόν τον μαγικό χώρο, δεν αντικρίζω απλώς εργαλεία και μηχανήματα, αλλά κομμάτια μιας ιστορίας που ξεκινάει με τον παππού μου, ο οποίος κατασκεύαζε χειροποίητες σόμπες, και συνεχίζει με εμένα με την κατασκευή χειροποίητων κοσμημάτων. Κάθε σφυρί, κάθε μέταλλο και κάθε εργαλείο φέρουν μια ιστορία και το πάθος που έχω αφιερώσει και αφιερώνω. Όταν κοιτάζω τα μηχανήματα στον χώρο, αναπολώ στιγμές από το παρελθόν, τότε που επιθυμούσα τόσο πολύ να τα αποκτήσω, αλλά μου φαινόταν αδύνατο, κι όταν επιτέλους κατάφερα να αγοράσω το πρώτο μου μηχάνημα, συγκινήθηκα. Επίσης, είναι ξεχωριστό να παρακολουθώ τα κοσμήματά μου να αφήνουν το αγαπημένο μου εργαστήριο και να ξεκινούν το ταξίδι τους προς διάφορες γωνιές του κόσμου. Μέχρι στιγμής, έχουν ταξιδέψει σε πολλές περιοχές της Ελλάδας και σε διάφορες χώρες του εξωτερικού, όπως η Ιταλία, η Σουηδία, η Ελβετία, η Αγγλία και η Γερμανία, ωστόσο, το πιο μακρινό τους ταξίδι έως τώρα είναι η Αμερική!»

Η Βασιλεία έχει σχεδιάσει 4 σειρές κοσμημάτων, ενώ παράλληλα δίνει και τη δυνατότητα για custom-made σχέδιο βασισμένο στις υποδείξεις του ενδιαφερόμενου. Επιπλέον, αναλαμβάνει την ανακατασκευή παλιών κοσμημάτων, δίνοντάς τους μια νέα πνοή, δημιουργώντας κάτι διαφορετικό και ξεχωριστό. Η δημιουργία κοσμημάτων χρειάζεται δεξιότητα, φαντασία και υπομονή, ενώ ο χρόνος που απαιτείται για την πλήρη ολοκλήρωσή τους δεν είναι ποτέ συγκεκριμένος, σύμφωνα με τη σχεδιάστρια.

«Η σειρά “Candy" από ασήμι και υγρό γυαλί που ακτινοβολεί, σε έντεκα διαφορετικά χρώματα και τρία σχήματα, είναι η πρώτη που σχεδίασα. Είμαι λάτρης των χρωμάτων και της γεωμετρίας και η σειρά παντρεύει αυτές τις μεγάλες μου αγάπες. Η σειρά “Ελαία” από ασήμι συνδυασμένο με ξύλο ελιάς, αποπνέει μια εκλεπτυσμένη αισθητική και αντικατοπτρίζει την ομορφιά της φύσης. Αποτελεί την πιο πρόσφατη δημιουργία μου, εμπνευσμένη από την αρχαία Ελλάδα και τη μυθολογία των Ολύμπιων θεών. Η ιδέα αναδύεται από τον Όλυμπο επειδή είναι ένα βουνό που έχω ανέβει αρκετές φορές, μου προκαλεί δέος και γεμίζει την ψυχή μου. Η σειρά "Hoops" κατασκευάζεται από ασήμι ή μπρούντζο σε τέσσερα διαφορετικά μεγέθη. Προήλθε από την ανάγκη για ένα κοσμήμα που θα μπορούσα να φοράω καθημερινά. Επιδίωξα να δημιουργήσω κρίκους με το δικό μου στιλ, συνδυάζοντας τη μεγάλη επιφάνεια μετάλλου με ένα εξαιρετικά ελαφρύ βάρος, προκειμένου να εξασφαλίσω άνεση καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας. Τα κοσμήματα της σειράς “Reusable Love” είναι αποκλειστικά κατασκευασμένα από επαναχρησιμοποιημένα υλικά και τα περισσότερα κατασκευάζονται μόνο μία φορά. Αυτή η σειρά με εμπνέει και με γεμίζει με αίσθηση απόλυτης ελευθερίας, καθώς κάθε δημιουργία αποτελεί ένα τελείως νέο και μοναδικό έργο τέχνης. 

