Με αφορμή το Platinum Jubilee (6/2/22), διαβάστε άγνωστες λεπτομέρειες από τη ζωή της μακροβιότερης βασίλισσας στον κόσμο
Βασίλισσα Ελισάβετ Β': Στις 6 Φεβρουαρίου 2022 γίνεται η πρώτη βασίλισσα της Βρετανίας (και του κόσμου) που θα γιορτάσει ένα πλατινένιο ιωβηλαίο.
Η βρετανική κυβέρνηση είναι η κυβέρνηση της Αυτής Μεγαλειότητάς της. Το κοινοβούλιο, η αντιπολίτευση, όλες οι κυβερνητικές, διοικητές, δημόσιες υπηρεσίες, οι φυλακές και τα σωφρονιστικά ιδρύματα της χώρας λειτουργούν στο όνομα της Αυτής Μεγαλειότητας. Οι ποινές αποδίδονται κατά την «ευχέρεια» της Αυτής Μεγαλειότητάς της. Το Βασιλικό Ναυτικό οργώνει τις θάλασσες με τα δικά της πλοία. Το Βασιλικό πυροβολικό, το τμήμα πεζοναυτών και η Βασιλική Πολεμική Αεροπορία, προστατεύουν τη χώρα στο «όνομά της». Τα βρετανικά νομίσματα και χαρτονομίσματα τυπώνονται στο Βασιλικό Νομισματοκοπείο. Κυκλοφορούν περισσότερα από 1 δισεκατομμύριο χαρτονομίσματα και 16 δισεκατομμύρια κέρματα που φέρουν την εικόνα της. Επιστολές, λογαριασμοί και κάθε λογής ταχυδρομικές αποστολές μοιράζονται σε ολόκληρη την επικράτεια - και έξω από αυτή - από τα «δικά» της Ταχυδρομεία. Τα Βασιλικά Ταχυδρομεία τυπώνουν περίπου 4 δισεκατομμύρια γραμματόσημα το χρόνο που αποτυπώνουν το δικό της πρόσωπο. Ακόμη και το εντυπωσιακό βρετανικό υπερωκεάνιο που πραγματοποιούσε κάποτε, από το 1969 έως και το 2008, διατλαντικά ταξίδια, μέχρι να μετατραπεί σε ένα εξίσου εντυπωσιακό πλωτό ξενοδοχείο στο Ντουμπάι, ονομαζόταν «Queen Elizabeth 2». Η διεθνής του συντομογραφία: Q.E.2
Η γυναίκα «Q.E.2», είναι ένα μείγμα αρχαίας γαλαζοαίματης παράδοσης και σύγχρονων μεσοαστικών αξιών. Είναι ένας σκληρά εργαζόμενος, αξιοπρεπής, ευχάριστος, ευσυνείδητος άνθρωπος που «στερήθηκε» τη σχολική και πανεπιστημιακή μόρφωση και δεν ανέπτυξε ποτέ την αρμόζουσα, θα έλεγε κανείς για τη θέση της, καλλιτεχνική κουλτούρα - δεν την ενδιέφερε, είναι η αλήθεια. Αυτά που την ενδιέφεραν περισσότερο από καθετί άλλο και για τα οποία δεν έκρυψε ποτέ αυτό το ενδιαφέρον ήταν η οικογένειά της, τα άλογα και ένα τσούρμο από μικρόσωμα, «κακομαθημένα» σκυλάκια ράτσας Pembroke Welsh Corgis που παίζουν συνέχεια στα πόδια της και μυρίζουν αδιάκριτα τους αστραγάλους εκείνων που την επισκέπτονται.
Και αφού εκείνη μπορεί να διαλέξει τους φίλους και το αντικείμενο της συζήτησης, προτιμά πάντα να μιλάει για άλογα παρά για βιβλία και προτιμά να μιλά με εκπαιδευτές ή φροντιστές αλόγων παρά με δούκες και κόμητες. «Στέκονται πολύ ψηλά για εμάς» όπως συνήθιζε να λέει για τους τελευταίους. Η αφοσίωση της στη δουλειά της και το αίσθημα καθήκοντος μοιάζουν σχεδόν αναχρονιστικά στις πρώτες αυτές δεκαετίες ενός συναρπαστικού και ταραχώδους ταυτόχρονα 21ου αιώνα, του αιώνα που αναπόφευκτα θα «ζήσει» το τέλος της διασημότερης και μακροβιότερης μοναρχίας του πλανήτη.
