Η ολική επαναφορά του John Galliano

Ο John Galliano θεωρείται από πολλούς ο μεγαλύτερος εν ζωή σχεδιαστής. Η θεατρικότητα των ρούχων που σχεδιάζει, συνδυασμένη με την καίρια αίσθηση της urban ταυτότητάς τους, το σουρεαλιστικό του χιούμορ και τον ρομαντικό οραματισμό του για ένα μέλλον γεμάτο μαγεία και επιστημονική φαντασία, μαζί με τον τρόπο που σκηνοθετεί τις επιδείξεις του, τον κάνουν να ξεφεύγει από τον «περιορισμό» της μόδας και να αγγίζει την τέχνη. Κι όμως, τα τελευταία 13 χρόνια η εικόνα του είχε δεχθεί καίριο πλήγμα.

Ωστόσο, αυτή η τραυματισμένη εικόνα και η σχέση του με τον κόσμο της μόδας φαίνεται να αποκαταστάθηκαν φέτος, όταν στα τέλη Ιανουαρίου παρουσίασε την καινούργια του συλλογή για το Maison Margiela, ενθουσιάζοντας κοινό και «κριτικούς», τους ίδιους που το 2011 τον είχαν κατακρεουργήσει σαν χαρακτήρα, μετά από το περίφημο γεγονός με τα μεθυσμένα αντισημιτικά του σχόλια και την απρεπή συμπεριφορά του. Τότε το αποτέλεσμα ήταν να τον απολύσει ο οίκος Dior και ο Galliano να ξεχαστεί – αν και όχι από τους γκουρού της μόδας (η Kate Moss του ανέθεσε να φτιάξει το νυφικό της λίγο μετά την απομάκρυνσή του από τον Dior και ο Galliano Dior αγκαλιάστηκε από μια ολόκληρη νέα γενιά οπαδών της μόδας).

Έτσι, με πάθος γιορτάστηκε η φετινή επίδειξη αλλά και η επιστροφή του.

John Galliano: Η αποκαθήλωση

Τότε, το 2011, το περιοδικό New Yorker έγραφε: «Σε τρία ξεχωριστά περιστατικά -ένα τον Οκτώβριο, ένα τον Δεκέμβριο και ένα το βράδυ της Πέμπτης- θαμώνες ενός παρισινού μπαρ κατηγόρησαν τον John Galliano για έξαλλα αντισημιτικά σχόλια και σε μία περίπτωση για ένα αντι-ασιατικό παραλήρημα, τα οποία προφανώς ήταν απρόκλητα. Ο Galliano αρνείται τις κατηγορίες, αλλά ένα βίντεο που τραβήχτηκε από το δεύτερο περιστατικό κυκλοφόρησε χθες στο διαδίκτυο. Σε αυτό, ο Galliano λέει σε μια γυναίκα στο διπλανό τραπέζι: "Αγαπώ τον Χίτλερ. Άνθρωποι σαν εσένα θα ήταν τώρα νεκροί. Οι μητέρες σας, οι πρόγονοί σας, θα είχαν όλοι αεριοποιηθεί". Επίσης αποκάλεσε έναν θαμώνα του μπαρ (ο οποίος, για την ιστορία, δεν είναι Εβραίος) "εβραϊκή βρωμόφατσα" και, στο βίντεο, αποκαλεί μια γυναίκα "άσχημη" και αποδοκιμάζει τα ρούχα και την εμφάνισή της».

Έχουν περάσει περισσότερα από 13 χρόνια από τότε που συνέβησαν όλα αυτά. Ο Galliano έχει πει ότι έκτοτε έχει μελετήσει τον αντισημιτισμό και ότι έχει εξιλεωθεί, ότι ο ίδιος -εθισμένος στο αλκοόλ τότε- ήταν τύφλα στο μεθύσι όταν ξεστόμισε εκείνα τα σχόλια μίσους και δεν θυμάται καν να το έκανε.

Η επαναφορά του John Galliano

Μόλις πριν λίγες μέρες είδαμε την Greta Gerwig στο Φεστιβάλ των Καννών να φοράει ένα φόρεμα από την καταπληκτική καινούργια συλλογή του Galliano για το Maison Margiela Haute Couture Άνοιξη 2024. Η Gerwig, με φρέσκια ακόμα την τεράστια εμπορική επιτυχία της ταινίας της «Barbie», θέλοντας να δείξει ότι φέρνει το «στιλ Barbie» και στις Κάννες, διάλεξε για την πρώτη της εμφάνιση ως πρόεδρος της κριτικής επιτροπής του Φεστιβάλ να φορέσει το πολυσυζητημένο ριγέ λευκό-γαλάζιο φόρεμα με τη σιλουέτα κλεψύδρα και τα τακούνια Tabi με πλατφόρμα και διχαλωτή μύτη, εμπνευσμένη από τα παραδοσιακά ιαπωνικά παπούτσια Tabi. (Δυστυχώς η Gerwig επέλεξε να μην κάνει και το υπερ-λαμπερό σαν πορσελάνινο μακιγιάζ «εξωγήινου δέρματος» της γνωστής μακιγιέζ Pat McGarth που είχε το μοντέλο με το ίδιο φόρεμα στην πασαρέλα). Οι φωτογράφοι λάτρεψαν αυτή την εμφάνιση.

