Ο Παναγιώτης Πατήρης είναι συλλέκτης bibibo και παιχνιδιών παλιότερων δεκαετιών

«Ένας συλλέκτης bibi-bo και παιχνιδιών παλαιότερων δεκαετιών έχει μεταμορφώσει το σπίτι του σε Μουσείο κούκλων». Αυτό άκουσα τυχαία σε μια βόλτα μου στη γειτονιά του Παλαιού Ψυχικού κι ήταν αρκετό για να ψάξω και να βρω το «Μουσείο κούκλων του Παναγιώτη» και να μπω μέσα για να μάθω περισσότερα. Ανοίγω την πόρτα του δωματίου και η μυρωδιά του παλιού παιχνιδιού φέρνει μέσα μνήμες από τα παιδικά χρόνια, εκείνα που σου έλεγε ιστορίες η μαμά σου για την πρώτη αγαπημένη της κούκλα. Παιχνίδια όλων των γενιών εμφανίστηκαν μπροστά μου, αριστερά κούκλες bibi-bo σαν καινούριες μέσα στα κουτιά τους, με φαντασμαγορικά ρούχα, παπούτσια και αξεσουάρ που «ντρεπόσουν» να τις ακουμπήσεις. Μερικές μάλιστα όπως η Κάρολαιν από την «Τόλμη και γοητεία» αλλά και η γνωστή σε όλους Μαντόνα, μικρή συλλογή από σπάνιες Barbie του ‘60, κάποιες κούκλες Sindy και Τζον Τζον ενώ δεξιά ρετρό vintage παιχνίδια σε πολλά χρώματα σε ένα χώρο που θα έλεγε κανείς ότι μοιάζει περισσότερο με μουσείο παρά με δωμάτιο σπιτιού. Οι Φωτεινούληδες, τα πολύχρωμα πόνυ και τα στρουμφάκια, παταπούφες, φασουλέτους, και πολλά ακόμη της εποχής του ‘80 της οικογένειας Εl Greco σε έκαναν σίγουρα να σταματήσεις μπροστά τους και να τα χαζέψεις.  Ο Παναγιώτης Πατήρης  είναι συλλέκτης παιχνιδιών της γενιάς του αλλά και παλιότερων δεκαετιών που ξεκίνησε την συλλογή του όταν ήταν μόλις 20 ετών με αφορμή την ελληνική κούκλα bibi-bo ενώ φέτος κλείνει 22 χρόνια στο άθλημα της συλλογής.

«Ξεκίνησα την συλλογή μου το 2000 όταν αντίκρυσα μια βιτρίνα στο κέντρο της Γλυφάδας πολύ γνωστού καταστήματος με συλλεκτικές Barbie. Εκεί με ένα φίλο μου μπήκαμε μέσα και αμέσως ρώτησα μήπως έχουν καμία bibi-bo ξεχασμένη στην αποθήκη. Για καλή μου τύχη βρήκα πίσω σε κάτι ράφια με τρεχαλίτσες και παταπούφες, δυο bibibo σε κουτί της β’ περιόδου. Εκεί έγινε και το ξεκίνημα  το Σεπτέμβρη του 1999. Από τότε έχω καταφέρει να μαζέψω γύρω στις 95 κούκλες σε κουτιά Α’ και Β’ γενιάς αλλά έχω και καμία δεκαριά κούκλες που κυκλοφορούσαν σε ντουλάπα μαζί με σετ 3 ρούχων ή στο κλασσικό μεγάλο κουτί τους. Τολμώ να πω πως όταν ξεκίνησα την αναζήτηση της κούκλας αυτής ήμουν πραγματικά μόνος. Τουλάχιστον έτσι νόμιζα όταν το 2006 ανακάλυψα μια ομάδα που ασχολούνταν με παιχνίδια παλιά και είχαν υλικό από την bibi-bo. Φυσικά έγινα μέλος και εκεί γνώρισα και άλλους συλλέκτες που ήθελαν να βρουν την bibi-bo ή να μάθουν περισσότερα για την ιστορία ή τα ρούχα της» μου λέει ο Παναγιώτης.