70 χρόνια Ελισάβετ και Σία: εκτός του ότι η βασιλική οικογένεια έχει τεράστια περιουσία και δαπανά επικά ποσά, τροφοδοτεί τα ΜΜΕ με glamour και κουτσομπολιά
Ξυπνάει νωρίς κάθε πρωί, στις 8. Πίνει το τσάι της και τρώει το πρωινό της λύνοντας το σταυρόλεξο στις σελίδες της The Daily Telegraph υπό τους ήχους μιας γκάιντας που κατά παράδοση ακούγεται κάθε πρωί στις 9 έξω από τα παράθυρα. Στις 10 η βασίλισσα βρίσκεται ήδη στο γραφείο της, ένα ψηλοτάβανο δωμάτιο γεμάτο παλιά έπιπλα αντίκες, φρεσκοκομμένα λουλούδια και φωτογραφίες των παιδιών, των εγγονιών, των αλόγων και των μικρών σκυλιών της. Κάθε πρωί, ο προσωπικός της γραμματέας μπαίνει στο δωμάτιο και τη βρίσκει να κάθεται στο γραφείο της με το κεφάλι ψηλά και τη μέση ίσια, έτοιμη να πιάσει τα κόκκινα δερμάτινα «κουτιά» που περιέχουν κυβερνητικά έγγραφα – και καταφθάνουν κάθε πρωί με κυβερνητικό όχημα. Τηλεγραφήματα του Υπουργείου Εξωτερικών, υπουργικά έγγραφα, υπομνήματα δημόσιων υπηρεσιών. Σε κάποια πρέπει να υπογράψει, σε κάποια άλλα να προσθέσει τα σχόλιά της στα περιθώρια του χαρτιού, σε άλλα απλά βάζει μια μονογραφή. Εάν υπάρχει κάποια κοινοβουλευτική πράξη που χρήζει της υπογραφής της, συναινεί γράφοντας «Elizabeth R.» (το R από το λατινικό Reign που σημαίνει βασίλισσα). Επίσης διαβάζει μερικά από τα 200 με 300 γράμματα πολιτών που λαμβάνει καθημερινά (περισσότερα από 60.000 το χρόνο), τα οποία φτάνουν στα χέρια της κλειστά, φυσικά. Διαλέγει τυχαία κάπου 12 από αυτά και τα διαβάζει. Κάποια κρύβουν λόγια θαυμασμού, άλλα τείνουν επιεικώς στον χαρακτηρισμό «κακόβουλα» και πολλά ζητούν τη βοήθειά της. «Υπάρχουν φορές που μπορώ να βοηθήσω», είχε πει κάποτε. «Μπορώ να προωθήσω κάποια αιτήματα στις αρμόδιες αρχές».
Στο τέλος της μέρας ξεκουράζεται μπροστά στην τηλεόραση, όπως οι περισσότεροι από εμάς. Τα γούστα της είναι μάλλον μεσοαστικά. Τις αρέσουν τα παζλ jigsaw, τα βιβλία μυστηρίου αλλά και οι βιογραφίες, ειδικά αυτές των προγόνων της. Στη θεωρία θεωρείται προστάτης της Όπερας και του Μπαλέτου, της Συμφωνικής Ορχήστρας και όλων των θεατρικών σκηνών της Βρετανίας. Στην πραγματικότητα, η βασίλισσα Ελισάβετ έδειχνε και δείχνει χλιαρό ενδιαφέρον για κάθε μορφή υψηλής τέχνης ή πολιτισμού. Προτιμά την αμερικανική τζαζ, τα μιούζικαλ και τις κωμωδίες, την αμερικανική σουίνγκ του ’30 και τους Beatles (αγαπημένο της κομμάτι το Yellow Submarine). Γνωρίζει τα πάντα για τους ζωγραφικούς πίνακες που απαρτίζουν τη συγκλονιστική συλλογή της, αλλά δεν ενδιαφέρθηκε να «εκσυγχρονίσει» τον καλλιτεχνικό της θησαυρό. Έχει Λεονάρντο Νταβίντσι και Μικελάντζελο, αλλά όχι Motherwell ή Hockney.