Ο Galliano είναι χαρούμενος όταν οι άνθρωποι που φορούν τα ρούχα που σχεδιάζει, τους προσθέτουν και οι ίδιοι μία θεατρικότητα. Τον περασμένο χειμώνα, στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου, το γνωστό από τη σειρά «Euphoria» τρανς μοντέλο και ηθοποιός Hunter Schafer φόρεσε ένα σύνολο από την τελευταία συλλογή του Galliano με μια ζακέτα φορεμένη «επίτηδες βιαστικά» και μία φούστα με πολύ μακριά κρόσσια να προσδίδει μια ατημέλητη αίγλη.

Μια κάποια θεατρικότητα πρόσθεσε και από τη δική της πλευρά η Anya Taylor-Joy στην πρεμιέρα του «Dune: Part Two» στη Νέα Υόρκη, επιλέγοντας από την πολυδιαφημισμένη συλλογή Maison Margiela Artisanal 2024 του Galliano, ένα εντυπωσιακό φόρεμα το οποίο παίζει με την ιδέα της διαφάνειας. Μία μαύρη διαφάνεια τοποθετημένη πάνω από ένα φόρεμα γοργόνας με αντικέ χρυσή λάμψη. Μία ίσως υπερβολικά παραμυθένια, gothic ή vampy εμφάνιση στην οποία όμως το χρυσό φόρεμα τόνιζε τέλεια το θέμα της επιστημονικής φαντασίας της περίστασης. Η Anya ολοκλήρωσε το λουκ της με τις κόκκινες βελούδινες και δερμάτινες γόβες Tabi του Christian Louboutin για το Maison Margiela.

Ο Galliano σχεδίασε επίσης έξι εμφανίσεις για το πρόσφατο Met Gala, μεταξύ άλλων για τις Zendaya (μία τεράστια θάλασσα από μπλε σε bias-cut λαμέ φόρεμα και οργάντζα μαζί με αξεσουάρ για το κεφάλι του Stephen Jones για τον Margiela), Kim Kardashian (ζακέτα σαν εσάρπα, ασημί κορσάζ που θυμίζει πανοπλία και μακριά διαφάνεια με ασημί λουλούδια), Ariana Grande (ένα κατά παραγγελία κατάλευκο κρινολίνο με ιστό αράχνης που φορεμένο πάνω από μια πορσελάνινη λευκή διαφανή ποδιά organdie κεντημένη με δαντέλα και κλωστή), τη θεόρατη, εντυπωσιακή Gwendoline Christie (κόκκινο βελούδινο bias-cut φόρεμα με μαύρη μεταξωτή τούλινη κάπα όπερας), τη θεωρητικό της μόδας Natasha Poonawalla (λευκό φόρεμα-κλεψύδρα με έντονο μπούστο και headpiece, καλυμμένα με μαύρη διαφάνεια σαν ιστός αράχνης) και τον Bad Bunny (ένα σμόκιν σακάκι σε μπλε χρώμα του μεσονυκτίου με μαύρα πέτα από γκρογκρέιν και κόκκινη μεταξωτή κορδέλα για ρίγα στο παντελόνι, καπέλο από αφρολέξ στο ίδιο χρώμα, μαύρα δερμάτινα γάντια και ένα μαύρο μπουκέτο λουλουδιών από μαλλί barathea). Αυτό που είχε γίνει γνωστό νωρίτερα ήταν ότι η φετινή έκθεση που άνοιξε το Gala είχε αρχικά προγραμματιστεί ως αναδρομική έκθεση του έργου του Galliano, αλλά το μουσείο τη ματαίωσε, φοβούμενο αντιδράσεις.

