Η ιστορία των παπουτσιών Mary Jane

Είτε τα έχεις δει σε μαύρα flat δερμάτινα με μία μπαρέτα, είτε σε κόκκινα λουστρίνι με δύο μπαρέτες και χοντρό χαμηλό τακούνι ή σε λευκές ψηλοτάκουνες γόβες "με λουράκι", πρόκειται για τα ίδια παπούτσια, τα Mary Jane -ένα παπούτσι με όνομα και ιστορία-. Πέρα από τους δρομους της καθημερινότητας, όλα αυτά τα χρόνια, έχουν εμφανιστεί σε πασαρέλες μεγάλων οίκων, όπως οι Chanel, Gucci, Dior, Prada και Miu Miu, καθιστώντας τα μία εξαιρετικά κομψή επιλογή. Στην αρχική τους μορφή ήταν υποδήματα με στρογγυλές μύτες, επίπεδα ή με χοντρό τακούνι. Με την πάροδο του χρόνου, έχει αλλάξει σημαντικά η μορφή τους, αλλά το χαρακτηριστικό τους στοιχείο παραμένει αμετάβλητο – ένα λουράκι που διασχίζει το πόδι στο ύψος του ταρσού ή πιο κοντά στον αστράγαλο. Πρόκειται για παπούτσια που υπερβαίνουν ηλικίες (από μικρά κοριτσάκια έως μεγάλες γυναίκες), στυλ (κλασικό, μοντέρνο, εναλλακτικό) και κουλτούρες. Το όνομα τους πιθανόν το γνώριζες, γνώριζες όμως την ιστορία τους;  

Αυτό το στυλ παπουτσιών, που τότε αναφέρονταν ως "bar shoes" ή "doll shoes", πρωτοεμφανίστηκε στις αρχές του 19ου αιώνα ως παπούτσι για μικρά παιδιά -κορίτσια, αλλά και αγόρια. Ωστόσο, το 1904 το θρυλικό αυτό στυλ παπουτσιών συνδέθηκε με το όνομα "Mary Jane", όταν στην εταιρεία Brown Shoes Company -εταιρία παπουτσιών από το Μιζούρι που το κυκλοφόρησε- παραχωρήθηκε άδεια χρήσης του ονόματος από τη σειρά κόμικς Buster Brown του Richard Felton Outcault.

Τα Mary Janes πήραν το όνομά τους από τη φιλενάδα (ή μικρή αδερφή-διχογνωμία) του Buster Brown, Mary Jane – και όχι από την αγαπημένη του Spiderman στην ομώνυμη ταινία που μπορεί να πίστευες. Και οι δύο χαρακτήρες φορούσαν αυτά τα μαύρα flat δερμάτινα παπούτσια με τη μία μπαρέτα. Η Mary Jane ήταν ένας χαρακτήρας που δημιούργησε ο Richard Felton Outcault, ο "πατέρας των κυριακάτικων κόμικς", για το κόμικ του Buster Brown, το οποίο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1902. To όνομα του χαρακτήρα, αντλήθηκε από την πραγματική ζωή, καθώς Mary Jane λεγόταν η κόρη του Outcault.  