Πολλά ανέχτηκε και πολύ άντεξε η Κριστίνα…
«Για εκείνη, οι άνθρωποι χωρίζονται σε τρεις μόνο κατηγορίες: πρώτη, η δική της, όχι ως άτομο αλλά ως Βασίλισσα, δεύτερη, η οικογένεια και τρίτη, όλοι οι υπόλοιποι», όπως είχε πει κάποτε φιλικό της πρόσωπο. Δεν αιφνιδιάζεται εύκολα από εκδηλώσεις «λατρείας», αντίθετα ανταποδίδει με τον ίδιο αυθορμητισμό. Στις 15 Μαΐου του 1991 στην Ουάσινγκτον των Ηνωμένων Πολιτειών, έξω από ένα συγκρότημα κατοικιών η Alice Frazier, μια μεγαλόσωμη μαύρη γιαγιά την υποδέχθηκε με μια τεράστια αγκαλιά λέγοντάς της «αυτό είναι το δικό μου παλάτι». Εκείνη «χειρίστηκε» την για πολλούς άβολη στιγμή με άνεση, ψυχραιμία και ένα μεγάλο χαμόγελο. Με τον ίδιο αυθορμητισμό όμως, στην ψυχρή εκδοχή του, θα αντιμετωπίσει όποιον νοιώσει πως εκμεταλλεύτηκε ή υπερέβη τα όρια. Κάποτε, πριγκίπισσα ακόμα, η Ελισάβετ είχε παραβρεθεί σε ένα πάρτι της βρετανικής πρεσβείας στη Ρώμη. Ένας νεαρός διπλωμάτης την πλησίασε και με τυπική ευγένεια - και μια φανερή αλαζονεία - τη ρώτησε «τι πιστεύει για […] αυτό ο πατέρας σας;». «Αναφέρεστε στον Βασιλιά;», του απάντησε η Ελισάβετ.
Κανείς, παρά μόνο η στενή της οικογένεια, δεν τη φωνάζει Λίλιμπετ. Για τα παιδιά της είναι «μανούλα», αλλά όταν εκείνα μιλούν σε άλλους για αυτή, τότε είναι η «βασίλισσα». Για όλους τους άλλους είναι η Μεγαλειοτάτη, ενώ ο κύκλος των γνωριμιών της την προστατεύει με σθένος και αφοσίωση. «Μια από τις στενές φίλες της βασίλισσας είναι η δική μου καλύτερη φίλη», είχε πει κάποτε μια κυρία της αριστοκρατίας. «Εκείνη και εγώ δεν έχουμε μιλήσει ποτέ στη ζωή μας για τη βασίλισσα».
Κι όμως, παρά τη σχεδόν μυθική της υπόσταση, η ανθρώπινη πλευρά της Ελισάβετ βρίσκει πάντα τον τρόπο να επικρατεί. Κάποιος από το φιλικό της περιβάλλον περπατούσε κάποτε στο Λονδίνο, στη Regent Street, όταν αντιλήφθηκε μια αστραφτερή Ρολς Ρόις να κόβει ταχύτητα δίπλα του. Κοίταξε στο παράθυρο και είδε τη βασίλισσα. Εκείνη τον χαιρέτησε σηκώνοντας το χέρι της. «Έμεινα άναυδος και με το μυαλό μουδιασμένο, μην ξέροντας τι άλλο να κάνω, υποκλίθηκα σαν τον Ντ’Αρτανιάν για να ανταποδώσω τον χαιρετισμό». Όταν επέστρεψε σπίτι του, τηλεφώνησε στην πριγκίπισσα Μαργαρίτα, την οποία επίσης γνώριζε και της είπε το περιστατικό. «Μην είσαι χαζός», του είπε η αδελφή της βασίλισσας. «Δεν ήταν η βασίλισσα αυτή. Η βασίλισσα δεν χαιρετά κόσμο στα πεζοδρόμια». «Φοβάμαι, κυρία μου, πως ήταν η βασίλισσα, είμαι απόλυτα σίγουρος». «Μην κουνηθείς, θα σε ξαναπάρω», είπε η πριγκίπισσα. Λίγα λεπτά αργότερα το τηλέφωνό του χτύπησε ξανά, «τηλεφώνησα στη βασίλισσα. ‘Φυσικά και τον χαιρέτησα’, μου είπε εκείνη, δεν βλέπω κάθε μέρα στο δρόμο ανθρώπους που ξέρω».
