Ένα νέο κύμα υπερκατανάλωσης φαίνεται να προκαλεί το TikTok Shop, το ενσωματωμένο ψηφιακό κατάστημα της δημοφιλούς πλατφόρμας, με όλο και περισσότερους χρήστες να παραδέχονται ότι ξοδεύουν μεγάλα χρηματικά ποσά σε προϊόντα που τελικά δεν χρησιμοποιούν ποτέ.
Σύμφωνα με μαρτυρίες χρηστών, η διαδικασία αγορών στο TikTok είναι τόσο άμεση και «ανώδυνη» που καταργεί κάθε αίσθηση φραγμού. Το προϊόν εμφανίζεται μέσα στο βίντεο, ένας influencer το προτείνει, το κουμπί αγοράς βρίσκεται ήδη στην οθόνη και η πληρωμή ολοκληρώνεται σε δευτερόλεπτα, χωρίς ο χρήστης να απομακρυνθεί ποτέ από το περιβάλλον της εφαρμογής.
Ορισμένοι κάνουν λόγο για αγορές αξίας χιλιάδων ευρώ μέσα σε λίγους μήνες: ρούχα που δεν φορέθηκαν, καλλυντικά που έμειναν κλειστά, gadgets που ξεχάστηκαν σε συρτάρια. Όπως περιγράφουν, η αίσθηση δεν είναι ότι «ψωνίζουν», αλλά ότι συνεχίζουν απλώς το ατελείωτο scroll, με τις αγορές να αποτελούν προέκταση της διασκέδασης.
Ειδικοί στην καταναλωτική συμπεριφορά επισημαίνουν ότι το TikTok Shop εκμεταλλεύεται στο έπακρο την ψυχολογία της παρόρμησης. Ο συνδυασμός βίντεο μικρής διάρκειας, συνεχούς εναλλαγής περιεχομένου και προσωποποιημένων προτάσεων μειώνει τον χρόνο σκέψης και αυξάνει την πιθανότητα αυθόρμητης δαπάνης.
Οικονομικοί σύμβουλοι προτείνουν πρακτικά μέτρα προστασίας, όπως η αφαίρεση αποθηκευμένων στοιχείων πληρωμής, ο περιορισμός χρόνου χρήσης της εφαρμογής και η συνειδητή αποχή από αγορές κατά τη διάρκεια scrolling.
Καθώς τα όρια ανάμεσα στην ψυχαγωγία και στο ηλεκτρονικό εμπόριο γίνονται όλο και πιο θολά, το φαινόμενο του TikTok Shop επαναφέρει τη συζήτηση για το πώς οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης επηρεάζουν άμεσα τις καταναλωτικές μας αποφάσεις — συχνά χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε.
Πηγή: Daily Mail