Διαθέτει ολόκληρη την συλλογή 1982-1992 από ρούχα και κούκλες συν τις παραλλαγές που είχαν σε κάθε μόδα. «Μια ιδιαίτερη έκδοση που κυκλοφόρησε η Εl Greco το 1982 ήταν η bibi-bo Αστροναύτης με την φανταστική στολή Γκάλαξι, το 1991 ακόμη μια ιδιαίτερη παραγωγή ήταν η κούκλα Καρολάιν από την πασίγνωστη σαπουνόπερα “Τόλμη και γοητεία”. Γενικά η κούκλα αλλά και τα φορέματα της bibi-bo ανανεώνονταν ανάλογα με τη μόδα και την επικαιρότητα. Κάπως όπως γίνεται και με τις κούκλες σήμερα. Για παράδειγμα οι bibibo Rockers του 1986, με την Μadonna, Sandra και Boss, και η σειρά Όσκαρ τo 1988 με φορέματα εμπνευσμένα από διάσημες σειρές στην τηλεόραση του 80, όπως Miami Vice, Βόρειοι και Νότιοι, Δυναστεία, Ωραία μου κυρία κ.ά.».

H πρώτη bibi-bo που απέκτησε ήταν μια κούκλα β’ περιόδου του 1987-1988 από τη σειρά “Παραμυθένια Ομορφιά” με φόρεμα εποχής. Η τελευταία ήταν πριν λίγους μήνες μια κούκλα πρώτης γενιάς από την σειρά Σταρ με την κίτρινη τουαλέτα. Αγαπημένη bibi-bo ωστόσο, δεν έχει, προτιμά εκείνες της πρώτης γενιάς. «Με μάγευαν από μικρό τα μαλλιά και η μυρωδιά τους όταν είχα την ευκαιρία να πιάσω κάποιες από αυτές στα πάρτι γενεθλίων. Είχα βάλει στόχο από τότε ότι όταν μεγαλώσω θα αγοράσω όσες θέλω, μόνο που δεν υπολόγιζα ότι θα κλείσει η Εl Greco το 1993. Για καλή μου τύχη όμως ήταν μεγάλη επιτυχία τα παιχνίδια σαν εμπορική ιδέα το ‘80 οπότε υπήρχε περίσσευμα αρκετό. Είναι δύσκολο να ξεκολλήσεις από αυτές γιατί η El Greco έβγαζε ένα φόρεμα σε διάφορες παραλλαγές και υφάσματα π.χ σετ για πάρτυ, Φεστιβάλ, μπαλαρίνα, κ.ά που σε έκανε να μην ξεκολλάς από αυτές».

Μια από τις πιο ακριβές bibi-bo της συλλογής του είναι σίγουρα η “Πεταλούδα” την οποία βρήκε και κατάφερε να αποκτήσει πριν 5 χρόνια. «Την έβλεπα στον κατάλογο και έλεγα μα μήπως δεν υπάρχει, γιατί τόσο δύσκολο σετ; Ολοκληρωμένη έχει βρεθεί συνολικά 3 φορές. Έχει πολλά κομμάτια, και τα φτερά δεν άντεχαν το παιχνίδι προφανώς. Παρόλα αυτά έχω δει και κούκλες να πωλούνται σε παρόμοια τιμή με αυτή της πεταλούδας αλλά λιγότερο σπάνιες να βρεθούν».  Το μότο του ως συλλέκτης είναι “ Όλα βρίσκονται” αλλά με υπομονή. «Αυτό είναι και η χαρά ενός πραγματικού συλλέκτη η χαρά της ανακάλυψης, ή της σπανιότητας ακόμα και αν είναι κάτι που δεν το βρήκαμε οικονομικά από τύχη αλλά και για κάτι που πολύ πιθανόν να μας πήρε καιρό και κόπο να μαζέψουμε χρήματα να το αποκτήσουμε».   