Στις δημόσιες εμφανίσεις της η Ελισάβετ είναι η επιτομή της αξιοπρέπειας. Δεν επιτρέπει ποτέ στον εαυτό της να δείξει έλλειψη ενδιαφέροντος, βαρεμάρα ή ακόμη και αδιαθεσία. Στην ιδιωτική της ζωή όμως εύκολα θα περιγράψει κάποιον με τον οποίο λίγες ώρες νωρίτερα συναναστρεφόταν με κοσμιότητα και εγκαρδιότητα, ως «μουρλό» ή «βλαμμένο». Το χιούμορ και η «ευφράδειά» της είναι παροιμιώδη, θα μπορούσαν εύκολα να την κάνουν την… ψυχή της παρέας. Είναι εξαιρετικός μίμος και της άρεσε πάντα να μιμείται τους κυβερνητικούς εκπροσώπους, τους πολιτικούς ή σημαντικούς ανθρώπους του επιχειρηματικού κόσμου που κατά καιρούς παρουσιάζονταν μπροστά της. Κάποτε, σε μια από τις ακροάσεις με τον, τότε, πρωθυπουργό της Αυστραλίας Γκοφ Ουίτλαμ, ένα από τα corgi της «αερίστηκε» ξεδιάντροπα και με θόρυβο δίπλα της. Αντί να κάνει πως αγνοεί την… ιδιόμορφη αυτή παρεμβολή στην κουβέντα τους, ο Ουίτλαμ είπε, «αυτό ήταν προφανώς το σκυλάκι σας»… «ποιος άλλος θα μπορούσε να είναι;», απάντησε με την ίδια άνεση η βασίλισσα.
Τα μαλλιά της άσπρισαν, αλλά οι ομοιόμορφα ζυγισμένες και σαν κομμάτια βαμβάκι μπούκλες της πλαισιώνουν ένα ροδαλό πρόσωπο. Ναι, η επιδερμίδα της εκπλήσσει ακόμη όσους τη συναντούν από κοντά. Ίσως είναι τα βαθυγάλαζα μάτια της που φωτίζουν το πρόσωπό της αφήνοντας τα ψεγάδια των 95 χρόνων της στη σκιά. Δεν έχει ποτέ χρήματα στην τσάντα της, δεν διαθέτει διαβατήριο, ούτε άδεια οδήγησης. Φοράει πάντα γυαλιά, ποτέ φακούς επαφής, που τα ταιριάζει χωρίς ενοχές ή κόμπλεξ με τα αστραφτερά ρουμπίνια, τα ζαφείρια, τις τιάρες ή και το βαρύ στέμμα. Αν χρειαστεί να διαβάσει κάτι, απλά βάζει το χέρι στην τσαντούλα της - που δεν αποχωρίζεται ποτέ - και βγάζει τα γυαλιά της. Η φωνή της είναι ψηλή, διαπεραστική και χωρίς χρώμα, φανερώνοντας την από πάντα συνεσταλμένη φύση της, όμως με τα χρόνια ήρθε και μια πιο βραχνή, ζεστή ίσως, χροιά που έφερε την ισορροπία. Και εξακολουθεί να χαμογελάει με φειδώ, «ελάττωμα» που την κάνει να φαίνεται απόμακρη, ψυχρή και δυσπρόσιτη. Η βασιλομήτωρ είχε φτάσει 92 χρονών και δεν έπαψε να της λέει μέσα από τα δόντια, «Χαμογέλα!». Το είχε καημό, όπως θα το λέγαμε εμείς ...