Τα Mary Janes συνέχισαν να είναι ιδιαίτερα δημοφιλή στα παιδιά. Καθώς η παιδική μόδα ήταν συνήθως πιο "επίσημη" από ό,τι σήμερα, τα Mary Jane ήταν το τέλειο ζευγάρι που συνδυάζονταν άψογα με τα παιδικά κοντά κοστούμια και φορέματα, καθώς και με τις σχολικές στολές -ειδικότερα της ελίτ κοινωνίας-. Η παραλλαγή με τακούνια, κάνει την εμφάνιση της στη δεκαετία του 1920 και πλέον τα Mary Jane γίνονται και γυναικεία υπόθεση. Εκλεπτυσμένα, γοητευτικά και ολόκληρα από μετάξι, αποτελούσαν το αγαπημένο παπούτσι των Flapper Girls*, τις οποίες και χαρακτήριζε πλήρως. Μαζί με τα πολύ αναγνωρίσιμα T-straps, τα Mary Janes αποτελούσαν ιδανικά παπούτσια χορού για τις νύχτες στα διάσημα jazz clubs -το "IT" παπούτσι για το clubbing της εποχής. Τα Mary Janes, που αποκαλούνται επίσης «γόβες με λουράκια», εκείνη την εποχή κατασκευάζονταν σε όλα τα χρώματα και σχέδια. Δεδομένου ότι τα μήκη των φορεμάτων και φουστών είχαν ανέβει πιο ψηλά, τα παπούτσια αναδεικνύονταν πιο πολύ από ποτέ. Εξαιρετικά άνετα και ευέλικτα, τα Mary Janes παρέμειναν μια δημοφιλής επιλογή παπουτσιών καθ' όλη τη δεκαετία του 1920 και τις επόμενες που ακολούθησαν. Το 1934, η Shirley Temple φόρεσε μια λευκή εκδοχή στην ταινία "Baby Take a Bow", ενώ τη δεκαετία του 1960, τα Mary Janes φορέθηκαν από το super model Twiggy, εδραιώνοντάς τα ακόμη περισσότερο σε μια τιμητική θέση στην ιστορία της μόδας. 

Και αν νομίζεις ότι τα Mary Jane είναι «προνόμιο» μόνο των γυναικών, τότε κάνεις λάθος. Διασημότητες του εξωτερικού, όπως ο Harry Styles, ο ράπερ Tyler-The Creator, που φημίζονται για το στυλ και την αισθητική τους, έχουν επιλέξει σε εμφανίσεις τους να αναβαθμίσουν το outfit τους φορώντας τα εν λόγω παπούτσια. Ωστόσο ανδρικές φιγούρες του παρελθόντος, όπως ο βασιλιάς Ερρίκος ο Η’ και ο Buster Brown του ομώνυμου κόμικ, είχαν επίσης φορέσει τα αγαπημένα και all time classic Mary Jane.

Στις δεκαετίες που ακολούθησαν, τα Mary Jane έγιναν αναπόσπαστο κομμάτι της pop κουλτούρας- από τη σκηνή στο Sex and the City όταν η Carrie βρήκε ένα ζευγάρι Manolo Blahnik Mary Jane στα κεντρικά γραφεία της Vogue, μέχρι τη Cher που φορούσε τα ολόλευκα Mary Jane στο Clueless -και κάποια κοκκινα, γιατί ένα ζευγάρι δεν είναι ποτέ αρκετό-. Τα τελευταία 30 χρόνια, τα έχουμε συναντήσει παντού, από τη βασίλισσα της Αγγλίας -και τη μικρή Σάρλοτ- μέχρι την Beyonce, άλλοτε συνοδεύουν πιο preppy ντυσίματα και άλλοτε πιο fresh looks. Και ενώ η εμφάνισή τους άλλαξε, το όνομα παρέμεινε για πάντα το ίδιο, δείχνοντας τη γοητεία τους μέσα από διαφορετικά σχήματα και εποχές.

* Οι Flapper Girls ήταν μια υποκουλτούρα νεαρών γυναικών της Δύσης στη δεκαετία του 1920 που φορούσαν κοντές φούστες (το ύψος του γόνατος θεωρούνταν κοντό εκείνη την περίοδο), έκοβαν τα μαλλιά τους, άκουγαν τζαζ και επιδείκνυαν την περιφρόνησή τους για ό,τι θεωρούνταν τότε αποδεκτή συμπεριφορά. Οι Flappers θεωρούνταν θρασύτατες επειδή φορούσαν υπερβολικό μακιγιάζ, έπιναν αλκοόλ, κάπνιζαν τσιγάρα δημόσια, οδηγούσαν αυτοκίνητα, αντιμετώπιζαν το σεξ με περιστασιακό τρόπο και περιφρονούσαν τα κοινωνικά και σεξουαλικά πρότυπα