Αυτό που ξεχώρισε στην bibi-bo είναι το γλυκό της πρόσωπο, το μεγάλο σχετικά κεφάλι της με τις ξανθές μπούκλες αλλά και τα μάτια της που μοιάζουν με αληθινά σε σχέση με αυτά της Barbie, Sindy και άλλων κούκλων της γενιάς της. «Πολλοί συλλέκτες και λάτρεις της Αλίκη Βουγιουκλάκη υποστηρίζουν ότι την κούκλα αυτή την εμπνεύστηκε η Εl Greco επηρεασμένη από την πασίγνωστη εθνική μας σταρ. Αν παρατηρήσετε κάποια χτενίσματα τους, τα χρυσόξανθα μαλλιά αλλά και τα ρούχα της κούκλας έχουν πολλές ομοιότητες. Είναι γνωστό ότι η οικογένεια που είχε το εργοστάσιο της Εl Greco είχε μεγάλη αγάπη στην ηθοποιό αφού της είχαν κυκλοφορήσει και ομώνυμη κούκλα Αλίκη το 1967».

Ιστορίες από την συλλογή

«Συγκίνηση πολύ αλλά και αδρεναλίνη στα ύψη κάθε φορά που ανακαλύπτεις κάτι καινούριο, ειδικά κάτι που δεν έχεις στην συλλογή σου και βρέθηκε απρόσμενα» αυτά είναι τα συναισθήματα του Παναγιώτη κάθε φορά που προστίθεται κάτι στη συλλογή του. Έτσι ένιωσε και τον Δεκέμβριο του 2000 κοντά στην Πλατεία Ομόνοιας, που βρήκε την Μιλένιουμ όταν έριχνε χιόνι στο κέντρο της Αθήνας. «Ψάχνοντας λοιπόν εκεί κάποια ξεχασμένα μαγαζιά είδα μια βιτρίνα καταστήματος πολύ θολή που μέσα της διέκρινα τα γνωστά κίτρινα κουτιά με τα λουλούδια και τις καρδιές. Είχα ήδη βρει κάποιες κούκλες β’ περιόδου σε ροζ κουτιά αλλά δεν περίμενα να βρω τις πρώτες της Α’ γενιάς 82-86. Η απίστευτη κυριά μόλις με είδε χαμογέλασε, σαν να μου λέει κλείνουμε σε λίγο.  Μόλις που πρόλαβα και της είπα όμως πως ήθελα τις κούκλες bibi-bo τις ξεχασμένες πίσω στην βιτρίνα, νόμιζε πως ήμουν πιωμένος με κοιτούσε με απορία. Μου έδωσε μια κούκλα μόνο, την Φρού Φρού και μου είπε έλα μετά τα Φώτα ξανά όταν θα ήταν πάλι ανοιχτά. Αργότερα μου εκμυστηρεύτηκε ότι ήθελε να δει αν θα ξαναπάω και ήταν σίγουρη ότι δε θα ξανά πήγαινα. Όμως όταν με είδε ανήμερα των Φώτων πείστηκε ότι πρόκειται για σοβαρή κατάσταση. Στην ποριά και για πολλά χρόνια αγόραζα κούκλες από την κυριά αυτή και γίναμε πολλοί φίλοι, και γελάγαμε κάθε φορά που θυμόμασταν την γνωριμία μας. Το ίδιο και με άλλες δυο κυρίες που διέθεταν κατάστημα με παιχνίδια παλιά. Δε θα ξεχάσω επίσης άλλη μια ευχάριστη εμπειρία, την ξαφνική πτήση για Αλεξανδρούπολη όταν μια καλή φίλη μου έδειξε κάποια παιχνίδια και μια σπάνια bibibo που είχαν ξεμείνει σε ένα παλιό κατάστημα εκεί».