Στις 6 Φεβρουαρίου 2022 η βασίλισσα Ελισάβετ Β’ θα γίνει η πρώτη βασίλισσα της Βρετανίας (και του κόσμου) που θα γιορτάσει ένα πλατινένιο ιωβηλαίο, σηματοδοτώντας 70 χρόνια υπηρεσίας στο λαό του Ηνωμένου Βασιλείου και της Κοινοπολιτείας. Εκδηλώσεις για την επέτειο αυτής της, άνευ προηγουμένου, ιστορικής βασιλείας θα πραγματοποιούνται καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς, με αποκορύφωμα την τετραήμερη αργία των Τραπεζών από την Πέμπτη 2 έως την Κυριακή 5 Ιουνίου.
Ο 83χρονος φωτογράφος της Anwar Hussein θυμάται τις ιστορίες των φωτογραφιών που της τράβηξε με αφορμή της έκθεσή του «Princess Diana: Accredited Access»
Η χώρα μετατρέπεται σε μια τεράστια καλλιτεχνική σκηνή (με έδρα το Λονδίνο) που θα φιλοξενεί όλο το χρόνο αμέτρητα δρώμενα. Καλλιτέχνες, χορευτές, μουσικοί, στρατιωτικό προσωπικό, εργαζόμενοι σε δήμους και κοινότητες και εθελοντές θα ενωθούν για να πουν την ιστορία της 70χρονης βασιλείας της Ελισάβετ Β’ σε ένα συναρπαστικό φεστιβάλ δημιουργικότητας που θα συνδυάζει την μεγαλοπρέπεια και τις παραδόσεις με το street art, το θέατρο, τη μουσική, ακόμα και το τσίρκο. Τα ευφάνταστα κοστούμια αλλά και η χρήση οπτικοακουστικών τεχνολογιών αιχμής θα «συμπορευθούν» με το ταλέντο από κάθε γωνιά του Ηνωμένου Βασιλείου και της Κοινοπολιτείας. Επιπλέον (για να αναφέρουμε μερικές από τις εκδηλώσεις που ξεχωρίζουν):
*Αν και η επέτειος των 70 χρόνων από την ενθρόνιση της Ελισάβετ είναι επίσημα στις 6 Φεβρουαρίου, οι εορτασμοί έχουν ήδη ξεκινήσει από τα μέσα Ιανουαρίου όταν και το πολυτελές πολυκατάστημα Fortnum & Mason «σήμανε» την έναρξη του Πλατινένιου Διαγωνισμού Πουτίγκας κατά τον οποίο η ελίτ των βρετανών σεφ και κριτικών θα αναζητήσουν την «επετειακή» πουτίγκα, αυτή που θα συμβολίζει από φέτος και για πάντα τα 70 χρόνια βασιλείας της Ελισάβετ Β’.
*Η 95χρονη βασίλισσα ανοίγει τις πόρτες των κάστρων και των παλατιών στο κοινό. Από τις 12 έως και τις 15 Μαΐου περισσότερα από 500 άλογα και 1000 περφόρμερ θα προσφέρουν θέαμα στα κτήματα του Ουίνδσορ, ταξιδεύοντας όσους τυχερούς παρευρεθούν στην ιστορία της Μοναρχίας. Ανοικτό θα είναι και το Σάντριγχαμ αλλά και το Μπαλμόραλ, με τους επισκέπτες να έχουν την ευκαιρία, εκτός από ξεναγήσεις, να παρακολουθήσουν και τις εκεί ανάλογες, εορταστικές εκδηλώσεις.
*Την Πέμπτη 2 Ιουνίου, την ημέρα έναρξης της παραδοσιακής τετραήμερης αργίας των τραπεζών, θα πραγματοποιηθεί και η μεγαλειώδης στρατιωτική παρέλαση (Trooping the Colours) στην οποία παρελαύνουν περισσότεροι από 1400 στρατιώτες και 200 άλογα, συνοδεία 400 μουσικών. Εκείνη την ημέρα επίσης θα ανάψουν ταυτόχρονα 1500 φάροι σε ολόκληρη τη Βρετανία, στα νησιά της Μάγχης, στη Νήσο Μαν αλλά και στα κράτη της Κοινοπολιτείας. Ο πρώτος φάρος θα ανάψει στο παλάτι του Μπάκιγχαμ σε μια ιδιαίτερη τελετή.