Ποιος φοβάται τον John Galliano;

H φετινή έκθεση του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης της Νέας Υόρκης έχει τον τίτλο «Sleeping Beauties: Reawakening Fashion» και εστιάζει στην αναζωογόνηση σπάνιων και ιστορικών ενδυμάτων από τη συλλογή του Ινστιτούτου Κοστουμιών. Η έκθεση, η οποία θα διαρκέσει έως τις 2 Σεπτεμβρίου 2024, παρουσιάζει περισσότερα από 250 αριστουργήματα που χρονολογούνται από τέσσερις αιώνες. Στόχος της έκθεσης είναι να επαναενεργοποιήσει αυτά τα κομμάτια, τα οποία δεν μπορούν πλέον να φορεθούν, και να ξυπνήσει τις αισθήσεις του κοινού αντικρύζοντάς τα.

Το θέμα αυτής της περίτεχνης έκθεσης όμως, είναι ένα εφεδρικό σχέδιο της τελευταίας στιγμής. Μόλις το καλοκαίρι του 2023, ο επικεφαλής επιμελητής Andrew Bolton και η προστάτιδά του, η Anna Wintour της Vogue, σκόπευαν αντ' αυτού να διοργανώσουν μια έκθεση αφιερωμένη στο έργο ενός από τους αγαπημένους τους σχεδιαστές: του John Galliano. Η καριέρα του μπορεί να σημαδεύτηκε από εκείνη τη σειρά μεθυσμένων αντισημιτικών ύβρεων που οδήγησαν τον Dior να τον απολύσει το 2011, αλλά στα χρόνια που ακολούθησαν, έχοντας την ανυποχώρητη υποστήριξη της Wintour, ο Galliano ζήτησε δημόσια συγχώρεση και επέστρεψε στη μόδα, σχεδιάζοντας πλέον για τον Maison Margiela. Μια μονογραφική έκθεσή του στο Met λοιπόν, θα μπορούσε να είναι το αποκορύφωμα μιας θεαματικής επιστροφής.

Αλλά η έκθεση Galliano στο Ινστιτούτο Κοστουμιών βρίσκεται σε επ' αόριστον παύση, σύμφωνα με πηγές που έχουν γνώση των σχεδίων του τμήματος. Η ηγεσία του Μητροπολιτικού Μουσείου φοβήθηκε τις αντιδράσεις του κοινού. Επίσης λέγεται ότι κάποια μέλη του διοικητικού συμβουλίου του μουσείου παρενέβησαν για να σταματήσουν την έκθεση. (Εκπρόσωπος του Met δήλωσε ότι το μουσείο δεν σχολιάζει ανεπιβεβαίωτες εκθέσεις. Ο Bolton και η Wintour αρνήθηκαν να σχολιάσουν για την ιστορία αυτή). Η ασυνήθιστη παρέμβαση δείχνει νέες και παλιές εντάσεις στο πιο διάσημο τμήμα του μουσείου της μόδας.

Στη δεκαετία του 2010, ο Βρετανός Andrew Bolton τελειοποίησε την έννοια της «έκθεσης μόδας -blockbuster», βασιζόμενος σε μια κληρονομιά καινοτόμων επιδείξεων υψηλής μόδας στο Met που χρονολογείται από τη θητεία της Diana Vreeland εκεί, τη δεκαετία του '70. Οι πολυτελείς, θεαματικές παραγωγές α λα Μπρόντγουεϊ που έκανε ο Bolton μπήκαν στον δημόσιο προγραμματισμό της πόλης της Νέας Υόρκης και έγιναν δημοφιλής τουριστική ατραξιόν και φυσικά προκαλούν ακόμα υστερία στους φωτογράφους. Αν και υπήρχαν κάποιες από καιρό εκφρασμένες «ανησυχίες» σχετικά με τους στενούς εμπορικούς δεσμούς του συγκεκριμένου τμήματος του μουσείου, γρήγορα θεωρήθηκαν ξεπερασμένες ειδικά από τότε που οι εκθέσεις κέρδισαν και την προσοχή των κριτικών τέχνης. Κάθε «παράσταση» διαφημιζόταν έντονα χάρη στην υπερ-Α-list, μόνο με προσκλήσεις, καλεσμένων στο φιλανθρωπικό δείπνο Met Gala της Wintour στο Temple of Dendur (ενώ ο αυθεντικός Ναός του Dendur βρίσκεται στην όχθη του Νείλου στην Αίγυπτο, στους χώρους του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης υπάρχει ένα αντίγραφο του μνημείου σε φυσικό μέγεθος που μαρτυρά την αίγλη της Αιγυπτιακής κληρονομιάς). Κάθε έκθεση υποστηριζόταν, μέσω δανείων και δωρεών πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων, από πολυτελείς μάρκες που επιθυμούσαν να εκθέσουν τα φορέματα υψηλής ραπτικής τους στις ίδιες αίθουσες με τους Ολλανδούς Δασκάλους και τις Αιγυπτιακές Σφίγγες.