Οι δυσκολίες ενός συλλέκτη

Όταν γύρω στο 2010 και έπειτα δεν έβρισκε πλέον κούκλες εφόσον δεν είχαν μείνει στοκ σε μαγαζιά, βιβλιοπωλεία ή εποχιακά καταστήματα, στη συνέχεια χάρη στη γνωριμία του με παλιούς έμπορους εμπλούτισε τη συλλογή του. Η μεγαλύτερη ωστόσο, δυσκολία για έναν συλλέκτη είναι σίγουρα οι αποστάσεις και κυρίως ο χρόνος που χρειάζεται για να βρει αυτό που ψάχνει. «Θυμάμαι πολλές φορές να γυρνάω από διάφορα μέρη με άδεια χέρια. Επίσης, κάτι που συμβαίνει τα τελευταία χρόνια είναι η δυσκολία του να εξηγήσεις σε κάποιον που διαθέτει  αντικείμενα της bibi-bo και που θέλει να πουλήσει, ότι δεν είναι τόσο σημαντικό όσο νομίζει αλλά και ο ανταγωνισμός από καιροσκόπους και κερδοσκόπους. Ακόμη, τα υπέρογκα ποσά που ζητάνε πωλητές σε sites, markeplace κ.ά για κούκλες με πολλά προβλήματα. Η κούκλα μετά από τόσα χρόνια έχει θέματα στο σώμα της όπως χαλαρά λάστιχα, λιωσίματα στις ενώσεις, αλλά το χειρότερο είναι τα πρασινάκια από το χάλκινο σιδεράκι που έβαζε μέσα το εργοστάσιο για να λυγίζουν τα ποδαράκια της».

Που μπορεί να βρει κανείς σήμερα κούκλες bibibo και γιατί τις αγοράζει;

Σήμερα βρίσκονται κούκλες μεταχειρισμένες πιο πολύ σε διάφορα καταστήματα που ειδικεύονται στα ρετρό vintage παιχνίδια αλλά και στο internet. «Από το 2014 λόγω των social media και ακόμα περισσότερο τα επόμενα χρόνια οι περισσότεροι θυμήθηκαν την bibibo και τις έντυπες διαφημίσεις της που κοσμούσαν τα περιοδικά Μίκη Μάους και Ποπάι καθώς και τις τηλεοπτικές διαφημίσεις σε κάθε εορταστική περίοδο». Αν και μιλάμε για την πιο δημοφιλή κούκλα της δεκαετίας του 80, σήμερα είναι πλέον δύσκολο να βρεθεί τουλάχιστον αρτιμελής και με τα ρούχα της. Έχουν περάσει άλλωστε, 42 χρόνια από τότε που κυκλοφόρησε και σχεδόν 30 χρόνια από την κυκλοφορία της τελευταίας κούκλας bibi-bo σε συνεργασία πλέον με την Hasbro το 1992.

«Ο κόσμος σήμερα αγοράζει την bibi-bo γιατί είναι η κούκλα της γενιάς μας. Οποίος έχει γεννηθεί ακόμα και το 1974 και μετά σίγουρα ήξερε την bibibo ή είχε μια κούκλα με τα ρουχαλάκια και την ντουλάπα της. Τώρα τελευταία έχουν μπει στον συλλεκτικό κύκλο και μικρότερα παιδιά σε ηλικία γεννημένα ακόμα και τέλη του 90 που τις θυμούνται κυρίως μέσα από ιστορίες συγγενών τους. Από την άλλη μεριά υπάρχουν και οι συλλέκτες που το κάνουν επειδή έχει γίνει μόδα, και trend. Συλλέγουν  δηλαδή με γνώμονα το πόσο δημοφιλές είναι ένα παιχνίδι». 

Και καταλήγει: «Για μένα η συλλογή μου είναι κομμάτι της ζωής μου δεν είναι απλά ένα χόμπι. Δεν μπορώ να πω πώς έχω σκεφτεί να τις αποχωριστώ. Κάθε κούκλα στο κουτί για μένα είναι σαν ένα πίνακας ζωγραφικής, ακόμα και η πόζα που είχαν δώσει οι εργάτριες στην κούκλα όταν την τοποθετούσαν στο κουτί της. Tόσα χρόνια πλέον έχω γίνει ειδικός τόσο στην κούκλα όσο και σε παλιά συλλεκτικά παιχνίδια. Θα μπορούσα κάλλιστα να παρέχω υπηρεσία τιμολόγησης αξιολόγησης τέτοιων αντικειμένων, κάτι που σκέφτομαι ιδιαίτερα φέτος. Φυσικά το ιδανικό θα ήταν ένας χώρος - Μουσείο που θα έχει αποκλειστικά παιχνίδια ελληνικής κατασκευής ώστε να μπορέσω να τα εκθέσω εκεί  για τις νεότερες γενιές».

Θα τον βρείτε στο Facebook: Bibi-bo ο γλυκός κόσμος της