*Μια από τις σημαντικότερες και πλέον δημοφιλείς ιπποδρομίες πραγματοποιούνται κάθε χρόνο το πρώτο Σάββατο του Ιουνίου στον ιστορικό ιππόδρομο του Epson Downs στο Σάρει, γνωστές και ως «The Derby». Στη μεγάλη ιστορία τους οι αγώνες εντάσσονται φέτος (Σάββατο 4 Ιουνίου) στο εορταστικό πλαίσιο του Πλατινένιου Ιωβηλαίου, αποκτώντας ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα και… αίγλη. Η Ελισάβετ παρακολουθεί τις ιπποδρομίες κάθε χρόνο, με αρχή το 1952, μόλις τέσσερις ημέρες μετά τη στέψη της… Πιστή στο ραντεβού της, αναμένεται και φέτος.
*Την Κυριακή 5 Ιουνίου, ολόκληρη η Βρετανία μετατρέπεται σε ένα τεράστιο «τραπέζι». Το γνωστό και ως «Big Jubilee Lunch» (το μεγάλο γεύμα του Ιωβηλαίου, μια ιδέα που ξεκίνησε το 2009) ενθαρρύνει τους γείτονες να «συσφίξουν» τις σχέσεις τους, να γνωριστούν, να διασκεδάσουν όλοι μαζί, να γίνουν «φίλοι». Το Πλατινένιο Ιωβηλαίο γίνεται κάλεσμα από τη μια άκρη της χώρας στην άλλη, από χωριό σε χωριό και από κοινότητα σε κοινότητα, σε ένα τεράστιο μπάρμπεκιου πάρτι γύρω από μεγάλα (ή μικρότερα) τραπέζια, σε κήπους, αυλές, στο δρόμο, όπου όλοι είναι ευπρόσδεκτοι και όλοι φέρνουν το δικό τους γευστικό «κάτι». Το Big Jubilee Lunch εναλλακτικά μπορεί να πάρει και τη μορφή ενός - εξίσου μεγάλου - κοινοτικού πικ-νικ. Το τσάι και τα παραδοσιακά κεκάκια δεν λείπουν, πάντως, από οποιαδήποτε μορφή του.
* Φύτεψε ένα δέντρο για το Ιωβηλαίο. Περισσότερα από 60.000 δέντρα έχουν ήδη φυτευτεί από την αρχή του «επετειακού» έτους στο πλαίσιο της μεγαλύτερης πράσινης εορταστικής εκστρατείας της βασίλισσας. Σε γειτονιές, δάση, βουνά, δρόμους και λεωφόρους ολόκληρη η χώρα φυτεύει καινούργια δέντρα με σκοπό οι μελλοντικές γενιές να κληρονομήσουν ένα καλύτερο και βιώσιμο «αύριο». Κάθε ένα από τα νέα αυτά δέντρα καταγράφεται σε έναν ψηφιακό χάρτη, ο οποίος θα παρουσιαστεί στην Αυτού Μεγαλειότητά της στο τέλος του Ιωβηλαίου έτους.
*Μεγάλη γιορτή μεν, αλλά… Το Πλατινένιο Ιωβηλαίο δεν μπορεί να συγκριθεί με κανένα από τα προηγούμενα, όχι όμως ως προς αυτό που συμβολίζει. Αυτή τη φορά η Ελισάβετ είναι «μόνη». Ο αγαπημένος σύζυγος, σύμβουλος και «στήριγμά» της, πρίγκιπας Φίλιππος δεν είναι κοντά της. Ο γιος της πρίγκιπας Άντριου αντιμετωπίζει τη δικαιοσύνη ξεγυμνωμένος από όλους τους τίτλους και τα προνόμια του παλατιού, ο εγγονός της Χάρι ετοιμάζεται να εκδώσει ένα βιβλίο, το περιεχόμενο του οποίου μπορεί να φέρει καταιγίδες στο Μπάκιγχαμ, ο πρίγκιπας Κάρολος δεν θεωρείται ο «καλύτερος» να τη διαδεχθεί, ο ίδιος ο θεσμός της μοναρχίας αρχίζει να «αμφισβητείται»…