»Κάθε κόσμημα έχει τον δικό του χρόνο ολοκλήρωσης και εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες, όπως το υλικό, το σχέδιο και την τεχνική που θα εφαρμόσω. Ένα απλό κόσμημα μπορεί να ολοκληρωθεί σε λίγες ώρες, ενώ ένα πιο περίτεχνο και λεπτομερές μπορεί να απαιτήσει μέρες ή ακόμα και εβδομάδες. Στη δημιουργία ενός custom-made κοσμήματος απαιτείται περισσότερος χρόνος, καθώς η σχεδίαση πρέπει να είναι ακριβής για να ανταποκριθεί στις προσδοκίες του αγοραστή». 

Μπορεί το e-shop να προσφέρει πρόσβαση σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά το εργαστήρι της Βασιλείας είναι στην Ξάνθη. Ποια είναι τα θετικά και ποια τα αρνητικά μιας επιχείρησης που βρίσκεται σε επαρχιακή πόλη; 

«Μετά από τέσσερα χρόνια στη Θεσσαλονίκη συνειδητοποίησα ότι οι ρυθμοί μιας μεγάλης πόλης δε μου ταιριάζουν. Ήθελα μια καθημερινότητα με λιγότερη ένταση. Με τον ερχομό μου στην Ξάνθη ξεκίνησα να παραδίδω μαθήματα χειροποίητου κοσμήματος σε ενήλικες και καλλιτεχνικών σε παιδιά. Αυτή η εμπειρία ενίσχυσε την αυτοπεποίθησή μου και την ανάγκη μου να ξεκινήσω τη δική μου επιχείρηση.

»Εδώ, μπορώ να απολαμβάνω τη φύση σε απόσταση μόλις 10 λεπτών από το σπίτι μου. Αν βρεθείς στα βουνά της Ροδόπης, θα μαγευτείς από τα χρώματα του φθινοπωρινού τοπίου. Το καλοκαίρι μπορείς να απολαύσεις το μπάνιο σου σε ερημικές παραλίες με θέα το θρακικό πέλαγος και την άνοιξη ο Νέστος και το παραποτάμιο δάσος θα σε εντυπωσιάσουν με την άγρια ομορφιά τους! Αυτές οι εικόνες γεμίζουν την ψυχή, καθαρίζουν το μυαλό και με εμπνέουν! Επιπλέον, ο κλειστός κύκλος της επαρχίας, που συνήθως αποτελεί αρνητικό στοιχείο, έχει και τα καλά του. Δεν χάνεσαι στο πλήθος, μπορείς να συνάψεις εύκολα κοινωνικές σχέσεις, να νιώσεις τη στήριξη των ανθρώπων που σε περιβάλλουν και να γίνει γρήγορα αναγνωρίσιμη η επιχείρησή σου σε τοπικό επίπεδο. Ωστόσο, υπάρχουν και κάποια αρνητικά στοιχεία. Η διαθεσιμότητα υλικών και υπηρεσιών είναι περιορισμένη. Για παράδειγμα η προμήθεια ασημιού ή η επιχρύσωση δεν προσφέρεται και αυτό δημιουργεί κάποιες δυσκολίες, ειδικά αν προκύψει κάποια μεγάλη παραγγελία που πρέπει να παραδοθεί άμεσα. Επίσης, αν εξαιρέσουμε το e-shop, το αγοραστικό κοινό είναι περιορισμένο και δεν μπορείς να φτάσεις αντίστοιχες επιχειρήσεις που βρίσκονται σε Αθήνα ή Θεσσαλονίκη».   

Περισσότερες πληροφορίες για το project της Βασιλείας, στο tirato.gr  

Αν έχετε κι εσείς ένα πρωτότυπο και δημιουργικό πρότζεκτ ή μια ενδιαφέρουσα ιστορία να διηγηθείτε, στείλτε μας email στο katerinakamp@yahoo.com