Το νέο γυμνό: Η μόδα της σεζόν Άνοιξη 2023 ευνοεί το γυμνό σε πατρόν και πασαρέλες. Είναι αυτή μια νέα τάση και πώς σχετίζεται με τη γυναικεία ενδυνάμωση;
Θηλές, μισοκαλυμμένο με κορδελάκια στήθος, φάτσα φόρα γλουτοί, οστά, πλάτες, cut outs, αβυσαλλέα σκισίματα, παλιές και νέες ερωτογενείς ζώνες στο μεϊντάνι: οι συλλογές για τη σεζόν Άνοιξη 2023 είναι η επιτομή του «αποκάλυψη τώρα». Το γδύσιμο είναι διαχρονικά ένα χούι της μόδας, όμως το 2023 θα είναι η πιο γυμνή χρονιά στην ιστορία της βιομηχανίας, σύμφωνα με όσους κρατούν σκορ.
Η μηχανή αναζήτησης Tagwalk σύγκρινε τις περσινές με τις φετινές συλλογές στις Εβδομάδες Μόδας του Μιλάνου, του Παρισιού, του Λονδίνου και της Νέας Υόρκης και τα νούμερα είναι συντριπτικά. Φέτος αυξήθηκαν κατά 333% οι χαμηλοκάβαλες φούστες, κατά 78% τα χαμηλόμεσα παντελόνια, κατά 15% τα εμφανή εσώρουχα και κατά 10% οι διαφάνειες. Και να σκεφτεί κανείς πως οι συλλογές για την άνοιξη του 2022 είχαν θεωρηθεί οι πιο «ξετσίπωτες» ever. Κάτι συμβαίνει εδώ, γιατί κάτι συνέβη εδώ.
Missoni SS23
Κάποτε η Rei Kawakubo είχε ισχυριστεί πως οι σεξουαλικές υπερβολές στη μόδα οφείλονται στο ότι άνδρες σχεδιάζουν για γυναίκες. «Νομίζω πως προκύπτουν πιο ενδιαφέροντα αποτελέσματα όταν οι γυναίκες σχεδιάζουν για τον εαυτό τους», συμπλήρωνε. Το 2021, μια νέα γενιά σχεδιαστριών έσπευσαν να την επιβεβαιώσουν. Η Nensi Dojaka, νικήτρια του βραβείου LVMH 2021, παρουσίασε αιθέρια, ντελικάτα φορέματα που έμοιαζαν με υπερσέξι εσώρουχα. Στον ίδιο δρόμο και οι Supriya Lele, Rejina Pyo, Charlotte Knowles και Alexandre Arsenault (KNWLS), Christa Bösch και Cosima Gadient (Ottolinger), όλες γυναίκες που σχεδιάζουν για γυναίκες σε ανεξάρτητα labels. Φέτος ακολούθησαν και καθιερωμένα ονόματα του σχεδιασμού, από τη Stella McCartney και τη Maria Grazia Chiuri (Dior) μέχρι τη Virginie Viard (Chanel) και τη Miuccia Prada (Miu Miu). Όχι ότι άνδρες σχεδιαστές, όπως ο Tom Ford ή ο Matthew Williams του Givenchy, έμειναν με σταυρωμένα χέρια.
Σε μια πρώτη ανάγνωση ο περιορισμός της σχεδιαστικής συστολής που παρατηρήθηκε το 2021 αποδόθηκε στη συναισθηματική μεταπανδημική ανάγκη για ελευθερία. Η επιβεβλημένη κοινωνική αποστασιοποίηση και η απαγόρευση ακόμα και του αγγίγματος δημιούργησαν την τάση για ξεσάλωμα. Επιπλέον, λέχθηκε πως μετά από δύο χρόνια μέσα σε φόρμες και πιτζάμες, οι γυναίκες ανακτούσαν τη σεξουαλικότητά τους μέσα σε σέξι ρούχα. Φέτος, τα πράγματα σοβάρεψαν. Κάποιοι θεωρητικοί της μόδας αποφαίνονται ότι, λίγα χρόνια μετά την έκρηξη του #MeToo και ελάχιστους μήνες από τον νόμο για τις αμβλώσεις στις αμερικανικές πολιτείες, ξεκινάει μια νέα και μεγάλη κουβέντα για το γυναικείο σώμα, όπου το ζήτημα δεν είναι αισθητικό αλλά ιδεολογικό, ζήτημα αυτοδιάθεσης.
Η πρώτη ανάλογη «πολιτική» δήλωση ανήκει στη Rose McGowan, έγινε όμως πολύ πρόωρα, σε μια κοινωνία που πρωτοάρχιζε να συζητά για τη σεξουαλική παρενόχληση στη σόου-μπιζ, και γι’ αυτό θεωρήθηκε πρόκληση για την πρόκληση και πέρασε στο ντούκου. Ήταν 1997 όταν η ηθοποιός κατήγγειλε τον Harvey Weinstein για βιασμό. Έναν χρόνο μετά, στην πρώτη της δημόσια εμφάνιση στα βραβεία του MTV, επέλεξε ένα λεοπάρ στρινγκ κι ένα φόρεμα-δίχτυ διακοσμημένο με κρύσταλλα που αποκάλυπτε τα πάντα. Η McGowan υπερασπίστηκε τη στιλιστική της επιλογή λέγοντας πως ήταν ο τρόπος της να επανακτήσει την κυριότητα στο βιασμένο της σώμα· αυτοδιάθεση γραμμένη στο δέρμα.