Αλλά τα τελευταία πέντε χρόνια, το ευρύτερο τοπίο άλλαξε. Σε μεγάλο βαθμό χάρη στη δημοτικότητά τους στο Met, οι εκθέσεις μόδας εμφανίζονται συχνότερα σε μεγάλα ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένων εκθέσεων που επιδιώκουν να διευρύνουν την Ευρωπαϊκή εστίαση της μόδας ή να παρουσιάσουν περισσότερα στοιχεία της ιστορίας των σχεδιαστών. Eκεί ήταν που φοβήθηκαν τη φήμη του Galliano.

Η επιστροφή (;) του John Galliano

Kαι μετά ήρθε η ταινία: Το High & Low: John Galliano, είναι ένα ντοκιμαντέρ που κυκλοφόρησε πριν λίγες εβδομάδες σε παραγωγή της Condé Nast με την προσωπική επίβλεψη της Anna Wintour και σκηνοθέτη τον βραβευμένο με Όσκαρ Kevin Macdonald (προς το παρόν, μπορεί να το δει κανείς στην πλατφόρμα Mubi). Πρόκειται για μια ειλικρινή ματιά στην πτώση του και την αποκατάστασή του σχεδιαστή, με συνεντεύξεις από φίλους και θαυμαστές, όπως η Anna Wintour, η Naomi Campbell, ο Edward Enninful και το πρώην αφεντικό του Galliano, πρώην CEO της Dior και νυν CEO της LVMH, Sidney Toledano. Πολλοί λένε ότι το φιλμ μοιάζει να προετοιμάζει περισσότερο το έδαφος, προτού ο Galliano -όπως λένε οι ψίθυροι στα ντεφιλέ- αποκτήσει μια σημαντική θέση στην LVMH.

Όπως έγραψε το Elle:

«Η μόδα τον έχει χάσει - η μόδα τον χρειάζεται. Το ταλέντο είναι ο μεγαλύτερος σύμμαχος της εξιλέωσης. Αλλά είναι η βιομηχανία τώρα έτοιμη να ρισκάρει μια πλήρη επανένταξη του Galliano; Και ο κόσμος; Δεδομένης της πυρετώδους κοινωνικοπολιτικής ατμόσφαιρας - οι διαμαρτυρίες του Πανεπιστημίου Κολούμπια γίνονταν ακριβώς στην άλλη πλευρά του Central Park απέναντι από το Met Gala - η μεταμέλειά του αξίζει να ληφθεί υπόψη.

Το αν βλέπετε την αποκατάσταση του Galliano ως βασιλιά της μόδας -που εξακολουθεί να είναι δανδής και φανταχτερός, αν και λίγο μελανιασμένος και τσουρουφλισμένος στις άκρες- ως ευσεβή πόθο ή ως ένδειξη αμφίβολης ηθικής εκ μέρους του κόσμου της μόδας, εξαρτάται από την οπτική σας γωνία. Πρώτον, η άποψή σας σχετικά με την ίδια την ύπαρξη της κουλτούρας της ακύρωσης και την αυθαιρεσία της (ποιος αποφασίζει για το ποιος παίρνει άλλη μια ευκαιρία; Κάποιοι διαγράφονται μετά από ένα λάθος- και άλλοι έχουν ένα ανεξάντλητο απόθεμα δεύτερων ευκαιριών). Και στη συνέχεια, τι πιστεύετε για το αν μπορεί κανείς να διαχωρίσει την τέχνη από τον καλλιτέχνη. Κοιτάξτε αλλού στο Met - όπου κρέμονται έργα του Πικάσο (μισογύνης!), του Γκογκέν (έφηβες νύφες!) και του Καραβάτζιο (σκότωσε πραγματικά έναν άνθρωπο!) - και θα δείτε ένα πειστικό επιχείρημα υπέρ.

Αξίζει ο Galliano να αναφέρεται μαζί με αυτούς τους τιτάνες της ιστορίας της τέχνης; Ανεξάρτητα από τις σκέψεις τους γι' αυτόν προσωπικά, πολλοί στη μόδα θα υποστήριζαν ότι ναι - το ταλέντο του είναι ένα ταλέντο που καθορίζει τη γενιά. Υποστηρίζει όσο κανείς άλλος ότι η μόδα μπορεί να είναι τέχνη».

Στο τέλος όλων αυτών, είτε το θέλει η Wintour είτε όχι, φαίνεται ότι το μόνο που χρειάζεται ο Galliano για να επανέλθει είναι να συνεχίσει να δείχνει καταπληκτικά ρούχα και ίσως να μην ξαναπιεί.

John Galliano - Συλλογή 2024