Το Νέο Γυμνό επιχειρεί μια εννοιολογική προσέγγιση του σώματος. Είναι η σωματοποίηση δικαιωμάτων, δεν είναι πρό(σ)κληση προς το «ανδρικό βλέμμα», σημείωσε η καλλιτεχνική διευθύντρια του Alexander McQueen Σάρα Μπέρτον πριν από την επίδειξη του Oίκου στο Λονδίνο. Όταν ιστορικά οι σχεδιαστές δημιουργούσαν ρούχα και σιλουέτες για την ευχαρίστηση του αρσενικού, η μόδα του 2023 στοχεύει στην προσωπική γυναικεία ευχαρίστηση. «Είναι το δικαίωμα κάθε ανθρώπου, όχι μόνο των γυναικών, να εκθέτουν το σώμα τους όσο και όπως θέλουν», σχολιάζει επιπρόσθετα η Einav Rabinovitch-Fox, ιστορικός και συγγραφέας του βιβλίου «Dressed for Freedom: The Fashionable Politics of American Feminism».
Διαχρονικά, η μόδα ως εργαλείο μεταμόρφωσης δίνει νέο σχήμα στο σώμα υπονοώντας ότι η αρχική του μορφή σηκώνει βελτιώσεις. Την ίδια στιγμή είναι και πανοπλία που καλύπτει ατέλειες και προστατεύει από αδιάκριτα βλέμματα. Όμως η μόδα εξελίσσεται και εξελίσσει. Το Νέο Γυμνό καταργεί και τις δύο αυτές «αποστολές» και δημιουργεί μια νέα, την επανάκτηση του σώματος. Από το reclaim the streets, στο reclaim your body. Σύμφωνα με το ιδεολογικό πλαίσιο, η έκθεσή του δε σε κάνει ευάλωτη, αλλά συμβάλλει στην προσωπική σου ενδυνάμωση. Το σώμα σου είναι μια χαρά και δεν χρειάζονται τρικάκια για να το ωραιοποιήσεις στα μάτια των άλλων. Το Νέο Γυμνό σχετίζεται με τη θετικότητα του σώματος και όχι με τη σεξουαλικότητα. Ακόμα και η Victoria's Secret έφυγε μακριά από τη λογική των ημίγυμνων μοντέλων και στράφηκε στο περιεχόμενο και τα επιτεύγματα των ambassador της.
Πρωταγωνίστριες της τάσης είναι μια νέα γενιά μοντέλων, που διαθέτουν τόλμη και διάθεση να αλλάξουν, αν όχι τον κόσμο ολάκερο, τουλάχιστον τον κόσμο της μόδας. Επιπλέον, σε συμφραζόμενα συμπερίληψης, αντιπροσωπεύουν όλους τους σωματότυπους και είναι πραγματικά κορίτσια της διπλανής πόρτας. Από τις πρωθιέρειες του «κινήματος» είναι η θετή κόρη της Κάμαλα Χάρις, Έλα Έμχοφ. Στο σόου του οίκου Prabal Gurung, εμφανίστηκε στην πασαρέλα με μαύρη μίνι φούστα και ένα μαντήλι που οι δύο του άκρες ήταν προορισμένες να καλύπτουν το στήθος της. Στην πράξη, το μαντήλι άρχισε να ανεμίζει στον αέρα, το στήθος φανερώθηκε στα μάτια του κοινού, ενώ η Έμχοφ δεν έκανε την παραμικρή κίνηση για να σώσει το «λάθος», όπως θα έκανε κάποτε ένα παραδοσιακό μοντέλο.
Στον νέο χορό μπήκαν και celebrities θιασώτες της woke culture, με πρώτη και καλύτερη την Τζένιφερ Άνιστον, που φωτογραφήθηκε πρόσφατα για το περιοδικό «Allure» με το nipplekini της Chanel (από τη συλλογή SS96). «Αισθάνομαι καλύτερα με αυτό που είμαι σήμερα, καλύτερα από ό,τι ήμουν στα 20 ή στα 30 ή στα 40 μου. Έπρεπε να σταματήσουμε να λέμε κακίες στον εαυτό μας», λέει στη συνέντευξή της.
Η Τζένιφερ Άνιστον φωτογραφημένη για το περιοδικό «Allure» με το nipplekini της Chanel
Ανέκαθεν η μόδα είχε τη δύναμη να ελευθερώνει το σώμα από καθιερωμένες συνδηλώσεις, ερωτικές, βιολογικές, θρησκευτικές, σωματοτυπικές, και να συμβάλει στη γυναικεία χειραφέτηση. Τη δεκαετία του 1920 τα flappergirls αδιαφόρησαν για τα κοινωνικά πρέπει αντιγράφοντας στιλιστικούς κώδικες των αγοριών και αποκαλύπτοντας τους αστραγάλους τους. Τη δεκαετία του ’60 το μίνι ήταν το μπαϊράκι που σήκωσαν τα κορίτσια αρνούμενα να ντυθούν όπως οι μανάδες τους. Το Νέο Γυμνό ακούγεται εξίσου απελευθερωτικό. Κατά πάσα πιθανότητα δεν πρόκειται να υπερβεί τις πασαρέλες και να διαχυθεί στην πραγματική ζωή, τουλάχιστον όχι σύντομα. Εκτός από τα κοινωνικά ταμπού, εν έτει 2022 έχει να αντιμετωπίσει κι ένα επιπλέον απρόσμενο εμπόδιο: τον υποκριτικό πουριτανισμό και τη λογοκρισία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, που δεν θέλουν να βλέπουν θηλές ούτε καν στην τέχνη.
